Bonus points for Irish? That’s bogus
Feabhra 8, 2012
Rialtas faoi ionsaí as ‘droch-chinneadh’ eile teanga a dhéanamh
Feabhra 8, 2012
“DROCH-CHINNEADH” agus “scannalach” atá Conradh na Gaeilge agus Guth na Gaeltachta ag tabhairt ar shocrú an Rialtais chun deireadh a chur le deontais d’ábhair oidí le freastal ar chúrsaí Gaeilge sa Ghaeltacht.
Caithfidh ábhar múinteora trí sheachtaine a chaitheamh ar chúrsa Gaeltachta mar chuid éigeantach dá gcéim oideachais. Ach tá Roinn an Oideachais le deireadh a chur leis na deontais do na cúrsaí seo le hairgead a shábháil.
Thug an dá eagras le fios gur céim ar gcúl don Ghaeilge agus do gheilleagar na Gaeltachta a bhí sa chinneadh. Mhol siad gur chóir d’ábhar múinteora níos mó ama a chaitheamh sa Ghaeltacht le feabhas a chur ar a gcuid scileanna teanga.
Dúirt Éamonn Mac Niallais ón bhrúghrúpa, Guth na Gaeltachta, nach mbeadh sábháil airgid ann agus go gcosnódh sé “níos mó airgid ar an Stát chun toradh an droch-chinnidh seo a chur ina cheart nuair nach mbeadh caighdeán Gaeilge na múinteoirí sásúil a dhóthain leis an teanga a mhúineadh sna scoileanna amach anseo”.
Chreid sé nach mbeadh sé d’acmhainn ag ábhar oide ar bith íoc as cúrsa Gaeltachta as a stuaim féin. Os a choinne sin, chuidigh na cúrsaí le bonn a chur faoi theacht isteach na mban tí agus shiopaí áitiúla agus chruthaigh siad fostaíocht do mhúinteoirí agus chúntóirí sa Ghaeltacht.
Thug an dá eagras le fios go raibh an cinneadh ag teacht salach ar an straitéis 20 bliain don Ghaeilge. Mhol an straitéis cur le cúrsaí Gaeltachta agus iad a fhorbairt.
Dúirt iar-aire na Gaeltachta, Éamon Ó Cuív, TD, (FF), leis an cholún seo gur “léir go raibh cead faighte ag an Roinn Oideachais ón gCoiste Rialtais (Coiste Gaeilge an Rialtais atá faoi chathaoirleacht an Taoisigh) an straitéis 20 bliain don Ghaeilge a scoilt óna chéile agus tá sé chomh maith a rá go bhfuil deireadh leis an straitéis.
“Tuigeann éinne a thuigeann stair na teanga go bhfuil gá le múinteoirí le cumas ard sa Ghaeilge agus sin an chúis gur cuireadh plean sa straitéis le cur go mór le cumas na múinteoirí.”
Bhí malairt treo tógtha ag an Aire Oideachais, Ruairí Quinn, agus dhéanfadh an treo sin dochar don Ghaeilge. Dúirt Ó Cuív gur “léir go raibh an straitéis marbh fad is a bhaineann sé leis an nGaeltacht agus cúrsaí oideachais”.
Dúirt sé gur mar chuid de “phatrún níos leithne” Rialtais a bhí seo ag tarlú. Thagair sé don chinneadh Oifig an Choimisinéara Teanga a chónascadh le hOifig an Ombudsman agus an cinneadh deireadh a chur le Scéim Labhairt na Gaeilge sa Ghaeltacht.
Chuirfeadh an cinneadh nua seo “lagmhisneach” ar phobal na Gaeilge agus ba ghá dul i mbun “síorstocaireachta le léiriú don Rialtas nach raibh sé seo inghlactha ag pobal na Gaeilge”.
The Irish Times
“Le Chéile Arís” – dlúthdhiosca nua Ghaelscoil na Bóinne
Feabhra 8, 2012
Is cúis bhróid é go bhfuil an dara cheirnín, “Le Chéile Arís” taifeadta againn i nGaelscoil na Bóinne. Deich mbliana ó shin bhí Mícheál Ó Muircheartaigh i láthair chun an chéad diosca a sheoladh agus bhí lúcháir orainn go raibh sé linn chun an dara cheann a láinseáil. Tháinig tuismitheoirí, seantuistí, gaolta agus cairde eile na scoile chuig an seoladh oifigiúil agus chuir na páistí ceolchoirm beomhar, taitnmheach i láthair dóibh. Bhí an-áthas orainn go raibh ár n-iarscoláirí ann freisin agus iad ag cuimhneamh siar ar an uair a bhí siad féin ar an ardán.
Is iontach an éagsúlacht atá ar an CD le ceol traidisiúnta, popcheol, córchantain, amhránaíocht aonréadach, feadóga, pianó, boscaí ceoil agus giotáir le cloisint. Dá bhrí sin d’éirigh le gach uile dalta a bheith rannpháirteach agus tá an clúdach maisithe le healaín álainn na bpáistí chomh maith. Is ábhar mórtais dúinn é gur chomhoibrigh pobal na scoile chun sárchaighdeán a bhaint amach agus táimid fíor-bhuíoch do gach duine a chabhraigh linn. Beidh cuimhne go deo ag daltaí na scoile ar an sult a bhain siad as an eispéireas.
Tá an dlúthdhiosca ar fáil ar €10. Cuir glaoch orainn ar 046 9437872.
Tuairisc ar an nGaelscolaíocht
Feabhra 7, 2012
Caitheann páistí Gaelscoile níos mó ama ag léamh mar chaitheamh aimsire agus ag glacadh páirte i ngníomhaíochtaí cultúrtha ná páistí i scoileanna Béarla.
Foilsíodh tuairisc nua de chuid na hInstidiúide Taighde Eacnamaíochta agus Sóisialta (ESRI) agus Coláiste na Tríonóide, Growing Up In Ireland ar 26 Eanáir.
Bunaíodh torthaí na tuairisce ar shuirbhé, a raibh páistí 9 mbliana d’aois timpeall na tíre páirteach ann, a mheas na gníomhaíochtaí oideachais agus caitheamh aimsire a bhí acu.
Dar le torthaí an tsuirbhé, bíonn páistí Gaelscoile páirteach i gcaitheamh aimsire cultúrtha seachas bheith in ionad spóirt amháin nó ag amharc ar an teilifís, níos mó ná grúpa ar bith eile.
Dúradh go bhfuil páistí Gaelscoile, go háirithe cailíní, níos dearfaí faoin léamh agus caitheann siad níos mó ama ag léamh mar chaitheamh aimsire ná páistí i scoileanna Béarla agus i scoileanna Gaeltachta.
Léirigh an tuairisc go bhfuil curaclam níos leithne á chur ar fáil i nGaelscoileanna, áit a bhfuil níos mó béime ar ábhair éagsúla ar nós na Drámaíochta, an Cheoil agus an Chorpoideachais. Tuairiscíodh leis an toradh sin go n-úsáidtear na hábhair seo níos minice i nGaelscoileanna mar mhodhanna do mhúineadh na Gaeilge.
Anuas ar sin, tá páistí Gaelscoile níos dearfaí faoin nGaeilge. Deir 45% de pháistí Gaelscoile agus beagnach 40% de pháistí i scoileanna Gaeltachta go dtaitníonn an Ghaeilge leo ‘i gcónaí’. Ach dar leis an tuairisc, níl ach 20% de pháistí i scoileanna Béarla a dtaitníonn an Ghaeilge leo ‘i gcónaí’ agus deir 30% nach dtaitníonn an Ghaeilge leo ‘riamh’.
GAELPORT
Áiseanna foghlamtha Gaeilge anois ar iTunes
Feabhra 7, 2012
An tseachtain seo caite in Áras Shorcha Ní Ghuairim i gCárna i gCo. na Gaillimhe sheol Ceannaire RTÉ Raidió na Gaeltachta, Edel Ní Chuireáin cainéal iTunes U.
Is togra é seo de chuid na Comhairle um Oideachas Gaeltachta & Gaelscolaíochta (COGG) agus Acadamh na hOllscolaíochta Gaeilge, comhpháirtíocht ar cuireadh tús léi cúpla bliain ó shin agus bhí áis nua foghlama den scoth le feiceáil le linn an tseolta i gCarna.
Cnuasach saibhir fuaime, fís amhráin dánta agus scéalta staire atá curtha le chéile ó chartlann RTÉ Raidió na Gaeltachta agus ó chartlann Ollscoil na hÉireann, Gaillimh mar chuid de thionscadal taighde atá curtha i gcrích ag Acadamh na hOllscolaíochta Gaeilge i gCarna.
Tá an áis nua iontach seo, arna mhaoiniú ag COGG, dírithe ar na bunscoileanna agus iar-bhunscoileanna lán- Ghaeilge agus Gaeltachta ar fud na tíre. Tá os cionn 300 mír éagsúil ar fáil le seálta gleoite An Gúm agus tá físeán eolaíochta don teastas sóisearach á chur i láthair ag an múinteoir agus láithreoir Aoibhinn Ní Shúilleabháin mar mhír thábhachtach ar an áis.
Tá na scéalta agus míreanna staire le cloisteáil i gcanúintí Uladh, i gcanúint na Mumhan agus i gcanúint Chonnacht.
Is é an aidhm is mó a bhí leis ná daoine óga a mhealladh ar ais chug nósanna a bhíodh ann blianta ó shin agus iad a chur ar an eolas maidir le cultúr agus seanchas na tíre.
Tá an áis nua foghlama seo ar fáil saor in aisce @ itunes.cogg.ie
GAELPORT
Deireadh le deontas Gaeltachta d’abháir oidí
Feabhra 7, 2012
‘Dhá Chéim ar chúl’ atá sa cinneadh atá fógartha ag an Roinn Oideachais deireadh a chur le deontas d’ábhair oidí ag freastal ar chúrsaí sa Ghaeltacht, dar le Conradh na Gaeilge agus Guth na Gaeltachta.
Faoi láthair, íoctar as na cúrsaí 3-sheachtaine sa Ghaeltacht a fhreastalaíonn ábhair oidí orthu mar chuid éigeantach dá gcéim oideachais chun a gcuid scileanna Gaeilge a fheabhsú, ach tugadh le fios ag seisiún eolais i Sráid Marlboro ar an 05 Nollaig 2011 go mbeadh deireadh leis na deontais seo chun airgead a shábháil.
Ag labhairt faoin gcinneadh dúirt Julian de Spáinn, Ard-Rúnaí Chonradh na Gaeilge go raibh ceim ollmhór chun tosaigh glactha ag an Rialtas le foilsiú na Straitéise 20 bliain don Ghaeilge. Moladh sa straitéis go leanfadh ábhair mhúinteoirí clár sainithe do theagasc teanga sa Ghaeltacht agus go gcuirfí leis an am teagaisc agus freastail d’ábhair mhúinteoirí ar na cúrsaí Gaeltachta.
Mhol an Chomhairle Mhúinteoireachta chomh maith gur chóir clár tréimhse chónaithe sa Ghaeltacht, fadaithe agus athchoinceapaithe, a chur ar fáil, a bheidh anois mar chuid den chlár iomlán agus faoi stiúir dhíreach ag na soláthraithe oideachas múinteoir
“Céimeanna móra chun tosaigh a bhí sa dá mholadh seo chun feasacht agus scileanna cumarsáide Gaeilge ár múinteoirí a chothú, agus tógfar dhá chéim ar chúl má bhaineann an Roinn Oideachais agus Scileanna na deontais ó na mac léinn le freastail ar na cúrsaí Gaeltachta, arsa Julian de Spáinn.
GAELPORT
Cruinniú Eolais – Gaelcholáiste Chill Dara Thuaidh
Feabhra 7, 2012
Beidh An Foras Pátrúnachta ag reáchtáil Cruinniú Eolais an Chéadaoin seo, 8ú Feabhra 2012, le uasdátú a thabhairt do thuismitheoirí, chaomhnóirí agus an pobal i gcoitinne maidir le iarratas An Foras Pátrúnachta ar Ghaelcholáiste Chill Dara Thuaidh. Ba mhaith linn a chur in iúl don phobal go háitiúil agus go náisiúnta go bhfuil An Roinn Oideachais agus Scileanna ag diúltiú don cheantar, ina bhfuil 1,600 páistí ag fáil oideachas lán-Ghaeilge faoi láthair, iarratas do Ghaelcholáiste a ghlacadh. Creideann muid go láidir gur mí-chothromaíocht amach is amach atá ann agus ar son phobail Mhaigh Nuad agus na tíre, táimid i bhfabhar dul i ngleic le cinneadh na Roinne Oideachais agus Scileanna ar son mhuintir Chill Dara Thuaidh.
Tá níos mó ná 350 ainmneacha bailithe againn go dtí seo. Cruthaíonn sé seo go bhfuil fíor-éilimh ann sa cheantar, ach fós, níl An Roinn sásta é seo a thógáil san áireamh. Is méid suntasach de ainmneacha atá againn ach le níos mó brú a chur ar an Roinn, táimid ag impí oraibh cabhrú linn tuilleadh foirmeacha a fháil. Seo cúpla bealach gur féidir libh cabhrú leis an bhfeachtas:
- Iarr ar chara foirm réamh-chlárú a líonadh amach ar líne ag www.foras.ie
- Scríobh litir go dtí na meáin áitiúil ag léiriú do thuairimí faoin mbealach ina bhfuil an Roinn ag caitheamh leis an bhfeachtas ar son Ghaelcholáiste
- Scríobh litir nó cuir glaoch ar na polaiteoirí áitiúil sa cheantar
Is cruinniú fíor-thábhachtach é seo agus ba bhreá linn dá mbeadh sibh i láthair. Beidh muid ag scaipeadh eolais agus ag déanamh níos mó plé ar bhealaí gur féidir le tuismitheoirí agus an pobal cabhrú leis an bhfeachtas tábhachtach ar son na Gaelscoilíochta don cheantar. Is é an Aoine, 24ú Feabhra 2012 an spriocdháta do na pátrúin scoile iarratas a chur isteach go dtí an Roinn Oideachais agus Scileanna don scoil nua dara leibhéal i Maigh Nuad. Beidh an Cruinniú Eolais ar siúl ar an gCéadaoin, 8ú Feabhra ag 20:00 in Óstán an Glenroyal, Maigh Nuad, Co. Chill Dara. Táimid ag súil le fáiltiú a chur romhaibh.
Cóiríocht chuí do Choláiste Ráithín
Feabhra 6, 2012
Tá pobal Coláiste Ráithín i mbun feachtais faoi láthair le cóiríocht chuí a éileamh don scoil, agus ag lorg tacaíocht ó mórphobal na gaelscolaíochta. Ráiteas ón bhfeachtas:
Ó 1994 i leith, tá bainistíocht, foireann agus tuismitheoirí Choláiste Ráithin ag saothrú chun suíomh nua a fháil don Choláiste. Tar éis seacht mbliana déag tá siad fós ar dhá shuíomh éagsúla, ceann acu le foirgnimh réamhdhéanta gan aon áiseanna spóirt ná áiseanna síamsaíochta. In aineoinn sin tá sí ar ceann de na scoileanna is fearr sa Chontae agus éiríonn thar barr lena cuid scoláirí i gcúrsaí achadúla.
Tá foirgneamh nua do dhaltaí agus d’fhoireann Choláiste Ráithín ag dul dóibh, foirgneamh a bheadh ag dul le mianta, díogras agus gaiscí phobal na scoile.
Tá infheistíocht shuntasach déanta le déanaí i bhformhór na meánscoileanna sa cheantar. Tá scoil nua le hoscailt i mBealach Laighean, ar shuíomh 12 acra, agus níl sé sin ach 4 mhíle ó Choláiste Ráithín. Caithfear infheistíocht a dhéanamh i gColáiste Ráithín chun gur féidir leis dul i gcomórtas leis na scoileanna eile seo.
Táimid ag éileamh foirgneamh nua do Choláiste Ráithín le hoscailt faoi Mheán Fómhair 2014.
Cur do shíniú leis an achanaí anseo: http://www.ipetitions.com/petition/colaisteraithin2014leiriutacaioch/
Siollabas nua don tríú bliain ollscoile le seoladh inniu
Feabhra 6, 2012
Tá i gceist ag siollabas nua ‘féinfheasacht, feasacht teanga agus feasacht chultúrtha’ a spreagadh agus a fhorbairt i measc scoláirí atá ag staidéar na Gaeilge sa tríú bliain ollscoile.
Seolfar an siollabas nua inniu i gColáiste Phádraig i nDroim Conrach agus is é an tríú siollabas atá deartha ag an ngrúpa comhairleach, An Mheitheal um Theagasc na Gaeilge ar an Tríú Leibhéal.
Is iad an Dr Máirín Nic Eoin ó Choláiste Phádraig agus an Dr John Walsh, Ollscoil na hÉireann Gaillimh atá ina chomhstiúrthóirí ar an tionscadal. Tá sé bunaithe ar shlat tomhais idirnáisiúnta, an Fráma Tagartha Chomhairle na hEorpa d’Fhoghlaim Teangacha.
“Is siollabas comhtháite é agus tá na scileanna teanga go léir i gceist”, dar leis an Dr Máirín Nic Eoin, comhstiúrthóir an tionscadail.
Tugtar san áireamh sa siollabas riachtanais éagsúla agus cumas teanga na mac léinn chomh maith leis na téamaí, scileanna teanga agus torthaí foghlamtha a bheidh i gceist sa siollabas úr.
Tá an siollabas don chéad bhliain agus don dara bliain ar fáil chomh maith leis an siollabas úr don tríú bliain ar http://www.teagascnagaeilge.ie/.
GAELPORT
Cultúrlann Uí Chanáin – Dianchúrsaí Gaeilge
Feabhra 6, 2012
An bhfuil suim agat do chuid Gaeilge a chleachtadh, b’fhéidir tús a chur lei don chéad uair riamh? Bhuel, tá deis iontach agat sin a dhéanamh le linn Féile ChaoimhínUí Dhochartaigh i gCultúrlann Uí Chanáin. Beidh dianchúrsaí a sholáthar ag Coláiste an Phobail ar An Sathairn 11ú & An Domhnach 12ú Feabhra ar leibhéil éagsúla. Beidh na ranganna ar siúl ó 11:00 – 13:00 agus ó 14:30 – 16:00 ar an Sathairn agus ar an Domhnach. Déanfar freastal ar fhoghlaimeoirí ag trí leibhéal, Bunrang dóibh siúd atá ag cur tús le foghlaim na Gaeilge. Rang Fháinne Airgid, meánrang é seo do dhaoine a bheas ag tabhairt faoin scrúdú seo nó a bhfuil ag iarraidh cur lena gcuid Gaeilge. Rang Fháinne Óir, ardrang é seo do dhaoine a bheas ag tabhairt faoin scrúdú nó dóibh siúd a bhfuil ag iarraidh a gcuid Gaeilge a cleachtadh agus a feabhsú. Beidh Scéim na bhfáinní ar siúl le linn Sheachtain na Gaeilge 2012 ach ní chaithfidh foghlaimeoirí na gCúrsaí seo tabhairt faoin scéim. Má tá suim agat clárú do dhianchúrsa nó má tá eolas breis de dhíth ortsa, déan teagmháil le Fiachra nó Ciara ar 02871264132 nó ag fiachra@culturlann-doire.ie, Ciara@culturlann-doire.ie. Ba chóir teagmháil a dhéanamh chomh luath agus is féidir chun do spás a chintiú. Beidh costas £25 ar na cúrsaí seo agus tá fáilte roimh chách.
