Irish speakers
Nollaig 11, 2013
Why do quite a number of Englishlanguage journalists think it is so smart and witty of them to show their ignorance of what it involves to be an Irish speaker?
It is not a hobby, it is not something I wish to practise twice a week for the craic, but it is every bit as intrinsic to my being as the colour of my skin. In this wonderfully diverse world of ours, a world where people are commended for defending their rights, are these totally unenlightened comments by Ian O’Doherty ( Irish Independent, December 9) acceptable?
Aine Nic Niallais, Indreabhan, Co na Gaillimhe
www.independent.ie
Tireless worker for the Irish language
Nollaig 11, 2013
I was disappointed to hear that Seán Ó Curreáin, Language Commissioner, is to resign. Séan worked tirelessly for the Irish language and Gaeltacht communities for the past eight years in his role.
He has told us that little headway was made regarding the Irish language in our state institutions in 2012 — legislated language plans were left languishing and more plans were out of date for more than three years. This is along with the other setbacks that the language has received ie the reduced status of COGG, the Council for Education, in Irish language medium schools. We are well aware of the Gaeltacht community’s language rights under the Official Languages Act. These rights are being denied inside our offices of state. State employees must be happy to serve us in Irish and it must be certified that public administration systems have enough staff with a working knowledge of Irish. The exemplary work by Ó Cuirreáin must be continued to ensure that we have a strong Gaeltacht community in the years to come.
Máire Uí Shíthigh
Baile an Fheirtéaraigh
Trá Lí
Co Chiarraí
www.irishexaminer.com
Comhordaitheoir ar Thionscadal Oidhreachta
Nollaig 10, 2013
Tá Comhordaitheoir Tionscadail de dhíth ar Choiste Forbartha Charn Tóchair fá choinne a dtionscadail oidhreachta “Samhlaigh”.
Is post 9 mí é seo, leis na 9 mí deiridh den tionscadal 3 bliana a chur i gcríoch.
Is tionscadal oidhreachta pobail é Samhlaigh, ina bhfuil obair leis an phobal áitiúil, saorálaithe, scoileanna áitiúla, ollscoileanna ann; agus ina gcuimsítear an comhshaol, seandálaíocht, an oidhreacht thógtha agus an Ghaeilge.
Beidh an té a cheapfar freagrach as comhordú agus as cur i bhfeidhm uile an tionscadail ó lá go lá. Ní mór a bheith ag an té sin:
– Bliain ar a laghad de thaithí oibre in earnáil na hoidhreachta
– Céim tríú leibhéil nó a comhionann
– Taithí i mbainistiú agus i riar tionscadail den chineál seo
– Leibhéal ard inniúlachta le ríomhairí agus taithí le córais CFG
Tá na critéir riachtanacha agus inmhianaithe ar fáil ach scríobh chuig:
Coiste Forbartha Charn Tóchair,
An Carn, T
ír Chiana,
Machaire Rátha,
Co. Dhoire
BT46 5NH
nó ar ríomhphost eolas@ancarn.org.
Ní mór foirmeacha iarratais bheith istigh faoi 12.00pm Dé hAoine 13 Nollaig 2013.
Tuarastal: thart ar STG £22,000 p.a. + ranníocaíocht phinsin.
Fostóir comhdheiseanna is ea Coiste Forbartha Charn Tóchair.
Foilsithe ar Gaelport.com
Cúntóir Naíonra, Biorra
Nollaig 10, 2013
Tá cúntóir Naíonra lan aimsire á lorg ag an Naíonra ‘Nóiníní Beaga’ i mBiorra, Contae Uíbh Fháilí ón 6ú Eanair 2014. (CDBO léibhéal 5 ar a laghad).
Tá Gaeilge líofa riachtanach san iarrthóir. Caithfidh an iarrthóir bheith díograsach agus spreagtha. Tá suim san oideachas luath-óige tábhachtach sa phost seo.
Post lán aimsire atá ann le 15ú uair in aghaidh na seachtaine. (09:00 – 12:00). Is féidir go mbeidh 30 uair ar fail ó Meán Fomhair 2014 ar aghaidh.
Seol CV agus litir chlúdaigh go noininibeaga@gmail.com nó:
FAO
Cathaoirleach an Bord Bainistaíochta
Nóiníní Beaga
Pairc Ghnó Syngefield,
Biorra,
Co. Uíbh Fháilí
Spriocdháta: De Luain, 17 Nollaig 2013
An Taoiseach Enda Kenny i mbun cainte le Raidió na Life ar ‘20 Bliain’ Dé Céadaoin 11ú Nollaig, 12:00 – 13:00
Nollaig 10, 2013
Tá áthas ar Raidió na Life a fhógairt go mbeidh An Taoiseach Enda Kenny ag tabhairt mór-agallamh don stáisiún Dé Céadaoin beag seo 11ú Nollaig ag a meánlae mar chuid den tsraith ’20 Bliain’, sraith ina labhrann mórphearsantachaí ó shaol poiblí na hÉireann le láithreoirí deonacha éagsúla ó Raidió na Life faoin méid a thit amach i saol an duine sin idir na blianta 1993 agus 2013, an tréimhse chéanna go bhfuil Raidió na Life ag soláthar seirbhís raidió pobail do phobal na Gaeilge i mórcheantar Átha Cliath.
Ábhar mórtais do stáisiún na nGael in Áth Cliath, ní hamháin go mbeidh An Taoiseach le cloisteáil faoi agallamh le Siobhán Seoighe ar an tsraith, ach beidh Uachtarán na hÉireann Mícheál D. Ó hUiginn i mbun cainte linn chomh maith an tseachtain dár gcionn, ar an gCéadaoin 18ú Nollaig, nuair a labharfaidh sé le Judy-Meg Ní Chinnéide.
Bíonn an clár „20 Bliain‟ le cloisteáil gach Céadaoin ag a 12 meánlae, le deis éisteacht arís leis ag a 7 i.n. gach tráthnóna Déardaoin. Tá réimse leathan d‟aíonna tar éis páirt a ghlacadh sa sraith, idir aisteoirí, polaiteoirí, craoltóirí aitheanta, ceoltóirí srl. Is féidir éisteacht siar leis na hagallaimh ar fad a craoladh go dtí seo ar shuíomh Raidió na Life http://www.raidionalife.ie/20bliain/, áit a thiocfaidh tú ar agallaimh le leithéidí Dhara Uí Bhriain, Peter Coonan (“Fran” i Love/Hate), Bláithnaid Ní Chofaigh, Fiach Mac Conghail agus neart daoine eile nach iad.
Arsa Cian Mac Cárthaigh, Clár Reachtaire Raidió na Life, “Bhí sé soiléir dúinn go bhfuil réimse leathan daoine i saol poiblí na hÉireann agus scéal le hinsint acu faoin méid a thit amach ina saolta idir 1993 agus 2013. Bhí sé tábhachtach dúinn na scéalta seo a chur ar an dtaifead trí Ghaeilge agus tá súil againn go mbeidh daoine fós ag éisteacht leo nuair atá Raidió na Life ag ceiliúradh 40 bliain ar an bhfód. Bhí sé go deas freisin deis a thabhairt do láithreoirí deonacha RnL a gcuid talainne mar iriseoirí a léiriú agus iad i mbun agallaimh uair a‟ cloig le cuid de na daoine is mó le rá i saol poiblí na tíre.”
Tá físeán de thuras Raidió na Life chuig Áras an Uachtaráin déanta ag an scannánóir óg Laura Gaynor, oibrí deonach leis an stáisiún. Féach: http://www.youtube.com/watch?v=ooJ9gNI-rxo
Tá an tsraith seo léirithe ag Deirdre Callanan agus Cian Mac Cárthaigh agus is é Fearghal Saxe an t-innealtóir fuaime ar an tsraith. Tá láithreoirí deonacha éagsúla ón stáisiún ag cur na cláracha i láthair. Is féidir teagmháil a dhéanamh linn faoin gclár ag cian@raidionalife
Faoi Raidió na Life:
Buaiteoir ghradam “Stáisiún Raidió na Bliana” ag Féile na Meán Ceilteach sa Bhreatain Bheag i 2013, tá Raidió na Life ag soláthar seirbhís raidió pobail lán-Ghaeilge do mhórcheantar Átha Cliath ar bhonn oideachasúil agus pobail ó 25ú Meán Fómhair 1993 mar stáisiún pobail sainspéise. Faigheann an stáisiún tacaíocht airgeadais ó Fhoras na Gaeilge, a chuireann ar a chumas triúr foirne lánaimseartha a fhostú mar aon le Maor Deireadh Seachtaine páirtaimseartha. Is ar bhonn deonach a oibríonn láithreoirí uile an stáisiúin agus bíonn idir 100 agus 150 duine ag glacadh páirte sa stáisiún ar bhonn deonach chuile sheachtain. Feidhmíonn sé faoi stiúr Bhord Stiúrtha deonach.
Tá suas le dhá mhíle craoltóir tar éis taithí chraolacháin a fháil le RnaL thar na blianta, ina measc Sharon Ní Bheoláin, Aoibhinn Ní Shúilleabháin, Aedín Gormley (RTÉ Lyric FM), Colm Ó Mongáin (RTÉ Raidió 1), Clíona Ní Chíosáin (Aifric TG4), Aodhán Ó Ríordáin TD, Rónán Ó Muirthile (Láithreoir ‘Splanc’ ar Newstalk & Léiritheoir Teilifíse), Cearbhall Ó Síocháin (RTÉ RnaG), Fachtna Ó Drisceoil (RTÉ/RnaG), Barbara Nic Dhonnachadha (i102-104), Darragh Ó Tuama (Newstalk), Cormac Ó hEadhra (RnaG) agus neart eile nach iad. Craolann RnaL 7 lá sa tseachtain ar 106.4FM in Átha Cliath agus beo ar líne ag raidionalife.ie freisin.
Tá cáil ar an stáisiún as ard-chaighdeán na gclár cainte a fhreastalaíonn ar réimse leathan aoisghrúpaí & sainspéiseanna i measc lucht na Gaeilge i mBaile Átha Cliath agus a thugann dearcadh eile ar chúrsaí nuachta is cúrsaí cultúrtha d‟éisteoirí. Aithnítear an stáisiún freisin as ucht a réimse eicléictiúil ceoil, lena n-áirítear popcheol, rac-cheol, ceol traidisiúnta, snagcheol, ceol ailtéarnach, reggae, ceol clasaiceach, ceol domhanda, ceol leictreonah/damhsa, dord & droma, hip hop, r‟n‟b srl. – agus na cláir go léir, nach mór, curtha i láthair trí Ghaeilge. Déanann an stáisiún obair luachmhar le pobail mhionteangacha eile sa phríomhchathair freisin, le cláracha á gcur i láthair ar an stáisiún i dteangacha phobail inimirceacha ar nós an Pholainnis is an Spáinnis leis.
Bhronn Oireachtas na Gaeilge gradam speisialta ar Raidió na Life níos luaithe i mbliana as „Scoth na Seirbhíse le 20 Bliain ó 1993 – 2013’ mar aon le “Láithreán Gréasáin na Bliana” do www.raidionalife.ie ag Gradaim Chumarsáide an Oireachtais 2013.
Nollaig Shona ó Choláiste na hÉireann/Gaelchultúr
Nollaig 10, 2013
Bliain ar leith a bhí ann do Ghaelchultúr. Bronnadh stádas mar institiúid tríú leibhéal orainn le linn an tsamhraidh agus chuireamar tús le cúrsa ag leibhéal 9 den NFQ, Dioplóma Iarchéime san Aistriúchán, i mí Mheán Fómhair. Chuireamar an Teastas sa Ghaeilge Ghairmiúil ar fáil ag trí leibhéal éagsúla – Leibhéil 3, 4 agus 5 – agus bronnadh an cháilíocht sin ar fhoghlaimeoirí ó réimse leathan eagras san earnáil phoiblí. D’fhoilsíomar an tríú heagrán dár ngraiméar, Gramadach gan Stró!, chomh maith le trí acmhainn nua do bhunscoileanna: Gníomhaíochtaí Gasta, Póstaer Pearsan agus Réalta an Ranga. Rinne breis agus míle múinteoir bunscoile cúrsa ar líne linn i rith an tsamhraidh – an líon is mó múinteoirí a chláraigh linn go dtí seo. Rinneamar athdhearadh suntasach ar ár siopa ar líne, siopa.ie, freisin, agus chuireamar go mór le líon agus le réimse na dtáirgí atá ar fáil air.
Má tá aon eolas eile de dhíth ort faoi sheirbhís ar bith de chuid Ghaelchultúir ná bíodh drogall dá laghad ort teagmháil a dhéanamh linn. Is féidir ríomhphost a sheoladh chuig eolas@gaelchultur.com nó íosghlao a chur ar 1890 252 900.
Comórtas
Tá dhá phéire ticéad againn do cheolchoirm Nollag Kíla, chomh maith le cúig chóip d’albam nua Rónáin Uí Shnodaigh, Sos. Tosóidh an cheolchoirm ag 8.00pm, Dé Céadaoin, 18 Nollaig 2013, in Whelan’s, 25 Sráid Loch Garman, Baile Átha Cliath 2.
Más mian leatsa cur isteach ar an gcomórtas, seol teachtaireacht ríomhphoist agus “Comórtas” mar theideal uirthi chuig eolas@gaelchultur.com faoi 5.00pm, Dé hAoine, 13 Nollaig 2013. Ní mór duit an cheist seo thíos a fhreagairt sa ríomhphost:
Tá Rónán Ó Snodaigh ina bhall den bhanna ceoil Kíla, ach cad is ainm don albam is déanaí atá eisithe aige ina aonar?
Cuirfear ainmneacha na ndaoine ar fad a mbeidh an freagra i gceart acu isteach i gcrannchur. Buafaidh an chéad bheirt a roghnófar na ticéid agus bronnfar na cúig albam ar an gcéad chúigear eile a roghnófar.
Cúrsaí an Earraigh Gaelchultúr
Irish language policy is deluded
Nollaig 10, 2013
With all due respect to Julian de Spáinn of Conradh na Gaeilge, his recent letter (Dec 6) is a good illustration of the scale of the delusion that exists in the Irish language lobby about how best to preserve the national language.
Mr de Spáinn says that the status of Irish as an official EU language makes Irish “our bridge to Europe”. In reality, however, the only concrete effect of this status is that reams of obscure official documents are required to be translated into Irish costing European taxpayers a staggering €800m annually. Given that, according to the most recent census, just 1.8% of the population use Irish as part of their daily lives, it is clear that only a tiny number of people in Ireland (let alone in Europe) benefit from this enormous expenditure. So what exactly does this “official status” achieve in terms of preserving the language, when the only people who derive any benefit from it are the tiny number of people who already speak Irish?
So here’s a radical idea. How about we seek to revoke the status of Irish as an official language, and request that this €800m be redirected from translating endless documents and reports, to the direct teaching of Irish to schoolchildren. This would effectively double the amount being spent on the teaching of Irish, and could literally bring about a revolution in how we teach the language. For example, with such vast money at our disposal we could send every child in the country with an interest in the language to the Gaeltacht for a couple of weeks a year. Surely that would do more for the language than the translation of dust-gathering EU reports?
Mr de Spáinn goes on to mention the 180 jobs as translators and says, quite outrageously, that “there is no other way to dramatically increase the number or Irish people working with the EU”. This is an extraordinarily blinkered point of view. In Germany alone, there is a massive shortage of skilled engineers, with an estimated 70,000 vacancies in this sector which cannot be filled. So how about instead of spending €800m to create 180 jobs translating documents into Irish, we spend this money on teaching some of the thousands of skilled construction workers who lost their jobs in the crash to speak German, and take up these well-paid jobs just a two-hour flight away? Irish language groups tend to froth at the mouth at the thought of continental languages being taught to Irish people, but this is hardly surprising given that they seem not to want any Irish people to learn Irish either.
The status of Irish as an official EU language does nothing to preserve the language. All it does is effectively put Irish on a pedestal in a museum, like some kind of stuffed dodo, to be admired by a tiny number of people at a cost of €800m per annum. Only a truly radical shift in our attitudes will prevent our language from going the way of the dodo.
Barry Walsh
Clontarf
Dublin 3
www.irishexaminer.com
Gaeilge is not a Hobby
Nollaig 10, 2013
Further to Ian O’Doherty’s column yesterday where he refers to the Irish language as a hobby in the context of Sean O Cuirreain’s resignation as language commissioner, I would like to speak for Irish speakers.
Mr O’Doherty has grown up in a world where all the services that he deals with to conduct his life are offered in his first language. Not so the thousands and thousands of people who have grown up with Irish as their first language. Imagine going to the doctor, to the bank, to a garda, to a counsellor and they don’t speak your first language. Not only do they not speak your language, but if you try to obtain the service in your own language you’re labelled as awkward, a ‘Gaeilgeoiri Grenadier’ to quote Mr O’Doherty.
We are not from another country, we are from Ireland, believe it or not, and the fact that we are being marginalised does not change the fact that we have a right to be here. Mr O’Doherty forgets that millions upon millions in state money is being invested in supporting the infrastructure of the English language — every government service in the country. Because it’s for the majority it’s okay. He forgets that we have a right to exist as well. It isn’t a hobby. It isn’t a cash cow. It’s who we are and we have a right to be here.
BRIDGET BHREATHNACH
TURLOCH BEAG, ROS MUC, CO NA GAILLIMHE
www.independent.ie
Comórtas Griangrafadóireachta ‘An Timire’
Nollaig 9, 2013
Spriocdáta: Eanáir 17, 2014.
Téama: An Geimhreadh
* Duaiseanna breátha!
* Dhá rannóg – faoi agus os cionn ocht mbliana déag d’aois.
* Glactar le cóipeanna crua nó leaganacha digiteacha jpeg.
* Is féidir gach iontrálaí trí phictiúr a chur isteach.
* Eanáir 17, 2014 an spriocdáta le haghaidh iontrálacha.
* Foilsítear na pictiúir is fearr in eagrán an Earraigh den Timire.
An gceapann tú go bhfuil féith na griangrafadóireachta agat? Nuair a fheiceann tú griangrafanna in irisí nó nuachtáin, an ritheann an nóisean leat go mbeifeá féin in ann pictiúir níos fearr a thógáil? Bhuel, seo é do sheans. Is é “ An Geimhreadh” téama an chomórtais. Breathnaigh ar na griangrafanna samplacha anseo – is féidir cur chuige ar bith a bheith agat, fad is atá nasc idir d’obair ar bealach éigin leis an nGeimhreadh. Is féidir díriú isteach ar dhaoine, ar an an aimsir, ar an tírdhreach, ar chathracha agus bailte, ar an nadúr nó pé ábhar ar bith eile a thaitníonn leat.
Na duaiseanna?
Tá dhá rannóg sa gcomórtas: (1) Dóibh siúd atá faoi bhun ocht mbliana déag d’aois. (2) Dóibh siúd atá os cionn ocht mbliana déag d’aois.
Sa rannóg (1) thuas beidh dearbhán leabhar ar fiú e60 é, mar chéad duais. Beidh dearbháin ar fiú e10 iad, mar fhodhuaiseanna do cheathrar iontrálaí eile.
Sa rannóg (2) thuas beidh dearbhán leabhar ar fiú e60 é, mar chéad duais. Beidh dearbháin ar fiú e10 iad, mar fhodhuaiseanna do cheathrar iontrálaí eile.
Déanfaidh coiste eagarthóireachta an Timire an breithiúnas ar an gcomórtas. Ní ghlacfar le comhfhreagras maidir le cinntí an choiste.
An bhfoilseofar saothar na mbuaiteoirí?
Feicfear obair na mbuaiteoirí in eagrán an Earraigh den Timire.
Cá seolfaidh mé mo phictiúir?
Is féidir na griangrafanna a chur chuig an seoladh ríomhphost seo: antimire@gmail.com
Nó, is féidir cóipeanna crua a sheoladh chuig: An Timire, 37 Sráid Líosáin Íocht, Baile Átha Cliath 2. Ná déan dearmad gurb é trí phictiúr an méid is mó is féidir le duine amháin a chur isteach. Is é Eanáir 17, 2014 an spriocdáta le haghaidh an comórtas. Is oth linn a rá nach féidir aon saothar a fhaightear tar éis an spriocdáta a chur san áireamh sa gcomórtas.
Aimsir – aip nua Ghaeilge
Nollaig 9, 2013
Réamhaisnéisí mionsonraithe aimsire trí Ghaeilge don iPhone
Is tionscnamh de chuid Moonswing, atá lonnaithe i mBaile Átha Luain, é Aimsir – aip nua a chuireann síos ar chúrsaí aimsire trí Ghaeilge.
Úsáidtear sonraí ó Léarscáil Aimsire Oscailte (OpenWeatherMap) le réamhaisnéisí cruinne agus sonracha a sholáthar trí Ghaeilge.
Cuirtear síos ar chúrsaí aimsire ar bhonn reatha nó ar bhonn seacht lá agus anuas ar réamhaisnéis ginearálta, cuireann Aimsir eolas ar fáil freisin ar threo agus neart na gaoithe, brú atmaisféarach agus bogthaise.
Chomh maith le cur síos ar chúrsaí aimsire a sholáthar, is í aidhm na haipe ná raon leathan stór focal Gaeilge a thabhairt don úsáideoir.
Tá cuid mhór de na sonraí aimsire tugtha i bhfoirm téacs agus cuirtear síos ar na focail agus na frásaí i ngluais mionsonraithe, áit a dtabharfar aistriúcháin ar na focail mar aon le huirlisí úsáideacha eile a chuireann ar chumas an fhoghlaimeora dul i dtaithí le huimhreacha agus dátaí a úsáid trí Ghaeilge.
Tá sé i gceist ag Moonswing go leor gnéithe eile a chur le Aimsir amach anseo, gearrthóga fuaime do stór fhocal na Gaeilge san áireamh.
Tá Aimsir ar fáil le híoslódáil ar fud an domhain ó shiopa Aip iTunes. https://itunes.apple.com/ie/app/aimsir-irish-language-weather/id764362817?mt=8
Foilsithe ar Gaelport.com
