Rannpháirtithe ag teastáil do shuirbhé ar leanaí ar an idirlíon
Márta 12, 2013
Tá Síle Uí Ghacháin i mbun taighde ar ghníomhaíochtaí leanaí ar Láithreáin Líonraí Shóisialta (ar nós Facebook agus Bebo) mar chuid do thráchtas atá ar siúl aici trí Ghaeilge i bhFiontar i nDCU. Sa staidéar seo tá sí ag iarraidh cruthú go bhfuil gá le treoir agus oideachas do leanaí bunscoile ar chúrsaí sábháilteachta agus príobháideachais ar an idirlíon. Tá rannpháirtithe uaithi ó rang a sé i scoileanna lán-Ghaeilge. Ba mhaith lei suirbhé / ceistneoir simplí a chuir amach chuig daltaí rang a sé agus an múinteoir ranga atá acu. Más suim leat go mbeidh do scoil rannpháirteach sa taighde fiúntach seo, is féidir teagmháil a dhéanamh le Síle ar ríomhphost (sile.ui.ghachain@gmail.com) le tuilleadh eolais a fháil.
Comhdháil Chomhairle na Gaelscolaíochta
Márta 12, 2013
Reáchtálfar Comhdháil Chomhairle na Gaelscolaíochta ar an Aoine, 15 Márta 2013 i gColáiste Feirste i mBéal Feirste.
Tá an saghas seo do chomhdháil bhliantúil á heagrú ag Comhairle na Gaelscolaíochta, an grúpa comhairleach ar son na Gaelscolaíochta i dTuaisceart Éireann, le dhá bhliain déag anois.
Is ceann de na comhdhálacha is mó den chineál seo ar oileán na hÉireann í, a mheallfaidh toscairí as Gaelscoileanna ó thuaidh agus ó dheas agus as cuid mhór eagraíochtaí Gaeilge eile, idir chultúrtha agus oideachasúla.
Gabháil na Gairmiúlachta téama na bliana seo agus beidh réimse leathan cainteoirí agus ceardlann acu ar ghnéithe éagsúla ábhartha, go háirithe ó earnáil na Gaelscolaíochta í féin.
Arís i mbliana beidh réimse leathan ceardlann phraiticiúil ar siúl, beidh siad curtha i láthair ag daoine éagsúla, múinteoirí agus saineolaithe eile. ina measc. I rith an lae déanfar plé ar ábhair éagsúla idir fhorbairt teanga is dátheangachas sa Ghaeloideachas.
Déanfaidh an Dr Micheál Ó Duibh, Príomhfheidhmeannach Chomhairle na Gaelscolaíochta comhdháil na bliana seo a oscailt go hoifigiúil agus ansin leanfar le cur i láthair agus cainteanna éagsúla i rith an lae.
I measc na n-aoichainteoirí beidh Ard-Rúnaí Chonradh na Gaeilge Julian de Spáinn agus beidh seisean ag cur síos ar ‘Bhliain na Gaeilge’ agus déanfaidh Príomhoide Choláiste Feirste Micheál Mac Giolla Gunna cur síos ar Choláiste Feirste.
I measc na ndaoine eile a bheidh ag caint, beidh An Dr Máire Ní Ríordáin ó Ollscoil na Gaillimhe ag caint ar fheabhsú na matamaitice sa Ghaelscolaíocht, beidh Pavel Iosad agus an tOllamh Alison Henry, School of Communications, Ollscoil Uladh ag caint ar na buntáistí a bhaineann le dátheangachas sa Ghaeloideachas agus déanfaidh Eibhlín Mhic Aoidh ó Choláiste Mhuire cur síos ar an taighde úr atá déanta aici ar an mheasúnú sa seomra ranga.
Anuas air seo beidh dhá sheisiún ar leith ann do ghobharnóirí Gaelscoile agus cúrsa lae teanga do chúntóirí ranga na hearnála i gcomhar le Coláiste Ollscoile Naomh Muire.
Beidh An tSeirbhís um Fhorbairt Ghairmiúil do Bhunscoileanna, i bPoblacht na hÉireann ag glacadh páirt in imeachtaí an lae chomh maith agus beidh ionchur ó iondaithe CCEA, An tÁisaond Lán-Ghaeilge, An Múinteoir Comhairleach ar an Litearthacht, BOLI agus ó thionscadail úra Chomhairle na Gaelscolaíochta-cúrsaí óige agus an tionscadal trasphobail ‘Le Chéile Trí Chultúr’.
Mar aon le cainteanna beidh ceardlann ar áiseanna nua drámaí, scéalta traidisiúnta, leabhair mhóra le ceol agus áiseanna eile ar líne le deis ag múinteoirí páirt a ghlacadh i gceardlann le Jacqueline De Brún, Comhairleoir Oideachais, An tÁisaonad Lán-Ghaeilge agus beidh ceardlann dar teideal Ag Spreagadh na Scríbhneoireachta Cruthaithí sa Seomra Ranga le Fionnuala Uí Mhealláin, Scoil an tSleibhe Dhuibh.
Ní foláir do mhúinteoirí a bheith cláraithe roimh ré chun freastal ar an gComhdháil seo.
Tuilleadh eolais: Tarlach Mac Giolla Bhríde, Comhordaitheoir na Comhdhála
T: + 0044 (0) 28 90 321475 / R: tmacgiollabhride@comhairle.org.
Cláir Oideachais le craoladh ar TG4
Márta 12, 2013
Craolfar dhá chlár oideachais do dhaoine óga atá léirithe ag Comhdháil Náisiúnta na Gaeilge agus Comhar na Múinteoirí Gaeilge ar TG4 aimsir na Cásca.
Tabharfar treoir do dhaltaí Ardteiste a bheidh ag tabhairt faoin bhéaltriail sna seachtainí atá amach romhainn sa chlár ‘Cuireadh Chun Cainte’. Craolfar é Dé Luain 25 Márta ag 11rn.
Sa chlár cuirfidh an t-aisteoir Marcus Lamb comhairle a leasa ar dhaltaí scoile atá ag ullmhú do bhéaltriail úr na hArdteistiméireachta sa chlár teilifíse ‘Cuireadh Chun Cainte’ atá le craoladh ar TG4 25 Aibreán ag 11am.
Ón bhliain 2012, tá 40% de mharcanna sa scrúdú Ardteiste ag brath ar an mbéaltriail leasaithe agus tá na marcanna seo le gnóthú i dtréimhse ghairid ama, a mhairfidh thart ar 15 nóiméad.
Mar sin tá sé tráthúil go bhfuil comhairle ó shaineolaithe oideachais curtha i dtoll a chéile don chlár a tabharfaidh leideanna do dhaltaí agus a chuirfidh ar a suaimhneas iad sula dtabharfaidh siad faoin bhéaltriail.
Gairmthreoir as Gaeilge
Dé Máirt 26 Márta ag 11 rn craolfar an clár ‘Céim Chun Tosaigh: Ag Obair le Gaeilge”. Is clár gairmthreorach spraíúil é Céim Chun Tosaigh: ag obair le Gaeilge atá curtha i dtoll a chéile ag Comhdháil Náisiúnta na Gaeilge agus Comhar na Múinteoirí Gaeilge do dhaltaí atá sa tsraith shinsearach ag an dara leibhéal ar fud na tíre.
Curtha i láthair ag Ciarán Ó Conghaile agus Sibéal Davitt, cloisimid scéalta ó aisteoir, ealaíontóir, preas-oifigeach san airm, múinteoir ríomhaireachta, dlí-theangeolaí, ateangaire, tuairisceoir nuachta, múinteoir Gaeilge thar lear, stiúrthóir naíonra, agus múinteoir surfála ar chuidigh teangacha agus an Ghaeilge go mór leo spriocanna uaillmhianacha a bhaint amach ó thaobh gairme de.
Tá i gceist ag Céim Chun Tosaigh: Ag Obair le Gaeilge eolas a chur ar fáil maidir le cúrsaí tríú leibhéil, deiseanna oiliúna agus na deiseanna éagsúla a bheidh ar fáil do scoláirí tar éis na scrúduithe Ardteiste agus A leibhéil.
Tugtar léargas ar staid reatha na fostaíochta i réimsí oibre éagsúla agus is cosúil gur éirigh le roinnt de na rannpháirtithe poist dhúshlánacha le Gaeilge a bhaint amach i bhfad i gcéin ó Nua-Eabhrac go dtí an Bhruiséil.
Leis sin, tugtar léargas ar na scileanna inaistrithe a bhíonn ag scoláirí a bhfuil cúpla teanga ar a dtoil acu agus na réimsí oibre éagsúla atá oscailte dóibh
Is le cúnamh maoinithe ó Fhoras na Gaeilge, ón gComhairle um Oideachas Gaeltachta agus Gaelscolaíochta, agus ó Líonraí Profisiúnta Múinteoirí a chuir Comhdháil Náisiúnta na Gaeilge agus Comhar na Múinteoirí Gaeilge na háiseanna teagaisc seo ar fáil.
Foilsithe ar Gaelport.com
€1.56m don phleanáil teanga
Márta 12, 2013
Tá fógartha ag Údarás na Gaeltachta go soláthrófar €1.56m mar mhaoiniú ar thionscnaimh éagsúla pleanála teanga sna míonna romhainn.
Tionóladh cruinniú boird de chuid an Údaráis an tseachtain seo caite sna Forbacha áit ar beartaíodh an maoiniú a dháileadh ar cheithre eagraíochtaí éagsúla a bhfuil tionscnaimh shuntasacha pleanála teanga ar bun acu.
Beidh an deontas mar chómhaoiniú agus mar chúnamh ó thaobh chur i bhfeidhm chláir oibre agus chláir imeachtaí Chomhar Naíonraí na Gaeltachta, Muintearas Teo, Ealaín na Gaeltachta agus Óige na Gaeltachta Teo.
Ceadaíodh €580,000 do Chomhar Naíonraí na Gaeltachta. Tá 62 seisiún naíonra faoi scáth na heagraíochta ag cur seirbhíse ar fáil do thart ar 850 páiste chomh maith le seirbhísí eile ar nós seirbhísí naíolainne agus iarscoile, club bricfeasta agus seisiúin do thuismitheoirí, ag freastal ar 450 páiste san iomlán.
Ceadaíodh €400,000 do Mhuintearas Teo. ag a bhfuil sé mar chuspóir seirbhísí ar leith maidir le cúrsaí oideachais, teanga agus forbairt phearsanta a chur i ngníomh agus go háirithe tograí atá dírithe ar sheirbhísí luathoideachais, obair óige, seirbhísí oiliúna, seirbhísí forbartha teanga, seirbhísí pobail agus áitiúla.
Ceadaíodh €335,000 d’Ealaíon na Gaeltachta mar chómhaoiniú ar chur i bhfeidhm chlár gníomhaíochtaí agus scéimeanna forbartha ealaíon na heagraíochta.
Ceadaíodh €250,000 d’Óige na Gaeltachta Teo. mar chúnamh i leith chur i bhfeidhm chlár imeachtaí na heagraíochta. Cuireann Óige na Gaeltachta Teo. seirbhís óige trí Ghaeilge ar fáil do dhaoine óga idir seacht mbliana agus ocht mbliana déag ar fud na Gaeltachta. Tá 45 club óige ar a mbíonn 1,600 ball ag freastal á riar ag an eagraíocht chomh maith le ceithre ionad buail isteach ag freastal ar 200 duine óg.
Foilsithe ar Gaelport.com
Airgead le buachaint do scoileanna agus daoine óga a chuireann an taobh dearfach den idirlíon chun cinn!
Márta 11, 2013
Tá an comórtas “What’s Your Story” seolta don dara bliain agus ba mhaith leo go dtógfaidh do scoil páirt! Creideann muid gurb iad daoine óga cuid den réiteach ar conas domhan ar líne don pobal a chur chun cinn atá sábháilte agus freagrach. Is ceacht praiticiúil é an comórtas seo feasacht a ardú sa scoil faoi conas a bheith sábháilte agus freagrach ar líne.
Tugann “What’s Your Story” guth do dhaoine óga a chuireann iad ag smaoineamh go dearfach ar an idirlíon agus conas a úsáideann muid uilig é.
Séard atá le déanamh ná póstaer nó físeán 2 noiméad a chruthú don téama “Cén chuma atá ar an dtaobh dearfach den idirlíon?” Tá cead seo a dhéanamh as Gaeilge chomh maith. Nuair atá sé curtha isteach ar líne, beidh an pobal in ann breathnú air agus siad na hiontrálacha leis an méid is mó amhairc agus rátála a gheobhaidh gearrliostaithe do na moltóirí. Ciallaíonn sé sin go mbeidh ar na daoine óga an focal a scaipeadh chun go mbreathnóidh daoine ar a gcuid iontrálacha.
Is féidir le héinne ó aois 8 ar aghaidh cur isteach air. Is gníomhaíocht oideachasúil é chomh maith don teaghlach uilig áit ar féidir leo breathnú ar iontrálacha le chéile.
D’fhéadfadh duine nó scoil a bheith mar an buaiteoir de bharr físeán nó póstaer agus gheobhfar €3,000. Laistigh de gach aoisghrúpa, beidh €500 tugtha don póstaer nó físeán a bhuann. (beidh cead tuismitheora/caomhnóra de dhíth ó iontrálaithe faoi 18).
Tá bileoga eolais agus rialacha ar fáil ar www.trendmicro.ie/whatsyourstory. Má tá ceist ar bith, déan teagmháil le whatsyourstory@trendmicro.ie.
Comórtas BEO!
Márta 11, 2013
Comórtas BEO ar ais arís bliain eile. Fís nó aisling a bhí ag sean ‘fan’ do chuid Howard Jones a chaith blianta fan SFX agus a mhacasamhail ag éisteacht le amhráin cosúil le ‘Like to get to know you well’, ‘New Song’ agus ‘Pearl in the Shell’ atá anois ag tabhairt seans do bhannaí óga cosúil lena ‘Jamaican Vampires’ agus na ‘Wonder Villains’ a gcuid amhráin nua aimseartha bríomhar a chuir os comhair an chéad ghlún eile de éisteoirí ceoil na tíre. Tá neamart a dhéanamh ar cheantar an Iarthuaisceart le blianta anuas ó thaobh ceolchoirmeacha ceoil de. Tá ar dhaoine óga an aistear fhada go Béal Feirste nó go Baile Átha Cliath a dhéanamh le freastal a dhéanamh ar choirmeacha ceoil . Anois tá an seans ag déagóirí óga Dhún na nGall na bannaí úra is fearr sa tír a fheiceáil ar leac an dorais.
Bhí an chéad chomórtas de BEO ar siúl an bhliain seo caite agus bhí rath ar dóigh ar an gcomórtas. Bunaíodh BEO i Leitirceanainn i 2009, áit ar tháinig daltaí ón idirbhliain i gColáiste Áiligh, Coláiste Naomh Adhamhnáin agus An Chlochar le chéile faoi stiúir an Mháistir Mac Ceallabhuí le tús a chuir leis an tionscadal. Seans ar dóigh atá i BEO le taithí a thabhairt don aos óg a gcuid ceolchoirmeacha féin a eagrú ó thús go deireadh. Tháinig toradh ar a gcuid oibre an bhliain seo caite nuair a seoladh Comórtas BEO 2012 san Ionad Cultúrtha i Leitirceanainn. Bhí ainmneacha mór le rá mar mholtóirí ar an gcomórtas, ina measc bhí Paddy McKenna as 2fm, Jackie Hayden as Hotpress, Cian Mac Carthaigh ó Raidió na Life agus na Dirty 9’s, Mary O Hagan ó Today FM agus Brian Fisher ón Nerve Centre i nDoire. D’éirigh le Gairmscoil Choláiste Bhaile An Droichid as Loch Garman an bua a bheith acu agus an duais iontach do €5,000 a bheith leo abhaile. I mbliana bhí an lainseáil de BEO i gCo. Loch Garman agus rinne slua mór as an Iarthuaisceart an turas fada go Baile an Droichid le bheith i láthair ag an lainseáil áit a raibh oíche ar dóigh ag achán nduine.
Cionnas an rath a bhí ar an gcomórtas an bhliain seo caite chuir scoileanna ó cheann ceann na tíre isteach ar an gcomórtas arís i mbliana. Faraor níl áit sa chomórtas deiridh do achán duine agus seo a leanas an sé scoil ar éirigh leo áit a bhaint amach sa chomórtas deiridh i mbliana. Pobalscoil na Rosann, Coláiste na Carraige agus Coláiste Naomh Columba, uilig as Dún na nGall, Scoil Phól agus Coláiste na Trocaire as Luimneach agus Scoil na mBráithre Críostaí as Baile Átha Cliath. Tá muid ag súil go mór leis an oíche chinniúnach ar an 15ú Márta san Ionad Cultúrtha i Leitirceanainn. Tá an t-ádh orainn go mbeidh Paddy McKenna agus Jackie Hayden ar ais arís linn i mbliana agus taispeánann seo an meas a bhí ag an bheirt mhóra le rá seo ar a bhfaca siad anuraidh. Tá buíochas mór tuilte ag achán duine atá páirteach sa tionscadal seo agus tá súil againn go rachaidh sé ó neart go neart. Tá buíochas mór le tabhairt do Comhairle Contae Dhún na nGall a bhí iontach flaithiúil agus a chuir a lámh ina bpóca le déanamh cinnte go dtarlódh BEO anuraidh agus i mbliana arís. Tá todhchaí an cheoil i lámha maithe san am i láthair agus b’fhéidir go bhfeicfidh muid Howard Jones é féin ar an ardán i Leitirceanainn amach anseo. ‘Don’t crack up, bend your brains, see both sides, throw off your mental chains ooh ooh ooh’.
Inspirational stalwart of the Irish-language movement in Belfast
Márta 11, 2013
Méabh Uí Chriagáin (Maeve Cregan) was a stalwart of the Irish language movement in Belfast, and a bridge between its early years and the current upsurge in interest.
She helped keep Irish alive through long years when the political atmosphere was hostile. The younger generation in the language movement found her inspirational and encouraging. They felt she had her finger on the pulse of what was happening in Irish-language circles. Uí Chriagáin first became involved in Irish-language activities in the 1940s. Some she worked with then had been involved in the revival of the early 20th century. Over the years, she served on the executive of Comhaltas Uladh (as the Gaelic League was known in the North), and was active in Irish-language drama. Her work helped give birth to Cumann Cultúrtha Mhic Reachtain in north Belfast and to Irish-language primary and nursery schools. All her activities were carried out while a mother of six, working as a primary school teacher.
Irish was important in her life. She met her late husband, Ruairí, while both were learning Irish in the Donegal Gaeltacht. They raised their family through Irish. Uí Chriagáin was also one of the founders of Newington Youth Club, in north Belfast. She had great compassion, often accommodating young people suffering family problems, and was active in the St Vincent de Paul Society. Her interests were wide. She was a talented painter and spoke Spanish, French and Italian and enjoyed visiting Europe. Her final visit to Italy was in May of last year. Uí Chriagáin was born in May 1932, near Ardglass in Co Down, the only child to Michael Quinn, a school attendance officer, and his wife Annie (née Gracey), a seamstress. Her father was from Belfast, her mother a native of the Ardglass area. The family moved to Belfast, living for some years in a house where Lieut Gen Robert Baden-Powell, founder of the scout movement, had lived when a British army officer in Belfast.
Her secondary schooling was at St Dominic’s High School. Briefly, she undertook a Celtic Studies degree at Queen’s University. She left, to qualify as a teacher at St Mary’s Training College. As well as teaching at various primary schools in Belfast, she worked in the Pigs Marketing Board. In her late 60s, Uí Chriagái returned to university and completed her degree in Celtic studies. Years earlier, she had taught one of her lecturers at primary school. She was predeceased by her husband, Ruairí, and is survived by daughters Anne, Carrie, Ita, Tina and Una, son Ciarán and her grandchildren and great-grandchildren.
www.irishtimes.com
Rugby star Luke lends his voice to Irish call
Márta 11, 2013
IRISH rugby international Luke Fitzgerald has called for more money to be put into promoting wider use of the Irish language and helping people develop their Irish language skills.
Speaking a day after Ireland’s bruising encounter with France, the Leinster and Ireland winger said he would like to see “a big revival of the Irish language”. A fluent Irish speaker himself, the 25-year-old Dubliner said that despite the tough economic circumstances it was still important to put money into the language as it gave people a sense of Irishness. “To speak our own language sets us apart in a world which feels like it is getting smaller,” he said.
Describing himself to the Irish Independent as “passionate” about Irish, he paid tribute to former boxer Bernard Dunne’s efforts to promote the cupla focail. “He has been fantastic. I met him after one of our games and he is putting in a big push on Irish.” Fitzgerald officially opened a new clubhouse for Loreto Hockey Club in Rathfarnham, Dublin. His grandmother’s sister, Natalie Liuzzi, was the club’s first ever Irish international in the 1940s. He urged girls to get involved in sports as a way of building friendships. “I think one of the most important things for a flourishing life is the relationships you build. Team sports are one of the best ways to do that”, he said.
His views were echoed by RTE television presenter Mary Kennedy. “It is for social interaction as well as health and fitness,” the presenter who has run two marathons said.
Speaking about Seachtain na Gaeilge, which takes place up to St Patrick’s Day, she said: “It is so wonderful to see people like Luke, who is a hero to so many young people, speaking Irish.”
IRISH INDEPENDENT
Mayor backs Lá na Gaeilge
Márta 11, 2013
Londonderry’s Mayor is supporting Lá na Gaeilge in Guildhall Square, the day before St Patrick’s Day.
Mayor Kevin Campbell, endorsed the celebration of Irish language and culture, stating: “With 2013 being Bliain na Gaeilge (the National Year of Irish), I thought it was a good opportunity to support a programme of outdoor events on March 16 which would mark the end of Seachtain na Gaeilge (Irish Language Week) and celebrate Irish language and culture in the city. “Guildhall Square will be buzzing on Lá na Gaeilge with a range of family friendly events including an outdoor céilí, traditional Irish music sessions, performances by children from our local Gaelscoileanna, an Irish language information point and arts and crafts activities for families,” he said.
www.londonderrysentinel.co.uk
‘Examine restriction of teacher applicants’
Márta 11, 2013
The Department of Education’s chief inspector has suggested looking at restricting the numbers going into teaching as a possible way of keeping up standards in the profession.
Questions have been raised about regulating intake to teacher-training degrees, as the 3,000-plus annual graduates have had more difficulty in recent years finding work because of education cutbacks. The rise in teaching graduates without work because of these cuts, along with reduced pay for the profession, may be behind a fall of almost 20% in numbers listing teacher-training courses as their first choice on college application forms. The department’s chief inspector, Harold Hislop, said that, although high-calibre candidates are still applying to teaching courses, international research suggests that restricting access to the profession and the overall entrant numbers have advantages for the long-term good of teaching and schools.
“Whether by failing to control entry properly we may damage quality is a question about which we have not had an informed and thorough debate in Ireland, and is one that we may need to consider,” he told a recent symposium on teacher education at University College Cork. There may be a temporary drop in newly qualified teachers in years to come as teacher education reforms see degrees extended by a year, meaning a gap in output from some courses. A range of mergers is planned among teacher-training colleges, and Mr Hislop said having a smaller number of larger teacher education institutions will help enhance teachers’ skills and the profession’s status.
www.irishexaminer.com
