Méid an Téacs

Pátrúnacht agus bunscoileanna lán-Ghaeilge

Aibreán 10, 2012

Foilsíodh tuarascáil an ghrúpa comhairligh don fhóram faoi phátrúnacht agus Iolrachas in earnáil an bhunoideachais inniu. Tá molta ann go dtabharfaí aird ar an éileamh ar an ngaeloideachas má ghlactar le moltaí  maidir le pátrúnacht a dhífheistiú céim ar chéim.

Bunaíodh an fóram faoi phátrúnacht agus iolrachas i mí an Mhárta 2011 d’fhonn moltaí a chur chun cinn ar cheist na pátrúnachta.

Tugtar aird sa tuarascáil  go bhfuil éileamh níos mó ar fhoirmeacha nua scolaíochta ilchreidmhí agus neamh-shainchreidmhí, chomh maith le héileamh níos mó ar scolaíocht trí Ghaeilge.

Éagsúlacht Pátrúnachta

Moltar sa tuarascáil éagsúlacht pátrúnachta a bhaint amach trí an stoc scoileanna atá cheana féin i limistéir ina bhfuil an daonra seasmhach a úsáid.

I gcás ina bhfuil cnuasach scoileanna sainchreidmheacha ann ach go bhfuil tuismitheoirí ag iarraidh go mbeadh pátrúnacht mhalartach scoile ar fáil, moltar sa tuarascáil go ndéanfaí aistriú pátrúnachta le cúnamh ón Roinn.

Ach seachnaítear sa tuarascáil cur chuige ‘an bhuille mhóir’ agus moltar gur chóir athrú pátrúnachta a dhéanamh i gcéimeanna, trí chur chuige bunaithe ar scoilcheantair a ghlacadh, ag glacadh rogha na dtuismitheoirí san áireamh.

Moltar sa tuarascáil go mbainfeadh céim a haon den obair seo le pátrúnacht scoile a scrúdú in 43 baile agus i 4 limistéar i mBaile Átha Cliath. Beidh 18 ndeoise i gceist leis sin agus grinnscrúdú ar thart ar 250 scoil, agus féadfar thart ar 50 díobh sin a dhífheistiú.

Moltar próiseas trí chéim, áit a mbaileodh an Roinn Oideachais agus Scileanna faisnéis maidir leis an éileamh atá ar an dífheistiú trí shuirbhéanna a dhéanamh ar thuismitheoirí.

Ina dhiaidh sin thiocfadh tuarascáil maidir leis na roghanna pátrúnachta agus ar deireadh bheadh ar phátrúin freagra a thabhairt taobh istigh de thréimhse ama faoi leith.

Scoileanna lán-Ghaeilge

Tá molta ag an ngrúpa comhairleach gur cheart anailís a dhéanamh ar an mbealach a thagann bunscoileanna Gaeilge chun cinn agus gur cheart machnamh a dhéanamh ar an gcoincheap maidir le scoil ‘satailíte’ a bheadh ceangailte le ‘máthairscoil’ Ghaeilge atá dea-bhunaithe.

Tá formhór na scoileanna lán-Ghaeilge faoi phátrúnacht na nEaspag Caitliceach nó faoi phátrúnacht an Fhorais Pátrúnachta. Tagraítear sa tuarascáil don mhéadú atá tagtha ar an éileamh ar scoileanna lán-Ghaeilge lasmuigh de cheantair Ghaeltachta in ainneoin gur tháinig laghdú ar líon na scoileanna lán-Ghaeilge i gceantair Ghaeltachta ó 153 sa bhliain 1975/1976 go dtí 106 sa bhliain 2010/2011.

Luaitear go bhfuil 30,000 dalta ag freastal ar scoileanna lán-Ghaeilge lasmuigh don Ghaeltacht anois agus  gur cheart eolas mar gheall ar an ngaeloideachas a scaipeadh i measc na dtuismitheoirí a bheidh ag glacadh páirte i gcéim a haon don phróiseas.

Bheadh éileamh na dtuismitheoirí ar scoileanna Gaeilge mar chuid den treoir thionscadal maidir le 47 limistéar a dhífheistiú.

Deirtear freisin gur cheart go leanfar agus go gcuirfear leis na socruithe taistil atá do scoláirí ar mhian leo freastal ar scoileanna lán-Ghaeilge.

Chuir an tAire Ruairí Quinn TD fáilte roimh an tuarascáil agus dúirt sé gur cheart gurb é rogha na dtuismitheoirí an t-ábhar imní is mó a bheadh againn ar fad.

“Le roinnt mhaith blianta anois, tá athrú mór polaitiúil, sóisialta, eacnamaíoch, cultúrtha, déimeagrafach agus oideachasúil le feiceáil ar shochaí na hÉireann.  Caithfear léiriú a thabhairt ar an tsochaí athraithe sin sa soláthar bunscoile agus caithfear freastal ar éagsúlacht mhéadaithe”, a dúirt sé.

Fógrófar cinneadh na Roinne Oideachais mar gheall ar mholtaí na tuarascála i mí na Bealtaine.

Foilsithe ar Gaelport.com