Méid an Téacs

Cath na gclubanna scoile!

Deireadh Fómhair 29, 2010

Fógraíodh go hoifigiúil go bhfuil tús á chur le comórtas nua Gaeilge d’iar-bhunscoileanna ar bhonn uile-Éireann. Is comhfhiontar é an comórtas seo idir Glór na nGael agus Foinse, an nuachtán Gaeilge.

Iarrfar ar scoileanna Cumann Gaelach na Mac Léinn a bhunú agus beifear ag súil go n-eagródh an Cumann Gaelach sraith imeachtaí Gaeilge lasmuigh den seomra ranga i gcaitheamh na bliana.

Iarrfar ar gach scoil plean imeachtaí bliana a sheoladh chuig Glór na nGael, tráth a ndéanfar gearrliosta de na pleananna is fearr.  Ag fógairt dhuaischiste an chomórtais, chuir Ceannasaí Ghlór na nGael, Lorcán Mac Gabhann, in iúl,

“Déanfar moltóireacht ar na hiarratais is fearr agus bronnfar na duaiseanna seo a leanas ar na buaiteoirí;
Tabharfaidh Oifigeach na Mac Léinn, Aodhán Ó Dea cuairt timireachta ar na scoileanna a chláraíonn, chun an comórtas a mhíniú agus na daltaí a spreagadh.

Is cúis áthais do Foinse go mbeidh cur síos ar obair chumainn faoi leith le léamh in Foinse gach seachtain idir mí na Samhna agus mí an Mhárta.
Fógrófar buaiteoirí an chomórtais le linn Sheachtain na Gaeilge 2011.

Gach eolas faoi Chomórtas G! le fáil ó Aodhán 086-3102691 nó aodhan@glornangael.ie.

Ceisteanna na ndaltaí ag seimineár ‘Buntáiste Breise na Gaeilge’

Deireadh Fómhair 26, 2010

Chuir daltaí meánscoile Dhún na nGall ceisteanna diana agus suimiúla ar an bpainéal aoichainteoirí ag seimineár Buntáiste Breise na Gaeilge in Óstán Mount Errigal i Leitir Ceanainn an tseachtain seo caite.

Ag an seimineár, labhair Loretta Ní Churraighín, feidhmeannach le hOireachtas na Gaeilge, Caoimhín Ó Casaide, múinteoir scoile, colúnaí don nuachtán Goitse agus anailísí páirtaimseartha le ‘GAA Beo’ agus ‘Seó Spórt’, Caitlín Uí Chlocháin atá ag obair mar Chomhordaitheoir Gaeilge le Comhairle Contae Dhún na nGall, Caoimhe Ní Chonchoille, iriseoir RTÉ/TG4, agus an léachtóir teanga, Micheál Ó Meachair.

Tar éis do na haoichainteoirí cur i láthair a dhéanamh faoin bhuntáiste breise a bhaineann leis an Ghaeilge a labhairt, bhí deis ag na daltaí ceisteanna a chur ar na haoichainteoirí. Chuir dalta ó Phobalscoil Ghaoth Dobhair ceist ar an bpainéal: an gceapann sibh go bhfuil an Ghaeilge ag éirí níos laige nó níos láidre? Dúirt Caitlín Uí Chlocháin, Ní cheapaim go bhfuil an Ghaeilge ag éirí níos láidre ná níos laige, ach tá obair le déanamh ar an Ghaeilge agus táimid ag brath oraibhse, an t-aos óg, chun í a láidriú. Chuir dalta ó Choláiste Chrannach ceist shuimiúil ar Chaoimhe Ní Chonchoille: cad é atá i ndán do dhaoine ar mhaith leo staidéar a dhéanamh ar an Ghaeilge sa Ghaeltacht ach nach féidir leo de bharr na gciorruithe atá á ndéanamh?

An freagra a bhí ag Caoimhe di ná, Tá sé deacair, cinnte. Caithfidh daoine tarraingt le chéile. Tá an deis ag daoine staidéar a dhéanamh fós i gcathair cosúil le Béal Feirste agus le Baile Átha Cliath, áit a bhfuil pobal Gaeilge láidir ann. Chuir dalta ceist eile ar Chaoimhe Ní Chonchoille: an bhfuil poist Ghaeilge i mbaol nó an bhfuil níos mó deiseanna ann? Dúirt Caoimhe, Má tá an Ghaeilge agat, tá scil bhreise agat. Tá comhlachtaí chun daoine le breis scileanna a fhostú faoi láthair. Chur dalta ceist ar an bpainéal: cén tionchar atá ag an bhád bhán ar thodhchaí na Gaeilge?

D’fhreagair Caitlín an cheist: Tá iníon liom féin ag dul go Ceanada go luath. Tabharfaidh sí léi an Ghaeilge. Tá Gaeilgeoirí ar fud an domhain a labhróidh Gaeilge lena chéile. Déanfaidh sé seo an Ghaeilge níos láidre. Bronnadh duaiseanna ar na daltaí a chuir na ceisteanna is fearr ar na bpainéal ag deireadh an tseimineáir.

Gaelscéal – Caroline Ní Chualáin
22 Deireadh Fómhair 2010

Think Tank: We need to educate the whole child

Deireadh Fómhair 18, 2010

We\\\’re sorry, but at the moment this page is only available in Béarla Meiriceánach

Walsh urges halving Irish language budget

Deireadh Fómhair 18, 2010

We\\\’re sorry, but at the moment this page is only available in Béarla Meiriceánach

400 dalta i Leitir Ceanainn ag plé Bhuntáiste Breise na Gaeilge

Deireadh Fómhair 18, 2010

Tá camchuairt Bhuntáiste Breise na Gaeilge de chuid Chomhdháil Náisiúnta na Gaeilge faoi lán seoil le hócáidí i mBéal Feirste agus i Leitir Ceanainn le coicís anuas.

Tá na seimineáir seo dírithe ar dhaltaí iar-bhunscoile sna ranganna sinsearacha i meánscoileanna ar fud na tíre.  Le linn na seimineár pléitear na buntáistí breise a thugann an Ghaeilge duit agus tú ag dul i mbun do ghairme beatha.  Go dtí seo, tá seimineáir reáchtáilte ag an gComhdháil, i gCill Airne, i mBaile Átha Cliath, i nGaillimh, i gCorcaigh, i gCaisleán an Bharraigh, i mBéal Feirste, agus i Leitir Ceanainn.

Bíonn cur i láthair na n-aoichainteoirí spreagúil, spleodrach, agus téann taithí na gcainteoirí  i bhfeidhm ar an lucht éisteachta, agus iad ag roghnú a ngairmeacha beatha féin amach anseo.

I measc na n-aoichainteoirí labhair i Leitir Ceanainn an tseachtain seo caite, bhí réalt spóirt de chuid fhoireann peile Dhún na nGall fear Gaeltachta, Caoimhín Ó Casaide.  Labhair Loretta Ní Churraighín as Teileann, i gceantar Ghleann Cholm Cille, faoina cuid oibre mar Fheidhmeannach le hOireachtas na Gaeilge i mBaile Átha Cliath agus rinne Caitlín Uí Chlochláin cur síos ar a cuid taithí féin agus í ag obair mar Chomhordaitheoir Gaeilge le Comhairle Chontae Dhún na nGall.

Phléigh iriseoir Nuacht RTÉ/TG4, Caoimhe Ní Chonchoille na deiseanna agus na buntáistí a thug an Ghaeilge di féin, agus dúirt sí nach mbeadh gairm beatha dá leithéid bainte amach aici gan an Ghaeilge.  D’inis Caoimhe do na 400 dalta scoile a bhí i láthair faoin am a chaith sí ar ollscoil in OÉ, Gaillimh, áit ar thug sí faoi Chéim sna Dána agus Máistreacht sa Nua Ghaeilge le Scoil na Gaeilge, agus faoin Ard Dioplóma i gCumarsáid Fheidhmeach le hAcadamh na hOllscolaíochta Gaeilge.

Mar chuid den seimineár cuireadh fáilte roimh cheisteanna ó na daltaí,  rud a spreag díospóireacht spleodrach faoi thodhchaí na teanga, stádas Gaeltachta, an Ghaeilge mar ábhar éigeantach don Ardteistiméireacht, an Ghaeilge ag an tríú leibhéal, tacaíocht an Rialtais don teanga.

Bhí ionadaithe ó institiúidí tríú leibhéal i láthair freisin le seastán eolais, chun eolas a thabhairt do na daltaí scoile faoi na deiseanna oideachais atá ann dóibh trí mheán na Gaeilge.
I mí na Samhna, tabharfaidh an Chomhdháil aghaidh ar an Tulach Mhór agus ar Bhaile Átha Cliath leis an seimineár Buntáiste Breise na Gaeilge.  Chun do scoil a chlárú don ócáid seo, déan teagmháil le Brígíd, ag 01 679 4780.

Ról na nGaelscoileanna sa Straitéis le plé

Deireadh Fómhair 18, 2010

Tabharfaidh an tAire Pat Carey TD léargas ar an tábhacht a fheiceann sé i gcoitinne agus don Rialtas leis an earnáil ghaeloideachais ag comhdháil bhliantúil Gaelscoileanna Teo a bheidh ar siúl ar an dTulach Mhór i lár mhí na Samhna.

Tá an dlaoi mhullaigh curtha ar chlár na comhdhála ina bheidh ról  straitéiseach na nGaelscoileanna i bhforbairt na Gaeilge sa chéad fiche bliain eile i gcomhthéacs na Straitéise Fiche Bliain don Ghaeilge ach go háirithe á phlé ann.

Téama tráthúil go leor atá roghnaithe mar ábhar dhíospóireachta na comhdhála dar le Bláthnaid Ní Ghréacháin, Ardfheidhmeannach na hEagraíochta, “agus an Straitéis 20 bliain don Ghaeilge ar tí a bheith foilsithe, cuirtear os comhair ár súile comhthéacs agus tábhacht bhunúsach  an ghaeloideachais i bhforbairt thodhchaí na teanga.”

Beidh cainteanna agus ceardlanna éagsúla á reáchtáil  le linn na comhdhála a bheidh ar siúl  san Óstán Tullamore Court ar an 19 agus 20 Samhain.  

Fógraíodh chomh maith go mbeidh múinteoirí ón Tuaisceart agus ón Deisceart ag freastal ar an ócáid mar chuid de thogra nua comhoibrithe agus go mbeidh deis ag múinteoirí saineolas agus dea-chleachtas a roinnt lena chéile ón dá dlinse.

Lá Oscailte i Marino

Deireadh Fómhair 18, 2010

An bhfuil spéis agat a bheith i do Bhunmhúinteoir? Beidh Lá Oscailte ag Coláiste Mhuire Marino ar an Satharn, 20 Samhain ó 11 r.n. – 4 i.n. Tá fáilte roimh chách! Má tá tuilleadh eolais uait, téigh chuig www.mie.ie agus brúigh ar teacher education. Is féidir teacht ar réamheolaire an Choláiste anseo freisin.

Seimineáir faoi Bhuntáiste Breise na Gaeilge!

Deireadh Fómhair 15, 2010

Tá Comhdháil Náisiúnta na Gaeilge ag reáchtáil seimineáir “Buntáiste Breise na Gaeilge” timpeall na tíre faoi láthair.

Is é aidhm an tseimineáir ná an buntáiste breise a thugann an Ghaeilge duit agus tú ag dul i mbun ghairm bheatha a léiriú. Tá an seimineár dírithe ar dhaltaí iarbhunscoile sna ranganna sinsir i meánscoileanna.

Bhí an chéad seimineár ar siúl an tseachtain seo caite i gColáiste Feirste, Béal Feirste, i gcomhar le Comhar na Múinteoirí Gaeilge. Labhair aoichainteoirí go spreagúil leis na daoine óga.

I measc na n-aoichainteoirí bhí an craoltóir agus iriseoir Tomaí Ó Conghaile as an Iúr agus Ursula Uí Dhonnaile, a labhair faoina taithí féin mar Oifigeach Gaeilge le Comhairle na Coirre Críochaí agus Comhairle Dhún Geanainn.

Labhair an peileadóir aitheanta agus múinteoir Gaeilge, Conall Ó Máirtín faoina thaithí féin leis an nGaeilge agus na buntáistí agus na deiseanna éagsúla a thug an Ghaeilge dó agus é ag dul i mbun ghairm bheatha agus ag obair le Campa Chormaic agus le coláistí samhraidh i nDún na nGall.

I measc na n-eagraíochtaí a raibh seastán acu bhí Foras na Gaeilge, Acadamh na hOllscolaíochta Gaillimh agus Tonnta.

Ag an seimineár in Óstán Mount Errigal i Leitir Ceanainn inné bhí ionadaithe ó institiúidí tríú leibhéil i láthair chun eolas a thabhairt do na daltaí scoile faoi na deiseanna oideachais atá ann dóibh trí mheán na Gaeilge.

Bhí an craoltóir le RTÉ, Raidió na Gaeltachta, Rónán Mac Aodha Bhuí ann chomh maith le réalta spóirt de chuid fhoireann peile Dhún na nGall, fear Ghaoth Dobhair, Caoimhín Ó Casaide.
Labhair Loretta Ní Churraighín as Teileann i bparóiste Ghleann Cholm Cille atá ag obair mar fheidhmeannach le hOireachtas na Gaeilge i mBaile Átha Cliath agus rinne Caitlín Uí Chlochláin cur síos ar a cuid taithí féin agus í ag obair mar Chomhordaitheoir Gaeilge le Comhairle Chontae Dhún na nGall.

Ag labhairt freisin bhí an t-iriseoir nuachta Caoimhe Ní Chonchoille as Gaoth Dobhair.

Is í seo an tríú bliain ag an seimineár a bheith ar siúl. Roimhe seo reáchtáladh na seimineáir i gCill Airne, i mBaile Átha Cliath, i nGaillimh, i gCorcaigh agus i gCaisleán an Bharraigh.

Beidh seimineár á reáchtáil i Halla na Saoirse i mBaile Átha Cliath ar 4 Samhain agus in Óstán Tullamore Court ar an Tulach Mhór ar 18 Samhain.

Gaelscéal – Caroline Ní Chualáin
15 Deireadh Fómhair 2010

Córais oideachais do mhionlaigh teanga

Deireadh Fómhair 14, 2010

Labhróidh an saineolaí mionteangacha, an Dr. Daniel Bourgeois, ó Moncton, Nua-Bhrunsuic, Ceanada, ag ócáid phoiblí in Óstán na Páirce, an Spidéal, anocht, 14 Deireadh Fómhair ag 8.00in. Tá an léacht, a bheidh ag díriú ar bhainistiú an chórais oideachais do mhionlaigh teanga, á eagrú ag Údarás na Gaeltachta i gcomhar le hAcadamh na hOllscolaíochta. Cuirfear tús leis an léacht ag 8.00i.n. agus tá an ócáid oscailte don phobal ar fad.

Beidh réamhráitis á ndéanamh roimh an léacht ag Pádraig Ó hAoláin, Príomhfheidhmeannach an Údaráis agus Breandán Mac Cormaic, Cathaoirleach Bunaidh An Chomhairle um Oideachas Gaeltachta agus Gaelscolaíochta.

Is saineolaí mionteangacha é an Dr Daniel Bourgeois agus  labhróidh sé ar riachtanais agus ar bhainistiú an oideachais do mhionlaigh teanga. Deir sé gurb é “an t-oideachas an tseirbhís is tábhachtaí is féidir le stát a chur ar fáil do theaghlaigh agus do phobail mhionlaigh atá ag iarraidh a dteanga a chaomhnú. Bíonn inmharthanacht agus seasmhacht teangacha mionlaigh ag brath ar Bhoird Oideachais a fhreastalaíonn ar a gcuid riachtanas.”

Beidh Dr Bourgeois ag díriú freisin ar na riachtanais a bhaineann le Bord Oideachais a bhunú, a mbeadh lámh ag tuismitheoirí agus baill an phobail lena riaradh, le bainistiú a dhéanamh ar oideachas an mhionlaigh teanga.

Galway Advertiser – Peadar Mac Fhlannchadha
14 Deireadh Fómhair

An Gaeloideachas – croílár na Straitéise fiche bliain don Ghaeilge – téama tráthúil Comhdháil Bhliantiúil 2010 Gaelscoileanna Teo.

Deireadh Fómhair 14, 2010

Sheol an Comhairleoir áitiúil Seán O’Brien Comhdháil Oideachais Bhliantúil 2010 GAELSCOILEANNA TEO. go hoifigiúil aréir san óstán Tullamore Court, an Tulach Mhór, ionad roghnaithe na Comhdhála don bhliain 2010 a bheidh ar siúl ar an 19 agus an 20 Samhain.

D’aithin an seoladh oifigiúil go gcuireann an Chomhdháil ardán tábhachtach ar fáil do Phríomhoidí, Múinteoirí, Tuismitheoirí, Baill de Choistí na dTuismitheoirí, Baill de na Boird Bainistíochta, agus ionadaithe na n-Eagras Gaeilge agus Oideachais, chomh maith le pobal na Gaeilge agus pobal na scoileanna lán-Ghaeilge maguaird teacht le chéile agus ceiliúradh a dhéanamh ar an ngaeloideachas.

Agus í ag tagairt do mhana na Comhdhála, An Gaeloideachas – croílár na Straitéise fiche bliain don Ghaeilge, míníonn Ardfheidhmeannach na hEagraíochta, Bláthnaid ní Ghréacháin tráthúlacht na mana seo, “agus an Straitéis 20 bliain don Ghaeilge ar tí a bheith foilsithe, cuirtear os comhair ár súile comhthéacs agus tábhacht bhunúsach  an ghaeloideachais i bhforbairt thodhchaí na teanga. Tugann an t-aitheantas agus na gealltanais atá leagtha amach sa Straitéis chun leasa earnáil an ghaeloideachais ról lárnach do lucht riartha an oideachais, d’eagrais tacaíochta ar nós GAELSCOILEANNA TEO. agus do chleachtóirí sna scoileanna i múnlú na todhchaí.”

Fáiltíonn sí go mór roimh dheimhniú an Aire Carey go mbeidh sé ag tabhairt léargas don phobal ag an gComhdháil faoin tábhacht a fheiceann sé i gcoitinne agus don Rialtas leis an earnáil ghaeloideachais.

I dtaobh Clár na Comhdhála deir ní Ghréacháin “tá clár an-chuimsitheach curtha le chéile do Comhdháil Bhliaintúil 2010 agus tá aiseolas an-dearfach faighte againn ó phobail na scoileanna ina thaobh, ach go háirithe i dtaobh an meascán de theoiric agus ceardlanna praiticiúla. Tá an-áthas orainn a bheith in ann freastal ar riachtanais na scoileanna ó thaobh oiliúna de agus táimid cinnte go mbeidh idir thairbhe agus taitneamh ann do phobail uile na scoileanna”.

Ag ócáid seolta oifigiúil na Comhdhála, chuir Uachtarán na hEagraíochta, Mícheál Ó Broin, fáilte ar leith roimh an phobail áitiúil, “táimid fíor-bhuíoch de Ghaelscoil Eiscir Riada agus Gaelscoil Éadan Doire ach go háirithe atá ag cabhrú linn chun an pobal a chur ar an eolas agus chun cuireadh a leathnú dóibh chun na Comhdhála. Is mór an tacaíocht atá á tabhairt acu agus ag gníomhairí eile sa cheantar chun a chinntiú gur Comhdháil mhealltach fiúntach a bheidh ann agus léiríonn a gcúnamh an tábhacht a bhaineann le forbairt an scoilphobail agus ionchur daoine áitiúla i bhforbairt na scoileanna lán-Ghaeilge”.

D’fhógair Ó Broin forbairt nua do Comhdháil Bhliantúil 2010, “tá an-áthas orm a fhógairt go mbeidh múinteoirí ó ghaelscoileanna sa Tuaisceart linn don Chomhdháil mar chuid de thogra nua comhoibrithe agus go mbeidh deis ag múinteoirí saineolas agus dea-chleachtas a roinnt lena chéile ón dá dlinse.”

Mar fhocal scoir ag an ócáid inniu, ghabh sé buíochas mór leis na páistí a chuir ceol den scoth ar fáil mar bhlas beag ar an gceiliúradh a bheidh romhainn ag an gComhdháil. Chuir sé fáilte uí Cheallaigh roimh mhuintir na háite agus an pobal i gcoitinne a bheith linn don Chomhdháil ar an 19 agus an 20 Samhain.

Is í GAELSCOILEANNA TEO. eagraíocht chomhordaitheach na scoileanna lán-Ghaeilge.  Cabhraíonn sí le tuismitheoirí agus le grúpaí áitiúla scoileanna nua a bhunú agus tacaíonn sí leis na scoileanna atá bunaithe cheana féin.  

Críoch

Do lucht na Meáin Chumarsáide ag súil le freastal ar an gComhdháil Bhliantúil san Óstán Tullamore Court ar Aoine an 19 Samhain, nó d’éinne eile ag lorg eolais, moltar teagmháil a dhéanamh le:

Oifig ag 01-8535195 nó Bláthnaid ní Ghréacháin ag 086 8050335/Mícheál Ó Broin ag 0879467700.

Next Page »