€5m Gaelic school has no head
October 12, 2012
IT was given £ 4m (€ 5m) to become established and has more than 150 willing pupils. But for a Gaelic school in Scotland there is still one snag – it cannot find a head teacher that speaks the language. Bunsgoil Ghaidhlig Inbhir Nis, or Inverness Gaelic primary school in the Highlands, has failed seven times in the past three years to recruit a Gaelic speaker for the £ 48,000- a- year post. It even had to rely on a Swedish teacher, who has been learning the language, to act as head. But Annika Jansson is leaving and her only potential replacement is a non- Gaelic speaker.
Critics of the school said the failure underlines the “futility” of trying to keep Gaelic alive as a first language and is a waste of money. Parents of the 155 pupils have launched their own attempt to fill the position with a qualified head. Jim Crawford, an Inverness councillor, said: “To have a head teacher from Sweden in a Gaelic- speaking school in the Highland capital underlines the futility of the Gaelic programme.
“It’s outrageous, especially at a time when ordinary schools are considering cutting back to a four- day week to save money. But it seems we’ll spend money on Gaelic willy- nilly.”
At the last census, a little more than 59,000 people in Scotland spoke Gaelic, a decline of almost 7,000 in a decade. ( © Daily Telegraph, London)
www.independent.ie
Foilsithe ar 12 Deireadh Fómhair 2012
Letter reveals list of 88 allowances to be abolished
October 11, 2012
LAST MONTH the Minister for Public Expenditure and Reform Brendan Howlin faced strong criticism when his long-promised review of public service allowances appeared to backfire badly.
Cuts were, in the main, to be applied to new entrants with only one allowance paid to serving staff earmarked for abolition. Overall the reforms were to generate only about €3.5 million rather than €75 million in savings which had been flagged beforehand. At the time Howlin said that management in different parts of the public service would begin, or continue, to engage with unions in relation to allowances for serving personnel “to establish the best way of modernising the pay structure and eliminating outdated arrangements”. However, at the time this was largely overlooked, perhaps understandably, as neither Howlin nor his department provided any further explanation.
Yesterday in a surprise development, health service unions were shown a letter from the secretary general of the Department of Public Expenditure and Reform, Robert Watt, dated September 28th, which indicated that it had a priority list of 88 allowances for serving personnel which it wanted abolished. The department later confirmed that it had sent similar letters to all departments. The letter states:
“Your Department must engage immediately with staff interests with a view to securing their early agreement to the elimination of those allowances payable within your Department to current beneficiaries, where no business case exists to pay such allowances to new beneficiaries.”
Already some unions have voiced opposition to the Government’s new move on allowances. However, as the measures are being proposed under the Croke Park agreement it is expected that they will now use the dispute mechanisms set out in the deal to argue their case. Ultimately, this can result in a binding ruling in the Labour Court. Last night the Minister said he favoured “the use of a dedicated fast-track arbitration process for all such cases”.
In the event of staff losing out on allowances it is likely that they would be compensated using a formula of 1½ times the annual loss which has been used previously in relation to the Croke Park agreement.
Sectoral allowances in the spotlight
Allowances proposed for elimination include:
EDUCATION SECTOR
Allowance for principals who act as secretary to board of management
Gaeltacht grant
Teaching through Irish
Island allowance
HEALTH SECTOR
Consultants’ continuing medical education allowance
Gaeltacht allowance
Travel allowance for non-nursing personnel
Island inducement allowance
JUSTICE SECTOR (Garda)
Clerical allowance
Gaeltacht allowance
Promotion exam grant
Transport allowance
Exam bonus – inspector
Bicycle allowance
Aran island allowance
JUSTICE SECTOR (Prison Service)
Industrial supervisor (kitchen and bakery)
Hospital orderly
Plain clothes (certain grades)
Tuck shop allowance
Locking area allowance
DEFENCE SECTOR
Border duty allowance
Search and rescue allowance
Civilian clothing allowance
Underwear and night attire
Chaplains’ housekeepers allowance
www.irishtimes.com
Foilsithe ar 11 Deireadh Fómhair 2012
Samhail nua ar na bacáin
October 11, 2012
Tá eagrais Ghaeilge sa Tuaisceart buartha go bhfuil siad á sailleadh ag samhail nua mhaoinithe ‘críoch-dheighilteach’.
Sceitheadh roinnt de na sonraí an tseachtain seo caite, maidir le scéim nua mhaoinithe ag Foras na Gaeilge. De réir an ailt, tá sé ‘cheanneagraíocht’ le bheith ann. Beidh siad freagrach as réimsí difriúla d’obair teanga. Tuigtear go mbeidh seacht n-eagras san iomaíocht mar ‘cheanneagraíochtaí’. Níl ceann ar bith acu lonnaithe sa Tuaisceart. Beidh na ‘ceanneagraíochtaí’ ábalta fochonarthaí a thabhairt d’eagrais eile.
Tuigtear ó foinsí go mairfidh na conarthaí seo 18 mí. Ta seo iomlán difriúil ón moladh a rinne an Comhchoiste Um Comhshaol, Iompar, Cultúr agus Gaeltachta sa samhradh i dtuarascáil ar an tSamhail Nua Mhaoinithe (moladh eile a bhí ag an bhForas maidir le maoiniú). Dar leis an gComhchoiste gur cheart bunmhaoiniú a choinneáil “chun go gcoimeádfar tacaíocht agus seirbhísí criticiúla do phobal na Gaeilge ar bhonn leanúnach.”
Dúirt Aodán Mac Póilín, Stiúrthóir Iontaobhas Ultach, nár phléigh an Foras an cur chuige seo leo. “Is polasaí iomlán úr e seo,” ar seisean. “Ba choir go rachadh an polasaí seo amach ar chomhairliúchán poiblí. Mura ndéanann siad sin, tá siad ag sárú treoraithe cleachtais maidir le forbairt polasaí sa Tuaisceart.”
Is léir go bhfuil fadhbanna leis an gcaidreamh idir cuid mhór eagras agus an Foras, go hairithe eagrais sa Tuaisceart. Dúirt Janet Muller, Príomhfheidhmeannach Pobal, gur dearnadh cuid mhór iarrachtaí thar ceithre bliana chun na ceisteanna seo a phlé leis an bhForas.
Bhí sí ar aon intinn le Mac Póilín gur polasaí nua é seo, ach gan aon iomrá ar na measúnaithe a bhí riachtanach. Dar léi, chomh maith, go gcuirfeadh seo isteach ar an gcaidreamh idir na heagraíochtaí.
“Tá roinnt beag eagraíochtaí chun deireadh a chur le heagraíochtaí eile,2 ar sise. “Leis, deir siad gur chur chuige uile-oileánda a bheidh ann. Tá an rud a moltar iontach críoch-dheighilteach. Ta na heagraíochtaí a luaitear lonnaithe i mBaile Átha Cliath.” Dar léi go gciallódh na moltaí “deireadh leis an earnáil sa Tuaisceart.”
Dúirt urlabhraí thar cheann an Forais gur pléadh roinnt féidearthachtaí ag cruinniú de Bhord Fhoras na Gaeilge ar an Aoine, 28 Meán Fómhair “agus cuirfear moladh chuig na ranna urraíochta go luath.
www.gaelsceal.ie
Foilsithe ar 10 Deireadh Fómhair 2012
A new era for culture as Gaeilge
October 10, 2012
FOR DECADES, much of the emphasis on the Irish language in the arts has been about preservation. But things are changing. The Irish language in contemporary arts is spreading beyond Gaeltacht areas and reaching new collaborators and a new generation.
This rather accidental movement might also in time call for new structures and organisations, but for now, the fragmented innovations seem to indicate that something more whole is happening.
Imram, the Irish-Language Literature Festival takes place from October 11th to the 20th, and offers a dynamic programme. There are familiar names participating: Louis de Paor, Dairena Ní Chinnéide, Micheál Ó Conghaile. And there are familiar names discussed: Pádraic Ó Conaire and Seán Ó Ríordáin among them. But there is a current of energy flowing through the festival that those used to the traditional narratives of the Irish language in the arts might be surprised by.
There is an indoor and outdoor multimedia installation by Ceaití Ní Bheildiúin; a dance piece called Ré written by Daithí Ó Muirí and choreographed by Fearghus Ó Conchúir; contemporary prose from Éilís Ní Anluain; the Mouth On Fire theatre company reading Beckett’s poetry in Irish; The Cohen Project sees poets Liam Ó Muirthile and Gabriel Rosenstock translate some of Leonard Cohen’s work into Irish, with Liam Ó Maonlaí, David Blake, Hilary Bow and the Brad Pitt Light Orchestra providing the music.
“I’m a great believer in pushing the boundaries of language, it has to reach out beyond the island,” Ó Muirthile says. “There are obviously problems, technical questions, issues of readership and literacy and these are huge issues, but when you’re engaged in a piece of work, you have to set those aside. The advantage of taking a model like Cohen is when you’re writing in Irish or any minority language, you’re constantly translating into that language. You’re going through a constant process of translation of all sorts.”
Ó Muirthile also has high praise for his collaborator. “Gabriel Rosenstock has been the great innovator in Irish in that he’s been searching for models outside the language for many years. And Gabriel is the great inspiration model for all of us.”
Next week, a two-day symposium is being held in Dublin aiming to “explore, challenge and provoke notions of contemporary arts practice in Irish.” The symposium, titled Fás agus Forbairt’ (Grow and Develop) is hoping to bring together contemporary artists who are currently working in Irish and artists who may speak Irish but whose work is in English.
“The intention is that three organisations who have an active interest in programming contemporary work in the Irish language come together to provide support to artists who are already working in the Irish language, and to artists who may not be, but who might speak Irish,” says Róise Goan, the director of the Dublin Fringe Festival. Cian O’Brien, artistic director of Project Arts Centre, and Niamh Ní Chonchubhair, the programme manager at Axis: Ballymun, have joined Goan in organising the conference. “We’re hoping to connect all those artists, hopefully provide inspiration and then pilot a commissioning scheme that promotes collaboration in making contemporary Irish arts.”
The organisers are hoping to award three commissions, which will then go on to showcase works in progress in March 2013 during Seachtain na Gaeilge. “Hopefully, if the projects are going somewhere interesting, they will present that work in the Fringe next year,” Goan says. “We don’t know what’s going to happen. It’s an experiment, but we feel it’s a worthwhile experiment. I think a lot of the problems come from the fact that in terms of mainstreaming Irish language arts, things need to be tried and tested.”
Ray Yeates, then the director at Axis in Ballymun and now Dublin City Council’s arts officer, blasted the sean nós form open in 2009 with Hip-Nós, performances of hip-hop, sean nós and spoken word in Axis that went on to Vicar Street.
“You have great people like Róise Goan, and Ray Yeates and Willie [White, director of the Dublin Theatre Festival] – they’re the next movement,” says Maggie Breathnach, the producer of TG4’s flagship arts programme Imeall, who spends most of her time running around the country surveying the frontlines of contemporary Irish arts.
“Arts is niche, Gaeilge is niche, and ultimately, you need to put bums on seats. They’re doing it slowly, but it’s happening. You see in schools now, it’s a string to your bow to have Irish in a way it didn’t used to be. It’s not necessarily that you’re going to automatically see an Irish play if you speak Irish, or go to a launch of an Irish book, but there is work in Irish, there is funding there, and people are taking the opportunities. But ultimately, the bigger stage is perceived to be the English language.”
Breathnach believes changing the perception of the Irish language in a contemporary arts setting should start at an early age. “In education, maybe it should start to be the case that kids are also educated in the language in an arts context and would then be interested in going to an Irish play. And you go to a play because of the quality of the play not the language. Look at Tromluí Phinocchio.”
Tomluí Phinocchio or Pinocchio – A Nightmare is a production by Moonfish Theatre that was lauded at this year’s Absolut Fringe and also showed at the Galway Theatre Festival. “Those girls are brilliant,” Breathnach says. “There’s really good stuff happening, but sometimes people think either they won’t go to something because ‘it’s an Irish show’, or if they are going, it’s ‘ar son na cúise’ [for the cause], so we need to show that there is a pincer movement that catches both the Irish language and quality.”
In music, the Kilas and the Ó Maonlaís were flying the flag for Irish-inflected contemporary music from the 1990s on, and that’s still the case. The annual Seachtain na Gaeilge Ceol compilation CDs feature contemporary Irish artists singing Irish-language versions of their songs. While the overall result might be nice, there’s a sense of tokenism about it, even if, on occasion, these songs are occasionally brought to a live setting.
But things are changing. Temper-Mental MissElayneous, an upcoming Dublin rapper, has a tendency to drop Irish rhymes into her raps accompanied by bodhrán instead of beats, namely with her track Cailín Rua. And Daithí, a Clare fiddle player who has managed to successfully fuse traditional strains with contemporary electronic music, recently sampled the singer Mary O’Hara in one of his tracks, a trick last pulled by Massachusetts band Passion Pit in their break-out single Sleepyhead.
From the Puball Gaeilge tent at Electric Picnic to Manchán Mangan’s theatre work, there is an edge to the Irish language in a contemporary artistic context, and that edge is growing as those in charge of funding continue to quietly seek out more non-traditional targets. But a new generation of artists also need to take the leap. Perhaps next week’s Fás agus Forbairt symposium will put a real structure around such tentative, yet quickening steps.
www.imram.ie
www.irishtimes.com
Foilsithe ar 10 Deireadh Fómhair 2012
Gearán faoi théacsanna Gaeilge diúltaithe ag an gCoimisiún Eorpach
October 10, 2012
Ta se ráite ag an gCoimisiún Eorpach nach sáraíonn an costas breise a bhaineann le téacsanna gutháin i nGaeilge dlí na hEorpa.
Cosnaíonn sé níos mó téacs a sheoladh in Éirinn má úsáidtear síneadh fada, nó ‘marc diaicriteach’. Ma úsáidtear marc amháin laghdaíonn sé seo líon na gcarachtar ata ceadaithe i dtéacs amháin ó 160 go dtí 70.
Ag freagairt ceiste ó Fheisire Parlaiminte an Lucht Oibre, Phil Prendergast, dúirt an Coimisinéir don Chlár Digiteach, Neelie Kroes, nach raibh aon chosúlacht ann go raibh na caighdeáin atá i bhfeidhm sa mhargadh fóin ag teacht salach ar dhlíthe an AE. Socraíonn eagraíocht tionscail féinrialaithe, Institiúid Eorpach na gCaighdeán Teileachumarsáide, na caighdeáin a cuirtear i bhfeidhm sa mhargadh.
“Cumann an IECT caighdeáin ata deonach, dírithe ar an margadh agus bunaithe ar chomhdhearcadh atá curtha i dtoll a chéile don mhargadh agus chun freastal a dhéanamh ar na riachtanais ar leith ata ag an margadh Eorpach,” arsa Kroes.
Dúirt Phil Prendergast nach raibh sí sásta leis an bhfreagra ón gCoimisinéir.
“De réir an Choimisinéir Kroes, níl sé seo i gcoinne dhlí an Aontais Eorpaigh, ach, le meas, ní aontaím léi. Is cleachtas idirdhealaitheach é seo sa Mhargadh Inmheánach agus táim chun athleanúint a dhéanamh léi maidir leis seo.”
“Go bunúsach, ciallaíonn an cleachtas idirdhealaitheach seo go bhfuil difríocht mhór idir an praghas ar théacsanna sna teangacha éagsúla. Ní bhaineann an fhadhb seo leis an nGaeilge amháin, bíonn diaicriticí in úsáid sa Fhraincís, sa Spáinnis agus sa Phortaingéilis, mar shampla. Nuair a úsáideann tú diaicritic amháin dúblaíonn an phraghas, agus dar liom féin níl sé sin ceart ná cóir do phobail na Gaeilge ar fud na tíre.”
www.gaelsceal.ie
Foilsithe ar 10 Deireadh Fómhair 2012
Cúrsaí Gaeilge i gConamara
October 10, 2012
An bhfuil tú ag múineadh rang Gaeilge faoi láthair? Ar mhaith leat agus na daltaí sa rang sin 3 lá a chaitheamh i gConamara? Tá cúrsaí speisialta 3 lá ar fáil ina n-áirítear:
- Sacair/Peil
- Cadhcáil
- Raftú
- Turas go dtí Inis Oírr
- Céilí
Foirmeacha le h-íoslódáil ar
http://attachment.benchmarkemail.com/c65357/Foirm-iarratais-3-lá.doc nó http://www.colaistenanoilean.ie
Ríomhphost: colnanoilean@gmail.com
Guthán : (091) 595890
Iar-Dhalta Choláiste Feirste mar Ardmhéara
October 9, 2012
Coláiste Feirste alumni have succeeded near and far, in all fields of work, and it gives us great pride to highlight the work of Niall Ó Donnghaile, who has recently completed his term of office in Belfast City Council in the esteemed position of Lord Mayor. Here, Niall shares some experiences of his life as a, ‘Meánscoil Feirste,’ pupil and how his main passion and drive in life continues to be the Irish language and culture.
Lá stairiúil a bhí ann ar an Aoine 5 Deireadh Fómhair d’iardhalta Niall Ó Donnghaile ag caint le daltaí Cholaiste FeirsteCholáiste Feirste Niall Ó Donnghaile, i Halla na Cathrach. Bhí bliain mhór ghnóthach aige, nuair a chaith sé seal bliana mar Ardmhéara Bhéal Feirste. Tháinig deireadh leis an seal sin i Meitheamh na bliana seo agus inniu bhí cúis cheiliúrtha ann ar a shon. Mar a rinneadh do gach Ardmhéara na cathrach roimhe seo, cuireadh portráid in ómós de Niall Ó Donnghaile in airde, i Halla na Cathrach. Dá siúlfaí thart ar Halla na Cathrach, thabharfaí faoi deara go bhfuil na portráidí uilig bunaithe ar an ‘Ardmhéara’ ag an am sin, seachas portráid Niall. Mhaisigh an t-ealaíontóir áitiúil Danny Devenney an múrmhaisiú gleoite seo de Niall, le cúnamh ó uncail Niall, Seán Mac an Bheatha. Bhí Danny agus a fhoireann ag iarraidh portráid speisialta a dhéanamh nach raibh cosúil le gach uile phortráid eile i Halla na Cathrach agus tá rud inteacht ar leith fá phortráid Niall. Cé go bhfuil Niall sa phortráid, tá an phortráid s’aige bunaithe ar mhuintir Bhéal Feirste agus tá an chathair á ceiliúradh sa phortráid.
Rugadh agus tógadh Niall Ó Donnghaile ar an Trá Ghearr in Oirthear Bhéal Feirste. Is oibrí pobail é agus déanann sé a sheacht ndícheall ar son an phobail ina cheantar féin agus i gceantracha eile chomh maith. D’fhreastail Niall ar Choláiste Feirste, áit a bhfuair sé oideachas trí-mheán na Gaeilge agus sa lá inniu, tá an Ghaeilge mar pháirt lárnach dá shaol. Thosaigh Niall amach ar an scoil sa Chultúrlann, áit ar chuir sé suim sa pholaitíocht don chéad úr. Bhain sé céim amach sa pholaitíocht nuair a d’imigh sé ón scoil. Tá suim as cuimse ag Niall sa pholaitíocht, ar a bharr sin, tá sé thar a bheith gnóthach i gcúrsaí teanga agus pobail. Tuigeann Niall go bhfuil ról an-tábhachtach ag an Ghaeilge, taobh istigh agus taobh amuigh de scoil. Is Gaeilgeoir bródúil é agus is léir go bhfuil bród air go bhfuair sé a oideachas ar Choláiste Feirste. Cé gur bhain Niall an-sult agus tairbhe as a chuid ama ar an scoil, ba mhinic a fuair sé droch-am as tacadóirí Aontroma (formhór na scoile) mar gur fear an Dúin é, ba bheag uair nach raibh an lámh in uachtar ag Niall leis an argóint sin, áfach:
Niall Ó Donnghaile lena mhúrmhaisiú den scoth
“Bhain mise an-sult as mo chuid ama ar Choláiste Feirste! Thosaigh mise ar an scoil nuair a bhí muid lonnaithe thíos sa Chultúrlann agus bhí meoin den scoth ag an scoil agus ag an phobal ar fad, meoin nach bhfuil ag scoil ar bith eile agus meoin atá i réim sa Choláiste go fóill. Bhí spéis agam i gcúrsaí polaitíochta i gcónaí ach bhí spéis ar leith agam sa ghníomhaíocht phobail. Fiú ar scoil bhí orainn seasamh suas ar son ár gcearta mar Ghaeil. Cuireann sé gliondar ar mo chroí nuair a fheicim Gaeil ag teacht fríd an Ghaeloideachas. Chan amháin sin, ach cuireann sé lúcháir ar mo chroí chomh maith, nuair a fheicim an fás atá déanta ag Coláiste Feirste agus an Ghaeloideachas. Is léir go bhfuil an Ghaeilge ag dul ó neart go neart agus tá bród orm go raibh oideachas agam trí-mheán na Gaeilge i gColáiste Feirste.”
Chaith Niall seal rathúnasach rathúil mar Ardmhéara i mbliana agus bhí formhór na cathrach an-bhuíoch as ucht a chuid oibre agus díograise. Ba é Niall an 56ú Ard mhéara ar Bhéal Feirste agus an t-ardmhéara ab óige dá raibh ann go dtí seo. Le linn na bliana, bhí sé i gcroílár cuid de na himeachtaí ba thábhachtaí agus ba chorraithí dá bhfaca Béal Feirste mar chathair. Bhí dlúthbhaint aige leis an tionscadal sa cheathrú Titanic, an tionscadal ‘Ag Ceiliúradh an tSaoil’ agus na Gradaim MTV, ar bharr Portráid Niall Uí Dhonghaileneart imeachtaí eile. Ba bheag deis a bhí ag Niall a scíth a ligean le linn na tréimshe gnóthaí s’aige. Os a choinne sin, is léir gur bhain sé an-tairbhe as an seal a chaith sé mar Ardmhéara na Cathrach. Is gá do gach Ardmhéara an slabhra óir a chaitheamh, ní raibh aon difear ann do Niall ach cuireann sé síos ar an phíosa tábhachtach óir eile a chaith agus a chaitheann sé ar a bhrollach go laethúil le bród:
“Bhí tréimhse ar dóigh agam mar Ard Mhéara ach níos tábhachtaí arís, tréimhse den scoth a bhí ann don chathair le himeachtaí cosúil leis na gradaim MTV anseo i mBéal Feirste. Ba iontach an phribhléid a bhí ann dom dul isteach ar gach cuid den chathair bhródúil seo agus bualadh le daoine ar fheabhas. An rud is speisialta ná go raibh mé in ann tacú le grúpaí atá ag troid in éadán féinmharaithe agus ag cur cúrsaí meabhairshláinte chun chinn tríd an tionscadal “Ag Ceiliúradh an tSaoil” – bhí mé iontach sásta fosta go raibh mé in ann a thaispeáint go bhfuil teanga bheo bhríomhar againn sa chathair seo agus go bhfuil daoine ag teacht tríd Coláiste Feirste atá réidh dul isteach i bpostanna cosúil le post an Ardmhéara – mar a dúirt mé le linn na tréimhse s’agam: An píosa óir is tábhachtaí a chaithim ná an Fáinne, chan an slabhra!”, Niall Ó Donnghaile.
Is léir nach ndearna Niall dearmad cárbh as a dtáinig sé le linn a thréimhse mar Ardmhéara. Is ar éigean nach raibh Niall sa scoil, ba mhinic a thug sé cuairt ar na daltaí le comhairleoir chuí a a chur ar ár ndaltaí nó le himeachtaí a lainseáil sa scoil. Is léir go bhfuil an-bhród ar Niall gur fhreastail sé ar Choláiste Feirste ach is gá dúinn a léiriú go bhfuil bród nach beag orainn go raibh iar-dhalta agus cara Choláiste Feirste mar Ardmhéara ar Bhéal Feirste. Maith thú féin, a Niall.
Gaelscoil welcomes green light for building
October 9, 2012
A Cork Gaelscoil has welcomed a court decision that should let its new school building go ahead.
Residents failed in their claim for customary rights to walk at the Tank Field in Mayfield yesterday as the Circuit Court judge told Cork City Council there was nothing to stop them going ahead with their plans. Those plans include selling two of the 10-plus acres to allow construction of a new school for Gaelscoil An Ghoirt Álainn, for which there is planning permission, and to make changes in the arrangements for Brian Dillon’s GAA club in the area, including changes to pitch layout and giving the club a 99-year lease on their two acres. The remaining six acres will remain accessible to the public.
The Gaelscoil project is on the Department of Education’s list of buildings to go to construction next year, and the ruling was welcomed by the school last night.
“The board of management, along with the parents and teachers, welcome the decision of the courts today in respect of the Tank Field,” said principal Deaglán Ó Deargáin and board chair Colm Henry. “We look forward to progressing with the development of a new school suitable for the education of our children and one which will benefit the community as a whole.”
The 16-classroom building was given planning permission by An Bord Pleanála last December, overturning the Jul 2011 decision of councillors not to change the sports-use zoning of part of the field to facilitate the school. At Cork Circuit Court yesterday, Judge Seán Ó Donnabháin said: “The case comes before the court by way of application for a customary right of way to wander and saunter over every portion of the lands and to play sports and recreate.
“Initially, there were claims to pass over distinct lines, but no claim to go on a defined line has been pursued. The claim being sought is to wander and saunter on the entire of the lands. “In my view, no such right has been proven to me in any [legal] authority. From the mid-’30s to the ’80s, there was an amount of walking and recreating on this or part of this ground. I am not at all sure the extent to which that recreating continued up to the present day. “To me, the evidence of the maps prior to 1930 [showing approximately three houses in the surrounding area] is that there was no customary right to walk or play games. “I do not believe you can in law establish against a private landowner those rights, and I believe Cork Corporation are in exactly the same situation. “If you cannot [establish the right], against a private owner you cannot establish it against the council. The plaintiffs’ claim for customary right fails. I am finding as a fact that there is no customary right,” said the judge.
Cork City Council and the residents both sought their legal costs against each other. The judge made no order on costs. He said: “It is inevitable this matter had to be litigated.” The judge also said that specific evidence had been given on the amount of trees to be felled and that if more trees were felled, then the residents could make an application to the court for their costs against Cork City Council.
www.irishexaminer.com
Foilsithe ar Gaelport.com – 9 Deireadh Fómhair 2012
Féile an Fhómhair ag ceiliúradh na timpeallachta
October 9, 2012
Tá an fómhar buailte linn agus déanfar céiliúradh ar an séasúr álainn seo thar ocht lá i rith Fhéile an Fhómhair i gCeatharlach. Mar is gnáthach tá clár lán d’imeachtaí dhátheangach eagraithe don fhéile le ceol, sean-nós, scannáin, drámaíocht, puipéadóireacht, scéalaíocht, amhránaíocht, ceardlanna ealaíne, taispeántais, siúlóidí agus níos mó fós a leanfaidh ó 11ú go 18ú Deireadh Fómhair.
Le téama an fhómhair ag gabháil tríd an bhféile bhliantúil seo, is tráthúil go gcuirfear tús leis na himeachtaí ar Lá Náisiúnta na gCrann. Moltar do ghach éinne, idir óg agus fásta, cuairt a thabhairt ar an bhforaois, siúl sa choill nó fiú an t-am a ghlacadh chun áilleacht na gcrann agus dathanna an nádúir mórthimpeall orainn a thabhairt faoi deara. Ag leanúint le téama na timpeallachta beidh an taispeántas “Ainmhithe an Fhómhair” ar crochadh i Leabharlann an Chontae i rith na féile agus eagrófar cúpla ceardlann ealaíne dar teideal “Dathanna an Fhómhair” sa leabharlann chomh maith. An timpeallacht a bheidh san áireamh freisin ag an deireadh seachtaine siúlóide eagraithe i gcomhar le Cumann Turasóireachta Cheatharlach.
Beidh fáilte roimh an chlann go léir ag an Tóraíocht Taisce dátheangach sa Pháirc Darach ar an Satharn ag 2.00i.n. agus ar an Domhnach eagrófar Picnic na dTeidí Béar i bPáirc an Bhaile. Beidh rogha eile ann áfach dóibh siúd nach maireann i saol na dteidí béar a thuilleadh agus Siúlóid Cois Bearbha ó Dhroichead Áth an Mhuilinn go Baile Cheatharlach ar an gclár. Beidh ranganna sa rince sean-nóis leis an sár-rinceoir Liam Ó Scanláin ar an Satharn san Ostan Seven Oaks agus beidh fáilte roimh óg agus fásta. Táille ná €5.
Níl aon ghanntanas d’imeachtaí do scoileanna ar chlár Fhéile an Fhómhair idir Spraoicheist, Tráth na gCeist, Gearrscannáin Ghaeilge agus ceardlanna ealaíne. Leireofar seó puipeadóireachta as Gaeilge i Halla na Gaelscoile. Tá gach eolas seolta chuig scoileanna uile an chontae agus iarrtar ar mhúinteoirí clárú gan mhoill.
Beidh Spraoi ann maidin Shathairn don ghrúpa Tuistí agus Leanaí agus i gcomhar le Comhluadar Teoranta eagrófar ceardlann dar teideal “Dátheangach Ó Thús” chun lámh chúnta agus moltaí a thabhairt do thuismitheoirí gur mhian leo Gaeilge a labhairt lena bpáistí sa bhaile. Is ar an Déardaoin, 11 Deireadh Fómhair, ag 7.30i.n. san Ostan Seven Oaks a bheidh an ceardlann seo ar siúl. Cead isteach saor agus fáilte roimh chách. Clár lán, éagsúil agus taitneamhach a mhairfidh thar ocht lá. Is cinnte go bhfuil rud nó dhó ann do chuile dhuine. Tá an clár ar fáil go forleathan agus is féidir teacht air ar www.glorcheatharlach.ie ar leathanach na bhféilte.
Tá gach eolas faoi Fhéile an Fhómhair ar fáil ó oifig Ghlór Cheatharlach, Sráid an Choláiste, Ceatharlach ar 085 1340047 , 087 2857048 nó seol ríomhphost chuig emma@glorcheatharlach.ie.
“Bodach an Chóta Lachna” léirithe ag Fíbín
Is iontach an nuacht í go mbeidh an Comhlacht Náisiúnta Drámaíochta FÍBÍN i gCeatharlach mar chuid d’Fhéile an Fhómhair chun dráma do pháistí a léiriú in Amharclann G.B. Shaw ar an Déardaoin, 11 Deireadh Fómhair ag 10.30r.n.. Is é “Bodach an Chóta Lachna” an dráma agus é bunaithe ar sheanscéal ó shraith na bhFianna. Beidh gach gnáth ghnéith de léiriúcháin Fíbín le feiceáil sa léiriú áirithe seo le mascanna, puipéadóireacht, fisiciúlacht agus don chéad uair riamh, beidh gnéithe ardtheicneolaíochta á n-úsáid. Is mion-thaispeántas agus mór-thaispeántas atá ann ag an am céanna, agus an lucht féachana ag leanacht an rása finscéalach trasna na hÉireann. Rás idir an t-aclaí is crógaí ó na Fianna agus an prionsa Gréigeach santach atá ag cuartú cíosa ó mhuintir na hÉireann.
Beidh nascadh idir chlóca ollmhór an Bhodaigh agus topagrafaíocht tír-raon ársa na hÉireann, fhad is atá ar an dá reathaí mhisniúil sléibhte, locha, scabhaitéirí, ainmhithe fiáine a sharú, agus gan géilleadh do chathú an bhanphrionsa trioblóideach, ina gcuid iarrachtaí Éirinn a rialú. Athróidh an clóca an stáitse go draíochtúil go spás drámatúil a léireoidh, go réadúil agus go meafarach, tírdhreach agus cóiréagrafaíocht an rása finscéalach seo chun Éirinn a shábháil. Tá gach eolas le léamh faoin gComhlacht FÍBÍN ar www.fibin.com.
Tá “Bodach an Chóta Lachna” oiriúnach do pháistí í rang a trí go sé agus tá praghas spéisialta do scoileanna ach caithfear áiteanna a chur in áirithe gan mhoill le Glór Cheatharlach ar 085 1340047.
Sean-Nós na Féile
Is iontach an tsuim atá ag daoine ó cheann ceann na tíre sa rince sean-nóis i láthair na huaire agus is iomaí rang agus cúrsa a reachtáiltear in ionaid éagsúla chun freastal ar an éileamh dochreidte. Cuireadh tús le cúrsa sé seachtaine i gCeatharlach an tseachtain seo caite agus tá fáilte roimh dhaoine nua a bheith páirteach. Is í an rinceoir cáiliúil Irene Cunningham as Conamara an teagascóir. Dírithe ar thosaitheoirí d’éirigh le Irene na bunchéimeanna a mhúineadh gan móran dua. Tá idir spiorad agus spraoi ag baint leis na ceachtanna atá ar siúl i nGaelcholáiste Cheatharlach gach Máirt ag 7.00i.n.
Tá an-áthas ar Fhéile an Fhómhair a fhógairt go bhfuil socruithe déanta chomh maith chun a thuilleadh ranganna sa sean-nós a thairiscint. D’aon lá amháin ar an Satharn, 13ú Deireadh Fómhair, beidh ceardlanna sa sean-nós ar siúl faoi stiúir an rinceora Liam Ó Scanláin. Beidh sé seo an-áisiúil dóibh siúd nach mbíonn saor chun freastal ar ranganna oíche i rith na seachtaine agus cuirfear fáilte roimh gach éinne idir pháistí agus daoine fásta.
Beidh na ceardlanna ar siúl ag 11.00r.n. agus ag 2.30i.n. ins an Ostán Seven Oaks. €5 táille gach seisiún agus beidh lacáiste do theaghlach. Is féidir clárú ar 087 2857048 nó ar an lá. Bí ann agus beir do bhróga rince leat!
www.carlow-nationalist.ie
Foilsithe ar Gaelport.com – 9 Deireadh Fómhair 2012
Macalla na hÉireann 2012
October 8, 2012
Camchuairt na gCuradh – Ceolchoirm an Comhaltais i nDoire
Beidh Macalla na hÉireann, Camchuairt Cheolchoirme na hÉireann 2012 de chuid Comhaltas Ceoltóirí Éireann ar siúl i gCultúrlann Uí Chanáin ar an Déardaoin 18ú Deireadh Fómhair.
Láithríonn an Camchuairt bhliantúil seo an tallann traidisiúnta is fearr ó cheithre chúige na hÉireann agus beidh siad ag seinm i 14 ionad ón 14ú – 27ú Deireadh Fómhair. Gach bliain tugann an chamchuairt seo meascán de thaibheoirí bunaithe agus cheoltóirí na todhchaí le chéile. Tá siad cumaiscthe le chéile chun seó géarshúileach agus daite a mheallann na dlúthleantóirí agus leantóirí forimeallacha siamsaíocht traidisiúnta – seó a mhachnaíonn leithead agus doimhneacht cheoil, damhsa agus amhránaíocht.
Seo clár mórthaibhseach na bliana seo:
Alice Fitzgerald ó Phort Láirge, Amhranaí agus fear a’ tí, Noel Battle ón Iar-Mhí ar orgán béil, Shane Keating ó Chorcaigh ar na píb uilleann, Emer Toale ó Bhaile Átha Cliath ar an chláirseach / phianó, Lorraine McMahon ó Lú ar an fhidil / fheadóg, Joseph Keane, Co. Laois ar an chnáipchairdín , Elaine Reilly ó Longfort ar an bhainseó, Róisín Broderick ó Ghaillimh ar an chonsairtín / fhidil, Clare Heffernan ó Luimneach ar an fheadóg / fhliúit, Aisling Vaughan ó Chorcaigh, damhsóir/consairtín, Christin Mulcahy ó Luimneach, damhsóir/consairtín, Tomás Ó Sé agus Seán Hanafin beirt damhsóirí ó Chiarraí.
Is é Martin Murphy ó Longfort bainisteoir na camchuairte agus is iad McElligotts ó Thrá Lí na innealtóirí fuaime.
Cosnaíonn na ticéid £10 agus tá siad ar fáil ar-líne ag www.culturlann-doire.ie nó ón díoloifig i gCultúrlann Uí Chanáin (00 44 28 71 264132)
Tugann Macalla na hÉireann aitheantas do Foras na Gaeilge agus Bus Éireann ar son a gcuid urraíochta.
Bígí linn agus Macalla na hÉireann ar stáitse Chultúrlann Uí Chanáin
Pictiúr: https://www.dropbox.com/s/rvsh98z1f2wt1w5/lo%20res%20macalla%20na%20heireann%20tour.jpg
Oifigeach Margaíochta & Taighde, Cultúrlann Uí Chanáin / P.R.O Fleadh Cheoil na hÉireann 2013
37 Mórshráid Shéamais, Doire, BT48 7DF
T: +44 2871264132 / M: +44 7759711057
www.culturlann-doire.ie ~ facebook.com/culturlann ~ @culturlanndoire
www.2013fleadh.ie ~ facebook.com/2013fleadh ~ @fleadh4derry #fleadh13