New building for Gaelscoil de hÍde in Fermoy after long wait
Feabhra 20, 2017
Students and staff of Gaelscoil de hÍde in Fermoy have closed the doors of their old building and entered their new school today.
The new school was sanctioned almost six years ago, when the Department of Education accepted that the school was not suitable for the number of children attending.
The Gaelscoil de hÍde New School Action Group said: “Some storage rooms and play areas had to be converted into classrooms. Children were not allowed run in the playground for fear of injury, toilet facilities were totally inadequate and our 410 children were cramped into a school built to cater for roughly half that amount.
Parents of children in the school formed the New School Action Group in June 2014 after “an unwieldy, vague and error-strewn process”.
In January 2016 planning permission was granted for the new 24-classroom complex on the Duntahane road in Fermoy.
Students were today accompanied by the local Fermoy Concert Band as they walked from their old school to their new building.
“It’s hard to believe that we’ve come this far. When we started our campaign the new Gaelscoil Project in Fermoy had all but stagnated. There were lots of empty promises and misleading headlines from politicians, and so many unanswered questions,” says Vivienne Dempsey, Chairperson of the New School Action Group.
Sean Mac Gearailt, Principal at Gaelscoil de hÍde, couldn’t wait to show the children their new school: “We always said that we wouldn’t believe the school would be ours until we turned the key in the door. Our hopes had been dashed too many times. Well now we have the keys and we’re delighted.”
The Irish question for the new secondary school in Portlaoise
Feabhra 20, 2017
Dunamase College – the new secondary school that will open in Portlaoise in September – will offer students the opportunity to learn through Irish as well as English. And it was the Irish-language element that created most of the questions at last Thursday’s information night.
The meeting was told that for the first year that staff recruited in the first year “will have to be fluent in both languages.”
Those present were also told that students who enter the school without having attended an Irish-speaking primary school will be able to adapt very quickly.
An Irish-speaking secondary school in Kilkenny was used as an example.
“In Kilkenny, only 40% of the students came into the school from an Irish medium primary school. And they ‘caught up’ very quickly,” said Paul Fields who is the Laois-Offaly Eductation and Training Board (LEOTB) Director of Schools.
“A lot of the time in secondary school are picking up new terminology anyway.”
It was also suggested that a course be run during the summer to allow the new students bridge the gap and possibly one for parents also “so they can have all the basic phrases”.
A school in Kildare was also used as an example where it started with only nine students but offered 18 subjects and some of those students are now “doctors, engineers and one is back as a teacher in the school”.
“Teachers will be specialists in their own subjects and fluent in Irish,” added Aoife Elster, the school’s principal. “For the first year, all staff will have to be fluent in Irish. Plenty of teachers out there. “Part of teacher skill set. Not negotiable.”
Joe Cunningham, CEO of the LOETB, added “”I have no doubt we will get the necessary staff and the standard we require.”
It was also confirmed that teachers in the new school will be referred to by their first name, such as ‘Muinteoir Aoife’.
http://www.laoistoday.ie/2017/02/20/irish-question-new-secondary-school-portlaoise/
FOLÚNTAS: Múinteoir Eacnamaíocht Bhaile
Feabhra 16, 2017
Múinteoir Eacnamaíocht Bhaile de dhíth láithreach ar Choláiste Oiriall, Muineachán.
Tuilleadh eolais ón Phríomhoide, Brendan Ó Dufaigh ag 086 3815672
TG4 FOGHLAIM Acmhainn Nua Oideachais do Bhéaltriail Ghaeilge na hArdteistiméireachta.
Feabhra 16, 2017
PREASRÁITEAS DÁTA: 06.02.17
TG4 FOGHLAIM
Acmhainn Nua Oideachais do Bhéaltriail Ghaeilge na hArdteistiméireachta.
Tá TG4 i gcomhar le hOllscoil na hÉireann, Gaillimh tar éis suíomh nua físe a chur ar fáil ar www.tg4.ie/foghlaim do dhaltaí iar-bhunscoile atá ag ullmhú do Bhéaltriail Ghaeilge na hArdteistiméireachta.
Is acmhainn nua oideachais closamhairc TG4 Foghlaim, atá curtha in oiriúint do riachtanais dhaltaí na hArdteistiméireachta, ach is féidir le foghlaimeoirí ar leibhéal ar bith an t-ábhar seo a úsáid lena gcuid scileanna Gaeilge a fhorbairt. Tá an acmhainn seo ar fáil saor in aisce do dhaltaí agus d’fhoghlaimeoirí eile in Éirinn agus ar fud an domhain.
Is furasta an suíomh gréasáin nua seo a úsáid agus beidh ábhar nua á chur ar fáil ann go leanúnach; ag tús gach seachtaine i rith na scoilbhliana, cuirfear cleachtaí nua in airde ann atá bunaithe ar mhíreanna físe ó scoth na gclár ar TG4. Tá na ceachtanna féin bunaithe ar thopaicí an tSiollabais Ardteistiméireachta agus ar fáil saor in aisce.
Lena chois sin, beidh léiriú físe ar fáil ar TG4 Foghlaim ar bhrí liteartha agus ar bhrí mheafarach na ndánta atá ar an Siollabas, mar aon le próifíl iomlán ar na filí agus cur síos ar chúlra na ndánta.
Is comhpháirtíocht idir TG4 agus Ollscoil na hÉireann, Gaillimh an togra seo agus táthar ag súil go rachaidh sé chun tairbhe do dhaltaí agus do mhúinteoirí araon. Deir Leascheannasaí TG4, Pádhraic Ó Ciardha, go bhfuil an togra seo curtha le chéile mar thoradh ar iarratais go leor atá déanta ag múinteoirí (agus a gcuid daltaí) ar an gcainéal le beagán blianta:
“Is cóir agus is deas linn togra oideachasúil mar seo a sheoladh mar chruthúnas breise ar an leas poiblí a dhéanann TG4 ag cur na Gaeilge chun cinn ar fud na cruinne.”
Leagann Príomhfheidhmeannach Acadamh na hOllscolaíochta Gaeilge, Dónall Ó Braonáin, béim ar thábhacht an togra:
“Is iontach go bhfuil taighde ceannródaíoch ar an sealbhú teanga á roinnt ar mhúinteoirí agus mic léinn ardteistiméireachta a bhuíochas d’acmhainní foghlama den chéad scoth.”
Tuilleadh Eolais: caroline.ni.dhubhchoin@tg4.ie/091 505050
- Suíomh TG4 Foghlaim: http://www.tg4.ie/ga/foghlaim/
- Mír físe ón seoladh oifigiúil: https://www.youtube.com/watch?v=GwQNXRuFTyE&list=PLZCDKZI5tB4rOCDhDX51NAvlMwGHesX99
Fíbín ag cur tús le clár na bliana le Clann Lir
Feabhra 16, 2017
Tá Áras Inis Gluaire ag obair ar chomhléiriú le Fíbín ar leagan nua den scéal Clann Lir, faoi threoir a Stiúrthóir Ealaíonta, Brendan Murray. Is seó ar leith atá ann a thugann ealaín, damhsa, scéalaíocht agus ceol le chéile.
Cruthóidh an t-ealaíontóir Dara McGee sraith íomhánna corraitheacha beo ar stáitse le linn an scéil agus an méid a thit amach nuair a díbríodh Finola agus a triúr deartháireacha chun 900 bliain a chaitheamh mar ealaí i mbun ceoil i trí cheantar iargúlta in Éirinn.
Beidh Clann Lir á léiriú i Maigh Eo, i nGaillimh agus i gConamara mar chuid d’imeachtaí Sheachtain na Gaeilge 2017. Tá an seó feiliúnach do gach aoisghrúpa.
IONAID & DÁTÁI:
- 2 Márta: 11r.n, Áras Inis Gluaire, Béal an Mhuirthead, Co. Mhaigh Eo
- 13 – 15 Márta: Seanscoil Sailearna, Indreabhán, Co. na Gaillimhe
*13 & 14 Márta ag 10r.n & 12i.n
*15 Márta ag 8i.n
- 15 & 16 Márta: 10:30r.n & 12i.n, An Taibhdhearc, Gaillimh
BUAIGH 5 x €100 DE LEABHAIR DO LEABHARLANN DO SCOILE LE FUTA FATA ‘AN BILLIÚNAÍ BEAG’ LE DAVID WALLIAMS AR FÁIL GO LUATH!
Feabhra 16, 2017
Nuair a d’fhógair muid roimh Nollaig go raibh muid ag obair ar leagan Gaeilge de scéal David Walliams, Billionaire Boy, bhí iontas orainn faoin méid suime a cuireadh ann. Tá aistriúcháin go leor den chineál seo foilsithe le gairid i nGaeilge, ina measc eagráin Futa Fata den Diary of a Wimpy Kid – ach is léir dúinn go bhfuil an-suim ag an bpobal iontu.
Agus muid ag obair ar an Wimpy Kid, bhí dúshlán ar leith ag baint le Gaeilge a chur ar an teideal. Theastaigh cúnamh uainn agus thairg muid beart leabhar mar dhuais. Cuireadh an-suim sa chomórtas agus bhí muide an-sásta leis an teideal a tháinig as: Dialann Dúradáin.
Ní raibh an dúshlán céanna ag baint le Billionaire Boy, ach bhí gné amháin den obair aistriúcháin a bhí deacair. Is breá le David Walliams liostaí greannmhara a chur san áireamh ina chuid scéalta. Ní heisceacht ar bith é an ‘Billiúnaí Beag.’
I lár an scéil sin, tá trácht ar mhúinteoir a bhfuil ainm aisteach air. Déanann an t-údar liosta ainmneacha a mbeadh an scoil ar fad ag magadh faoi, dá mbeadh ceann ar bith acu ar mhúinteoir. Seo cúpla sampla ón liosta:
Bea O’ Problem
Neil Down
Doris Closed
Bhí sé dodhéanta na hainmneacha sin a aistriú, mar sin chum muid ár gcuid féin. Seo cuid acu sin:
Neil May Gomaith
Jay Suí-Bí
Tom Aodh Tuirseach
Bhí 49 ainm ar fad le cumadh agus tá muid sásta go maith lenár liosta. Ach seo an cheist: an bhfuil SIBHSE in ann cuid nua a chumadh, cuid níos fearr ná na cinn a chum muid féin?
Bí ag smaoineamh agus cuir chugainn do chuid ainmneacha amaideacha via Facebook, Twitter, rphost, post an tseilide, post an cholúir – pé bealach is maith leat. Roghnóidh muid na cinn is ansa linn agus beidh duaiseanna ar fáil. Sea mhuis, 5 x luach €100 de leabhair, ó chatalóg 2017 Futa Fata, beartanna a bheidh le bronnadh ag na mbuaiteoirí ar leabharlann scoile dá rogha féin.
Tá cead ag duine ar bith, idir trí bliana agus 133 bliana d’aois bheith páirteach. Fiú más duine fásta agus más é Bláth Cliath nó Cian Fáth is ainm duit, beidh fáilte roimh do chuid moltaí a fhad is a bhronnann tú na leabhair ar leabharlann scoile má bhuann tu an duais mhór. Tá go dtí meánlae ar an 03 Márta 2017 agaibh.
Ian Tacharfad! Ar aghaidh libh. Tusa tú féin, Dane Deifir!!!
*Seolfar An Billiúnaí Beag i siopa Easons, Sráid Uí Chonaill, 07 Márta 2017 11am.
Bag2School / Bag2TheFuture
Feabhra 16, 2017
Bag2School / Bag2TheFuture
Bridge St, Carndonagh, Co.Donegal
ROI – Office: 074 93 73330 Mob: 083 8372876
N.I – Office: 00353 7493 73330
Company No: 500939
www.bag2school.ie www.bag2thefuture.ie
Proud Fundraising partners for LauraLynn House and CanTeen Ireland.
Líomhaintí faoi ‘éilíteachas’ Gaelscoileanna ‘bréagnaithe’ ag figiúirí
Feabhra 16, 2017
Tá 74 scoil lán-Ghaeilge agus Gaeltachta aitheanta anois mar scoileanna DEIS, cruthúnas, dar le Gaeloideachas, go gcuireann na scoileanna sin fáilte roimh chách
Dar leis an eagraíocht Gaeloideachas go gcuireann cinntí na Roinne Oideachais maidir le scoileanna faoi mhíbhuntáiste “deireadh leis an argóint gur scoileanna éilíteacha iad scoileanna lán Ghaeilge”.
Thug an eagraíocht le fios go bhfuil 74 scoil lán-Ghaeilge agus Gaeltachta aitheanta anois mar scoileanna DEIS, rud a fhágann go bhfuil tromlach na ndaltaí faoi míbhuntáiste oideachasúil i scoil amháin as gach cúig scoil lán-Ghaeilge.
Is minic é curtha i leith scoileanna lán-Ghaeilge ag colúnaithe nuachtán agus dreamanna eile nach mbaineann na scoileanna sin ach le daoine atá go maith as.
I gcolún nuachtáin a foilsíodh an mhí seo caite, mar shampla, mhaígh an colúnaí de chuid an Sunday Independent, Sarah Carey, go raibh cur chuige ‘segregationist’ ag Gaelscoileanna.
Dúirt Carey freisin gur mheabhraigh dearcadh tuismitheoirí Gaelscoileanna síochánaithe nach raibh sásta troid in aghaidh na Naitsíoch.
Dar le Yvonne Ní Mhurchú, Uachtarán Gaeloideachas, go mbréagnaíonn an t-eolas faoi scoileanna DEIS na líomhaintí maidir le héilíteachas.
“Tá sé in am go n-aithneodh daoine go bhfuil réimse leathan scoileanna ag feidhmiú trí mheán na Gaeilge. Tá scoileanna againn i gceantracha faoi mhíbhuntáiste i gcathracha, bailte móra agus faoin dtuath i ngach cuid den tír.”
Dúirt Uachtarán Gaeloideachas go raibh “an fhianaise soiléir” agus go gcaithfí anois “cothrom na féinne” a thabhairt do scoileanna lán-Ghaeilge sa phlé atá ar siúl faoi láthair maidir leis an reachtaíocht nua atá á beartú i dtaobh polasaí iontrála scoileanna.
Dúirt Yvonne Ní Mhurchú go bhfuil scoileanna lán-Ghaeilge agus Gaeltachta eile ann “atá an-mhí-shásta nach bhfuair siad aitheantas mar scoileanna DEIS, Scoil Rann na Feirste in Dún nan Gall ina measc.
Dúirt Pól Ó Ruiséal, Príomhoide Scoil Rann na Feirste, go raibh “iontas” agus “díomá” air nár tugadh stádas DEIS don scoil.
“Níl slat tomhais chothrom á húsáid ag an Roinn Oideachais agus iad ag roghnú scoltacha don Scéim. Táthar ag tabhairt droim lámha le scoltacha atá ag teagasc tré mheán na Gaeilge”.
Tá “imní” ar Ó Ruiséal, a dúirt sé, nach gcuirfidh tuismitheoirí a bpáistí chuig scoileanna nach bhfuil stádas DEIS acu.
D’fhéadfadh “impleachtaí tromchúiseacha” a bheith ag a leithéid don oideachas lán-Ghaeilge amach anseo, a dúirt Ó Ruiséal.
Dúirt Bláthnaid Ní Ghréacháin, Ardfheidhmeannach Gaeloideachas, go gcuireann scoileanna lán-Ghaeilge agus Gaeltachta “fáilte roimh pháistí agus daoine óga ó gach cineál cúlra teanga, cultúir agus socheacnamaíochta”. Bhí sé riachtanach, a dúirt sí, go mbeadh “buntáiste breise an oideachais lán-Ghaeilge” ar fáil do ghasúir atá faoi mhíbhuntáiste oideachasúil.
http://tuairisc.ie/liomhainti-faoi-eiliteachas-gaelscoileanna-breagnaithe-ag-figiuiri/
Imní faoin scéal nach mbeidh aon mhúinteoir breise á chur ar fáil in 2017/18 faoin bPolasaí Oideachais Gaeltachta
Feabhra 16, 2017
Tá imní léirithe ag an eagraíocht Gaeloideachas faoi ráiteas a rinne an Roinn Oideachais maidir le soláthar múinteoirí breise do scoileanna Gaeltachta faoin bPolasaí Oideachais Gaeltachta.
Fógraíodh an tseachtain seo nach mbeidh aon mhúinteoir breise á chur ar fáil do scoileanna Gaeltachta faoin bPolasaí don scoilbhliain 2017/18. Gealladh sa Pholasaí go mbeadh 30 múinteoir bunscoile agus 30 múinteoir iarbhunscoile breise ar fáil do scoileanna Gaeltachta ón scoilbhliain 2018/19 ar aghaidh.
Deir Gaeloideachas go bhfuil an baol ann anois nach mbeidh ar chumas na Roinne an plean a leagadh amach maidir le soláthar múinteoirí le Gaeilge a chur i bhfeidhm faoi thús na scoilbhliana i Meán Fómhair 2018.
Níl an clár oiliúna do bhunmhúinteoirí a luaitear sa Pholasaí, an Clár Oiliúna Tosaigh Múinteoirí, curtha amach ar tairiscint go fóill ag an Roinn Oideachais agus níl ach clár amháin a chuireann oiliúint i nGaeilge ar fáil do mhúinteoirí iarbhunscoile, an Mháistreacht Ghairmiúil in Ollscoil na hÉireann, Gaillimh.
Cáileoidh 34 múinteoir iarbhunscoile ón gcúrsa sin don scoilbhliain 2017/18. Deir Gaeloideachas nach leor an méid sin le freastal ar an éileamh atá ann ó scoileanna Gaeltachta.
“Saincheisteanna iad seo i dtaobh chur i bhfeidhm an Pholasaí agus cé go bhfáiltíonn muid roimh an Pholasaí féin, is gá soláthar cuí a dhéanamh le scoileanna a chumasú le tabhairt faoi, chun go mbraithfidh siad úinéireacht ar an bPolasaí agus go mbeidh sé mar thacaíocht seachas mar bhagairt acu.
“Tá Gaeloideachas ag súil go mór le bheith rannpháirteach sa choiste comhairleach chun go mbeidh guth na scoileanna féin le cloisteáil ag gach staid den phróiseas atá romhainn,” a dúirt Bláthnaid Ní Ghréacháin, Ardfheidhmeannach Gaeloideachas.
Mí Eanáir, ainmníodh an Dochtúir Treasa Kirk ina ceannaire ar an Aonad nua Gaeltachta sa Roinn Oideachais atá leis an bPolasaí Oideachais Gaeltachta a chur i bhfeidhm. Ainmníodh baill eile an Aonaid an mhí seo caite freisin, an Príomhoifigeach Cúnta, Roisin McCauley agus an tArdoifigeach Feidhmiúacháin, Derek Hollingsworth.
Seoladh an Polasaí Oideachais Gaeltachta ar an gCeathrú Rua i mí Dheireadh Fómhair seo caite. Caithfidh aon bhunscoil atá ag iarraidh aitheantas mar scoil Ghaeltachta feasta staonadh ó theagasc an Bhéarla sa chéad dá bhliain scolaíochta agus polasaí lán-tumoideachais a chur i bhfeidhm.
Go dtí seo b’ionann scoil Ghaeltachta agus aon scoil a bhí lonnaithe i gceantar oifigiúil Gaeltachta, ach ní hamhlaidh a bheidh níos mó agus stádas Gaeltachta ag brath feasta ar chritéir theangeolaíochta seachas ar an tíreolaíocht. Is é a bheidh i scoil Ghaeltachta ach a gcuirfear an polasaí i bhfeidhm “ná scoil a thiomnaíonn do na réimsí curaclaim agus na hábhair churaclaim uile a sholáthar trí mheán na Gaeilge” agus a oibríonn leis an bpobal trí mheán na Gaeilge.
Gealladh go gcuirfear an polasaí i bhfeidhm “de réir a chéile” ó Mheán Fómhair na bliana seo agus €1 milliún a bheidh ar fáil don obair sin an bhliain seo chugainn.
De réir an pholasaí, an chéad pholasaí dá leithéid ó bhunú an Stáit, ní hamháin go mbeidh ar an mbunscoil atá ag iarraidh aitheantas Gaeltachta a bhaint amach an tréimhse lán-tumoideachas a chur i bhfeidhm, ach beidh orthu a chinntiú chomh maith gur i nGaeilge amháin a dhéanfar gnó na scoile ar fad.
Taighde: An Leanúnachas ón mbunscoil go dtí an iar-bhunscoil lán-Ghaeilge
Feabhra 15, 2017
Tá réimse leathan taighde mar a bhaineann le hoideachas lán-Ghaeilge, tumoideachas agus eile ar fáil le híoslódáil ó chartlann Gaeloideachas, féach http://www.gaelscoileanna.ie/taighde/. Seo thíos cuid den taighde is déanaí a cuireadh leis an gcartlann:
- An Leanúnachas ón mbunscoil go dtí an iar-bhunscoil lán-Ghaeilge – cur i láthair ó Chomhdháil Oideachais 2016 (PDF, 141KB)
- Tuairisc Taighde -An Leanúnachas ón mbunscoil go dtí an iar-bhunscoil lán-Ghaeilge i bPoblacht na hÉireann (PDF, 848KB)
