Aipeanna iPhone don óige seolta ag TG4
Samhain 14, 2012
Seoladh dhá aip úra do pháistí óga ag Oireachtas na Samhna ag tús na míosa – Cúlacaint2 agus Olly an Veain Bhean Bhán.
Tá páistí óga ag éirí níos eolaí faoi chúrsaí teicneolaíochta san aois ina mairimid agus is cosúil nach bhfuil teorainn ar líon na mbealaí ar féidir siamsaíocht a chur ar fáil. Ní hí an teilifís an t-aon mhodh ar féidir breathnú ar chláir theilifíse a thuilleadh agus is cinnte go bhfuil seifteanna foghlamtha á fhorbairt an t-am ar fad le fás na teicneolaíochta.
Cuireann an dá aip, atá ar fáil ar iPhone agus iPad, cluichí idirghníomhacha Gaeilge mar atá feicthe ar Cúla4 ar fáil mar aon le sceideal na gclár ar an gcainéal. Is féidir chomh maith breathnú ar ábhar craolta a chuirtear ar fáil ar sheinnteoir www.tg4.tv.
Cuidíonn Cúlacaint2 le páistí óga focail úra a fhoghlaim trí stór focal spraíúil a chur ar fáil le breathnú orthu agus le héisteacht leo. Focail do pháistí iad seo bhaineann leis an Aibítir, Uimhreacha, Dathanna, Bia agus Éadach.
Tá aip Olly an Veain Bheag Bhán bunaithe ar an gclár aitheanta ar Cúla4. Is féidir dhá chluiche a imirt air – Rás na mBeartán agus Cuir Caoi Air. Baineann an chéad chluiche le bailiú na mbeartán ceart agus sa dara cluiche is gá gluaisteáin bhriste a chur le chéile arís trí na páirteanna cearta a chur sna háiteanna cearta.
Seolfar aip úr eile, Ag Spraoi le Claude, bunaithe ar an gclár teilifíse agus í dírithe ar an aoisghrúpa céanna, roimh dheireadh na Samhna.
Aonach Oibre and plé ar ghairmeacha trí Ghaeilge i dTuaisceart Éireann
Samhain 14, 2012
Ar an Déardaoin, 06 Nollaig beidh Aonach Mór Oibre mar aon le seimineár Buntáiste Breise na Gaeilge, á reáchtáil ag Forbairt Feirste i gcomhar le Coláiste Feirste agus Comhdháil Náisiúnta na Gaeilge.
Tá an tAonach Oibre seo á reáchtáil ag Coláiste Feirste i gcomhar le Forbairt Feirste le sé bliana anuas agus tá an ócáid seo ag dul ó neart go neart gach bliain le cúpla céad scoláire ó Thuaisceart Éireann ag freastal ar imeachtaí an lae.
Le cúpla bliain anuas tá Comhdháil Náisiúnta na Gaeilge ar chamchuairt leis na seimineáir Buntáiste Breise na Gaeilge agus don tríú bliain as a chéile tá Coláiste Feirste agus Forbairt Feirste ag nascadh an Aonaigh mhóir oibre seo leis an seimineár de bharr gur éirigh chomh maith sin leis na hócáidí go dtí seo. Ar an lá beidh suas le trí chéad dalta scoile ag freastal ar an ócáid bhríomhar, spreagúil seo atá dírithe ar dhaltaí iar-bhunscoile sna ranganna sinsearacha sna scoileanna.
Tá na seimineáir seo eagraithe ag Comhdháil Náisiúnta na Gaeilge ar fud na tíre le breis is ceithre bliana anuas agus go dtí seo tá an-tóir orthu.
Rinne na seimineáir seo freastal ar 186 iar-bhunscoil agus suas le 6,153 dalta scoile timpeall na tíre go dtí seo agus mar chuid de chamchuairt 2012 tá an-áthas orainn filleadh ar Bhéal Feirste arís.
Is i gColáiste Feirste a bheidh an ócáid seo á reáchtáil ar an Déardaoin, 06 Nollaig ach tá fáilte roimh dhaltaí ó gach scoil sa cheantar freastal ar Bhuntáiste Breise na Gaeilge agus ar an Aonach Oibre a bheidh ar siúl i rith an lae.
Le linn an tseimineáir pléifear na buntáistí breise a thugann an Ghaeilge duit agus tú ag dul i mbun do ghairme beatha.
I measc na n-aoichainteoirí a bheidh ag labhairt ag an ócáid, beidh an craoltóir Lynette Fay a bhíonn ag obair le BBC Raidió Uladh agus le TG4.
Labhróidh Dónal McAnallen faoina thaithí féin leis an nGaeilge agus é mar Oifigeach Cultúrtha le Comhairle Uladh CLG.
Anuas air seo labhróidh an t-amhránaí aitheanta as iarthar Bhéal Feirste Gráinne Holland ar na doirse a d’oscail an teanga dí agus an tábhacht atá ag baint leis an nGaeilge dí féin go pearsanta mar dhuine a bhíonn ag taisteal agus ar stáitsí i dtíortha éagsúla ar fud na cruinne.
I measc na ndaoine a labhair ag a mhacasamhail de sheimineár i mBéal Feirtse le blianta beaga anuas bhí an craoltóir, léiritheoir agus láithreoir le BBC Raidió Uladh agus fear a bhíonn ag obair le Nuacht24,Tomaí Ó Conghaile, Ursula Uí Dhonnaile, Oifigeach Gaeilge i nDún Geanainn an, Ciarán Mac Giolla Bhéin atá ag obair mar Oifigeach Óige agus Iarscoile le Foras na Gaeilge, an múinteoir Gaeilge agus an t-anailísí spóirt agus fear atá ina chathaoirleach ar Champa Chormaic Conall Ó Máirtín as Co. Thír Eoghain, an craoltóir Louise McCreesh ó BBC Uladh mar aon leis na múinteoir scoile agus peileadóir Mark Harte as Co. Thír Eoghain.
Le linn an Aonaigh Oibre beidh neart eolais á thabhairt amach do na daltaí scoile faoi na deiseanna oideachais atá ann dóibh trí mheán na Gaeilge agus beidh ionadaithe ó roinnt institiúidí tríú leibhéal i láthair chomh maith. Anuas air seo beidh deis iontach ag daltaí scoile eolas a fháil ó ionadaithe na n-eagraíochtaí éagsúla a bheith i láthair ag na seastáin eolais.
Más múinteoir scoile tú agus más spéis le do scoil páirt a ghlacadh sa seimineár nó más maith leat seastán eolais a bheith agat ag an aonach oibre déan teagmháil go luath le Colma McKee ag 0044 (0)28 90438771 nó seol ríomhphost chuig: colma@forbairtfeirste.com
Mórcheisteanna na Gaeilge le plé ag lá eolais na bpolaiteoirí
Samhain 14, 2012
Tabharfar aghaidh ar stádas reatha agus todhchaí na Gaeilge ar an gCéadaoin, 21 Samhain nuair a reáchtálfar lá eolais le polaiteoirí Theach Laighean in Óstán Buswells, Baile Átha Cliath.
Tá Conradh na Gaeilge agus Guth na Gaeltachta ag leanúint leis an bpróiseas comhairliúcháin le Teachtaí Dála agus Seanadóirí don cheathrú bliain as a chéile agus beifear ag súil le hionadaíocht substaintiúil ó na dáilcheantair éagsúla ar an lá. Beidh ionadaithe Chonradh na Gaeilge agus Ghuth na Gaeltachta i láthair ó 8.00am – 6.00pm ar an lá agus dar leis na heagraíochtaí, “tá sé fíorthábhachtach an líon is mó daoine a bheith againn ar an lá ó dháilcheantair éagsúla le dul i bhfeidhm ar na polaiteoirí.”
Tugann an lá eolais bliantúil deis iontach do pholaiteoirí agus do mhuintir Gaeilge na ndáilcheantar éagsúil cúrsaí Gaeilge a phlé i measc a chéile go cruinn agus ar bhonn áitiúil, ag tagairt do mhórcheisteanna an lae a bhaineann le muintir Gaeilge dháilcheantair na dTeachtaí Dála agus na Seanadóirí féin.
Táthar ag iarraidh ar dhaoine a bheith i láthair ag an seisiúin ar feadh cúpla uair an chloig le tábhacht staid reatha na Gaeilge sna dáilcheantair a léiriú do na polaiteoirí a bheidh i láthair ann. Rinneadh plé ríthábhachtach ar chúrsaí éagsúla ag na seisiúin roimhe seo agus i mbliana iarrtar orthu siúd a bheidh i láthair díriú ar na 3 hábhar a leanas sa phlé a bheidh ar siúl acu:
1. An pobal Gaeilge agus Gaeltachta a aithint mar pháirtithe leasmhara i gcur i bhfeidhm na Straitéise 20 Bliain don Ghaeilge agus an struchtúr cuí a chur ar bun idir na húdaráis agus na heagraíochtaí pobail Gaeilge agus Gaeltachta;
2. Cosaint a thabhairt don Ghaeilge sa chuíchóiriú atá ar siúl ar an earnáil phoiblí agus obair an Rialtais trí chéile agus aon deis ar féidir a thapú le cur le stádas na teanga; agus
3. An Ghaeilge agus an Ghaeltacht a thógáil san áireamh sa Bhille um Boird Oideachais agus Oiliúna 2012.
Is gá clárú don lá eolais trí theagmháil a dhéanamh le Síne Nic an Ailí ag sine@cnag.ie nó (01) 4757401 agus iarrfar ort d’ainm agus an dáilcheantar lena mbaineann tú a lua chomh maith leis an am a bheidh tú ar fáil le labhairt leis na polaiteoirí áitiúla ar an lá.
An dráma An Triail ar chamchuairt
Samhain 14, 2012
12 Samhain 2013 – 30 Samhain 2012
Beidh an dráma An Triail le Máiréad Ní Ghráda ar chamchuairt ar fud na tíre an Samhain seo.
Is i gcomhar le Fíbín an Amharclann Náisiúnta Puipéadóireachta na Gaeilge do dhaoine óga atá an drama Gaeilge seo ag dul chun stáitse.
Tá an dráma tromchúiseach seo ar shiollabais na hArdteistiméireachta.
Seo cúpla dáta i gcomhar an dialann:
Dubhlann, Gaillimh
12 & 13 Samhain 2012
091 569777
Hawk’s Wells Sligeach
15 & 16 Samhain 2012
071 9161518
Pavillion, Dún Laoghaire, Co. Átha Cliath
19-23 Samhain 2012
01 2312929
Ionad Ealaíona Axis, Baile Munna, Baile Átha Cliath
26-30 Samhain 2012
01 8832100
Tuilleadh eolais: www.fibin.com
Just 40pc vote on handover of schools
Samhain 14, 2012
THE first surveys on the possible handover of Catholic primary schools to other patron bodies have resulted in a low turnout by parents.
At most, 40pc of parents have had their say – and the actual number could be much lower.
An expert group will now analyse the results and will give recommendations to the Department of Education on whether there is a demand for change. The department is also considering whether they need to make any changes before similar surveys are conducted in 39 other areas.
Parents in five areas were asked to vote in recent weeks on whether they would like a greater choice of patron for their local schools. The move is designed to reflect the growing diversity in Irish society and to give parents an opportunity to reduce the dominance of the Catholic Church in primary education.
The church, which controls about 90pc of primary schools, agrees that greater choice is required and is willing to hand over schools in line with parental preferences.
In the first instance, parents were asked to say whether they favoured any change, and, if, so, to give their preference of an alternative patron body from a list provided. The list included all-Irish and multi-denominational schools
The surveys were conducted in Arklow, Co Wicklow; Trim, Co Meath; Whitehall, Dublin; Castlebar, Co Mayo, and Tramore, Co Waterford, and were open to parents of preschool and primary-aged children.
www.independent.ie
Weak response to pilot survey on parents’ preferred patrons of schools
Samhain 14, 2012
Parents have been slow to engage with a Department of Education survey on their preferred choice of patron for primary schools.
Figures released by the Department of Education indicate that less than 40 per cent of parents took part in an online survey in five pilot areas. The actual results of the surveys will not be known until next week.
These surveys are the first step in a process in which the Catholic Church could be divested of control of schools in 44 areas. Despite the low turnout, the department insists there was “an encouraging level of interest from parents”. It says the pilot surveys will allow it to identify the level of parental demand for a wider diversity of school choice in the selected areas. The remaining 39 areas – where there is a stable population and demand for diversity of school types – are to be surveyed next year.
The survey was confined to parents living in the area, parents of pre-school children and of children in primary school. A code of conduct – worked out in consultation with the patron bodies – limited excessive spending by any one side. This limited the capacity of patrons to alert parents to the survey through public relations.
Number of responses
Five pilot areas
Arklow: 384 responses, representing 706 of the 1,965 pupils in primary schools in the area.
Castlebar: 465 responses, representing 932 of the 2,261 pupils in the area.
Tramore: 276 responses , representing 563 of the 1,644 pupils in the area.
Trim: 300 responses, representing 588 of the 1,540 pupils in the area.
Whitehall: 546 responses, representing 987 of the 2,449 pupils in the area.
www.irishtimes.com
Beirt as Corcaigh le bua an dlí agus na díospóireachta
Samhain 14, 2012
Foireann Choláiste na hOllscoile, Corcaigh – Gearóidín Ní Fhíobhuí agus Audrey Ní Loingsigh – a bhuaigh Bréagchúirt Uí Dhálaigh sna Ceithre Chúirt, Baile Átha Cliath, Dé hAoine seo caite.
Is é Gael Linn a eagraíonn an comórtas bliantúil seo do mhic léinn dlí i gcuimhne an Bhreithimh Cearbhall Ó Dálaigh. Triúr breithiúna – Mary Laffoy, Roderick Murphy agus Adrian Hardiman – a bhí mar mholtóirí i mbliana.
Dúirt ceannasaí Ghael Linn, Antoine Ó Coileáin, go raibh níos mó deiseanna fostaíochta ar fáil do lucht dlí de thairbhe stádais dhlíthiúil na Gaeilge sa Stát agus san Aontas Eorpach. Ba léiriú ar stádas na teanga é fosta go raibh breithiúna sinsearacha sásta bheith ina moltóirí.
Cabhair don Aifreann
Is minic Gaeil na hardchathrach ag gearán faoina dheacra agus atá sé Aifreann Gaeilge a fháil, a scríobhann Máiréad Ní Chinnéide. Bíonn deacracht freisin ag na Gaelscoileanna teacht ar shéiplínigh chun freastal ar riachtanais spioradálta na ndaltaí iontu. Ganntanas sagart le cumas Gaeilge an chúis a thugtar.
Ach is beag sagart a chuaigh ar scoil i mBaile Átha Cliath nach bhfuil, ar a laghad, Gaeilge na hArdteistiméireachta aige. Chun cuidiú leosan a bhfuil meirg tagtha ar a gcuid Gaeilge leis an Aifreann a léamh i nGaeilge tá leabhrán dátheangach le téacs leasaithe an Aifrinn (móide dlúthdhiosca) eisithe ag Coiste Tréadach na hArd-Deoise.
Is é Ard-Easpag Bhaile Átha Cliath, Diarmuid Martin, a sheol é i gColáiste na Croise Naofa, arú aréir. Ag cur fáilte roimh an fhoilseachán dúirt an Seanadóir Ronan Mullen gur “i gcás mionlaigh, agus is mionlach tábhachtach é, de dhaonra na hard-deoise, is í an Ghaeilge an teanga is gaire don chroí nó is mó a úsáidtear nuair a bhíonn rudaí tábhachtacha le rá … tá sé fíorthábhachtach dóibh siúd a d’fhoghlaim paidreacha i nGaeilge, nó a bhfuil grá acu don Ghaeilge, go mbeadh an tAifreann ann agus go mbeadh ar chumas an tsagairt é a cheiliúradh i nGaeilge”.
Bonn aitheantais tugtha don scríbhneoir Breandán Ó Doibhlin
Bhronn an scríbhneoir agus colúnaí leis an nuachtán seo, Alan Titley, bonn aitheantais ar an údar, an Moinsíneoir Breandán Ó Doibhlin, ag searmanas i mBaile Átha Cliath oíche Luain.
Thar ceann Chraobh Aimhirgin a rinneadh an bronnadh le haitheantas a thabhairt don Doibhlineach as a raibh déanta aige ar son na litríochta.
Dúirt Titley gur dhuine “de ghaiscígh mhóra na Gaeilge é Breandán. Is beag gné de litríocht ná de smaointeoi reacht na Gaeilge nach bhfuil comaoin curtha aige orthu, agus níl rud ar bith a scríobh sé nach raibh ar an gcaighdeán is airde. Scríobh sé úrscéalta sainiúla a bhfuil ardmheas i gcónaí orthu agus d’aistrigh sciar maith mór de chlaisicí na Fraincise go Gaeilge”.
www.irishtimes.com
Harkin hails EU loan for new Letterkenny school
Samhain 13, 2012
Independent MEP Marian Harkin today welcomed the European Investment Bank loan for the construction of the new Gaelcholáiste Ailigh in Letterkenny, describing it as a “marvellous example of European added value”.
The school will be built as part of a Public Private Partnership, using Irish state funds as well as the loan from the European Investment Bank (EIB). Coláiste Ailigh will accommodate 350 pupils (mixed girls and boys) with general teaching spaces, specialist classrooms and workshops, as well as a sports hall and playing courts.
Harkin noted that “in a time of great fiscal difficulty, it is encouraging thatIrelandcan avail of these targeted EIB loans for worthwhile infrastructure projects such as this school. Maintaining investment in education is one of the single most important steps we as a nation can take to restoring our economy to full, vibrant health, and the EIB is providing much-needed EU ‘added value’ at the right time”.
She added that “as well as the value to Donegal’s education system, this project will provide employment for architects, engineers, contracts managers and quantity surveyors, and the contractor BAM will maintain the schools under a 25 year service contract”.
www.donegaldemocrat.ie
Homework club to support school’s language policy
Samhain 13, 2012
FOLLOWING the announcement last week that the Department of Arts, Heritage and the Gaeltacht had sanctioned a grant of €5,000 for a homework club in Pobalscoil Chorca Dhuibhne, details of the scheme have been released this week.
A spokesperson for Oidhreacht Chorca Dhuibhne, who manage the scheme which has been running in PCD for the past number of years with Government funding, said it was set up to support the school’s Irish Language policy.
“Through this scheme, students can avail of extra help with their homework after school,” the spokesperson explained. Pupils who are learning or improving their Irish are especially catered for and teachers and professional people provide this service.”
www.kerryman.ie
Nuachtlitir Ráth Chairn
Samhain 13, 2012
- Féile na Mí 2012
- Corn Phádraig Uí Dhálaigh
- Club Déagóirí
- Ranganna Gaeilge do Dhaoine Fásta
- Irish Language Classes for Adults
- Cúrsa Ceamara Digiteach
- agus eile!
Gach eolas ar Rathchairn.net
