Méid an Téacs

SCHOOLS CAN’T MEET ‘THE DEMAND FOR IRISH’

Eanáir 21, 2016

BALLINCOLLIG’S schools can’t meet the demand for Irish language education, according to Gaelscoileanna.
The national campaign group will host an information session in the Oriel House Hotel at 8pm this evening to provide parents with information on how a new primary school earmarked for the town could become a gaelscoil.

The town’s Irish education is currently provided by Gaelscoil Uí Ríordáín, but this school is oversubcribed, as are all primary schools in the town.
Last year, the Department of Education and Skills announced a number of education developments to meet the demands of Ballincollig’s growing population, including a new primary school, with work to commence in September 2017.
Gaelscoileanna want parents to get on board demand to have the new school designated as an Irish-medium multi-denominational school.
An Foras Pátrúnachta plan to apply for patronage of the school. This group are the largest patrons of Irish-medium schools in the country.
Gabriel Ó Cathasaigh, principal of Gaelscoil Uí Ríordáín, said he would welcome another Irish langauge school to the town.
“It’s a very exciting idea. I’m delighted with it, if it can happen at all,” he said.
Mr Ó Cathasaigh has been with the school since it first opened in 1983, teaching the junior infants class of just 17 pupils. “It’s grown every year since then,” he said.
Now, the school caters to 700 pupils, and will grow to 800 in the coming years.
The school was upgraded in 2012, but has now had to cut back on the number of junior infants to prevent it become over crowded in the next few years.“We could take in double if we had the room. There is a huge demand for places, a demand that we can’t meet.
“It’s very disappointing to me when people present for a place and can’t get one,” he said.
He said he would support not just a second gaelscoil, but a multi-denominational one too, as An Foras Pátrúnachta hope to provide.
“Any child can get a place in a Ballincollig school regardless of their religion, but it would be nice to have a multi-denominational school too,” he said.
He said that children who learn through Irish are bi-lingual from an early age, and can easily learn other languages later in life too.

http://www.eveningecho.ie/cork-news/schools-cant-meet-the-demand-for-irish/1603711/

Ballincollig Seeks 800-Pupil Gaelcholáiste

Iúil 3, 2014

AN APPLICATION has been made for a new 800-pupil Gaelcholáiste to be set up in Ballincollig.

A committee of teachers and parents has prepared and submitted a detailed application to the Department of Education calling for the establishment of the school to meet the need for an all-Irish secondary school in the town.

The principal of the town’s all-Irish primary school, Gaelscoil Uí Ríordáin, Gabriel Ó Cathasaigh, has warned that the lack of available gaelcholáiste places for graduating gaelscoil pupils could reach crisis point.

Mr Ó Cathasaigh said that if current trends continued, up to 90 children would have no place in an all-Irish secondary school by 2020.

Almost 200 parents of pupils of Gaelscoil Uí Ríordáin attended a public meeting in the school last month to discuss the immediate lack of second-level, all-Irish education places in the town and the difficulties it will cause over the coming years.

The meeting heard that the boards of management of Choláiste Choilm and Gaelcholáiste Choilm adopted a new admissions policy before Easter 2014, meaning that for the first time, pupils graduating from Gaelscoil Uí Ríordáin this year were not guaranteed a place in Gaelcholáiste Choilm.

The figures mean that if just 80% of the students attending gaelscoileanna in the area wish to continue their second-level education in Irish this year, there will be a shortfall of 29 second-level places.

A committee set up by Mr Ó Cathasaigh and parents has urged parents to lobby local politicians, including Minister for Agriculture, Simon Coveney, Ministers of State Sean Sherlock and Kathleen Lynch, and TDs Michael Creed, Áine Collins and Michael Moynihan.

Mr Ó Cathasaigh has also written to parents in the area, outlining the proposal.

He said: “The parents of Gaelscoil Uí Ríordáin can help the government focus on this issue, in the hope that with some planning now, our politicians can avert a looming gaelcholáiste places crisis.

“We hope this will create the momentum we need to get the campaign on track and to ensure the application will get the support it needs and deserves.”

www.eveningecho.ie

Turais Ghaoluinne anois i monarcha saighdiúirí bréagán

Aibreán 9, 2014

TÁ a chuid doirse oscailte ag gnó amháin i nGaeltacht Mhúscraí do leanaí gach aois le turais scoile Gaoluinne á dtairiscint anois acu.

Tá turas saincheaptha de mhonarcha na saighdiúirí bréagán curtha le chéile ag Prince August i gCill na Martra, agus é á dhíriú acu ar scoileanna, go háirithe scoileanna na Gaeltachta agus Gaelscoileanna. Tugtar deis do dhaltaí éachtaint a fháil ar an bpróiseas trína ndéantar na saighdiúirí, agus tugtar seans dóibh triail a bhaint as a saighdiúirí miotail féin agus go leor figiúirí eile a dhéanamh. Táirgeann Prince August, a éilíonn gur í an t-aon mhonarcha saighdiúirí bréagán í san Eoraip, na céadta múnlaí rubair bulcáinithe éagsúla, ag tabhairt deis do dhíograiseoirí a bpíosaí fichille, ainmhí agus figiúirí beaga féin a chruthú.

Le rian de churaclaim na heolaíochta, na healaíne, na staire agus an staidéir ghnó, tugtar cuireadh do dhaltaí páirt a ghlacadh i ngnéithe uile an phróisis déantúsaíochta, bolcáinithe, múnlaithe miotail, múnlála, spuaicphacála agus lipéadú na bhfigiúirí. Tá na pacáistí reatha na dturas sóile ar fad de chuid Prince August á dtairiscint anois trí mheán na Gaoluinne, óna gcur i láthair bunúsach 45 nóiméad ar fhad ar chostas Euro 4 in aghaidh an dalta go ceardlann munlála agus péinteála trí huaire chloig ar chostas Euro 10 an dalta. Is féidir na turais ar fad a chur in oiriúint do riachtanais na scoile féin agus táid oiriúnach do dhaltaí d’aois naoi mbliana ar aghaidh agus gach leibhéal meánscoile. Eolas ó trade@princeaugust.ie nó 026 40342.

www.eveningecho.ie

Three new schools for Cork

Samhain 29, 2013

TWO of Cork’s biggest boom towns will get three new secondary schools by 2016 — with two schools planned for Carrigaline and one for Midleton/Carrigtwohill.

Minister for Education Ruairí Quinn has just confirmed patronage for the schools, which will cater for 1,200 students in Carrigaline and 1,000 students in the Midleton/Carrigtwohill area. Rapid population growth in these towns during the boom period has left the existing school structures creaking at the seams.
Carrigaline is to get a 600-student “Catholic school” modelled along the ethos of the historic Christian Brothers College in thecity, but it will be a non-fee paying and co-educational. The satellite town will also get a new multi-denominational Educate Together school, catering for a further 600 students.
These school developments will be entirely separate to an existing plan in Carrigaline for a 24-classroom Gaelscoil, a 500-pupil Gaelcholáiste and a seven classroom Sonas Special School. In the Midleton area, the Cork Education and Training Board, along with the Bishop of Cloyne, will oversee a new 1,000-student secondary school.
Minister Simon Coveney said the discussion now would be on the selection of sites.
“We hope to see this process fast tracked as quickly as possible. This is a real investment in education but also an investment in choice and diversity in education.”
Minister for State in the Department of Education and Skills, Seán Sherlock, said:
“These are schools that have been requested by the parents of the area, and the Department is responding to the needs and demands of the parents.”
“I look forward to the next step in the process, which includes securing specific sites.”
East Cork TD David Stanton welcomed the new schools for the Midleton area, saying:
“There has been significant population growth in the Midleton/Carrigtohill area in recent years, meaning this new school is badly needed. It will provide a high quality and modern education setting for thousands of teenagers in the years ahead.”

www.eveningecho.ie

Aisling dhornálaíochta Éireann Christina tagtha chun réadúlachta

Meitheamh 13, 2013

“Mian mo chroí i gcónaí ariamh é”. Sin go díreach mar a mhothaíonn dornálaí Ghaeltacht Mhúscraí, Christina Ní Dheasúna, a piocadh chun ionadaíochta a dhéanamh ar fhoireann na hÉireann le déanaí agus a thabharfaidh aghaidh ar an Ungáir an mhí seo chugainn chun dul san iomaíocht i gCraobhchomórtas Eorpach na mBan.

Fuair Christina, atá in aois 17, cuireadh ar dtús dul i mbun traenála le foireann sóisearach na hÉireann i mBaile Átha Cliath tar éis di na teidil náisiúnta faoi 16 agus faoi 18 a ghnóthú ceann i ndiaidh a chéile ag an Staidiam Náisiúnta an mhí seo caite. Lena cuid stíle imithe i bhfeidhm ar an lucht stiúrtha le linn traenála, roghnaíodh an dalta ó Choláiste Ghobnatan, a thabharfaidh faoin Ardteist an bhliain seo chugainn, don fhoireann náisiúnta le dul i mbun dornálaíochta in Keszthely, an Ungáir ar an 2ú-7ú Iúil. Beidh Christina, ar seaimpín dornálaíochta náisiúnta faoi aois é a deartháir Micheál chomh maith, mar bhall d’fhoireann náisiúnta na mban in éineacht leis an seaimpín Oilimpeach Katie Taylor, a casadh léi i mBaile Átha Cliath an tseachtain seo caite.

Tá Christina, ó Chúl a’ Bhucaigh, Cill na Martra, i mbun dornálaíochta ó aois 12 i leith agus mhínigh a máthair, Helen, go bhfuil sé mar mhian fadsaoil aici a bheith roghnaithe d’fhoireann na hÉireann. “Tá sceitimíní an domhain uirthi ina leith agus tá sí thuas i mBaile Átha Cliath an tseachtain seo ag traenáil leis an bhfoireann náisiúnta. Táimid ar fad thar a bheith sásta di toisc gur é mian a croí é dornálaíocht ar son na hÉireann,” a dúirt sí.

www.eveningecho.ie

Taifeadadh dlúthdhiosca Mhúscraí mar infheistíocht dúbailte san óige

Meitheamh 13, 2013

Tá grúpa de dhéagóirí Ghaeltacht Mhúscraí ar tí leas a bhaint faoi dhó as tionscadal nuálaíoch inar dhein siad a ndlúthdhiosca féin a thaifeadadh agus a léiriú.

Ní hamháin gur tugadh deis do na ceoltóirí agus na hamhránaithe óga páirt a ghlacadh mar aíonna taifeadta, ach tugadh seans dóibh chomh maith teicnící stiúideo a fhoghlaim i dtionscnamh nuálaíoch maoinithe ag Comhpháirtíocht Forbartha Iarthar Chorcaí. Agus, i gcoinne timpeallacht reatha na ciorrúchán maoinithe, tá cuid den mhaoiniú Euro 4,000 a tugadh do thaifeadadh ‘Fuaim an Stáisiúin’ le hathinfheistiú chun leasa ógánaigh an cheantair ar feadh na blianta le teacht, leis an t-airgead ó dhíolachán na ndlúthdhioscaí á chur i dtreo áiseanna óige sa cheantar. Tháinig an smaoineamh don dlúthdhiosca ó theacht le chéile amhránaithe agus ceoltóirí óga ar bhonn seachtainiúil trí Chlub Óige an tSuláin i gCúil Aodha agus a tháinig le chéile i mbun ceoil faoin ainm ‘Ceoltóirí Óga Mhúscraí’.

Le pleananna le haghaidh áis óige i gceantar Bhaile Mhúirne curtha i leataoibh go fadtéarmach, tháinig smaoineamh an dlúthdhiosca mar thionscadal níos gearrthéarmaí ó éascaitheoir Billy Ó hÉalaithe.Mhol sé an smaoineamh do cheoltóirí óga, ina measc siúd Diarmuid De Bhulbh, a ghlac ról lárnach i dtaifeadadh agus léiriú ‘Fuaim an Stáisiúin’ agus a dhear an clúdach don dlúthdhiosca 12 traic chomh maith. “Dhein Diarmuid gach rud, ón taifeadadh agus máistriú go dtí gníomhú ina fhear léiriúcháin agus caidreamh poiblí,” a mhínigh Billy. “Bhí an smaoineamh agam agus éascaíodh é ionas go bhféadfadh daoine óga an seans a bheith acu ceol a sheinnt le chéile. Theastaigh uaim go bhfaighidís tuiscint chomh maith ar cé chomh deacair atá sé dlúthdhiosca a chur le chéile agus an ualach oibre a bhíonn i gceist leis.” Thug Tadhg Ó Céilleachair ó Sulán Studios taithí a chuid saineolais taifeadta agus léiriúcháin siúd do na déagóirí, ar dhaltaí iad iar fad de chuid Coláiste Ghobnatan i mBaile Mhic Íre agus Scoil Mhuire i mBéal Átha ’n Ghaorthaidh.

Mar thoradh na hoibre bhí ‘Fuaim an Stáisiúin’ meascán de stíleanna ceoil agus teangacha a nascann ceol traidisiúnta na hÉireann le rac-cheol agus punc-cheol, ag léiriú stíleanna ceoil na ndaoine óga a bhí páirteach sa tionscadal. “Leaganacha bunaidh iad na hamhráin ar fad agus tá siad go seoigh ar fad. Táid i nGaeilge agus i mBéarla agus i seánraí iomlán difriúil,” a dúirt Billy. Téann an ceol ar an dlúthdhiosca sa raon ó cheol an racghrúpa BatCountry (David Douw, Bobby De Bhulbh agus Arran Bradstock) agus punc-cheol (Darren agus James Faul) go stíleanna traidisiúnta (Síle Ní Shuibhne; Diarmuid agus Colm Ó Meachair; Doireann Ní Lionáird), pianódóirí (Shauna Willems; Diarmuid De Bhulbh), agus amhránaithe agus giotáraithe (Heloise O’Sullivan; Denis O’Sullivan; David Twomey; Diarmuid De Bhulbh, Róisín agus Máiréad Ní Chéilleachair agus Emer Ní Chuana; Amhlaoibh Mac Suibhne).

Bhí Diarmuid, mac an amhránaí-an chumadóra Ger Wolfe, lán de mholadh do na deiseanna a thug an taifeadadh do dhaoine óga sa cheantar. “Ó thaobh na foghlama de bhí sé fíorshuimiúil agus tá buneolas tugtha aige dom ar an bpróiseas taifeadta agus measctha trí chéile,” a dúirt sé. “Bhí sé go maith chomh maith daoine a thabhairt le chéile chun éachtaint a fháil ar an méid atá á dhéanamh ag daoine eile ar bhonn ceoil, agus ceapaim gur oibrigh sé gan dabht. “Tá meascán mór stíleanna ann agus chuaigh na ceoltóirí féin i mbun scríofa nó aistriúcháin na dtraiceanna uile, seachas i gcás an cheoil thraidisiúnta,” a dúirt sé. “An smaoineamh a bhí leis an dlúthdhiosca ná go bhfoghlaimeoimis conas dlúthdhiosca a chur le chéile agus chabhraigh Tadhg Ó Céilleachair ar bhonn gníomhach sa phróiseas ar fad. “In ionad íoc as áis óige, infheistíodh an t-airgead sa cheol, agus an smaoineamh atá ann ná go gcuirfear an t-airgead a thagann ón dlúthdhiosca i dtreo láthair cruinnithe na n-óg,” a dúirt sé chomh maith. “Is mór an buíochas atá tuilte ag Billy agus ag Tadhg Ó Céilleachair, agus Tomás Ó hAodha ag Comhpháirtíocht Forbartha Iarthar Chorcaí as maoiniú an tionscadail a eagrú, a chlúdóidh léiriú agus scaipeadh an dlúthdhiosca, mar aon le Don Ó Laoire sa Mhuileann as cead a thabhairt don ghrúpa an taifeadadh a dhéanamh ann saor in aisce, agus as an seoladh a reáchtáil ann chomh maith. Seolfar ‘Fuaim an Stáisiúin’ sa Mhuileann i mBaile Mhúirne ar an Domhnach 23ú Meitheamh le barbaiciú agus ceol beo ó aíonna an dlúthdhiosca, mar aon le ‘aoi náisiúnta’ atá cinnte le bheith i láthair ann chomh maith. Beidh an dlúthdhiosca ar díol sna siopaí áitiúla ar chostas Euro 10.

www.eveningecho.ie

Amhráin óige Mhúscraí taifeadta ar dhlúthdhiosca

Bealtaine 9, 2013

Tá amhráin óige atá tugtha le sliocht ó ghlúin go glúin i nGaeltacht Mhúscraí, ar fáil anois do lucht éisteachta níos leithne a bhuíochas le dlúthdhiosca nua-thaifeadta.

Seoladh an dlúthdhiosca ‘An Bóthar ó Thuaidh’ de chuid rannpháirtithe Scéim Aisling Gheal san Ionad Cultúrtha le déanaí, agus cuirfear é ar fáil do scoileanna ar fud na tíre.
Mar chuid den dlúthdhiosca bhí páistí ó scoileanna náisiúnta i gCúil Aodha/Barr d’Inse, Baile Mhúirne, Cill na Martra, Béal Átha’n Ghaorthaidh agus Coláiste Ghobnatan i mBaile Mhic Íre, faoi stiúir múinteoirí Aisling Gheal, Eilís Ní Shúilleabháin, Eibhlís Uí Thuama agus Máire Ní Chéileachair. I measc an 19 traic gan tionlacan ceoil tá a leithéidí ‘Ó hí, ó hí a deir an bhó’, ‘Bog Braon’ agus ‘Séamuisín’ do pháistí óga, i dteannta le ‘Téir Abhaile ’riú’, ‘An Lacha Bhacach’ agus amhrán Mhúscraí ‘An Poc ar Buile’.
Dúirt comhordaitheoir an taifeadta Liadh Ní Riada: “Is amhráin áitiúla iad ar fad a d’fhoghlaimíomar ónár dtuismitheoirí agus seantuismitheoirí.

“Theastaigh uainn traidisiún na hamhránaíochta sa cheantar, i gcanúint agus i bhfoghraíocht Mhúscraí, a chur chun cinn agus a chaomhnú,” a luaigh Liadh, a dúirt go raibh sé ar intinn na páistí a thaifeadadh ag canadh na n-amhrán ionas go bhféadfadh páistí eile iad a fhoghlaim ag an airde céanna, le cúnamh na liricí atá ar fáil sa leabhrán a ghabhann leis an dlúthdhiosca. Dúirt sí go raibh Scéim Aisling Gheal, a fheidhmíonn trí na scoileanna áitiúla, ag cabhrú chun an traidisiún amhránaíochta ar an sean-nós a bhfuil clú ar Ghaeltacht Mhúscraí ina leith, a choimeád beo. Táthar ag súil go mbainfear úsáid as an dlúthdhiosca mar áis teagaisc i scoileanna eile, leis an tacaíocht atá faighte aige ón Comhairle um Oideachas Gaeltachta agus Gaelscolaíocht, fad a thug Ealaín na Gaeltachta agus Comhairle Contae Chorcaí tacaíocht don Scéim Aisling Gheal.
Is iad Julie Ní Choinceanainn, Maebh Ní Dhuinnín, Dara Ó Loingsigh, Mary Jo Ní Éalaithe, Ailsa Ní Fhuaráin, Róisín Ní Ríordáin, Dylan de Faoite, Gearóid Ó Cróinín, Eoin Ó Conaill, Jack Ó hÉalaithe agus Tadhg Ó Ríordáin na páistí a taifeadadh ar an dlúthdhiosca. Tá ‘An Bóthar ó Thuaidh’, taifeadta ag Tadhg Ó Céilleachair i mBaile Mhuirne, ar dhíol sna siopaí áitiúla ar chostas Euro 15.

www.eveningecho.ie

Maebh mar loinnir dhóchais Mhúscraí i gcomórtas Scór

Márta 13, 2013

Is í Maebh Ní Dhuinnín ó Bhéal Átha ’n Ghaorthaidh an loinnir dhóchais a bheidh ag Gaeltacht Mhúscraí i gcraobh an chontae de Scór na bPáistí níos déanaí an mhí seo.

Chuaigh Maebh ar aghaidh ó bhabhta leathcheannais Chorcaí – a bhí ar siúl in Áth an Chóiste an Satharn seo caite – sa chomórtas amhránaíocht aonair, agus raghaidh sí ar aghaidh go dtí craobh an chontae sna hUamhanna ar an 24ú Márta. Roimhe sin bhuaigh Maebh an teideal rannóige tar éis di craobh cheannais Mhúscraí a bhuachaint. I mbabhta ceannais Mhúscraí chomh maith, tháinig Colm Mac Lochlainn ó Scoil Lachtaín Naofa, Cill na Martra sa dara háit san amhránaíocht aonair, fad a thóg Eoin Ó Conaill ó Chumann Liathróid Láimhe Chill na Martra an tríú háit sa chomórtas ceol uirlise aonair. Bhí rath do Scoil Abán Naofa Baile Mhúirne (3ú háit) agus do Scoil Chúil Aodha/Barr d’Inse (2ú háit) sa chomórtas ceol uirlise, agus tháinig Síle Ní Mheachair ó Scoil Chúil Aodha sa dara háit sa chomórtas ceol uirlise aonair.

www.eveningecho.ie

Athrú stíle do dhaltaí meánscoile

Márta 6, 2013

B’é corp an duine mar léiriú an athraithe ó fhoirm amháin go foirm eile a sholáthair an pointe tosaithe le haghaidh taispeántas d’ealaín déagóra ag oscailt an tseachtain seo chugainn.

‘Meiteamorfóis’ an teideal atá ar bhailiúchán de phíosaí deartha ag daltaí na hidirbhliana ó Choláiste Ghobnatan, a osclóidh san Ionad Cultúrtha i mBaile Mhúirne ar an 14ú Márta. Thug a múinteoir, Helen Ní Chuill léargas do na daltaí, mar mhodh inspioráide, ar shaothair de chuid ealaíontóir na Stát Aontaithe, Keith Haring agus dealbhóir na hEilvéise, Alberto Giacometti, agus spreagadh iad chun patrúin ón ealaín bhundúchasach a ionchorprú ina gcuid saothar féin. Chruthaigh na daltaí samhlacha tríthoiseacha le sreang agus papier machee, le téamaí grá, cairdis agus na Beatles fiú á n-ionchorprú sna saothair deiridh.

“Spreagadh iad chun smaoineamh ar ghairmeacha na todhchaí agus a gcuid eispéireas féin, agus an fhorbairt ó fhoirm amháin go ceann eile chomh maith,” a mhínigh Helen. “Táthar ag baint úsáide as corp an duine chun rud ag athrú a léiriú, agus an smaoineamh a bhí ann ná iad a sholáthar leis an smaoineamh de stíleanna éagsúla, ó Meiriceá go dtí an Astráil, agus a gcuid smaointe féin a léiriú ar mheiteamorfóis na foirme daonna.” Osclóidh Rachel Ní Riada ó Údarás na Gaeltachta an taispeántas ar a 2.30in, ar an Déardaoin 14ú Márta agus leanfaidh ‘Meiteamorfóis’ ar aghaidh go dtí an 29ú Aibreán.

www.eveningecho.ie

School Joy for Carrigaline

Iúil 25, 2012

We\\\’re sorry, but at the moment this page is only available in Béarla Meiriceánach