Irish language plans
Nollaig 20, 2013
OFFICIAL plans to preserve and protect the Irish language have gotten under way.
Minister of State for the Gaeltacht Dinny McGinley has asked for groups in three Gaeltacht areas to submit language plans.
Gaeltacht areas in south Kerry (Ciarrai Thiar), Connemara (Cois Fharraige) and Donegal (Gaoth Dobhair) were notified to submit their proposals for the scheme. Local organisations in the selected areas have until January 16 to apply to be selected to submit language plans. A further 23 areas will be selected over the coming two years.
www.independent.ie
Foilsithe ar Gaelport.com 20 Nollaig 2013
Irish Independent
Comórtas na Nollag Lár Sráide
Nollaig 20, 2013
Tá lear mór duaiseanna againn i mbliana, urraithe ag Cló Iar-Chonnachta Teo., Gael Linn, TG4, Raidió na Gaeltachta, Móinín agus Conradh na Gaeilge do léitheoirí Lár Sráide le haghaidh chomórtas na Nollag. Tá idir dearbháin, leabhair, dlúthdhioscaí agus go leor eile le buachan. Is iad seo a leanas na ceisteanna.
1. Ainmnigh an dornálaí Éireannach a bhuaigh bonn airgead ag craobh chomórtas an domhain i mbliana?
2. Ainmnigh an TD as Gaillimh Thiar a d’éirigh as páirtí parlaiminte Fhine Gael de bharr easaontas faoin mbille ar ghinmhilleadh
3. Cén t-ainm atá ar an té a chuireann an clár teilifíse Rugbaí Beo i láthair ar TG4?
4. Cá raibh Oireachtas na Gaeilge ar siúl mí na Samhna seo caite?
5. Ainmnigh an bhialann i gcathair na Gaillimhe a bhfuil réalta Michelin bainte amach aige don dara bhliain as a chéile?
6. Cá raibh Fleá Cheoil na hÉireann ar siúl i mí Lúnasa seo caite?
7. Céard é an t-ainm nua atá ar Amharclann an Druid i gcathair na Gaillimhe?
8. Ainmnigh an file Éireannach, buaiteoir an Duais Nobel sa bhliain 1995, a cailleadh i mí Lúnasa na bliana seo?
9. Ainmnigh bainisteoir nua fhoireann sacair Chathair na Gaillimhe?
10. Cén t-ainm atá ar bhanna ceoil Bruce Springstein, a bhí le feiceáil i Luimneach, Corcaigh, Béal Feirste agus Cill Channaigh i mbliana?
Tá go dtí Dé hAoine 3 Eanáir agaibh chun na ceisteanna a fhreagairt, agus is féidir iad a chur chuig Lár Sráide, Conradh na Gaeilge, 45 Sr. Doiminic, nó chuigconradh@bradan.iol.ie.
www.advertiser.ie/galway
Foilsithe ar Gaelport.com 19 Nollaig 2013
Galway Advertiser, Lár Sráide – Peadar Mac Fhlannchadha
Elliott accuses council of ‘disingenuous’ job ad to hire Irish language officer
Nollaig 20, 2013
UUP MLA Tom Elliott, has questioned if Fermanagh District Council are attempting to hire an Irish language officer ‘by a disingenuous method’.
The MLA was responding to a recent job advertisement opened by the council for an ‘Assistant Good Relations Officer (with responsibility for linguistics, ethnic minorities and cultural expression)’.
The job role indicates that a 3rd level qualification with a major component in Irish Language is ‘essential’ criteria, as is ‘proficient and fluent in Irish, both written and oral’.
Mr Elliott said: “I assumed this was for the linguistic officer that has been talked about. Why would there be a required essential criteria of such high level of Irish qualifications and knowledge and not for any other language? The job description actually talks about having responsibility for ethnic minorities, but no ethnic minority language requirement?”
He added that it ‘sounds like Fermanagh District Council is attempting to employ an Irish Language officer by a disingenuous method. The name of the post does not reflect the essential criteria requirement’.
Mr Elliott claimed it was another attempt to make unionists feel unwelcome in the county, and added that he had written to the council chief executive to ask about this and will also be asking the Equality Commission for a view on this.
However, a council spokesman replied: “The council has recently reviewed its Linguistic Diversity Policy, this work was taken forward by a cross party working group and resulted in the development of an implementation strategy. One of the actions agreed was employment of a linguistic diversity officer.
“Through the council’s Good Relations Programme the council identified an opportunity to extend its existing good relations work through the employment of an assistant good relations officer with specific emphasis on linguistics, ethnic minorities and cultural expression. This post will support the delivery of actions within the Linguistic Diversity Implementation Strategy.
“On balance it is necessary that the assistant good relations officer is proficient and fluent in Irish to support the council’s Linguistic Diversity Policy and the job description has been agreed with OFMDFM.
“This new post will assist with both the delivery of the council’s Good Relations Programme and the delivery of the council’s Linguistic Diversity policy.”
www.fermanaghherald.com
Foilsithe ar Gaelport.com 19 Nollaig 2013
Fermanagh Herald
Irish language EU website welcomed by Anderson
Nollaig 20, 2013
Sinn Féin MEP Martina Anderson has welcomed the inclusion of Irish in the European Union elections website which was launched this week.
It is the first time Irish has been used on official European Union websites.
Irish is an official language of the European Union but until now it was not reflected in the organisation’s websites.
Ms Anderson has been campaigning for the inclusion of Irish in all official EU websites since she was co-opted onto the parliament.
“Since taking up the role of MEP I have lobbied the Commission to have Gaeilge, as one of the official languages of the EU, given equal recognition with all other official languages,” she said.
The MEP also said she hoped creation of an election website in Irish would lead to an official EU website in Irish to provide information for Irish speakers.
“The inclusion of Gaeilge on the EU Elections website is a first and I welcome it and hope that this is an indication that our native language will finally be given equal status in the working life of the EU Institutions alongside all others,” she added.
Irish became an official language of the European Union in 2007 following a long campaign by Irish language activists. The Stádas campaign had the support of a number of political parties and Irish language organisations.
Before that Irish only had treaty status, which meant that EU treaties were available in Irish. The move meant that all EU business can be conducted through Irish and MEPS can address the chamber in Irish.
www.derryjournal.com
Foilsithe ar Gaelport.com 19 Nollaig 2013
Derry Journal
Cruinniú ar son chearta teanga
Nollaig 20, 2013
Tá an-spéis léirithe sa chruinniú poiblí atá á eagrú ag Conradh na Gaeilge i mBaile Átha Cliath ar Dé Sathairn 11 Eanáir.
Is freagra é an cruinniú seo ar an bhfearg atá ar phobal na Gaeilge agus na Gaeltachta faoin síor ionsaí atá á dhéanamh ag rialtas Fine Gael agus Páirtí an Lucht Oibre, agus an córas stáit trí chéile, ar na cearta ar fad a baineadh amach don Ghaeilge sa tréimhse sular tháinig an Comhrialtas seo i gcumhacht.
Is freagra é ach go háirithe ar an easpa tacaíochta d’oifig an Coimisinéir Teanga, easpa tacaíochta a ba chúis do Sheán Ó Cuirreáin a fhógairt go bhfuil sé ag éirí as a phost mar Choimisinéir Teanga.
Tá cuireadh tugtha ag Conradh na Gaeilge don phobal uilig freastal ar an gcruinniú poiblí.
www.advertiser.ie/galway
Foilsithe ar Gaelport.com 19 Nollaig 2013
Galway Advertiser, Lár Sráide – Peadar Mac Fhlannchadha
Daidí na Nollag ar chuairt
Nollaig 20, 2013
Daidí na Nollag ar chuairt chuig Gaelscoil Moshíológ, Guaire, Co. Loch Garman.
Feighlí le Gaeilge
Nollaig 19, 2013
Duine cneasta le Gaeilge ag teastáil chun aire a thabhairt do chailín beag a bheidh bliain go leith ó mhí Eanair ar aghaidh. Is féidir aire a thabhairt di i dtigh an fheighlí nó inár dtighne.
Duine sa mhórcheantar a theastaíonn. Táimid gar don Dart i mBaile an Bhóthair agus an-gar do bhusanna 4, 7, 46A, 140, srl.
Socrú gearrthréimhseach ar dtús, fadthréimhseach má oireann an socrú don dá thaobh.
Bí i dteagmháil le beagán eolais fút féin – Glaoigh ar 0868289533.
Foilsithe ar Gaelport.com
Uachtarán na hÉireann Mícheál D. Ó hUiginn faoi agallamh ar ‘20 Bliain’ ar Raidió na Life Dé Céadaoin 18ú Nollaig, 12:00 – 13:00
Nollaig 18, 2013
Tá áthas ar Raidió na Life a fhógairt go mbeidh Uachtarán na hÉireann Mícheál D. Ó hUiginn ag tabhairt mór-agallamh don stáisiún Dé Céadaoin beag seo 18ú Nollaig ag a meánlae mar chuid den tsraith ’20 Bliain’, sraith ina labhrann mórphearsantachtaí ó shaol poiblí na hÉireann le láithreoirí deonacha éagsúla ó Raidió na Life faoin méid a thit amach i saol an duine sin idir na blianta 1993 agus 2013, an tréimhse chéanna go bhfuil Raidió na Life ag soláthar seirbhís raidió pobail do phobal na Gaeilge i mórcheantar Átha Cliath.
Beidh Judy-Meg Ní Chinnéide i mbun cainte leis an Uachtarán an tseachtain seo agus é ag caint faoin méid a thit amach ina shaol le fiche bliain anuas agus ag roghnú roinnt ceoil. I measc ábhair chainte eile, labhrann an tUachtarán faoina chuimhní faoi bhunú Raidió na Life féin i 1993, a ról féin mar Aire Ealaíona, Cultúir agus Gaeltachta le linn bhunú Theilifís na Gaeilge, agus a dhearcadh i dtaobh chur chun cinn na Gaeilge sa sochaí Éireannach le linn an ama sin freisin. Ná caill an t-agallamh fíor-spéisiúil seo! Éist leis Dé Céadaoin ag a 12 i.n. ar 106.4FM in Átha Cliath nó ar líne ar raidionalife.ie.
Bíonn an clár „20 Bliain‟ le cloisteáil gach Céadaoin ag a 12 meánlae, le deis éisteacht arís leis ag a 7 i.n. gach tráthnóna Déardaoin. Tá réimse leathan d‟aíonna tar éis páirt a ghlacadh sa sraith, idir aisteoirí, polaiteoirí, craoltóirí aitheanta, ceoltóirí srl. Is féidir éisteacht siar leis na hagallaimh ar fad a craoladh go dtí seo ar shuíomh Raidió na Life http://www.raidionalife.ie/20bliain/, áit a thiocfaidh tú ar agallaimh le leithéidí An Taoiseach Enda Kenny, an fuirseoir Dara Ó Briain, an t-aisteoir Peter Coonan („Fran‟ i Love/Hate), an láithreoir teilifíse Bláthnaid Ní Chofaigh, Stiúrthóir Amharclann na Mainistreach Fiach Mac Conghail agus neart daoine eile nach iad.
Arsa Cian Mac Cárthaigh, Clár Reachtaire Raidió na Life, “Bhí sé soiléir dúinn go bhfuil réimse leathan daoine i saol poiblí na hÉireann agus scéal le hinsint acu faoin méid a thit amach ina saolta idir 1993 agus 2013. Bhí sé tábhachtach dúinn na scéalta seo a chur ar an dtaifead trí Ghaeilge agus tá súil againn go mbeidh daoine fós ag éisteacht leo nuair atá Raidió na Life ag ceiliúradh 40 bliain ar an bhfód. Bhí sé go deas freisin deis a thabhairt do láithreoirí deonacha RnL a gcuid talainne mar iriseoirí a léiriú agus iad i mbun agallaimh uair a‟ cloig le cuid de na daoine is mó le rá i saol poiblí na tíre.”
Tá físeán de thuras Raidió na Life chuig Áras an Uachtaráin déanta ag an scannánóir óg Laura Gaynor, oibrí deonach leis an stáisiún. Féach: http://www.youtube.com/watch?v=ooJ9gNI-rxo
Dea-scéal an Taoisigh caillte ar Ghaeil na tíre
Nollaig 18, 2013
Is dócha go bhfuil an Taoiseach sásta go maith leis féin an tseachtain seo. Tá flaitheas airgid na tíre faighte ar ais agus bata agus bóthar tugtha don dTriúr Rí a bhí i réim anseo le blianta beaga anuas.
Ní hionann agus an Triúr Rí a tháinig ón Oirthear go dtí an Stábla i mBeithil dhá mhíle éigin bliain ó shin, thug an triúracht seo anró, drochshaol agus dífhostaíocht leo mar fhéiríní. Ní féidir an locht a chur ar Enda Kenny as ucht a bheith sásta leis féin an bua a fháil sa chluiche leanúnach atá ar bun aige ar son fhoireann Fhine Gael in éadan Fhianna Fáil agus an chodach eile.
Bua
Gach seans go gcinnteoidh ruaigeadh na Triúrachta bua dó sa chéad olltoghchán eile. Ní hiontas é aoibh na féinsástachta sin a bheith air nó tá Enda agus a chomhghleacaithe tite i ngrá lena ról mar shlánaitheoirí na tíre ó thorthaí tubaisteacha ainriail Fhianna Fáil.
Tá siad an oiread sin i ngrá leo féin go bhfuil siad dall ar dhrochthorthaí a ndrochoibre féin ag cur an drochshaoil i réim in Éirinn. Bíonn siad ar an raidió ag caint faoin dtitim ar an ráta dífhostaíochta ach ní thugann siad suntas don ardú ar an ráta imirce.
Níl duine chomh dall le hAire Rialtais nach bhfeiceann na haerfoirt lán imirceach ag teacht abhaile don Nollaig an tseachtain seo chugainn agus ag filleadh ar deoraíocht arís go luath san Athbhliain. Is léir nach bhfuil an Ghaeilge ar an gcloch is mó ar phaidrín an Taoisigh nó príomh-airí eile an Rialtais seo nó mar is dual d’fhear Mhaigh Eo, áfach, chaill sé deis cúpla pointe breise a scóráil ar son na Gaeilge agus é ag tabhairt a ‘Óráid don Náisiún’ ar RTÉ ag an deireadh seachtaine.
Nár rith sé leis, b’fhéidir, go raibh seans aige óráid a thabhairt i nGaeilge freisin agus é seo a dhéanamh ar an gcraoltóir stát-mhaoinithe eile, TG4?
Sin beart ceannaireachta nach gcosnódh ach cúpla uair a chloig ama ar an gcainteoir líofa seo agus an artola a thabharfadh é ó Chaisleán an Bharraigh thar teorainn go Baile na hAbhann. Dá mbeadh an óráid tugtha aige i nGaeilge ar TG4, mar aon le leagan Béarla do RTÉ, bheadh comhartha tugtha aige do phobal na Gaeilge, ar cáiníocóirí iad an oiread le haon dream eile sa tír, go n-aithníonn sé gur ann dúinn. Ina áit sin, táimíd fágtha as an áireamh uair amháin eile. Tuigimid Béarla agus tá teacht againn ar RTÉ, nach bhfuil?
Is ionann an cur chuige aonteangach seo agus deis eile caillte ag Taoiseach nach gcailleann deis deis a chailleadh.
Neosfaidh mé daoibh cén fáth: d’éisigh Ollscoil Luimnigh tuarascáil leis an Dr Máire Ní Ríordáin an tseachtain seo caite a léirigh go raibh páistí le hoideachas dhátheangach Gaeilge agus Béarla níos fearr ag an matamaitic ná páistí le hoideachas i mBéarla amháin.
Baol
An bhfuil aon bhaol ann go raibh baint ag an oideachas aonteangach a fuair formhór ár gceannairí le glúnta anuas leis an dtubaiste eacnamaíochta a thit amach sa stát seo, tráth nuair ba léir ná raibh na ‘suimeanna’ á ndéanamh mar ba cheart acu?
Ní ar mhaithe le hábhar a thabhairt do thaighdeoir éigin dochtúireacht a ghnóthú a chuirim an cheist ach le bealach chun tosaigh a léiriú ón gcrosbhóthar seo dár dtír. Is é an dátheangachas bealach ár slánaithe.
Féach air sin, an Nollaig buailte linn, agus mise ag argóint agus i ndrochghiúmar. Ortsa an locht, a Thaoisigh! Nollaig Shona daoibh go léir agus athbhliain faoi shéan is faoi mhaise!
www.independent.com
Irish language efforts hard to sustain
Nollaig 18, 2013
Re Barry Walsh’s recent letter about the Irish language: many voluntary groups are working tirelessly to keep the cúpla focal bouyant, in a slowly ‘sinking’ ship, but are aware of how little funding is available ó Rialtas na hÉireann when they try to get a worthwhile project off the ground.
I refer to those of us grassroot promoters, and indeed Conradh na Gaeilge teams, who are also handicapped in affording us any form of reasonable funding. I think that our Gaeilge at home has lost ground as our native tongue since it be-came a recognised EU language.
Who could contradict me when we cannot provide finance to produce a 10-page weekly nuachtán, Foinse, for countrywide distribution to help us with material for our Ciorcal Chómhrá, or to read nuacht na seachtaine as Gaeilge?
I try ,without success to get nuachtan Gaeilge na Mumhan circulating, but alas it’s too costly. I am appalled at the revelation that such a vast amount of European taxpayers’ money is being spent on celebrating Gaeilge as an official EU language, while we see Ireland’s Gaeilge funding so diminished and almost as láthair.
Eilis Uí Bhriain
Caisleán Uí Liatháin
Co Chorcaí
www.irishexaminer.com