Ranganna Gaeilge an Earraigh i nGaillimh
Eanáir 9, 2014
Cuirfear tús leis an gcéad shraith ranganna Gaeilge eile in Áras na nGael ar oíche Luain 27 Eanáir.
Is féidir clárú ar líne ag www.arasnangael.ie. Beidh ranganna Gaeilge ar siúl i roinnt ionad eile ar fud an chontae chomh maith le himeachtaí eile chun deis a thabhairt d’fhoghlaimeoirí úsáid a bhaint as an méid atá á fhoghlaim acu. Chomh maith le ranganna an Earraigh tá amchlár ullmhaithe ag Conradh na Gaeilge do na ranganna ar fad do 2014, ina measc na dianchúrsaí éagsúla a bhíonn á reáchtáil acu.
Beidh an Conradh ag leanúint freisin leis an teagmháil le hOllscoil Mhá Nuad maidir leis an gcáilíocht atá á reáchtáil ag an Ollscoil i dtaobh na Gaeilge. Ag éirí ón gcomhoibriú seo beidh deis ag na daoine atá ag freastal ar ranganna an Chonartha scrúdú a dhéanamh chun cáilíocht Eorpach a bhaint amach, más mian leo é sin a dhéanamh. Gach eolas ó Chonradh na Gaeilge, 45 Sráid Doiminic, Gaillimh, 091 567824, nó conradh@bradan.iol.ie.
www.advertiser.ie
Troid ar son chearta teanga
Eanáir 9, 2014
Is i Halla na Saoirse a thionólfar an cruinniú poiblí atá á eagrú ag Conradh na Gaeilge i mBaile Átha Cliath Dé Sathairn seo chugainn, 11 Eanáir, chun troid in aghaidh na hionsaithe atá á dhéanamh ag an Rialtas ar chearta na Gaeilge.
Cuirfear tús leis an gcruinniú ag 12.00 meán lae. Ag an gcruinniú beidh na héilimh seo leanas á chur chun cinn ag Conradh na Gaeilge: Láidriú Acht na dTeangacha Oifigiúla agus neamhspleáchas Oifig an Choimisinéara Teanga; Atheagar iomlán ar pholasaí earcaíochta an stáit le go mbeadh inniúlacht sa Ghaeilge ag 30% de státseirbhísigh nua; Deireadh a chur le maolú na Gaeilge san Aontas Eorpach; Struchtúr a bhunú mar chuid de Phlean 20 Bliain an Rialtais don Ghaeilge chun guth a thabhairt do phobal na Gaeilge agus na Gaeltachta ó dheas agus an Straitéis don Ghaeilge ó thuaidh; Seirbhísí á chur ar fáil trí Ghaeilge do phobal na Gaeltachta; Maoiniú ceart a chur ar fáil do na forais le freagracht don Ghaeilge agus don Ghaeltacht.
Tá an cruinniú oscailte don phobal agus is féidir tuilleadh eolais a fháil ó 091 567824.
www.advertiser.ie
Comórtas Griangrafadóireachta ‘An Timire’ – spriocdháta ar an 17 Eanáir
Eanáir 9, 2014
An gceapann tú go bhfuil féith na griangrafadóireachta agat? Nuair a fheiceann tú griangrafanna in irisí nó nuachtáin, an ritheann an nóisean leat go mbeifeá féin in ann pictiúir níos fearr a thógáil? Bhuel, seo é do sheans. Is é “ An Geimhreadh” téama an chomórtais. Breathnaigh ar na griangrafanna samplacha anseo – is féidir cur chuige ar bith a bheith agat, fad is atá nasc idir d’obair ar bealach éigin leis an nGeimhreadh. Is féidir díriú isteach ar dhaoine, ar an an aimsir, ar an tírdhreach, ar chathracha agus bailte, ar an nadúr nó pé ábhar ar bith eile a thaitníonn leat.
Is féidir an t-eolas a íoslódáil anseo le crochadh ar clár na bhfógraí: Comórtas An Timire
Spriocdáta: Eanáir 17, 2014.
Téama: An Geimhreadh
- Duaiseanna breátha!
- Dhá rannóg – faoi agus os cionn ocht mbliana déag d’aois.
- Glactar le cóipeanna crua nó leaganacha digiteacha jpeg.
- Is féidir gach iontrálaí trí phictiúr a chur isteach.
- Eanáir 17, 2014 an spriocdáta le haghaidh iontrálacha.
- Foilsítear na pictiúir is fearr in eagrán an Earraigh den Timire.
Na duaiseanna?
Tá dhá rannóg sa gcomórtas: (1) Dóibh siúd atá faoi bhun ocht mbliana déag d’aois. (2) Dóibh siúd atá os cionn ocht mbliana déag d’aois.
Sa rannóg (1) thuas beidh dearbhán leabhar ar fiú e60 é, mar chéad duais. Beidh dearbháin ar fiú e10 iad, mar fhodhuaiseanna do cheathrar iontrálaí eile.
Sa rannóg (2) thuas beidh dearbhán leabhar ar fiú e60 é, mar chéad duais. Beidh dearbháin ar fiú e10 iad, mar fhodhuaiseanna do cheathrar iontrálaí eile.
Déanfaidh coiste eagarthóireachta an Timire an breithiúnas ar an gcomórtas. Ní ghlacfar le comhfhreagras maidir le cinntí an choiste.
An bhfoilseofar saothar na mbuaiteoirí?
Feicfear obair na mbuaiteoirí in eagrán an Earraigh den Timire.
Cá seolfaidh mé mo phictiúir?
Is féidir na griangrafanna a chur chuig an seoladh ríomhphost seo: antimire@gmail.com
Nó, is féidir cóipeanna crua a sheoladh chuig: An Timire, 37 Sráid Líosáin Íocht, Baile Átha Cliath 2. Ná déan dearmad gurb é trí phictiúr an méid is mó is féidir le duine amháin a chur isteach. Is é Eanáir 17, 2014 an spriocdáta le haghaidh an comórtas. Is oth linn a rá nach féidir aon saothar a fhaightear tar éis an spriocdáta a chur san áireamh sa gcomórtas.
Imeachtaí Idirscoile – deontais ar fáil!
Eanáir 8, 2014
Cuireann Gaelscoileanna Teo. deontas d’imeachtaí idirscoile ar fáil do na scoileanna lán-Ghaeilge agus Gaeltachta. Tá áthas orainn a fhógairt go bhfuil buiséad ceadaithe don scéim don tréimhse Eanáir – Meitheamh 2014 agus go bhfuil muid ag glacadh le hiarratais d’imeachtaí atá beartaithe laistigh don tréimhse seo. Bíonn an-tóir ar na deontais, agus molaimid do scoileanna an deis a sciobadh agus iarratas a dhéanamh go luath! Ceadaítear na deontais ar bhonn tús freastail. Ní gá go mbeidh sonraí an imeachta deimhnithe agat leis an iarratas a dhéanamh, is leor cur síos ar a bhfuil beartaithe. Déantar na h-íocaíochtaí de réir admhála i ndiaidh an imeachta. Cuirtear fáilte roimh réimse leathan imeachtaí agus roimh iarratais ó:
- Naíonraí /naíscoileanna agus bunscoileanna
- Bunscoileanna amháin
- Bunscoileanna agus iarbhunscoileanna
- Iarbhunscoileanna amháin
Tríd an scéim seo, bíonn deis ag scoileanna imeacht dá rogha féin a reáchtáil le scoileanna eile. Cuireann Gaelscoileanna Teo. uasmhéid de:
- €250 / £225 ar fáil d’imeacht le 2 scoil rannpháirteach ann
- €500 / £450 d’imeacht le 3 scoil nó níos mó rannpháirteach ann
- €750 / £675 más 4 scoil nó níos mó atá le bheith rannpháirteach.
Is féidir an fhoirm iarratais a chomhlánú anseo: Foirm Iarratais
Tugann na himeachtaí idirscoile seo deis tábhachtach do na scoileanna lán-Ghaeilge agus Gaeltachta nasc a chruthú le scoileanna eile. Ó thráth na gceist go cluichí peile, spreagann na himeachtaí ilghnéitheacha seo cumarsáid agus spraoi trí mheán na Gaeilge, rud a théann chun leasa na scoile, chun leasa na ndaltaí agus chun leasa an scoilphobail. Is féidir teagmháil a dhéanamh liom má tá ceist ar bith agat ina leith. Tá liosta ar ár suíomh d’eagraíochtaí a chuireann seirbhísí trí Ghaeilge ar fáil do scoileanna agus seans go mbeidh spreagadh ann daoibh agus sibh ag pleanáil i dtreo imeacht a reáchtáil, féach anseo.
Tá an scéim deontais seo á maoiniú ag Foras na Gaeilge.
Feighlí linbh á lorg i mBaile Átha Cliath
Eanáir 8, 2014
Feighlí linbh á lorg le haire a thabhairt do chailín beag 6 mhí d’aois i gceantar Ard Aidhin/Beaumont/Seantrabh.
Luan-Aoine, 8:00 – 3:30/4:00 ó dheireadh mhí Aibreáin 2014 ar aghaidh.
Duine le Gaeilge atá á lorg nó duine atá ag iarradh Gaeilge a fhoghlaim
D’fhéadfaí socruithe nó uaireanta solúbhta a chur i bhfeidhm sa samhradh (Iúil/Lúnasa).
Tá tuilleadh eolais ar fáil ó Mharie ag 086 1023 276 nó mariney@europe.com
Dráma den scoth i nGaelscoil Chaladh an Treoigh
Eanáir 8, 2014
I mbliana roimh na Nollag rinne Rang a IV dráma dár teideal ‘Blessed Among Men, Blessed Among Women’. Chuir na páistí ana chuid obair isteach sa dráma seo agus bhí oíche iontach againn ag an cur I láthair do phobail na Gaelscoile. Bhí slua mílteach ann ar an oíche agus bhailíomar airgid ann. Chuireamar an airgead sin I dtreo callairí agus micreafóin gan sreang le haghaidh aon drama eile a bheidh ar siúl sa scoil sa tsóchaí.
Turas, Taispeántas agus Ceolchoirm i mBéal Feirste, 17 Eanáir
Eanáir 8, 2014
Tá an chéad ceolchoirm BEO ar siúl san Oh Yeah Centre i mBéal Feirste ar Aoine an 17 Eanáir. Tá 150 déagóir ag taisteal as 3 scoil i Leitir Ceanainn le turas a fháil don ionad agus cuairt a thabhairt ar taispeántas maidir le stair an cheoil sa tuaisceart. Beidh siad ag filleadh ar an Oh Yeah Centre an oíche sin do gig BEO, leis an ngrúpa More Than Conquerors as Béal Feirste.
Ba mhór le BEO cuireadh a thabhairt do scoileanna eile a bheith in éineacht leo ar an lá, a bheidh spraíúil, spreagúil agus sultmhar. Is féidir tuilleadh eolais a fháil ach teagmháil a dhéanamh le Seosamh Mac Ceallabhuí ar seosmac@gmail.com nó 0879068709.
Tá tuilleadh eolais maidir le BEO ar http://www.beoireland.com
Seo thíos físeán de chuid More Than Conquerors:
http://www.youtube.com/watch?v=2OTO4Bl5ev0
Ainm in airde agus ar líne
Eanáir 8, 2014
Tá sé fógartha ag riarthóirí ainm.ie go bhfuil 10 mbeatha nua curtha leis an mbunachar beathaisnéise ar a bhfuil 1.3 milliún focal agus cuntas beatha ar 1,705 duine a raibh baint acu le saol na Gaeilge ó 1560 anall go dtí ár linn féin.
Ina measc siúd a bhfuil cuntas scríofa orthu tá an peileadóir aitheanta as Ciarraí Páidí Ó Sé, an scoláire Robert Welch agus an file Árannach Dara Beag Ó Fáthartaigh. Thug riarthóirí an bhunachair le fios chomh maith gurbh fhéidir cuardach a dhéanamh anois ar ainm.ie de réir téamaí éagsúla, ina measc “Slite Beatha” agus “Páirtithe Polaitíochta”. De réir na hanailíse atá déanta ag riarthóirí ainm.ie ar an mbunachar, is é Sinn Féin an páirtí is mó atá luaite le Gaeil mhóra le rá nach maireann agus é luaite i 137 den 1,705 beatha. Níl Fine Gael luaite ach seacht n-uaire ar fad sa 1,705 beatha, rud a fhágann gurb é an páirtí is mó a bhfuil tacaíocht sa Stát faoi láthair aige an mórpháirtí is lú a dtagraítear dó sa bhunachar beathaisnéise.
Tagraítear d’Fhianna Fáil i 68 beatha agus luaitear Páirtí an Lucht Oibre in 22 beatha. Dúirt Gearóid Ó Cléircín, Fiontar DCU, duine de riarthóirí ainm.ie, go raibh “ciall” leis na torthaí fad is a bhain sé le Sinn Féin mar gurbh é an páirtí is sine sa Stát é: “Bunaíodh Sinn Féin in 1905 agus bhí baint nach beag ag lucht na hAthbheochana leis an bpáirtí. Daoine a rugadh sa dara leath den 19ú haois agus a bhí gníomhach sa pháirtí le linn na tréimhse 1905–1923 is mó atá i gceist. “I gcás Fhianna Fáil bheifeá ag súil chomh maith go mbeadh líon na dtagairtí dó réasúnta ard toisc gurbh é an páirtí ba mhó agus ba rathúla in Éirinn ó 1932 go 2011.”
Tá sé níos deacra, áfach, míniú a thabhairt ar an easpa tagairtí d’Fhine Gael, dar le Ó Cléircín: “Díol suntais is ea é a laghad tagairtí d’Fhine Gael sa 1,705 cuntas beatha. Tá sé suimiúil nach luaitear Fine Gael féin, páirtí a d’eascair as cónascadh Chumann na nGaedheal agus dhá ghrúpa eile agus a bhí ar an dara páirtí is mó sa Stát ar feadh i bhfad, ach i seacht mbeatha.” Is é an ghairm is coitianta a luaitear leis na Gaeil ar ainm.ie ná “múinteoir” atá luaite le 345 beatha. Tá “scríbhneoir” sa dara háit agus “scoláire” sa tríú háit. Tá 186 sagart Caitliceach luaite mar aon le 42 ministir Protastúnach. I measc na slite beatha eile atá luaite ar ainm.ie, tá seisear mianadóirí, cúigear breithiúna, ceathrar poitigéirí, triúr máinlianna, beirt thiománaithe tacsaí agus coimeádaí tí solais amháin.
Tá ainm.ie bunaithe ar an tsraith leabhar iomráiteach, Beathaisnéis le Diarmuid Breathnach agus Máire Ní Mhurchú.
www.irishtimes.com
Staidéar Dátheangachas ó Ollscoil Cambridge
Eanáir 8, 2014
Cambridge University researchers are spreading the message that bilingualism is good for learning, rather than a hindrance as sometimes perceived.
Cambridge University researchers are spreading the message that bilingualism is good for learning, rather than a hindrance as sometimes perceived.
Research shows that children who speak more than one language are multiply advantaged over their monolingual playmates – in communication, cognition and social interaction. Yet, a perception among some parents and teachers is that growing up multilingual is not only fraught with challenges but may even be a risk to educational development, say researchers Drs Dora Alexopoulou, Napoleon Katsos and Teresa Parodi of the Department of Theoretical and Applied Linguistics.
Aiming to dispel such misconceptions and champion the benefits of bilingualism, the three linguists have launched an outreach initiative, the ‘Cambridge Bilingualism Network’, aimed at parents, teachers and policy-makers, and will be hosting a workshop on 22 October at the University of Cambridge Festival of Ideas (www.cam.ac.uk/festivalofideas/).
“There’s a huge body of research on bilingualism, much of which is quite technical,” explained Dr Katsos. “We hope to raise awareness of the benefits of bilingualism among stakeholder groups by creating access to this state-of-the-art research and by facilitating contact between the community and our network of specialists at the University.”
One aspect of such research shows that bilingual children ‘notice’ better how language works and outperform monolingual children in tasks linked to language awareness, such as distinguishing whether a sentence is grammatically well-formed from whether it is truthful.
But the benefits go even further, as Dr Alexopoulou explained: “Studies show that a bilingual child is better able to cope with tasks that involve attention, memory and concentration. The mental gymnastics needed to constantly manage two or more linguistic systems increases cognitive flexibility and makes learning easier.”
The advantages of bilingualism hold independently of whether the language in question is spoken by many speakers or is what is commonly viewed as being a ‘useful’ language, observes Dr Parodi. “It’s important to balance this perception of ‘usefulness of a language’ by increasing awareness of the advantages of bilingualism, or the child risks losing their additional language.”
“Moreover, lack of awareness about bilingualism may lead to schools incorrectly diagnosing, or failing to diagnose actual learning difficulties if a phase of linguistic difficulty is observed”, she added. “Typically, if the problem shows in both languages this will point to a learning difficulty, but not if it only shows in one of them.”
Recent research carried out by Dr Katsos is aimed towards identifying a method to distinguish between a child showing a typical delay and a child with an underlying learning problem.
In collaboration with colleagues in Poland and with funding from the British Academy, he discovered that bilingual children are very good at understanding concepts that hold for all languages, such as the meaning of some, most and all, but may take longer to master those parts of grammar that are specific for one language and not the other one.
“A child with temporary delay may score well in the former but less so in the latter test, whereas a child with learning difficulties is likely to score low in both,” he explained. With the help of a Social Entrepreneurship Catalyst Award from HEFCE and UnLimited, Dr Katsos is now turning the research into an off-the-shelf language assessment tool.
Research in the field has also shown that raising and educating children to be bilingual doesn’t happen simply because two different languages are spoken at home, but instead requires continued input on the part of parents. The commitment of teachers and parents is therefore vital.
Through conversations with teachers and parents, the team is also pinpointing where further study is needed, and this is being fed back into the academics’ own research. In particular, the linguists have realised that comparatively few studies have focused on those children who move to a different country and begin learning a second language at primary school age.
The researchers are now extending their outreach activities to a greater number of schools in collaboration with Cambridgeshire County Council’s Cambridgeshire Race Equality and Diversity Service (CREDS) and in partnership with several schools.
Arbury Primary School in Cambridge is one the Network’s recent partners. Kathy Whiting, a teacher at Arbury and County leading Teacher for English as an Additional Language said: “The Cambridge Bilingualism Network events are inspiring and thought-provoking. Parents and teachers appreciate the scientific exposition of the benefits of bilingualism. They also welcome the opportunity to air the, often implicit, concerns and aspirations. We are delighted that this partnership between the University and our school has lead parents and teachers to higher levels of awareness and engagement with bilingualism.”
“Although bilingualism is perfectly normal in many places in the world, it is comparatively new in the English-speaking world,” added Dr Alexopoulou. “The problem with an education system set up with assumptions of monolingualism is there is a risk that children may miss out on the significant benefits conferred by maintaining their bilingualism.”
The ‘Cambridge Bilingualism Network’ involves researchers from several departments of the University who specialise on different aspects of learning more than one language. For instance, Professor Usha Goswami at the Department of Experimental Psychology focuses on reading and the brain, and Drs Edith Esch and Linda Fisher in the Faculty of Education focus on bilingualism in the family and the classroom. As such, the ‘Cambridge Bilingualism Network’ extends a warm invitation to all Cambridge researchers working on language who wish to contribute towards breaking the barriers between academia and social practice.
For more information about the Cambridge Bilingualism Network’, please visit http://sites.google.com/site/cambiling/
Sraith nua faisnéise, An Ceoldráma, ag tosú ar TG4
Eanáir 7, 2014
Beidh sraith bhreathnaitheach úrnua, An Ceoldráma, ag tosú ar TG4 ar an 12ú Eanair ag a hocht a chlog. Sraith cheithre pháirt (4 x 52 nóiméid) atá ann a leanann iarrachtaí cheithre Gaelscoileanna ar cheoldráma a chur ar an stáitse don Fhéile Scoildrámaíochta – féile atá 80 bliain ar an bhfód i mbliana.
Is sraith shiamsúil, ionspráideach atá ann a thugann dianléargas ar thraidisiúin na ceoldrámaíochta i nGaelscoileanna na tíre agus a thaispeánann conas mar is féidir leis an gceol agus an drámaíocht a dhul i bhfeidhm ar an aos óg Gaelach ina dteanga dhúchais.
Colm Bairéad (An tÁdh, Lorg na gCos) a thaifead agus a stiúraigh agus is í Cleona Ní Chrualaoi (Lorg na gCos, The Gathering: Homeward Bound) a léirigh an tsraith. Feictear saol an tseomra ranga agus mionsochaí na Gaelscoile ann, feictear dianchleachtadh na ndaltaí agus an dua a chuireann na múinteoirí orthu féin, feictear giotaí spleodracha ó na cuir i láthair agus tugtar léargas a ardóidh do chroí, ar an saol sa mbaile ag roinnt de na príomhcharachtair.
Leanann an tsraith scoil amháin ó gach cúige:
- Gaelscoil Charraig Uí Leighin, Co. Chorcaí
- Gaelscoil Ultain, Muineachán
- Scoil Lorcáin, Baile Átha Cliath
- Scoil Náisiúnta Cholmcille, An Tulach, Conamara
Is sraith í seo a thugann léiriú ar na miondrámaí taobh thair de na drámaí seo, a thugann le fios cén saghas dua agus deacracht a bhíonn i gceist le léiriúchán dá leithéad a thógaint ón bhfocal scríofa go dtí stáitse náisiúnta. Is sraith ghreannmhar, bhríomhar, dhathannach atá ins An Ceoldráma, í lán de mhothúcháin, sraith a mbeidh dúil ag idir óg agus aosta inti.
Is é an comhlacht léiriúcháin Inscéal a léirigh. John Murphy (Showrunners, Bliain in Árainn Mhór) a bhí mar eagarthóir ar an sraith. Rinneadh an tsraith a thaifead idir Eanair agus Bealtaine 2013 i suíomhanna éagsúla i mBaile Atha Cliath, Muineachán, Gaillimh, Dún na nGall, Corcaigh agus san Iarmhí.
Craolfar An Ceoldráma gach Domhnach ar TG4 ag 8i.n. ar feadh ceithre seachtainí ón 12ú Eanair.
Má tá tuilleadh eolais de dhíth, féadtar teacht ar Chleona Ní Chrualaoi ag cleonanic@gmail.com or 087-3296776
An Ceoldráma – Sceideal
Clár 1: An Fhéile Áitiúil (Corcaigh/Muineachán)
Dé Domhnaigh, 12ú Eanair 2014 – 8i.n. / Athchraoladh 14ú Eanair 12 meánoíche & 16ú Eanair 2i.n.
Clár 2: An Fhéile Áitiúil (BÁC/Gaillimh)
Dé Domhnaigh, 19ú Eanair 2014 – 8i.n. / Athchraoladh 21ú Eanair 12 meánoíche & 23ú Eanair 2i.n.
Clár 3: Na Féiltí Cúige (Na ceithre scoileanna)
Dé Domhnaigh, 26ú Eanair 2014 – 8i.n. / Athchraoladh 28ú Eanair 12 meánoíche & 30ú Eanair 2pm
Clár 4: An Fhéile Náisiúnta (Na ceithre scoileanna)
Dé Domhnaigh, 2ú Feabhra 2014 – 8i.n. / Athchraoladh 4ú Feabhra 12 meánoíche & 6ú Feabhra 2pm
