Saintí ag ag tabhairt cuairt ar Sráid Fhearchair
Nollaig 4, 2013
Tá Comhluadar Teo., atá lonnaithe ag uimhir 6 Sráid Fhearchair, Baile Átha Cliath 2, ag eagrú lá iontach i gcuideachta Daidí na Nollag ó 11.00am-1.00pm ar an Satharn, 7 Nollaig 2013 agus tá an ócáid seo saor in aisce.
Foilsithe ar Gaelport.com
Aistear na heolaíochta
Nollaig 4, 2013
Tógadh céim eile chun cinn ar aistear leanúnach na heolaíochta le gairid nuair a seoladh saothar 40 bliain leis an ollamh eolaíochta Matthew Hussey ar Vicipéid ar-líne na Gaeilge, a scríobhann Éanna Ó Caollaí .
Is thar tréimhse sé mhí a uaslódáladh “Fréamh an Eolais” – ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta – ina bhfuil breis agus 8,400 alt agus níos mó ná 500,000 focal ann. Dhá bhliain ó shin a foilsíodh an chiclipéid seo den chéad uair mar leabhar de chuid Coiscéim. Kevin Scannell, Ollamh Matamaitice agus Ríomhchlárú, Ollscoil Saint Louis i Missouri, a chuir an t-ábhar in oiriúint don idirlíon. Agus é ag labhairt as Meiriceá ar Skype leo siúd a bhí i láthair ag an seoladh, rinne Scannell cur síos ar ullmhúchán na n-iontrálacha.
Cuireadh dearadh nua ar an ábhar, cumascadh físeáin agus fuaim agus déanadh naisc le hábhair eile. Cumas léitheora Cuireann an Vicipéid ar chumas an léitheora athruithe agus ceartúcháin a dhéanamh ar an ábhar rud a chabhraíonn le spreagadh forbairt agus foghlaim na heolaíochta. Scaoil Hussey leis an gcóipcheart ionas go bhféadfadh duine ar bith cur leis. Agus é ag labhairt ag seoladh an leabhair, mhínigh an tOllamh Hussey, a bhí ina eagarthóir tráth ar nuachtlitir eolaíochta na Gaeilge, An tEolaí , an fáth ar athfhoilsigh sé an saothar ar líne. Is é a chuir sé roimhe, a dúirt sé, “comhtháthú a dhéanamh idir leithne agus doimhneacht na n-eolaíochtaí … agus (é) a chur os comhair an phobail as Gaeilge”.
Agus saibhriú a dhéanamh ar an dteanga dá bharr sin, a dúirt sé. Dúirt Hussey go raibh “an t-uafás oibre le déanamh fós le rud cuimsitheach a bheith ann. Mar sin, iarraim oraibh, an t-aos óg ach go háirithe, agus gríosaím sibh an dúshlán sin a ghlacadh amach anseo – tabhair faoin rud sin”.
www.irishtimes.com
Taighde nua foilsithe ar www.cogg.ie
Nollaig 4, 2013
Tá dhá thuarascáil taighde nua ar fáil ar shuíomh COGG, cliceáil ar na naisc thíos le teacht ar na leaganacha PDF:
Tionchar leasuithe siollabais na hArdteiste, Ardleibhéal ar chumas na ndaltaí
Tionchar na gcoláistí Gaeilge ar dhearcadh agus ar chumas na ndaltaí
Meanma na Nollag beo láidir ag Fleadh Feirste
Nollaig 4, 2013
Bhailigh scaifte breá ag Cultúrlann McAdam Ó Fiach ar na mallaibh le haghaidh lasadh shoilse na Nollag. Ina measc bhí Ardmhéara Bhéal Feirste, Máirtin Ó Muilleoir, na Minions agus Daidí na Nollag fosta.
Bhí an ceiliúradh seo mar pháirt de Fleadh Feirste, Féile na Ceathrún Gaeltachta. Féile bhliantúil í seo atá eagraithe ag Forbairt Feirste, an Chultúrlann agus an Cheathrú Ghaeltachta Teo.
Cuireadh tús leis an fhéile in 2009 agus ó shin tá sé ag dul ó neart go neart. I mbliana bhí John Spillane, Gráinne Holand, Kathleen MacInnes, Griogair Labhruidh agus Clann Mhic Ruairí ar na ceoltóirí a bhí ag seinm.
Bhí go leor ar siúl lá agus oíche le linn na gcúig lá agus reimse leathan imeachta agus ócáidí d’achan aois.
Bhí an t-ádh ar Meon Eile bualadh agus labhairt le Daidí na Nollag agus bhí neart comhairle aige do na girseachaí agus na gasúraí uilig a bheas ag fannacht air oíche Nollag seo ag teacht!
Féach an físeán ar www.meoneile.ie
An tAire Quinn ag lorg tuairimí ar an gcaoi is fearr le teicneolaíocht a úsáid sa seomra ranga
Nollaig 3, 2013
Céim chomhairliúcháin poiblí seolta maidir le Straitéis Dhigiteach nua do Scoileanna
Táthar ag iarraidh ar thuismitheoirí, múinteoirí, daltaí, lucht tionscail agus lucht acadúil a gcuid tuairimí a thabhairt ar an gcaoi is fearr le ríomhairí agus teicneolaíocht a úsáid sa seomra ranga.
Sheol an tAire Oideachais agus Scileanna, Ruairí Quinn T.D. an chéim chomhairliúcháin poiblí den obair ar Straitéis Dhigiteach nua do Scoileanna inniu.
Tacóidh an chéim chomhairliúcháin poiblí le forbairt na straitéise nua maidir le húsáid TFC i dteagasc agus i bhfoghlaim i mbunscoileanna agus in iarbhunscoileanna. Leanann sé sin as suirbhé cuimsitheach ar-líne ar phríomhoidí agus múinteoirí a rinneadh níos luaithe sa bhliain. Beidh na torthaí ón suirbhé, ón bpróiseas comhairliúcháin poiblí agus ó ghrúpaí fócais a bheidh ar siúl an bhliain seo chugainn ar fad le chéile mar fhaisnéis ag an straitéis nua.
Dúirt an tAire Quinn, “Tá poitéinseal ollmhór ag baint le teicneolaíocht a úsáid sa seomra ranga – ach ní mór dúinn ceisteanna tábhachtacha beartais a chur orainn féin, mar shampla cad é an tairbhe iarbhír a bheadh mar thoradh ar theicneolaíocht a úsáid i scoileanna agus conas a ndéanfaimid dul chun cinn a thomhas? Conas is féidir linn TFC a neadú tuilleadh gan stró ar fud gach curaclam?”
“Sa chéim chomhairliúcháin seo, tá spéis ar leith againn cloisteáil ó scoileanna, tuismitheoirí, lucht tionscail agus lucht acadúil ar conas teicneolaíocht a úsáid i ndáiríre chun teagasc agus foghlaim a fheabhsú inár seomraí ranga – ach ag coimeád chun cuimhne an timpeallacht airgeadais dhúshlánach atá amach roimh go leor teaghlach agus scoileanna.”
“Tá roinnt samplaí iontacha againn cheana féin de scoileanna atá ag úsáid na teicneolaíochta le bheith nuálach sa seomra ranga. Is é an dúshlán atá romhainn anois ná a chinntiú go bhfuil na deiseanna céanna ag gach leanbh i ngach scoil idirghníomhú le teicneolaíocht ar fud gach gné den churaclam,” a dúirt sé.
Gné lárnach chun tacú le húsáid na teicneolaíochta is ea leathanbhanda sa scoileanna. Áirítear air sin leathanbhanda 100 Mbps a thabhairt isteach i ngach iar-bhunscoil agus infheistíocht i leathanbhanda do bhunscoileanna chun feabhsuithe leanúnacha i naisc a bhíonn ar fáil do scoileanna a chinntiú.
Tabharfar an Straitéis Dhigiteach nua do Scoileanna chun críche le linn 2014, agus leagfar amach conas is féidir tús áite a thabhairt d’acmhainní, beartais agus tionscadail, agus conas iad a eagrú ar fud an chórais scoile do na cúig bliana amach romhainn.
Ag seoladh an chomhairliúcháin phoiblí, labhair príomhoidí ar an taithí atá acu TFC a úsáid ina gcuid scoileanna. Rinne an Dr. Deirdre Butler as Coláiste Phádraig, Droim Conrach, cur síos ar phoitéinseal na TFC chun tacú le teagasc agus foghlaim i scoileanna, ag cur athruithe ar an gcuraclam le déanaí agus an taithí idirnáisiúnta san áireamh. Éisteadh le tuairimí na ndaltaí chomh maith.
An 31 Eanáir 2014 an dáta deiridh le haighneachtaí a fháil. Is féidir aighneachtaí a dhéanamh trí Straitéis Dhigiteach Do Scoileanna
Scrúdú TEG C1 (Ardleibhéal)
Nollaig 3, 2013
Tá iarratais á nglacadh faoi láthair le haghaidh scrúduithe Theastas Eorpach na Gaeilge a bheidh ar siúl in Ollscoil na hÉireann Má Nuad ar an 24 agus 25 agus Eanáir 2014. Is é leibhéal C1 amháin a bheidh á thástáil.
Déanann an córas scrúdaithe seo atá ar fáil faoi láthair ag cúig leibhéal ó Bhonnleibhéal 1 (A1) go hArdleibhéal 1 (C1), tástáil ar chumas scríbhneoireachta, cluastuisceana agus léamhthuisceana fhoghlaimeoirí fásta Gaeilge. Tá an scrúdú C1 feiliúnach do dhaoine atá ag feidhmiú go laethúil trí mheán na Gaeilge agus ar mhian leo cruthúnas a fháil ar a gcuid ardscileanna cumarsáide. Deimhníonn an teastas gur féidir le duine feidhmiú trí mheán na Gaeilge go líofa, spontáineach agus neamhspleách.
I measc na ndaoine gairmiúla a bhaineann teastas amach, bíonn oifigigh Ghaeilge ón earnáil phoiblí, múinteoirí bunscoile agus meánscoile, teagascóirí Gaeilge ar an tríú leibhéal, iriseoirí Gaeilge agus daoine ó ghairmeacha beatha eile.
Cuireadh gné sa bhreis i bhfeidhm sa scrúdú C1 i 2013 agus is é sin gur féidir le hiarrthóirí an scrúdú cainte amháin a dhéanamh agus páirt chreidiúint TEG a bhaint amach a bhaineann le scileanna cainte amháin.
Bain triail as na páipéir shamplacha anseo: http://www.teg.ie/gaeilge/paipeir_shamplacha.htm
Eolas maidir le hiarratais anseo: http://www.teg.ie/gaeilge/foirm_iarratais.htm
Le tuilleadh eolais a fháil,cuir glaoch ar 01 7086417 nó seol ríomhphost chuig teanga@nuim.ie
Foilsithe ar Gaelport.com
Comhsheimineár Aistear: Cumarsáid – An Teanga Labhartha, an Litearthacht, an Uimhearthacht Laethúil & Rannpháirtíocht na dTuismitheoirí
Nollaig 3, 2013
Póstaer ComhSheimineár Aistear
Foirm Iarratais Scoilbhliain 2013-14
Clár Ama Seimineár Lae Aistear
Deireadh seachtaine d’fhoghlaimeoirí Gaeilge
Nollaig 3, 2013
Is tionscnamh é Gaelturas a eagraíonn cúrsaí foghlamtha do dhaoine fásta atá lán spraoi agus craic is atá dírithe uilig ar labhairt na Gaeilge chomh maith le blaiseadh láidir a thabhairt do dhaoine ar thraidisiún saibhir na Gaeltachta ó thaobh ceoil, amhránaíochta agus damhsa de!
Tá Gaelturas i gcomhar le Cumann Cultúrtha Mhic Reachtain ag eagrú deireadh seachtaine d’fhoghlaimeoirí Gaeilge i dTigh Hiúdaí Beag, Gaoth Dobhair, Co. Dhún na nGall ón 6ú-8ú Nollaig 2013.
Táille €60 nó €130 le costas lóistín i dTeach Campbell san áireamh
Gach eolas ó: Cormac Ó Cuinn: 00353 (0) 74 9560 474
Doiminic Mac Giolla Bhríde : 00353 (87) 985 1258
Nó téigh chuig: www.gaelturas.com
Foilsithe ar Gaelport.com
Impact of austerity means Junior Cert change is a big ask
Nollaig 3, 2013
The timeframe for junior-cycle reform should be changed to deliver what has been promised
The Teachers Union of Ireland (TUI) recognises the huge importance of a high quality public education system. So, we believe, does the Minister for Education. We know that an ongoing process of development is essential to meet the needs of every individual student, of society at large and of the Irish economy. However, we believe that change that is rash, and for which adequate preparation has not been made, can cause lasting damage to the system and particularly to individual students.
While respecting that the curriculum should evolve, the TUI is adamant that we must not mimic the experience of England, where pendulum swings in policy have caused systemic damaged and have demoralised both teachers and students. Change must be properly planned, managed and resourced. In three bilateral meetings since mid-October, the TUI has given the Department of Education and Skills every opportunity to provide hard, practical evidence that the current proposals for change in junior cycle, which start next September, will be properly resourced to enable effective implementation. The Department has consistently failed to supply such evidence.
The Junior Cert may not be a high-stakes exam, but it is an important record of a young person’s achievement and progress at a critical developmental stage of life. A “school crest” certification process runs the real risk of debasing the value of the certificate and reducing public confidence in the assessment system. The TUI believes the retention of an appropriate form of external assessment and moderation and State certification is necessary to maintain standards, ensure consistency and support equity. In this regard, TUI has sought greater clarity in relation to assessment but regrettably, this has not been forthcoming. Teachers are concerned that they will be overwhelmed with administrative demands and diverted from their core responsibilities of teaching, resulting in a diminished student engagement and experience. Parents and teachers are rightly worried.
Scorched environment
It would be folly for anybody, the Minister included, to ignore the scorched environment that austerity has created in schools. Every parent knows that schools have been stripped bare. Teacher numbers have been slashed, class sizes have increased, senior posts have disappeared, budgets have been dramatically reduced and thousands of key pastoral resources such as guidance counsellors and year heads have been lost. Teachers, including principal and deputy principal teachers, have never been more stretched, with workloads already dramatically increased as a consequence of larger class groups, reduced staffing and a plethora of new bureaucratic demands and initiatives. Furthermore, the capacity of schools to raise any private funds has diminished significantly. Together, these factors represent a threat to the day-to-day operation of services in schools. A significant threat looms for many students in small, yet viable schools who will simply not have access to the diverse curriculum opportunities available in larger schools. Matters of curricular access and social equity have, therefore, not been addressed and we must avert a further layer of rural disadvantage or polarisation based on postcode or on a family’s relative wealth or poverty,
Whatever capacity to implement change that might have been there before the austerity cuts has long since been stripped out of the system. Every school is now considerably less well equipped to deal with radical change than five years ago. At a time when schools lack the most basic resources, how can they be expected to provide the technical expertise, access to ICT, differentiated learning opportunities and other required facilities? Connectivity is needed; not just to broadband, but to a rooted sense of realism.
Gerard Craughwell is president of the TUI
www.irishtimes.com
Léiríonn mórmheasúnú idirnáisiúnta go bhfuil feabhas suntasach tagtha ar dhaltaí 15 bliana d’aois san Eolaíocht
Nollaig 3, 2013
Daltaí na hÉireann i measc na ndaltaí is fearr san OECD do litearthacht na léitheoireachta
Léiríonn na torthaí ón Eagraíocht um Chomhar agus Fhorbairt Eacnamaíochta (OECD) / An Clár Idirnáisiúnta um Measúnú Daltaí (PISA) go bhfuil, i 2012, daltaí 15 bliana d’aois na hÉireann i measc na ndaltaí is fearr i dtíortha an OECD sa léitheoireacht agus go bhfuil siad ag feidhmiú go han-mhór os cionn mheáin an OECD sa mhatamaitic agus san eolaíocht. Léiríonn na torthaí seo feabhsúcháin suntasacha i ngach réimse nuair a cuirtear iad i gcomparáid iad leis na torthaí is déanaí ó PISA i 2009.
Baineann an dul chun cinn is mó leis na eolaíocht mar a bhfuil Éire anois sa 9ú háit as 34 tír OECD; ardú cúig áit atá anseo ó 2009. Tá Éire sa 4ú háit as 34 tír OECD don léitheoireacht agus sa 13ú háit as 34 tír OECD don mhatamaitic.
Sa léitheoireacht, d’éirigh níos fearr le daltaí na hÉireann ná mar a d’éirigh le daltaí sa Nua Shéalainn, san Astráil, i dTuaisceart na hÉireann, sa Ríocht Aontaithe agus sna Stáit Aontaithe agus tá sí anois sa 4ú háit as 34 tír OECD. Tá Éire ag feidhmiú anois ar an leibhéal céanna leis an bhFionlainn sa léitheoireacht agus chun tosaigh ar gach tír Eorpach eile.
Tá gnóthachtáil dhaltaí na hÉireann sa mhatamaitic os cionn mheáin an OECD anois agus rangaithe sa 13ú háit as 34 tír. Ach, ba chóir aird a thabhairt gur tháinig laghdú beag ar na meánscóir thar thíortha an OECD idir 2009 agus 2012, agus chuidigh sé seo le háit os cionn an mheáin na hÉireann i 2012.
Tharla titim gan choinne ar an ngnóthachtáil ag daltaí na hÉireann sa léitheoireacht agus sa mhatamaitic i 2009 agus tá an áit a bhí caillte faighte ar ais anois. Mar sin féin, is beag athrú atá tagtha ar scóir na léitheoireachta agus na matamaitice ó ghlac Éire páirt i PISA don chéad uiar i 2000. Os a choinne sin, tá feabhas tagtha ar ghnóthachtáil dhaltaí na hÉireann san eolaíocht i gcomparáid leis na timthriallacha roimhe seo.
Agus é ag tagairt do thorthaí PISA 2012 atá foilsithe inniu ag an OECD, dúirt an tAire Oideachais agus Scileanna, Ruairí Quinn T.D.:
‘‘Fáiltím roimh fhoilsiú na dtorthaí tábhachtacha seo ó thrialacha OECD PISA. Cé nach bhfuil againn anseo ach sraith torthaí ar leith ag poinnte ama ar leith, is cúis áthais dom a thabhairt faoi deara go bhfuil ag éirí go maith le daltaí na hÉireann sa léitheoireacht agus san eolaíocht agus go bhfuil ag éirí sách maith leo sa mhatamaitic. Is mian liom buíochas a ghabháil ach go háirithe le múinteoirí a dhéanann an oiread sin chun foghlaim a ndaltaí a chur chun cinn, agus leis na daltaí iad féin a bhí páirteach sna trialacha.
“Cúis áthais ar leith dom an fheabhas atá le feiceáil ar scóir na heolaíochta ag ár ndaltaí.
“Ní cóir dúinn glacadh go réidh le cúrsaí, áfach. Cé go bhfuil ag éirí go maith linn, nílimid ina measc siúd is fearr a bhfuil ag éirí leo go hidirnáisiúnta, go háirithe i gcás na matamaitice, mar a bhfuil gnóthachtáil ár ndaltaí díreach os chionn mheán an OECD. Tá dul chun cinn maith déanta againn chun gnóthachtáil na ndaltaí a raibh na torthaí is ísle acu sa mhatamaitic agus sa léitheoireacht a fheabhsú ach tá tearcfheidhmíocht ag baint le gnóthachtáil na ndaltaí is fearr i gomparáid le daltaí i dtíortha eile.
“Léiríonn PISA 2012 freisin go gcaithfear leanúint le cothú na léitheoireachta i measc na mbuachaillí agus le cothú na matamaitice i measc na gcailíní. Go deimhin caithfimid leanúint le feabhsú na gnóthachtála ag ár ndaltaí uile, más mian linn córas oideachais den scoth a bhaint amach. Caithfear gach dalta a dhúshlánú agus a spreagadh chun a lánacmhainn a bhaint amach le caighdeán breisithe sa bhfoghlaim agus sa teagasc.
‘‘Léiríonn PISA 2012 go dtógann sé am do thionscnaimh dul i bhfeidhm ar an ngnóthachtáil. Ní go dtí anois atá na tionchair dhearfacha le feiceáil ó na leasuithe ar an gcuraclam eolaíochta a tharla ag an mbunleibhéal i 1999 agus sa tSraith Shóisearach i 2003 a dhíríonn ar iniúchadh praiticiúl na ndaltaí. Sa chéad tréimhse eile de PISA i 2015, ba chóir go mbeadh léiriú le fáil againn ar thionchar na Straitéise Litearthachta agus Uimhearthachta, agus ar Project Maths, a bhíonn mar thaithí anois ag gach dalta a bhíonn ag tosú sa tSraith Shóisearach.
Mar fhocal scoir dúirt an tAire Quinn, ‘‘Is deimhniú iad torthaí PISA 2012 ar an dea-chleachtas a bhíonn ag tarlú ó lá go lá in ár scoileanna maidir le hathchóirithe a chur i bhfeidhm agus le bheith páirteach i dteagasc agus i bhfoghlaim ar ardchaighdeán. Tréaslaím lenár scoileanna ar na gnóthachtálacha seo. Tuigim gur féidir linn a bheith i measc na dtíortha is mó ardfheidmíochta ar domhain agus is mian liom iad siúd uile sa chóras oideachais a ghríosadh chun leanúint leis an dea-obair lena leithéid a bhaint amach.”
www.education.ie
