‘Seomra Nuachta C2k’ seolta i mBunscoil an Iúir
Eanáir 23, 2015
Beidh teacht tiubh te tapaidh feasta ag daltaí Gaelscoileanna ó thuaidh ar na scéalta nuachta is déanaí ina dteanga féin agus leagan Gaeilge den áis oideachais C2k Newsroom seolta i mBunscoil an Iúir in Iúr Cinn Trá inné.
Seomra Nuachta C2k an t-ainm atá ar an tseirbhís nua atá á cur ar fáil ag an Áisionad i gColáiste Ollscoile Naomh Muire i mBéal Feirste i gcomhpháirt le C2k.
Seirbhís nuachta do dhaltaí scoile atá in C2k Newsroom, nach raibh ar fáil ach i mBéarla roimhe seo.
Cuirtear thart ar thrí alt Béarla in airde ar an suíomh gach lá agus bíonn sé ina áis foghlama do dhaltaí ar fud fad Thuaisceart Éireann.
Cuirfear ailt Ghaeilge ar an suíomh as seo amach agus tá foireann an Áisionaid agus C2k ag súil go mbainfidh daltaí Gaelscoile lánúsáid as an tseirbhís nua.
“Cuirfidh muid scéalta nuachta ón fhíorshaol ar fáil do dhaltaí Gaelscoile, scéalta suimiúla spreagúla. Beidh muidne ábalta freagairt do na daltaí agus do na rudaí atá siad ag iarraidh a fheiceáil agus a léamh mar nuacht.
“Thig leo a chur in iúl dúinn cé acu a thaitin na scéalta leo agus na cineálacha scéalta a bhfuil dúil acu iontu. Beidh meascán mór de scéalta ann agus beidh go leor pictiúr ag gabháil leo. Beidh taifeadadh fuaime ann chomh maith, le go mbeidh siad ábalta éisteacht leis an scéal. Beidh go fiú físeán nó dhó ann, ó am go chéile,” a dúirt bainisteoir an Áisaonaid, Ciarán Ó Pronntaigh.
Is gréasán cumarsáide agus faisnéise é C2k a chuireann áiseanna idirlín ar fáil do scoileanna Thuaisceart Éireann mar thacaíocht do sheirbhísí eile de chuid Churuclam Thuaisceart Éireann.
www.tuairisc.ie
22 Eanáir 2015
Míshastácht le heaspa moltóirí le Gaeilge ag Eolaí Óg BT
Eanáir 13, 2015
Tá a míshástacht léirithe ag tuismitheoirí, múinteoirí agus daltaí scoileanna lán-Ghaeilge faoin gcóras moltóireachta a bhí i bhfeidhm ag Taispeántas an Eolaí Óig BT a reáchtáladh i mBaile Átha Cliath ag tús na míosa.
Bíonn roinnt mhaith scoileanna lán-Ghaeilge agus scoileanna Gaeltachta i láthair ag an gcomórtas eolaíochta gach uile bhliain.
Thug múinteoirí eolaíochta agus tuismitheoirí le fios do Tuairisc.ie nach bhfuil siad sásta go mbíonn ar dhaltaí a dhéanann tionscnaimh i nGaeilge a gcuid oibre a mhíniú uaireanta i mBéarla do mholtóirí an chomórtais.
Dúirt urlabhraí ó Taispeántas an Eolaí Óig BT go ndéantar gach iarracht moltóir le Gaeilge a chur ar fáil do scoileanna Gaeilge agus go bhfuil gach iarrathóir ar ‘comhchéim’ ó thaobh na moltóireachta de. Dúirt sí, áfach, gurb é an Béarla “teanga idirnáisiúnta na heolaíochta” agus gurb in an fáth a n-iarrtar ar dhaltaí a dtionscnamh a mhíniú i mBéarla “ó am go chéile”.
Mhínigh Fionnuala Nic Giolla Bháin, atá ag múineadh na heolaíochta i nGaelcholáiste an Phiarsaigh, scoil nua i mBaile Átha Cliath, na deacrachtaí a bhíonn ag daltaí scoileanna Gaeilge agus tionscadail á míniú i mBéarla acu, dar léi.
“Tá éagóir éigin á déanamh ar na daltaí i mo thuairimse agus tuigim gurb í an eolaíocht an rud is tábhachtaí agus gurb í an eolaíocht an rud a bhfuiltear ag déanamh moladh air agus is ollúna agus léachtóirí iad na moltóirí den chuid is mó; tuigim go bhfuil sé deacair teacht ar dhaoine le Gaeilge ach níl sé sásúil, tá na daltaí tar éis an-chuid oibre a dhéanamh ar na tionsnaimh go hiomlán as Gaeilge agus tá na téarmaí ar fad as Gaeilge acu.”
Luann Nic Giolla Bháin mar shampla den ‘éagóir’ seo teideal an tionscnaimh ag cailíní a scoile féin.
“An teideal a bhí ar thionscnamh mo chailíní anseo ná ‘Craobh Ginealaigh de Thréithe Feinitíopacha’ agus an Béarla atá air sin ná ‘Pedigree Charts of Phenotypic Traits’. Ní raibh na téarmaí Béarla ar eolas ag mo chailíní, bhí an obair ar fad déanta i nGaeilge, agus bhí orainn cúpla lá a chaitheamh roimh an Eolaí Óg ag foghlaim na dtéarmaí Béarla agus ba thrua é gur chaith muid é sin a dhéanamh.
“Níl se féaráilte ar shlí. Níl ag fhios agam ar fiú tionscnamh Gaeilge a chur ann mura bhfuil na moltóirí in ann iad a mheas i gceart,” a dúirt sí.
Chuir Coláiste Pobail Osraí isteach ar an gcomórtas i mbliana le trí thionsnamh agus iad faoi stiúir an mhúinteora eolaíochta Lughaidh Ó Néill.
“Bhí trí thionscnamh againn agus mar sin bhí deichniúr moltóirí ag breathnú orthu. Bhí trí ghrúpa de mholtóirí ann, ceathrar, triúr agus triúr. Bhí duine amháin le Gaeilge i measc an cheathrair, bhí giota beag Gaeilge ag duine den chéad triúr agus ansin bhí an triúr eile gan éinne acu le Gaeilge,” a mhínigh an Néilleach.
In aineoinn go raibh grúpaí moltóireachta ann agus gan éinne le Gaeilge iontu, níor mheas an Néilleach go raibh a dhaltaí faoi mhíbhuntáiste mar gheall ar a rogha teanga.
Ba mhó a imní faoin rian a d’fhágfadh a leithéid de chur chuige ar na daltaí dá mbraithfidís go mbeadh orthu ábhar a tionscadail a aistriú go Béarla.
“Tá cuid mhór duaiseanna buaite againn, mar sin ní bheinn róbhuartha faoi sin ach an rud is measa faoi ná na daltaí féin. Bíonn roinnt acu ag iarraidh go mbeadh an rud dátheangach mar gheall go mbíonn siad buartha nach dtuigfí é ach cuireann muid brú orthu é a dhéanamh i nGaeilge. I mbliana, ag teacht ar ais [dóibh], bhí an-díomá orthu.
Bhí díomá ar chuid dá dhaltaí i mbliana, dar leis an múinteoir eolaíochta ó Choláiste Pobail Osraí.
“Chuaigh an t-uafás oibre isteach ann, sa leabhrán, agus mura mbraitheann siad go bhfuil an leabhrán á léamh, bíonn sé díomách dóibh, go háirithe mura mbuann siad tada agus braitheann siad nach ndearnadh ach leathamharc ar an rud.
“Tá a fhios ag an Eolaí Óg ó mhí Mhéan Fómhair nó mí Dheireadh Fómhair go mbeidh togra Gaeilge ag teacht chucu; níl mórán leithscéal acu gan moltóirí a bheith ar fáil le freastal ar na tionscadail Ghaeilge agus bíonn slam mór tograí Gaeilge thuas ann,” a dúirt sé.
Dúirt an Néilleach le Tuairisc.ie nach gceapann sé go bhfuil mórán iarrachta á dhéanamh ag lucht eagair an Eolaí Óig ó thaobh na Gaeilge de.
“Ní bhíonn an fhoirm iarratais i nGaeilge, bíonn an fhoirm iarrtais i mBéarla. Tá bosca ann le ticeáil “an bhfuil an tionscadal i nGaeilge nó i mBéarla” agus is féidir é sin a thiceáil. Cheapfainn nach ndéanann siad mórán iarrachta.
“An deacracht atá ann ná má tá na daltáí féin ag ceapadh go gcaithfeadh siad aistriú go Béarla ar mhaithe le moltóirí, ní sé sin idéalach. Ní bheidis muiníneach nó bródúil as a dteanga. Goilleann sé ar na daltaí nuair a fheiceann siad nach bhfuil moltóirí ar fáil a thuigeann an méid atá déanta acu,” a dúirt sé.
Dheimhnigh urlabhraí an Eolaí Óig le Tuairisc.ie go bhfuil Gaeilgeoirí i measc na moltóirí agus mhaígh sí go mbíonn iarrthóirí Gaeilge ar comhchéim le hiarrthóirí Béarla.
Dúirt sí go ndéantar gach iarracht moltóir le Gaeilge a chur ar fáil do scoileanna Gaeilge. Dúirt sí, áfach, gurb é an Béarla “teanga idirnáisiúnta na heolaíochta” agus gurb in an fáth a n-iarrtar ar dhaltaí a dtionscnamh a mhíniú i mBéarla “ó am go chéile”.
“However, English is the international language of science, so occasionally students will be asked to translate for the judge. All projects are given equal consideration by the judging panel,” a dúirt an t-urlabhraí.
Tá duais speisialta ann, a ndéanann Foras na Gaeilge urraíocht air, don tionscnamh is fearr i nGaeilge. Ba í Aoibhín Ní Fhionnagáin as Coláiste Oiriall i Muineachán a ghnóthaigh an duais sin i mbliana dá tionscnamh “Suirbhé de lámhscríbhneoireacht ag déanamh comparáide idir dochtúirí agus gnáthdhaoine.”
Ní chuirtear aon chúrsa ollscoile san eolaíocht ar fáil trí mheán na Gaeilge. Fágann sé sin go mbíonn ar dhaltaí Gaelscoile agus Gaeltachta iompú ar an mBéarla nuair a thosaíonn siad ar an tríú leibhéal. Dúirt Nic Giolla Bháin nach in le rá gur ceart an teagasc ar fad a dhéanamh trí Bhéarla.
“B’fhéidir nach leanfaidh na daltaí seo ar aghaidh chuig eolaíocht ag an tríú leibhéal. Níor cheart go mbeadh orthu gach rud a fhoghlaim trí Bhéarla. Cinnte, leis an eolaíocht, tugaimse anois is arís an téarma Béarla mar tuigim go dteastóidh sé uathu ach nuair atáthar ag plé leis an Eolaí Óg, táthar dírithe ar an tionscnamh sin amháin agus níor chóir go mbeadh ort é a fhoghlaim i mBéarla. Is obair sa bhreis í,” a dúirt Fionnuala Nic Giolla Bháin.
Tá comórtas an Eolaí Óig á reáchtáil ó bhí 1963 ann. Chuir 4,616 dalta ó 367 scoil 2,077 tionscnamh faoi bhráid na moltóirí i mbliana – an méid is mó riamh i stair an chomórtais – agus is iomaí scoil lán-Ghaeilge a bhí san iomaíocht. Fuarthas iarratas isteach ó gach aon chontae sa tír ach amháin Fear Manach agus Ard Mhacha.
www.tuairisc.ie
‘Cur i gcéill’ atá sa phleanáil teanga gan polasaí oideachais Gaeltachta
Eanáir 7, 2015
Seán Tadhg Ó Gairbhí
Dé Céadaoin, Eanáir 7 2015 ag 7:25 am
Sa bhfómhar anois a fheicfear polasaí na Roinne Oideachais do scoileanna Gaeltachta agus Gaelscoileanna, léiriú eile ‘ar chur i gcéill’ an Rialtais i leith na Gaeilge, dar leis an bhfreasúra
Tá sé tugtha le fios ag an Roinn Oideachais gur sa bhfómhar ar a luaithe a chuirfear a bpolasaí do scoileanna Gaeltachta agus Gaelscoileanna ar fáil, in ainneoin gur gealladh go bhfoilseofaí dréachtpholasaí Gaeltachta faoi lár na bliana seo caite.
Idir an dá linn, tá sé faighte amach ag Tuairisc.ie gur pléadh an gá le foilsiú gan mhoill an pholasaí oideachais Gaeltachta ag cruinnithe ardleibhéil de ghrúpa oibre a bunaíodh faoin Straitéis Fiche Bliain don Ghaeilge.
Cuireadh miontuairiscí na gcruinnithe seo ar fáil do Tuairisc.ie i ndiaidh dúinn iarratas a dhéanamh leis an Roinn Ealaíon, Oidhreachta agus Gaeltachta.
Léiríonn na miontuairiscí gur pléadh an gá le foilsíu an pholasaí chomh fada siar le hEanáir 2013 nuair a chuir Údarás na Gaeltachta in iúl don Roinn Oideachais go raibh práinn ag baint le foilsiú a bpolasaí agus tús á chur leis an bpróiseas pleanála teanga sa Ghaeltacht, próiseas ina bhfuil sé i gceist go mbeadh ról lárnach ag scoileanna Gaeltachta.
Ó shin i leith, tá tús curtha leis an bpróiseas pleanála teanga i gceantair Ghaeltachta éagsúla, ach gan aon radharc fós ar pholasaí oideachais Gaeltachta na Roinne.
Dúirt Iar-Aire na Gaeltachta Éamon Ó Cuív le Tuairisc.ie aréir “gur léiriú eile ar chur i gcéill an Rialtais” maidir leis an Straitéis Fiche Bliain don Ghaeilge a bhí sa scéal seo.
Dúirt an Teachta Dála ó Fhianna Fáil go raibh “ualach na pleanála teanga” leagtha ar phobal na Gaeltachta féin agus gur léir anois gur ar éigean go mbeadh “fiú leathpholasaí oideachais acu” faoin am go mbeadh tréimhse an Rialtais istigh.
Dar leis an Seanadóir Trevor Ó Clochartaigh, urlabhraí Gaeltachta Shinn Féin, go bhfuil an Roinn Oideachais ag “tarraingt na gcos” agus gur léir “nach tosaíocht acu ceist na Gaeilge ná na Gaeltachta”.
“Is minic a chuirtear an milleán ar ar mhúinteoirí agus scoileanna ach mura dtugtar treoir dóibh, céard is féidir leo a dhéanamh? Níl an Roinn ná an Rialtas dáiríre faoin scéal seo, níl éinne á thiomáint mar níl an oiread sin spéise ag an Aire ann,” a dúirt an Seanadóir Ó Clochartaigh.
Ag cruinniú den Ghrúpa Oibre idir Roinn na Gaeltachta, an Roinn Oideachais, COGG, Údarás na Gaeltachta agus Foras na Gaeilge ar an 23 Eanáir 2013, thug ionadaí an Údaráis le fios don Roinn Oideachais go raibh ‘gá’ le foilsiú an pholasaí Ghaeltachta “chomh luath agus is féidir”.
Ag an gcéad chruinniú eile ag an ngrúpa oibre ar an 10 Aibreán, thug an Roinn Oideachais le fios go mbeadh “an polasaí féin réidh faoi 2014”.
Ba go gairid ina dhiaidh sin, i mBealtaine 2013, a d’fhógair ardrúnaí na Roinne Oideachais, Seán Ó Foghlú, go poiblí go raibh cinneadh déanta ag an Roinn Oideachais “athbhreithniú a dhéanamh ar an soláthar oideachais trí Ghaeilge i scoileanna Gaeltachta le cúlraí teanga difriúla”.
Dúirt Ó Foghlú gurbh é cuspóir an athbhreithnithe “ná roghanna éagsúla a aithint maidir le hoideachas trí Ghaeilge a sholáthar a bheidh ag teacht le riachtanais na bpobal Gaeltachta agus le riachtanais phleanála na gceantar Gaeltachta de réir Acht na Gaeltachta 2012”.
Bhunófaí próiseas comhairliúcháin leis na “páirtithe leasmhara” agus bheadh an t-athbhreithniú déanta faoi lár 2014, a dúirt Ó Foghlú.
Thug an Roinn Oideachais le fios do Tuairisc.ie inné, áfach, gur i dtreo dheireadh an earraigh a chuirfear tús leis an bpróiseas comhairliúcháin faoina dréachtpholasaí Gaeltachta agus gur ina dhiaidh sin arís a fhoilseofar an leagan deireanach den pholasaí.
Shéan urlabhraí na Roinne go raibh aon mhoilleadóireacht ag baint le dréachtadh ná foilsiú an pholasaí.
Thug an t-urlabhraí le fios gur obair ‘chasta’ atá i gceist le hathbhreithniú na Roinne ar a bpolasaí Gaeltachta a dteastaíonn “am agus comhairliúchán chuige”.
Dúirt an t-urlabhraí go gcaithfí scagadh a dhéanamh ar pholasaithe náisiúnta agus idirnáisiúnta agus go raibh dréacht-tuairiscí éagsúla á n-ullmhú faoi láthair ag an Roinn.
Chuirfí críoch leis na tuairiscí sin sna míonanna amach romhainn agus d’fhoilseofaí iad i dteannta an dréachtpholasaí nuair a chuirfí tús leis an bpróiseas comhairliúcháin “i dtreo dheireadh an earraigh”.
www.tuairisc.ie
35% de dhaltaí Gaeltachta ag fáil oideachais trí Bhéarla
Eanáir 6, 2015
1,698 dalta meánscoile Gaeltachta ag freastal ar scoileanna ina bhfuil an teagasc á dhéanamh trí Bhéarla agus 29 bunscoil Gaeltachta nach bhfuil ag feidhmiú go hiomlán trí mheán na Gaeilge.
35% de dhaltaí meánscoile atá ag fáil a gcuid oideachais trí mheán an Bhéarla i scoileanna Gaeltachta, de réir eolais atá faighte ag Tuairisc.ie mar thoradh ar iarratas faoin Acht um Shaoráil Faisnéise.
As na cúig mheánscoil is fiche (25) sa Ghaeltacht oifigiúil, tá sé cinn acu ina múintear ábhair eile seachas an Ghaeilge féin trí mheán an Bhéarla, de réir an eolais ón Roinn Oideachais agus Scileanna.
Sa bhliain 2014, bhí 1,698 den 4,887 dalta sna meánscoileanna Gaeltachta ag freastal ar scoil ina raibh teagasc á dhéanamh trí Bhéarla.
Is iad na scoilbhlianta ar iarradh eolas lena n-aghaidh ná 2011/2012, 2012/2013, agus 2013/2014. Tá méadú beag tagtha gach bliain ó 2012 ar líon na ndaltaí i meánscoileanna i gceantair Ghaeltachta ina múintear ábhair trí Bhéarla.
Lorgaíodh eolas freisin i dtaobh an liúntais a fhaigheann múinteoirí atá ag obair i scoileanna Gaeltachta agus tugadh le fios go bhfuil an liúntas sin “iníoctha i gcás go ndéantar an teagasc ar fad trí mheán na Gaeilge”.
Cuireadh deireadh ar fad leis an liúntas do mhúinteoirí nuacheaptha i scoileanna Gaeltachta, áfach, i gciorclán de chuid na Roinne Oideachais agus Eolaíochta i 2013.
Maidir le bunscoileanna na Gaeltachta, tá 29 i gceantair oifigiúla Ghaeltachta nach bhfuil ag feidhmiú go hiomlán trí mheán na Gaeilge.
Ocht gcinn de scoileanna, as breis agus an 130 bunscoil sa Ghaeltacht i 2014, nach bhfuil ag feidhmiú trí mheán na Gaeilge in aon chor, de réir an eolais a chuir an Roinn Oideachais agus Scileanna ar fáil do Tuairisc.ie.
Is iad na scoileanna nach múineann aon ábhar seachas an Ghaeilge trí mheán na Gaeilge ná; Scoil Náisiúnta, Dumhach Beag, Dún na nGall; Scoil Róisín, an Clochán Liath, Dún na nGall; Scoil Náisiúnta na hAcraí, Alt an Chorráin, Dún na nGall; Valley NS, Dugort, Acaill, Maigh Eo; Scoil Náisiúnta Colmcille, An Caisleán Gearr, Gaillimh; Scoil Náisiúnta Tirellan Heights (Arda Thír Oileáin), Gaillimh; Claregalway Educate Together, Baile Chláir na Gaillimhe, Gaillimh; agus Scoil Náisiúnta Caitríona Naofa, Baile Oirthir, Ceannanas, an Mhí.
Tá 21 bunscoil sa Ghaeltacht ina múintear, ar a laghad, ábhar amháin eile trí Ghaeilge seachas an Ghaeilge féin.
‘Part-Irish’ an cur síos a dhéantar ar na scoileanna seo san eolas a cuireadh ar fáil do Tuairisc.ie faoin Acht um Shaoráil Faisnéise.
Tá formhór na scoileanna a bhfuil an lipéad ‘Part-Irish’ orthu lonnaithe i gContae Mhaigh Eo. Tá seacht gcinn acu i dTír Chonaill agus dhá cheann i gContae na Gaillimhe.
www.tuairisc.ie
“Cic sa tóin” do cheannródaithe na naíonraí
Eanáir 5, 2015
“Croíbhriste” atá Cathaoirleach Forbairt Naíonraí Teoranta (FNT), Máire Uí Bhriain, go bhfuil dáta scortha socraithe don eagraíocht sin.
Dheimhnigh Uí Bhriain le Tuairisc.ie go bhfuil cinneadh déanta gur i mBealtaine na bliana seo chugainn a dhéanfar FNT a scor.
Dúirt Uí Bhriain go bhfuil baol anois ann go gcaillfí an saineolas go léir atá cruinnithe go dtí seo ar luathbhlianta oideachais leanaí scoile agus gurb é is dóichí ná go bhfágfar bearna sna seirbhísí atá á gcur ar fáil i láthair na huaire.
Is í an eagraíocht Gaelscoileanna a ghlacfaidh cúraimí FNT orthu féin an samhradh seo chugainn.
Toisc go bhfuil Gaelscoileanna ag plé leis an mbunscolaíocht agus leis an meánscolaíocht, tá ualach mór oibre ar an bhfoireann bheag ansin cheana féin, a dúirt Uí Bhriain, agus b’fhéidir go mbeadh sé deacair dá bharr daoine le saineolas ar na luathbhlianta a aimsiú agus a cheapadh mar chuid den atheagar a dhéanfar ar na seirbhísí i 2015.
Fágann an méid seo go bhfuil sí buartha faoina bhfuil i ndán do na seirbhísí céanna.
Is é an bhuairt is mó atá uirthi ná go rachfar i muinín tacaíochta ó ghrúpaí naíonra Béarla amach anseo toisc a laghad cabhrach a bheidh ar fáil do naíonraí Gaeilge.
Dúirt sí gur “cic sa tóin” atá sa chinneadh seo do na “ceannródaithe” go léir a raibh baint acu le naíonraí Gaeilge a bhunú ar fud na tíre agus d’fhiafraigh “cá bhfuil an fhís a bhí acusan anois?”
Ar a shon sin, tá sí “an-bhródúil” as an méid atá bainte amach ag na naíonraí go léir go dtí seo agus go leanfaidh sí uirthi i mbun a cuid dualgas mar stiúrthóir ar a naíonra féin thíos i gCorcaigh.
Beirt eile atá fostaithe go lánaimseartha ag FNT cé is moite den Chathaoirleach. Tá post nua á fháil ag duine acu sin ach níl aon phost nua aimsithe fós ag an duine eile.
Cuideachta dheonach uile-Éireann í Forbairt Naíonraí Teoranta atá ar an bhfód ó 2003 agus a thacaíonn le seirbhísí, cúram agus oideachas trí Ghaeilge a chur ar fáil do leanaí óga ón gcliabhán amach.
Bunaíodh FNT mar chomharba ar an gComhchoiste Réamhscolaíochta Teo.
Cé go mbíodh An Comhchoiste freagrach as an tír iomlán, is iad na ceantair lasmuigh den Ghaeltacht atá faoi chúram FNT sa lá inniu.
Tá deireadh tagtha le maoiniú na heagraíochta ó Fhoras na Gaeilge ó Mheitheamh na bliana seo agus tá FNT ag baint leasa as an maoiniú a fhaigheann siad ó chlár ‘pobal’ na Roinne Oideachais chun maireachtáil go Bealtaine na bliana seo chugainn, tráth a aistreofar a gcúraimí chuig Gaelscoileanna.
Tuairisc.ie http://tuairisc.ie/cic-sa-toin-do-cheannrodaithe-na-naionrai/
55% den phobal ar son ‘éigeantacht’ na Gaeilge
Deireadh Fómhair 15, 2014
Creideann 55% den phobal nár cheart aon athrú a dhéanamh ar stádas na Gaeilge mar ábhar ‘éigeantach’ don Ardteist.
De réir phobalbhreith náisiúnta Tuairisc.ie/Millward Brown, tá formhór an phobail ag iarraidh go mbeadh ar dhaltaí na hArdteiste staidéar a dhéanamh ar an nGaeilge mar ábhar riachtanach.
Bhí na mná a ceistíodh mar chuid de phobalbhreith Tuairisc.ie/Millward Brown go láidir ar son na Gaeilge eigeantaí.
Dúirt 58% de mhná gur cheart go bhfanfadh an Ghaeilge mar ábhar éigeantach.
I measc na ngrúpaí eile a thacaigh go láidir le stádas na teanga ar churaclam na hArdteiste, bhí daoine idir 45- 54 bliain d’aois, ar thacaigh 60% acu leis an nGaeilge éigeantach.
Bhí daoine atá go maith as, nó ABs, (62%) go láidir ar son na Gaeilge eigeantaí chomh maith, mar a bhí daoine a bhfuil conaí orthu i gcúige Chonnacht agus i gcúige Uladh (62%).
Bhí 34% díobh siúd a ghlac páirt i bpobalbhreith Tuairisc.ie/Millward Brown ag iarraidh go gcuirfí deireadh leis an nGaeilge mar ábhar éigeantach don Ardteist.
9% de dhaoine a thug le fios go raibh said idir dhá chomhairle faoin scéal agus dúirt 2% de na rannpháirtithe nach raibh aon tuairim acu faoin scéal.
B’iad daoine óga idir 15-17 bliain d’aois ba mhó a bhí ag iarraidh deireadh a chur leis an nGaeilge ‘éigeantach’.
Thug 44% den ghrúpa seo le fios go mb’fhearr leo fáil réidh leis an nGaeilge mar ábhar éigeantach don Ardteist, cé gur sampla níos lú daoine a bhí i gceist i gcás an ghrúpa seo.
38% de dhaoine idir 35-44 bliain d’aois agus 38% de dhaoine idir 55-64 bliain d’aois a bhí i gcoinne na Gaeilge eigeantaí.
Bhí an líon daoine a bhí ag iarraidh fáil réidh leis an nGaeilge mar ábhar éigeantach níos airde ná an meán i mBaile Átha Cliath chomh maith (38%).
Bhí sampla níos lú i gceist leis an ngrúpa daoine idir 15-17 bliain d’aois.
Seanchnámh spairne is ea ceist na Gaeilge éigeantaí agus bhí an t-ábhar go mór i mbéal an phobail le linn fheachtas olltoghcháin 2011, nuair a mhol Enda Kenny go gcuirfí deireadh le héigeantacht na Gaeilge don Ardteist.
Cháin na páirtithe eile ceannaire Fhine Gael agus ní raibh aon radhrac ar a pholasaí conspóideach sa chlár rialtais a d’aontaigh a pháirtí le páirtí an Lucht Oibre tar éis an toghcháin
