Why forcing Irish on all makes most of us gag
Márta 21, 2011
A new plan for education
Márta 21, 2011
Gaelscoil Ros Eo – Lá Spraoi
Márta 16, 2011
Tháinig Naíonáin Mhóra agus Rang a hAon chugainn le haghaidh lá spóirt agus spraoi. Tháinig siad ag a 10 agus roinn muid na grúpaí de réir aois. Bhí dhá grúpa ann. Rinne grúpa amháin cluichí clóis lena múinteoirí ón Ghaelscoil. Chuir muid an béim ar an teanga a mhúineadh go neamhfhoirmiúil i dtús báire agus ansin rinne siad cluichí ar nós “Cén t-am é a mhac tíre?”, Seachain an Liathróid, “An ligfidh tú trasna na habhann mé?” agus cluichí tóraíochta agus rásaíocht. Spreag na páistí ón Ghaelscoil an Ghaeilge lena páistí eile.
Ag an am céanna, rinne an grúpa eile “Blitz Peile” leis an cóitseálaí ón chlub. Arís, chuir muid, agus eisean, an béim ar an Ghaeilge. Bhí na foirne uilig meascaithe idir na scoileanna.
Lean sé sin ar aghaidh ar feadh 40 nóiméad agus ansin bhí lón againn.
Théis lón, d’athraigh na grúpaí agus rinne muid na gníomhaíochtaí céanna arís.
Bhí ar na páistí ón scoil eile dul ar ais go luath. Ba bhreá linn é a dhéanamh arís do Seachtain na Gaeilge an bhliain seo chugainn, ach le lá iomlán i gceist le ceardlann ealaíne mar chuid don imeachtaí.
All-Irish schools fight for teachers
Márta 16, 2011
Call for separate Irish language and literature courses
Márta 16, 2011
Language chief suggests splitting Irish into two
Márta 16, 2011
IRISH could be taught as two separate subjects in the future, Language Commissioner Sean O Cuirreain has suggested.
Mr O Cuirreain said a huge investment was being made in the teaching of the language, with children receiving a total of 1,500 hours of tuition over 13 years of primary and secondary schooling. “But they are not getting that basic ability in Irish,” he said. Speaking at the launch of his annual report in Galway yesterday, the commissioner pointed out that there was a school of thought that there should possibly be two Irish courses, along the lines of maths and applied maths. “One would be a communications course, where the emphasis would be on writing, reading and speaking Irish — and only on that. A second course would be for people with a natural interest in the language — literature, poetry, drama and so on.
“The two courses would run the same way as we have maths and applied maths — as two separate courses. “So we could have a similar system where everybody would leave school with a basic command of the language, enough where they could watch TG4 or read a newspaper or order a pizza in Irish,” he said. Mr O Cuirreain backed the Government’s announcement for a fundamental review of the way in which Irish was taught, but cautioned against abandoning it in school. “If it’s a choice of abandoning it or reforming it, the first choice has to be for reforming it.”
Complaints
The report revealed that more than a quarter of government departments and state agencies had been consistently failing to provide even the most basic level of service in the Irish language to people contacting them by phone. The level of service provided by a further 29pc of state bodies was deemed to be inadequate to meet their statutory obligations. Topping the list of public bodies which failed to comply with the specific requirements of language legislation over the last year was the Department of Education and Skills, while the Department of Communications, Energy and Natural resources, Dublin City Council, Clare County Council, Iarnrod Eireann and Kildare VEC were also negligent. “This level of failure is all the more significant as the audit we carried out covered only those public bodies which had statutory language plans in place for more than four years”, Mr O Cuirreain said.
Throughout 2010, a total of 700 complaints were made to the office of the Irish Language Commissioner about problems experienced by members of the public accessing state services through Irish. This was the biggest number of complaints made in any year since the Office of the Commissioner was first established. The vast majority of cases were resolved informally by the commissioner’s office or by providing advice to the complainants. Most of the complaints (41pc) came from Dublin, with significant numbers also coming from Clare (9.5pc), Galway (9pc), Kerry (6pc), Donegal (4pc). Almost one in five of the complaints came from Gaeltacht areas.
Irish Independent – Brian McDonald
Leabhair do pháistí le fail saor in aisce
Márta 16, 2011
Tá Forbairt Naíonraí Teoranta ag tabhairt cóipeanna den fhoilseachán An Chéad Chéim amach saor in aisce do thuismitheoirí agus d’fhostaithe a bhíonn ag obair le páistí óga.
Is bunchúrsa Gaeilge é An Chéad Chéim atá dírithe ar dhaoine a oibríonn le páistí i naíolanna, Naíonraí, grúpaí súgartha agus seirbhísí iarscoile. Tá an foilseachán roinnte i gcaibidlí éagsúla mar ‘Fáiltiú ar maidin’, ‘Am lóin’ agus ‘Ag dul abhaile’. Tugtar focail agus frásaí bunúsacha i ngach caibidil, mar aon le rainn a bhaineann leis an ábhar. Tá lámhleabhar eile How to Enjoy Irish with Young Children á fhorbairt ag an eagraíocht faoi láthair chomh maith. Tá tuilleadh eolais mar gheall ar na leabhair áisiúla seo ar fáil ar an suíomh Gréasán www.naionrai.ie
Ábhar dóchais agus éadóchais ag an Choimisinéir Teanga
Márta 16, 2011
CHUIR AN Coimisinéir Teanga, Seán Ó Cuirreáin, fáilte roimh ghealltanas an Rialtais nua go ndéanfaí athbhreithniú ar fheidhmiú Acht na dTeangacha Oifigiúla.
Dúirt Ó Cuirreáin leis an cholún seo inné go raibh litir seolta aige chuig Aire na Gaeltachta, Jimmy Deenihan, agus chuig an Aire Stáit ar Ghnóthaí Gaeltachta, Dinny McGinley, ag fáiltiú roimh an gheallúint i bhforógra an Rialtais nua maidir le hathbhreithniú a dhéanamh ar an Acht. D’fhoilsigh Ó Cuirreáin a Thuarascáil Bhliantúil don bhliain 2010 i nGaillimh inné agus ghlac sé leis go raibh “pictiúr duairc” inti go háirithe maidir le soláthar seirbhísí duine le duine trí Ghaeilge. Deirtear i gclár an Rialtais nua go ndéanfar athbhreithniú ar an Acht le cinntiú go bhfuil airgead á chaitheamh go héifeachtach, go bhfuil an caiteachas sin dírithe ar fhorbairt na teanga agus go bhfuil dualgais á gcomhlíonadh bunaithe ar éileamh an phobail.
Dúirt Ó Cuirreáin chomh maith go raibh sé ag éileamh ar an Rialtas nua geallúint chinnte a thabhairt go ndéanfaí leasú ar chóras earcaíochta na seirbhíse poiblí amach anseo chun a chinntiú go bhfostófaí dóthain daoine le cumas sa dá theanga. Dúirt sé go raibh “ceachtanna foghlamtha” ó tháinig an tAcht i bhfeidhm i 2003 agus go raibh sé ag súil le comhoibriú le Roinn na Gaeltachta agus an Rialtas nua maidir leis an athbhreithniú atá molta. Dúirt sé nár chóir “sceanairt” a dhéanamh ar an Acht ach go mbeadh sé féin ag cur moltaí dearfacha faoi bhráid na Roinne ag am tráth maidir le hathruithe chun feabhais a dhéanamh ar fheidhmiú na reachtaíochta. Thug sé le fios ina thuarascáil gur theip go leanúnach ar bhreis agus an cheathrú cuid de Ranna agus Oifigí Rialtais fiú an leibhéal seirbhíse is bunúsaí ar fad a sholáthar trí Ghaeilge do chustaiméirí ar an teileafón. Anuas air sin, theip ar 29 faoin gcéad eile de Ranna agus Oifigí Rialtais oiread seirbhíse trí Ghaeilge a chur ar fáil agus a chinnteodh go raibh a ndualgais reachtúla á gcomhlíonadh acu.
Dúirt sé nach dtiocfaidh aon fheabhas suntasach ar an easpa seirbhísí Gaeilge seo ceal gníomh cothromaíochta éigin maidir le hearcú daoine le Gaeilge sa státchóras:
“Faoi láthair, cuirtear dualgas ar dhaoine an Ghaeilge a fhoghlaim ach ní chuirtear na deiseanna ar fáil dóibh an Ghaeilge a úsáid. Tá lúb ar lár sa chóras sin agus muna bhfuil an fhoireann agat chun na deiseanna sin a sholáthar tá fadhb bhunúsach agat. “Tá cosc ar earcaíocht sa státchóras faoi láthair ach ba chóir geallúint a thabhairt anois maidir le cur leis an líon foirne le cumas sa dá theanga amach anseo.” Dúirt Ó Cuirreáin go raibh sé “scanrúil” nach raibh ach 1.5 faoin gcéad d’fhoireann riaracháin na Roinne Oideachais agus Scileanna a raibh ar a gcumas seirbhísí a sholáthar i nGaeilge chomh maith le Béarla. B’ionann sin agus laghdú 50 faoin gcéad le cúig bliana anuas, a dúirt sé. Ní den chéad uair léirigh sé imní ina thuarascáil faoin mhoill a bhain le daingniú scéimeanna teanga le comhlachtaí poiblí. De réir na tuarascála, bhí 51 de na 105 scéim daingnithe imithe in éag faoi dheireadh na bliana 2010 agus bhí 12 de na 51 scéim sin imithe in éag le breis agus dhá bhliain.
Bhí 26 comhlacht poiblí eile ann a raibh an chéad dréachtscéim iarrtha orthu ach nach raibh siad aontaithe ná daingnithe fós mar scéimeanna ag Aire na Gaeltachta. I gcás deich gcinn acu sin, bhí breis agus ceithre bliana imithe ó iarradh orthu an dréachtscéim a ullmhú. Tugann an tuarascáil aghaidh chomh maith ar an tuairimíocht choitianta go gcaitear airgead mór ar aistriú cháipéisí go Gaeilge. “Finscéal,” a bhí ann, a dúirt sé. Léiríonn a thuarascáil gur costas iomlán EUR10,112 a bhain le haistriúchán Gaeilge a dhéanamh ar dhréachtphlean forbartha Chomhairle Contae an Chláir don tréimhse sé bliana idir 2011 agus 2017. Is ionann an costas sin agus níos lú ná an tríú cuid den mhéid a maíodh i dtuairisc nuachtáin. Thaispeáin imscrúdú de chuid a oifige go raibh ollchostas EUR350,000 i gceist le hullmhú na cáipéise i mBéarla amháin. Sheol Oifig an Choimisinéara 11 imscrúdú foirmiúil le linn na bliana 2010. I gcás amháin chinn Ó Cuirreáin gur sháraigh an Roinn Oideachais agus Scileanna foráil de chuid an Achta Oideachais (1998) trí raon suíomhanna gréasáin oideachasúla a sholáthar trí Bhéarla amháin. Rinneadh 700 gearán leis an gCoimisinéir Teanga le linn 2010, an líon ba mhó gearán ó bunaíodh a oifig.
The Irish Times – Pól Ó Muirí
Áiseanna digiteacha úra sa seomra ranga
Márta 16, 2011
Seoladh tionscnamh nua in Ollscoil na hÉireann, Gaillimh a thugann deis do mhúinteoirí áiseanna digiteacha a úsáid sa seomra ranga.
Chruthaigh mic léinn an Dioplóma Iarchéime san Oideachas (DIO) i Scoil an Oideachais OÉ Gaillimh, ceachtanna idirghníomhacha ilmheánacha as Gaeilge ag baint úsáid as Matchware Mediator.
Teicneolaíocht ar leith atá anseo, urraithe ag COGG (Comhairle um Oideachas Gaeltachta agus Gaelscolaíochta), agus beidh na háiseanna ar fáil do mhúinteoirí agus do dhaltaí ar fud na tíre. Tugann sé seo deis do mhúinteoirí acmhainní digiteacha a úsáid ar bhealach cruthaitheach, núálach.
Díríonn siad ar theagasc na Gaeilge agus ar theagasc ábhair eile an churaclaim trí mheán na Gaeilge chomh maith. Tagann sé seo le fís COGG a deireann -“freastal a dhéanamh ar riachtanais oideachais na scoileanna Gaeltachta agus na scoileanna lán-Ghaeilge.”
Dúirt an tOllamh Chris Curtin, Ceann Scoil an Oideachais, “Tabharfaidh an fhorbairt seo eispéiris atá tarraingteach agus bríoch le cuidiú le mic léinn foghlaim ar bhealaí atá spreagúil”
How Quinn can make a difference
Márta 16, 2011
