Internet sites
Aibreán 4, 2016
There are now hundreds of Irish internet sites. There is a very comprehensive guide available to Irish speakers.
‘Gaeilge ar an Ghréasán’,a site with more than 800 links operated by Sabhal Mòr Ostaig (A university college in the Scottish Gaeltacht. Caoimhín Ó Donnaile, an Irishman and a former member of the Gaelic League in Glasgow is on the staff.) If you are interested in Scottish Gaelic, go to ‘Gàidhlig air an Lìon’.
I would like to mention a couple of sites this week. Comhaltas Ceoltóirí Éireann/The Irish Minstrels’ Association, publishes a list of poems and stories for young Fleadh competitors. But it would be helpful to any learner. A beginner is better learning a poem by heart rather than a complicated rule. For example, it is more useful to learn a poem like ‘Seán agus an Dall’ than ‘In the first declension, the nouns are masculine and end in a broad consonant. The final consonant is slenderised to form the genitive singular’. Got that? The poem illustrates the rule clearly. (Go to Comhaltas – education.)
Read more: http://www.derryjournal.com/news/columnists/internet-sites-1-7303570#ixzz44qThMF91
Todhchaí na Gaelscolaíochta idir chamáin i gCarn Tóchair
Márta 31, 2016
Ba i gCarn Tóchair, Contae Dhoire, a eagraíodh comhdháil bhliaintúil Chomhairle na Gaelscolaíochta ar na mallaibh, áit a ndearnadh plé, anailís agus scagadh ar thodhchaí na hearnála, cothú pobail Ghaeilge agus dúshláin an Ghaeloideachais.
Thug Príomhfheidhmeannach Chomhairle na Gaelscolaíochta, Liam Ó Flannagáin, le fios go bhfuil 68 aonad, idir naíscoileanna, bhunscoileanna agus mhéanscoileanna sna Sé Chontae, rud a fhágann breis agus 5,000 páiste cláraithe san earnáil ó thuaidh.
Tugadh le fios fosta go bhfuil 33 páiste i ndiaidh iarratas a dhéanamh chuig Gaelcholáiste Dhoire don Fhómhar seo chugainn, rud a fhágfaidh 49 cláraithe sa scoil i dtréimhse bliana.
Seachtain na Gaeilge ina seachtain iontach don Ghaeloideachas – Conradh na Gaeilge
Fuair Bunscoil an tSléibhe Dhuibh i mBaile Uí Mhurchú, Co. Aontroma, tuairisc barr feabhais cigireachta ón Chigireacht Oideachais agus Oiliúna (COT). Is forbairt shuntasach eile don earnáil é an fógra go bhfuil figiúirí cláraithe tar éis dúbailt do Ghaelcholáiste Dhoire, an dara mheánscoil lánGhaeilge neamhspleách ó thuaidh.
Ar a bharr sin, cuireadh dhá bhunscoil lánGhaeilge – Gaelscoil Aodha Rua i nDún Geanainn, Co. Thír Eoghain, agus Gaelscoil Éanna ar an Ghleann Ghormlaith, Co. Aontroma – ar liosta caipitil na Roinne Oideachais de bharr fhás agus fhorbairt ghasta na scoileanna.
“Is ábhar ceiliúrtha iad an dá scéal iontacha seo i dtaca le hoscailt oifigiúil Ghaelcholáiste Dhoire agus dea-thuairisc chigireachta Bhunscoil an tSléibhe Dhuibh,” arsa Ciarán Mac Giolla Bhéin, Conradh na Gaeilge.
Lean Mac Giolla Bhéin…“Bhí bearna soiléir sa réimse iar-bhunscolaíochta le fada an lá agus tá pobal Dheisceart Dhoire i ndiaidh bunchloch láidir a leagan síos do thodhchaí na Meánscolaíochta Gaeilge ó thuaidh. Léiríonn figiúir iontrála na scoile don bhliain seo chugainn go bhfuil an pobal i gcoitinne ag glacadh go fonnmhar leis an fhorbairt seo agus go bhfuil dúshraith láidir leagtha síos don athbheochan teanga sa cheantar.”
Físeán le feiceáil anseo
Ainmniúcháin do Ghradam Sheosaimh Uí Ógartaigh fógartha ag Gaillimh le Gaeilge
Márta 23, 2016
Local entries encouraged for Irish language film competition
Márta 23, 2016
Léacht Poiblí NUIG: Why multilingualism matters.
Márta 18, 2016
Os cionn 50,000 páirteach i Rith 2016
Márta 18, 2016
Thar thréimhse aon lá déag, ghlac 50,000 duine páirt i ‘Rith 2016’, turas reatha ar son na Gaeilge a chlúdaigh na 32 contae ar fad.
Déantar ‘Rith’ a reáchtáil achan dara bliain agus ba í seo an chéad uair a ndeachaigh an fhéile tríd an tír ina iomláine. Os cionn 700 grúpa, scoil agus eagraíocht a bhí páirteach ann agus bhí sé ar cheann de mhórimeachtaí Sheachtain na Gaeilge.
Bhí Meon Eile i measc na cuideachta i gCarn Tóchair i nDoire Theas. Seo blaiseadh den chraic agus de na scéalta a bhí ag lucht reatha na Gaeilge agus iad ar camchuairt náisiúnta!
Teachtaireacht an Uachtaráin – Míchéal D. Ó hUigínn
Is fearr rith maith ná drochsheasamh. Ní hé gur rith maith atá déanta ag an bpobal breá daoine a ghlac páirt san éacht seo a bhfuil deireadh ag teacht leis anseo, ach rinne siad rith iontach.
Agus tá sé lánoiriúnach go dtiocfadh siad go dtí an ceann scribe anseo i mBaile Átha Cliath, áit ar déanadh dea-sheasamh, seasamh misniúil cróga 100 bliain ó shin.
Deirtear go mbíonn intinn shláintiúil sa chorp folláin. Mens sana in corpore sano. Bhí sé riamh i gceist go mbeadh baint ag an nGaeilge le sláinte na tíre, sláinte agus folláine intinne agus meoin sa chéad áit, ach sláinte a rachadh chun sochair an phobail i gcoitinne ar gach slí.
Bhain an Ghaeilge leis an athbheochan ghinearálta spride a thug ardú meanman don náisiún agus a bhfuil comóradh speisialta á dhéanamh againn air i mbliana.
Agus tá feidhm ag an nGaeilge fós san athbheochan spride agus misnigh is gá a bheith againn sna blianta amach romhainn.
Chuaigh an Ghaeilge amach ar fud na tíre ag tabhairt eolais agus féinmheas do na daoine i mblianta tosaigh na hathbheochana.
Feicimse cosúlachtaí idir an teachtaireacht a scaip siad an t-am sin agus an gaisce taistil seo inar ghluais daoine le Gaeilge den scoth, nó le Gaeilge mheirgeach, nó le Gaeilge a bhí leathdhearmadta, nó iad siúd nach raibh acu ach an cúpla focal féin ó Chorca Dhuibhne go Carn Tochair agus na céadta áit idir eatarthu sna 32 contae den oileán seo ag taispeáint agus ag léiriú go bhfuil beatha agus tiomáint agus brí sa teanga in ainneoin cora crua na staire.
Bhí dea-mhéin agus dea-thoil don Ghaeilge á iompar acu fan na slí, agus tá gá leis an dea-mhéin agus leis an dea-thoil sin mar bhuntuiscint ar féidir linn tógáil uirthi.
Gaiscígh ba ea na daoine a bhain saoirse amach don stát seo; gaiscígh ba ea na gnáthdhaoine a thug tacaíocht dóibh; gaiscígh ba ea na laochra sin a thug dínit ar ais dúinn trína gcuid oibre ar son na Gaeilge; agus gaiscígh in bhur mbealach féin is ea sibhse, atá ag leanacht den traidisiún uasal luachmhar sin.
Físeán ar fáil anseo
Ceiliúradh sa phobal le cead tugtha d’fhoirgneamh nua Gaelscoil Aodha Rua
Márta 18, 2016
Ravelóid – Deireadh le Ticéad Luathphraghais Lá ‘Le Pádraig
Márta 15, 2016
Tá deireadh le ticéad luathphraghais ar Lá ‘Le Pádraig agus ba mhaith le Ravelóid lascaine €10 breise ar thicéid Ravelóid a thabhairt leis an gcód seo a leanas – GaeL@rav3 Téigh chuig – http://www.eventbrite.ie/e/raveloid-tickets-18932067323 le do ticéad a fháil!!
Léiriú ‘An Filleadh’ le Gaelcholáiste an Phiarsaigh
Márta 11, 2016
Is onóir ollmhór do Ghaelcholáiste an Phiarsaigh go mbeidh an deis acu an dráma “An Filleadh” leis an scríbhneoir clúiteach Alan Titley a léiriú in Amharclann na Mainistreach ar an 28 Márta, 2016 (Luan Cásca) ag 4.00i.n.
Beidh cead isteach saor in aisce chuig an dráma seo ach beidh gá le ticéad. Is féidir ticéid a fháil ach cuairt a thabhairt ar an nasc seo thíosghreamaithe.
Beidh pobal na scoile thar a bheith buíoch ach an t-eolas seo a scaipeadh le do theagmhálaithe féin. Is dráma é seo a bheidh oiriúnach do gach aoisghrúpa.
Tá tuilleadh eolais ar fáil ó Phríomhoide an Choláiste, Joe Mac Suibhne, ar 01-4933335.
Nasc le ticéad a fháil:
http://www.abbeytheatre.ie/whats_on/event/an-filleadh-childrens-programme
Beag seans go bhfeicfear polasaí oideachais don Ghaeltacht roimh thús na scoilbhliana nua
Márta 10, 2016
Tá ráite ag Príomhfheidhmeannach COGG Muireann Ní Mhóráin nach bhfuil mórán dóchais aici go bhfoilseofar polasaí oideachais nua don Ghaeltacht roimh thús na scoilbhliana 2016/17.
Ag labhairt di ag Comhdháil Idirnáisiúnta na gCoimisinéirí Teanga i nGaillimh inniu, dúirt Ní Mhóráin go raibh dóchas ann ag tús na bliana seo go bhfeicfí an polasaí roimh an olltoghchán.
“Foilsíodh na moltaí beagnach bliain ó shin, gealladh go bhfoilseofaí an polasaí roimh dheireadh na bliana seo caite, ansin gealladh gur i mí Eanáir a d’fheicfimis é, agus ansin dúradh gur i mí Feabhra a d’fheicfimis é. Táimid anois i mí an Mhárta agus níor foilsíodh fós é.
“Bhíomar dóchasach go mbeadh an polasaí nua i bhfeidhm don scoilbhliain 2016/17. Is dócha nach dtarlóidh sé anois, tá sé ródhéanach sa bhliain agus ní fhéadfaí é a bhrú chun cinn,” a dúirt Ní Mhóráin.
Ba i mí na Bealtaine seo caite a d’fhoilsigh an tAire Oideachais Jan O’Sullivan moltaí oideachais don Ghaeltacht a thugann aghaidh ar chuid de na dúshláin is mó atá roimh theagasc na Gaeilge sna ceantair ina bhfuil sí fós in uachtar mar theanga phobail agus theaghlaigh.
Moltar sa dréachtpholasaí go ndéanfaí sainmhíniú ar scoil Ghaeltachta mar scoil a fheidhmíonn “go hiomlán trí mheán na Gaeilge” agus nach ndéanfaí an Béarla a theagasc in aon chor i wraith na naíonán i mbunscoileanna Gaeltachta.
Déantar moltaí ar leith don chainteoir dúchais sa dréachtpholasaí agus moltar ann freisin go dtabharfaí tacaíocht do scoileanna Gaeltachta atá ag teagasc i mBéarla tosú ag teagasc trí Ghaeilge.
Baineann ceann de na moltaí is conspóidí a dhéantar sa dréachtpholasaí leis an éileamh ar theagasc i mBéarla sa Ghaeltacht.
Sa chás go mbeadh “mionlach de thuismitheoirí ag iarraidh teagasc trí Bhéarla seachas trí Ghaeilge dá gcuid páistí” moltar sa dréachtpholasaí gur cheart féachaint ar scoileanna ‘Béarla’ a sholáthar má bhíonn an t-éileamh ar a leithéid “sách mór”.
Dúirt Ní Mhóráin inniu nár luadh an t-éileamh sin ar chor ar bith nuair a pléadh na moltaí nua i ndiaidh a bhfoilsithe.
Tugadh le fios ag díospóireacht oscailte a reáchtáladh i mí Dheireadh Fómhair i gceannáras na Roinne Oideachais go gcuirfí bailchríoch ar an bpolasaí nua Gaeltachta roimh dheireadh na bliana 2015 agus go bhfoilseofaí go luath i 2016 é.
Tháinig sé chun solais ar ‘Bileog’ an Irish Times i mí na Nollag go ndearna rialtas Garret Fitzgerald cinneadh i 1985 neamhaird a thabhairt ar mholtaí radacacha don oideachas sa Ghaeltacht, cuid acu a bhí cosúil leis na moltaí sa dréachtpholasaí nua.
Ghlac an rialtas cinneadh an uair sin tuarascáil ar chúrsaí oideachais sa Ghaeltacht a fhoilsiú, ach léirígh meamram rúnda rialtais a scaoileadh faoin ‘riail 30 bliain’ nach raibh sé i gceist riamh go gcuirfí na moltaí a bhí sa tuarascáil i bhfeidhm.
www.tuairisc.ie
