Féile Cásca Cheatharlach
Aibreán 15, 2014
Tá taithí bhreá ag muintir Cheatharlach ar cheiliúradh agus spraoi ag aimsir na Cásca le cúpla bliain anuas agus cé nach bhfuil an Fhéile Idirnáisiúnta Pan Cheilteach ar siúl ann a thuilleadh bí cinnte go mbeidh go leor siamsaíochta sa bhaile i mbliana.
An chúis ná go reachtálfar Féile Cásca Cheatharlach thar cheithre lá ó 24ú go 27ú Aibreán agus tá fáilte roimh chách… leanaigí suas go Ceatharlach! Seoladh clár na féile go poiblí i Siopalann Fairgreen ar an Domhnach agus roinneadh blas beag d’ábhar an chláir leis an bpobal a bhí san ionad ag an am. Is leir ón gclár galánta agus ón suíomh idirlín snasta go bhfuil ceiliúradh iontach i ndán don phobal uile.
I measc buaicphointí na féile tá Fleadh Cheoil an Chontae, taispeantas faoin aer ag Banna Ceoil na nGardaí, ceolchoirmeacha le hainmneacha aitheanta náisiúnta agus scoth na gceoltóirí áitiúla rannpháirteach gan trácht ar na seisiúin traidisiúnta ins na tithe tábhairne. Beidh scéalaíocht, ceardlanna sa rince céilí agus sa sean-nós, amhránaíocht agus damhsa, siúlóidí, comórtas buscála, peil ghaelach, siamsaíocht agus a lán lán eile.
Seoid faoi leith ná an ceolchoirm i gcuimhne ar Bhrian Bhorú agus Cath Chluain Tarbh a troideadh ar Aoine an Chéasta míle bliain ó shin. Reachtálfar ceolchoirm na mílaoise ar an Aoine, 25ú Aibreán ag 7.00i.n. in Eaglais Naomh Muire, Ceatharlach.
Cuirfidh scoth na gceoltóirí sa ghrúpa Tale of the Gael le Robert Tobin as Ceatharlach san áireamh scéal an chatha i láthair le focail agus foinn ar an gcláirseach, fidil, fliúit, píobaí agus eile.
Tá an clár agus gach eolas faoi Fhéile na Cásca ar an suíomh www.carloweasterfeile.ie. Leis na páistí ar laethanta saoire agus le rogha mór de na himeachtaí saor beifear ag súil leis na sluaithe i láthair ag ceiliúradh agus ag siamsaíocht thar cheithre lá agus ceithre oíche. Scaip an scéal agus leanaigí suas go Ceatharlach le haghaidh Féile na Cásca.
Gach eolas ar 087 2857048 agus 085 1340047.
www.carlow-nationalist.ie
Spraoicheisteanna Fhéile na Gaeilge i gCeatharlach
Aibreán 1, 2014
Reachtáladh réimse an-leathan d’ócáidí Gaelacha i rith Fhéile na Gaeilge ó thús go deireadh Mhí an Mhárta i gCeatharlach.
I measc na n-imeachtaí a bhí ar chlár na féile bhí ceolchoirmeacha, drámaíocht, damhsa, scéalaíocht, ceardlanna agus spraoi. Chomh maith leis sin reachtáladh dhá chomórtas spraoicheist, ceann amháin dírithe ar mhicléinn na hidirbhliana agus ceann eile do bhunscoileanna an cheantair. Tháinig breis is céad dalta ó bhunscoileanna an cheantair maille lena dtuismitheoirí agus a múinteoirí le chéile i gClub Éire Óg ar oíche Luain seo caite chun páirt a ghlacadh i spraoicheist na mbunscoileanna. Bhí 27 foireann páirteach ó ocht scoil éagsúil le daltaí ó Ghaelscoil Eoghain Uí Thuraisc, Scoil Bhaile Nua Dún Leicne, Scoil Dhiarmada, Scoil an Easpaig Úí Fhoghlú, Scoil Mhuire gan Smál, Beann na gCaorach, Scoil Ard Lios agus Scoileanna bhuachaillí agus cailíní an Teaghlaigh Naofa páirteach sa chomórtas.
Bhí idir mhúinteoirí, daltaí agus tuismitheoirí thar a bheith sásta le caighdeán na gceisteanna. Foireann as Scoil Mhuire gan Smál a bhuaigh an comórtas le Scoil Bhaile Nua Dún Leicne sa dara háit. Bhí foirne as Bheann na gCaorach agus Scoil Náisiúnta Ard Lios ar chomhscór don tríú háit. Bhí beagnach fiche foireann i láthair do Thráth na gCeist na hidirbhliana a bhí ar siúl maidin Mháirt in Ionad Pharóiste na hArdeaglaise le daltaí ó Ghaelcholáiste Cheatharlach, Choláiste Naomh Leoin, Choláiste an Chnoic Bhig agus ó Acadamh Naomh Muire san iomaíocht. Bhí éagsúlacht an-mhaith de cheisteanna le freagairt bunaithe ar cheol, chursaí reatha, spórt, scannáin, stair, tíreolas agus eolas ginearálta. Ag deireadh na mbabhtaí tháinig foireann ó Ghaelcholáiste Cheatharlach sa chéad áit. Bhí foireann eile an Ghaelcholáiste agus Acadamh Naomh Muire ar chomhscór don dara háit agus is buachaillí an Chnoic Bhig a tháinig sa tríú háit.
Chuir na buaiteoirí go léir fáilte roimh na huibheacha cásca a bhí mar dhuaiseanna agus deineadh comhgháirdeachas leis na foirne go léir a ghlac páirt sa dá ócáid taitneamhach. Gabhann Glór Cheatharlach buíochas ó chroí leis na múinteoirí, na tuismitheoirí agus na foirne uile a bhí páirteach agus le muintir Éire Óg agus Ionad Pharóiste na hArdeaglaise as na háiseanna a chur ar fáil dúinn. Is cinnte go mbeidh éileamh ar a thuilleadh spraoicheisteanna i gcaitheamh na bliana.
www.carlow-nationalist.ie
Aip Nua don Bhéaltriail
Aibreán 1, 2014
Tá mic léinn gnóthach an tseachtain seo agus iad ag tabhairt faoin mBéaltriail agus tá cúnamh breise ar fáil dóibh.
Le 40% de mharcanna na Gaeilge ag dul don bhéaltriail, tá áis shuimiúil nua seolta ag www.clevercourses.ie mar chabhair do dhaltaí na hArdteistiméireachta. Is aip idirghníomhach é Sraith Pictiúr 2014 a chuireann síos ar na fiche pictiúr a scrúdaítear mar chuid den bhéaltriail. Taobh istigh de gach scéal tá fuaimrianta, foclóir cuí, frásaí úsáideacha chomh maith le haistriúcháin Bhéarla agus tá 120 fuaimrian ó chainteoirí dúchasacha le feabhas a chur ar fhoghraíocht na ndaltaí.
Is áis iontach úsáideach í Sraith Pictiúr 2014 don ullmhúchán agus an dul siar atá ar siúl ag daltaí i láthair na huaire in am don bhéaltriail.Tá an aip cruthaithe ag sain-mhúinteoirí agus iar-scrúdaitheoirí don scrúdú béil agus deireann tairgeoirí Sraith Pictiúr go gcabhraíonn sé le daltaí tógáil ar na scileanna riachtanacha lena leagan féin a dhéanamh de na scéalta chun sármharcanna a fháil sa scrúdú béil.
Dúirt Tiernan O’Neill, an bainisteoir margaíochta “I ndiaidh dom bualadh le go leor múinteoirí Gaeilge le roinnt seachtainí anuas, tá an t-aiseolas an-dearfach go dtí seo, agus tá go leor acu i ndiaidh an aip a íoslódáil le húsáid lena gcuid daltaí. Cuireann sé an teicneolaíocht chun cinn san oideachas chomh maith, agus táimid paiseanta faoin aidhm sin”. Tá an Aip Sraith Pictiúr 2014 ar fáil don ardleibhéal agus don ghnáthleibhéal ag Google Play agus siopaí IOS ó €1.99 go €4.49. B’fhéidir nach aon díobháil triail a bhaint as.
www.carlow-nationalist.ie
Coimicí Gaeilge i gCeatharlach
Márta 26, 2014
Ceann de na himeachtaí is suimiúla do dhéagóirí a bhí ar chlár Fhéile na Gaeilge i gCeatharlach le déanaí ná ceardlann dar teideal Coimicí Gaeilge. Aidan Courtney as Contae an Chláir a fhoilsíonn an coimic nó leabhar grinn Rí Rá a bhí i mbun teagaisc.
Dúirt sé leo gur chaith sé a lán ama gach seachtain nuair a bhí sé óg ag léamh coimicí agus leabhar grinn mar an Beano, an Dandy, Buster, Batman srl. Bhí an-suim aige iontu agus bhí siad éasca le léamh. De réir a chéile thosaigh sé ag déanamh líníochtaí é féin cosúil leis na pictiúir ins na coimicí.
Tar éis dó céim san ealaín a bhaint amach fuair sé postanna ag déanamh cartúin agus líníochtaí do nuachtáin agus irisí éagsúla. Anois tugann sé ceardlanna do dhéagóirí agus dar le Aidan tá an-suim acu agus an-chumas iontu. Agus ní nach ionadh mar táid ábalta líníocht a dhéanamh agus scéal greannmhar a chumadh.
Thug Glór Cheatharlach cuireadh do Aidan teacht go Ceatharlach chun ceardlann na gcoimicí do dhéagóirí a stiúiriú agus d’éirigh thar barr leis an imeacht. Bhí na caractéir coitianta as Walt Disney ar nós Goofey agus Mickie Mouse chomh maith leis na cinn nua aimseartha ar nós Sponguebob ag teacht chun solais os comhair a súl. Is cinnte go dtabharfar cuireadh ar ais go Ceatharlach do Aidan.
www.carlow-nationalist.ie
Insealbhú an Choimisinéir Teanga nua
Márta 26, 2014
Tá Rónan Ó Domhnaill ceaptha ag an Uachtarán Mícheál D. Ó hUigínn mar an Coimisinéir Teanga nua. Is as Conamara ó dhúchas dó agus d’oibrigh sé le seacht mbliana anuas mar chomhfhreagraí polaitíochta le Nuacht RTÉ agus TG4 agus mar bhall d’Aonad Polaitíochta RTÉ.
Tagann Rónán mar chomharba ar Sheán Ó Cuirreáin, a d’éirigh as an bpost toisc gur mheas sé gur beag eile a d’fhéadfadh sé a bhaint amach go pearsanta i dtaobh cearta teanga phobal na Gaeilge agus na Gaeltachta. I measc na gcúiseanna leis an gcinneadh thagair Ó Cuirreáin do lagú chóras na scéimeanna teanga, easpa inniúlacht Ghaeilge an státchórais, agus cinneadh an Rialtais cumhachtaí agus feidhmeanna reachtúla an Choimisinéara Teanga a aistriú chuig Oifig an Ombudsman.
Ag labhairt dó i ndiaidh a cheapacháin in Áras an Uachtaráin, dúirt an tUasal Ó Domhnaill gur ‘pribhléid agus onóir mhór’ dó a bheith ceaptha ina Choimisinéir Teanga agus dúirt go bhfuil i gceist aige an fód a sheasamh do phobal na Gaeilge, a gcearta teanga a chosaint agus na dualgais reachtúla atá anois air a chomhlíonadh le fuinneamh agus le díograis.
www.carlow-nationalist.ie
Ceardlann Ghaeilge i gCeatharlach
Márta 18, 2014
An bhfuil Gaeilge agat?
Ar mhaith leat beagán tacaíocht teanga a fháil chun feabhais a chur ar do chuid cruinneas teanga? Cuirfear ceardlann sa teanga ar fáil do thuismitheoirí agus oibritheoirí cúram leanaí i gCeatharlach ar an Satharn, 22ú Márta san Ostán Seven Oaks. ‘Sé Forbairt Naíonraí Teoranta a bheidh ag reachtáil na ceardlanna i gcomhar le Glór Cheatharlach agus mar chuid d’Fhéile Mhí na Gaeilge i gCeatharlach. Beidh an imeacht dírithe ar thuismitheoirí agus ar fhostaithe Naíonraí go príomha ach cuirfear fáilte roimh éinne atá ag iarriadh feabhas a chur ar a gcruinneas teanga.
Cuirfidh aoíchainteoir an ceardlann i láthair agus déanfar í a reachtáil trí mheán na Ghaeilge. Mar sin beidh leibhéal réasúnta maith Gaeilge tábhachtach d’éinne ag glacadh páirte. Beidh an cheardlann ar siúl ó 10.00r.n. go 1.00i.n. san Ostán Seven Oaks agus tá an imeacht urraithe ag Glór Cheatharlach. Is deis iontach í seo do thuismitheoirí agus d’fhostaithe Naíonraí feabhas a chur ar an méid Gaeilge atá acu. Pléfear na céimeanna sealbhaithe teanga sa phróiseas luath-thumtha agus tábhacht na teanga i bhforbairt iomlán an pháiste. Tá gach eolas faoin gceardlann ar fáil ó Glór Cheatharlach ar 059 9158105, 085 1340047 agus ní foláir clárú gan mhoill.
www.carlow-nationalist.ie
Halla lán do Bhuntaiste Breise na Gaeilge
Márta 11, 2014
D’fhreastal na sluaite ar an seimineár fostaíochta do mhicléinn iarbhunscoile ‘Buntáiste Breise na Gaeilge’ a tionóladh ins an Óstán Seven Oaks, Ceatharlach le déanaí.
Thángadar ó na scoileanna áitiúla Acadamh Naomh Mhuire, Gairmscoil Cheatharlach, Coláiste an Chnoic Bhig agus Gaelcholáiste Cheatharlach chomh maith le Scoil Airgeal Bhaile Éil i gCo. Chill Chainnigh agus ó Choláiste Bhríde i gCo. Chill Mhantáin. Cé go raibh an halla lán go béal thug na daoine óga cluas le héisteachta do na haoichainteoirí agus iad ag labhairt leo faoin mbuntáiste breise a thugann an Ghaeilge dóibh féin ina saoil pearsanta agus a ngairmeacha beatha.
Brighid Ní Ghríofa as Comhdháil Náisiúnta na Gaeilge a d’eagraigh an seimineár mar chuid de shraith an-rathúil fud fad na tíre agus bhí Kevin de Barra, Uachtarán na Comhdhála ina fhear a tí éifeachtach agus spreagúil. B’iad na haoichainteoirí a bhí i láthair ar an lá ná an t-aisteoir aitheanta Barry Barnes, Emma Uí Bhroin a labhair faoin obair a dhéanann sí mar Oifigeach Forbartha Gaeilge le Glór Cheatharlach, an t-abhcóide Cynthia Ní Mhurchú a rinne cur síos ar a post féin chomh maith leis an tréimhse a chaith sí mar láithreoir teilifíse agus Liam Ó Néill, Uachtarán CLG a thug léargas ar an tábhacht atá leis an nGaeilge mar aon le súil siar ar a shaol mar phríomhoide scoile. Tar éis na n-oráidí fíor spéisiúil uile bhí seisiún breá bríomhar nuair a fuair na mic léinn an deis deis chun ceisteanna a chur ar bhaill an phainéil. Agus bhí roinnt duaiseanna le buachaint chomh maith.
I láthair freisin bhí ionadaithe ó roinnt institiúidí tríú leibhéal chun eolas a thabhairt do na daltaí scoile faoi na deiseanna oideachais trí mheán na Gaeilge atá ann dóibh. Ócáid álainn a bhí ann agus bhain idir dhaltaí agus múinteoirí, aoíchainteoirí agus lucht eagraithe taitneamh agus tairbhe as an seimineár.
www.carlow-nationalist.ie
Cláir Oideachais ar TG4
Márta 11, 2014
Cuirfidh idir mhúinteoirí agus mhicléinn iarbhunscoile fáilte roimh dhá chlár oideachais a chraolfar ar TG4 i rith an lae scoile i Mí an Mhárta.
Treoir don bhéaltriail a bheidh faoi chaibidil sa chlár “Cuireadh Chun Cainte” a chraolfar ar an gCéadaoin, 19ú Márta ag 2.30i.n. Le daltaí ag ullmhú do na scrúduithe cainte don ardteistiméireacht is cinnte go mbeidh lucht féachana ard i seomraí ranga mórthimpeall na tíre don chraoladh tráthúil seo. Ar an gCéadaoin, 26ú Márta ag 2.30i.n. a chraolfar clár dar teideal “Céim Chun Tosaigh; Ag Obair le Gaeilge”. Séard atá i gceist sa chlár áirithe seo ná eolas a chur ar fáil maidir le cúrsaí tríú leibhéil, deiseanna oiliúna agus na deiseanna éagsúla a bheidh ar fáil do scoláirí tar éis na scrúduithe Ardteiste. Beidh deis eile an dá chlár a fheiceáil nuair a chraolfar iad maidin Dé Sathairn, 22ú Márta ag tosnú ar 11.00. Comhdháil Náisiúnta na Gaeilge a chuir ábhar na gclár ar fáil agus is féidir tuilleadh eolais a fháil ar www.gaelport.com.
www.carlow-nationalist.ie
Féile na Gaeilge faoi lán seoil i gCeatharlach
Márta 4, 2014
Tá Féile na Gaeilge faoi lán seoil i gCeatharlach agus mairfidh an ceiliúradh ar theanga agus cultúr na Gaeilge ó thús go deireadh Mhí an Mhárta.
Tá clár iontach lán d’imeachtaí spleodracha oiriúnach do gach aoisghrúpa curtha le chéile ag Glór Cheatharlach agus, faoi mar a deirtear, tá rud éigin ann do chuile dhuine. I measc buaicphointí na Féile tá an comórtas náisiúnta Pan Cheilteach chun an t-amhrán nuachumtha Gaeilge is fearr a roghnú. Beidh 19 n-amhrán in iomaíocht ag an oíche mhór ins an Ostán Seven Oaks ar an Satharn, 8ú Márta leis an mbuaiteoir a fhógairt. Is féidir ticéid a cheannach ar líne ar www.visualcarlow.ie nó 059 9172400. Buaicphointí eile ar ndóigh ná Feis na nGael ar an 15ú Márta agus an Fhéile Drámaíochta ar an Satharn, 22ú Márta.
Tá rogha leathan d’imeachtaí oiriúnach do pháistí bunscoile agus do dhaltaí iarbhunscoile ar chlár na féile ina measc spraoicheisteanna, féile scoildrámaíochta, ceardlann ealaíne coimicí, comórtas ealaíne, slógadh spleodair agus comórtas aistí. Ar ndóigh is é Lá Le Pádraig an fhéile mhór lárnach agus ní bheidh aon easpa imeachtaí ceiliúrtha i gCeatharlach ar an lá. Ach is ar an lá roimhré, Dé Domhnaigh 16ú Márta, a reachtálfar Mórshiúl na Féile i mbliana chun deis a thabhairt dos na sluaite freastal ar an gcluiche mór iománaíochta i bPáirc an Chróchaigh ar Lá le Pádraig idir Raonaithe Shliabh Laighean agus Port Omna. Beannófar an tseamróg ag an Aifreann as Gaeilge ag 11.00r.n. maidin na Féile Pádraig ins an Ardeaglais agus cuirfear tús le Mórshiúl na Féile ag 3.30i.n. Beidh Céilí Mór na Féile an oíche sin i gClub Iomána Bhaile Cheatharlach le tosnú ag a naoi a chlog.
Is é an rún atá ag Féile na Gaeilge ná deiseanna a chruthú d’fhoghlaimeoirí agus do chainteoirí líofa agus don phobal i gcoitinn an teanga a labhairt agus cuirfear míle fáilte roimh gach aon duine ag na himeachtaí agus na hócáidí éagsúla a bheidh ar siúl i gCeatharlach i rith na míosa. Iarrtar ar chuile dhuine idir óg agus fásta iarracht an-speisialta a dhéanamh an Ghaeilge a labhairt i rith Fhéile na Gaeilge agus spraoi a bhaint as an cúpla focal a usáid i siopaí, scoileanna, san áit oibre, ar na sráideanna agus ar ndóigh i mbun siamsaíochta. Is féidir an clár a íoslódáil ón suíomh www.glorcheatharlach.ie agus tá ch eolas faoi Fhéile na Gaeilge ar fáil ó Glór Cheatharlach ar 085 1340047 nó 087 2857048.
www.carlow-nationalist.ie
Ciorcail Ghaeilge na seachtaine i gCeatharlach
Márta 4, 2014
Mar chuid d’Fhéile na Gaeilge i gCeatharlach cuirfear fáilte roimh chách ag an gciorcal comhrá “Is Leor Beirt” sa Leabharlann, Sráid na Tulaí, Ceatharlach amárach Dé Céadaoin, 5ú Márta ó 10.30 go 11.30r.n.
Agus beidh fáilte chomh maith ag Gaeilge Le Chéile, an teacht le chéile míosúil trí Ghaeilge, ar an Déardaoin, 6ú Márta i dTigh Reddy, Sráid na Tulaí. Is ansin a thagann daoine le chéile ar an gcéad Déardaoin de gach mí ag 9.00i.n. chun taitneamh a bhaint as caint, comhrá agus comhluadar trí Ghaeilge agus cuirtear fíorchaoin fáilte roimh dhaoine nua i gcónaí. Is deiseanna iontacha iad na ciorcail seo chun an Ghaeilge a labhairt go sóisialta agus aithne a chur ar chainteoirí Gaeilge eile sa cheantar. Beidh fáilte faoi leith roimh fhoghlaimeoirí agus tabharfar gach seans dóibh an teanga a chleachtadh i dtimpeallacht chompordach. Bí ann ach go háirithe i rith Fhéile na Gaeilge agus fáilte!
www.carlow-nationalist.ie