Méid an Téacs

Cúnamh don bhéal triail

Eanáir 9, 2014

Tá cúrsa nua curtha le chéile ag Conradh na Gaeilge do mhic léinn atá ag déanamh scrúdú na hArdteistiméireachta agus atá ag iarraidh cur lena gcumas labhartha Gaeilge.

Ar ndóigh tá tábhacht bhreise leis an scrúdú seo anois os rud é go bhfuil 40% de na marcanna iomlán sa scrúdú ag dul don scrúdú béal. Beidh cúrsa Chonradh na Gaeilge ar siúl gach tráthnóna Aoine in Áras na nGael, 45 Sr. Doiminic, ar feadh tréimhse 10 seachtain agus déanfar freastal ar mhic léinn atá ag staidéar don ard leibhéal agus don ghnáth leibhéal. Cuirfear béim faoi leith i gcothú muinín na mic léinn sa teanga agus cuirfear an teanga os a gcomhar mar ghnáth theanga cumarsáide. Bainfear leas as réimse leathan uirlisí múinteoireachta agus cinnteofar freisin go mbeidh na mic léinn ag foghlaim faoi gach gné den teanga.

Is féidir clárú don chúrsa nua anois ar www.arasnangael.ie nó is féidir eolas a fháil ach glaoch a chur ar 091 567824 nó conradh@bradan.iol.ie.

www.advertiser.ie

Coláiste Chroí Mhuire

Eanáir 9, 2014

Located on the stunning coastline of Galway Bay, Coláiste Chroí Mhuire is a Gaeltacht school which welcomes students from Galway, Barna, Furbo, Spiddal, Inverin, Moycullen, and further afield to attend this highly academic, all-Irish, school which provides a wide range of subjects and extra-curricular activities.

CCM students enjoy a wide range of subjects in this highly academic school. Subjects to Leaving Cert include chemistry, physics, biology, business, accounting, history, geography, design and communication graphics, construction, art, music, and home economics, as well as Irish, English, French, and maths. The optional transition year and Leaving Certificate Vocational programmes are popular with students, and are widely acknowledged as being of significant help to students as they complete their second level education. The school cleverly takes advantage of its stunning coastal site to provide kayaking, hurling on the beach, jogging on the prom, cross country running, and coastal field trips. Students also enjoy football, hurling, basketball, table tennis, and soccer. As well as subject based tours, competitions, and activities, students compete in events as varied as debating, music competitions, Lego robotics, and the annual school concert. Visit the gallery on the school’s website www.ccm.ie to get a taste of the various activities the students enjoy in this highly respected secondary school.

www.advertiser.ie

Ranganna Gaeilge an Earraigh i nGaillimh

Eanáir 9, 2014

Cuirfear tús leis an gcéad shraith ranganna Gaeilge eile in Áras na nGael ar oíche Luain 27 Eanáir.

Is féidir clárú ar líne ag www.arasnangael.ie. Beidh ranganna Gaeilge ar siúl i roinnt ionad eile ar fud an chontae chomh maith le himeachtaí eile chun deis a thabhairt d’fhoghlaimeoirí úsáid a bhaint as an méid atá á fhoghlaim acu. Chomh maith le ranganna an Earraigh tá amchlár ullmhaithe ag Conradh na Gaeilge do na ranganna ar fad do 2014, ina measc na dianchúrsaí éagsúla a bhíonn á reáchtáil acu.

Beidh an Conradh ag leanúint freisin leis an teagmháil le hOllscoil Mhá Nuad maidir leis an gcáilíocht atá á reáchtáil ag an Ollscoil i dtaobh na Gaeilge. Ag éirí ón gcomhoibriú seo beidh deis ag na daoine atá ag freastal ar ranganna an Chonartha scrúdú a dhéanamh chun cáilíocht Eorpach a bhaint amach, más mian leo é sin a dhéanamh. Gach eolas ó Chonradh na Gaeilge, 45 Sráid Doiminic, Gaillimh, 091 567824, nó conradh@bradan.iol.ie.

www.advertiser.ie

Troid ar son chearta teanga

Eanáir 9, 2014

Is i Halla na Saoirse a thionólfar an cruinniú poiblí atá á eagrú ag Conradh na Gaeilge i mBaile Átha Cliath Dé Sathairn seo chugainn, 11 Eanáir, chun troid in aghaidh na hionsaithe atá á dhéanamh ag an Rialtas ar chearta na Gaeilge.

Cuirfear tús leis an gcruinniú ag 12.00 meán lae. Ag an gcruinniú beidh na héilimh seo leanas á chur chun cinn ag Conradh na Gaeilge: Láidriú Acht na dTeangacha Oifigiúla agus neamhspleáchas Oifig an Choimisinéara Teanga; Atheagar iomlán ar pholasaí earcaíochta an stáit le go mbeadh inniúlacht sa Ghaeilge ag 30% de státseirbhísigh nua; Deireadh a chur le maolú na Gaeilge san Aontas Eorpach; Struchtúr a bhunú mar chuid de Phlean 20 Bliain an Rialtais don Ghaeilge chun guth a thabhairt do phobal na Gaeilge agus na Gaeltachta ó dheas agus an Straitéis don Ghaeilge ó thuaidh; Seirbhísí á chur ar fáil trí Ghaeilge do phobal na Gaeltachta; Maoiniú ceart a chur ar fáil do na forais le freagracht don Ghaeilge agus don Ghaeltacht.

Tá an cruinniú oscailte don phobal agus is féidir tuilleadh eolais a fháil ó 091 567824.

www.advertiser.ie

Ainm in airde agus ar líne

Eanáir 8, 2014

Tá sé fógartha ag riarthóirí ainm.ie go bhfuil 10 mbeatha nua curtha leis an mbunachar beathaisnéise ar a bhfuil 1.3 milliún focal agus cuntas beatha ar 1,705 duine a raibh baint acu le saol na Gaeilge ó 1560 anall go dtí ár linn féin.

Ina measc siúd a bhfuil cuntas scríofa orthu tá an peileadóir aitheanta as Ciarraí Páidí Ó Sé, an scoláire Robert Welch agus an file Árannach Dara Beag Ó Fáthartaigh. Thug riarthóirí an bhunachair le fios chomh maith gurbh fhéidir cuardach a dhéanamh anois ar ainm.ie de réir téamaí éagsúla, ina measc “Slite Beatha” agus “Páirtithe Polaitíochta”. De réir na hanailíse atá déanta ag riarthóirí ainm.ie ar an mbunachar, is é Sinn Féin an páirtí is mó atá luaite le Gaeil mhóra le rá nach maireann agus é luaite i 137 den 1,705 beatha. Níl Fine Gael luaite ach seacht n-uaire ar fad sa 1,705 beatha, rud a fhágann gurb é an páirtí is mó a bhfuil tacaíocht sa Stát faoi láthair aige an mórpháirtí is lú a dtagraítear dó sa bhunachar beathaisnéise.

Tagraítear d’Fhianna Fáil i 68 beatha agus luaitear Páirtí an Lucht Oibre in 22 beatha. Dúirt Gearóid Ó Cléircín, Fiontar DCU, duine de riarthóirí ainm.ie, go raibh “ciall” leis na torthaí fad is a bhain sé le Sinn Féin mar gurbh é an páirtí is sine sa Stát é: “Bunaíodh Sinn Féin in 1905 agus bhí baint nach beag ag lucht na hAthbheochana leis an bpáirtí. Daoine a rugadh sa dara leath den 19ú haois agus a bhí gníomhach sa pháirtí le linn na tréimhse 1905–1923 is mó atá i gceist. “I gcás Fhianna Fáil bheifeá ag súil chomh maith go mbeadh líon na dtagairtí dó réasúnta ard toisc gurbh é an páirtí ba mhó agus ba rathúla in Éirinn ó 1932 go 2011.”

Tá sé níos deacra, áfach, míniú a thabhairt ar an easpa tagairtí d’Fhine Gael, dar le Ó Cléircín: “Díol suntais is ea é a laghad tagairtí d’Fhine Gael sa 1,705 cuntas beatha. Tá sé suimiúil nach luaitear Fine Gael féin, páirtí a d’eascair as cónascadh Chumann na nGaedheal agus dhá ghrúpa eile agus a bhí ar an dara páirtí is mó sa Stát ar feadh i bhfad, ach i seacht mbeatha.” Is é an ghairm is coitianta a luaitear leis na Gaeil ar ainm.ie ná “múinteoir” atá luaite le 345 beatha. Tá “scríbhneoir” sa dara háit agus “scoláire” sa tríú háit. Tá 186 sagart Caitliceach luaite mar aon le 42 ministir Protastúnach. I measc na slite beatha eile atá luaite ar ainm.ie, tá seisear mianadóirí, cúigear breithiúna, ceathrar poitigéirí, triúr máinlianna, beirt thiománaithe tacsaí agus coimeádaí tí solais amháin.

Tá ainm.ie bunaithe ar an tsraith leabhar iomráiteach, Beathaisnéis le Diarmuid Breathnach agus Máire Ní Mhurchú.

www.irishtimes.com

The surprising people speaking up for Irish

Eanáir 6, 2014

THE resignation of the Irish-language commissioner, Seán Ó Cuirreáin, is “undoubtedly the worst blow to the Irish language in many years,” say Irish-language group, Conradh na Gaeilge.

Ó Cuirreáin, appointed as the first commissioner in 2004, and re-appointed in 2010, says many civil servants and public body employees are only capable of conducting business through English. Ó Cuirreáin accused the Government of hypocrisy, and said Irish speakers in Gaeltachts were being neglected. But the Irish language is being embraced by new speakers, and this is welcomed by Foras na Gaeilge, which is responsible for the promotion of the Irish language. Dr John Walsh, a lecturer in Irish at NUI Galway, says Irish is attracting unlikely practitioners. Walsh is involved in an EU-funded project, ‘New Speakers in a Multilingual Europe’, led by Heriot-Watt University in Scotland. It involves 15 partners from Europe. Other languages include Basque, Catalan, Galician and Scottish Gaelic.

Walsh defines a ‘new speaker’ as someone who has learned Irish outside of the home; either at school, through adult classes or some other formal means. “Our project is about finding out what has encouraged these people to make thedecision to learn Irish, what their views on Irish are, what their experiences ofspeaking it are, and how they relate to native speakers,” Dr Walsh says. A few non-Irish nationals have been interviewed for the project, which is in its early stages. “The non-Irish nationals are a very interesting group, because they don’t come to the language with the baggage that a lot of Irish people bring to it. “They may be motivated through heritage connections to Ireland, or they’re simply people who are interested in integrating more fully with Irish culture. Some may be interested in moving to the Gaeltacht,” he says.

Dr Walsh says that he knows of a student from the Czech Republic who is learning Irish, and he’s aware of a number of West of Ireland-based Africans learning the language. “I know that there’s a certain amount of non-Irish nationals going to Gaelscoileanna. They’re very often people who are linguistically open, because many of them would speak three different languages already. I had students in the past who worked in a school in west Dublin, where a lot of the non-Irish nationals were very well-disposed towards the language. Their parents wanted to learn it as well,” Dr Walsh says. Some enjoy learning another language. “Irish can be an interesting challenge for them. It’s not a burden for them,” he says. However, some of the new speakers “experience hostility from Irish people. Some people don’t like the fact that a French or Spanish person would know more Irish than them. But, in general, they’ve viewed with admiration.”

Walsh says that few non-Irish people studying Irish at NUI Galway are complete beginners. They come to the university having previously attended an introductory course. “Irish is taught in a lot of universities outside of Ireland. You can study Irish in Poland, and there are dozens of universities in North America where Irish is taught. “People from these backgrounds can reach quite impressive standards of Irish. The question of difficulty in learning the language comes from some Irish people who have their own attitudes towards the language,” Dr Walsh says. “Through preliminary work that we have done on the new speakers, we’ve found that they’re very committed, and will overcome the intricacies of another language and get to grips with it.

“It shows the importance of attitude. None of the new speakers talk about the fact that they’re struggling. They’re speaking Irish quite happily and want to get better. They often talk about it as if they’re on a journey and haven’t quite got there yet. “But any objective analysis would say that they’re very good already.” Some Irish are learning the language to move away from nationalism. They’re not speaking it for patriotism. “I think a certain generation associates nationalism and patriotism with political violence in the North. But, for a lot of young people, it’s all about being tolerant and open. They tend to be very accepting people, with liberal views towards the world. “They’re accepting of all sorts of diversity. The older generation that we’ve spoken to are much more nationalist. “They might have been at school in the 1940s and 1950s, when Irish was much more strongly associated with nationalism,” he says. With the new speakers of Irish come changes in the language. “We’ve definitely experienced all sorts of linguistic innovation across the spectrum. Nobody is replicating the traditional model. Researching language revival is part of this project.

“Irish is being brought into the future. Some people can be quite daring, almost transgressive, deliberately breaking rules and almost revelling in it. Other people are more conservative, as they try to stick to the style of the Gaeltacht areas,” Dr Walsh says. While purists may not like to see Irish changing, Walsh says that “one of the cardinal rules is that language changes.”

www.irishexaminer.com

Gabh chuig Goitse!

Eanáir 6, 2014

Bunaíodh Goitse i 2010 mar pháipéar míosúil áitiúil Thír Chonaill, ach cuireadh deireadh leis i mí an Mheithimh 2011 mar gheall ar easpa maoinithe.

Cuireadh feachtas ar bonn ar na mallaibh chun an nuachtán a athbhunú agus chun trí eagrán a chur amach. D’éirigh leis – bailíodh €5,000 agus tháinig an chéad eagrán amach i mí na Nollag. Ní bhfuair an páipéar airgead ar bith ón rialtas agus rinneadh an obair uilig go deonach. Tá eagrán clóite ann agus tá sé ar an Idirlíon chomh maith (goitse.org).Tá cuma an-phroifisiúnta ar an nuachtán. Cluaitear an nuacht is déanaí (stoirmeacha mhí na Nollag ina measc!), na healaíona, siamsaíocht, oideachas agus spórt. Tá leathanach ann do dhaoine óga. Tá gearrscéal ann le Bríghid Ní Mhonachán.

Tá ómós ann le Noel Ó Gallchóir do Thomás Mac Giolla Bhríghde a fuair bás ar na mallaibh. Fuair Tomás Céim Oinigh ó Ollscoil na hÉireann, Gaillimh mar gheall ar a obair ag cruthú fostaíochta i nGaoth Dobhair agus ag cur chun cinn an chultúir agus na Gaeilge. Bhí sé ina bhall d’Aisteoirí Ghaoth Dobhair ó 1938 go dtí 2013. Bhí sé ina aisteoir; scríobh sé drámaí; léirigh sé drámaí. Fear soilse agus fear smidte a bhí ann fosta! Chum sé an t-amhrán ‘ Cumha an oiléain’ faoi Ghabhla. ‘Athair maith, fear céile dílis, fíor-Ghael agus fíor-Chríostaí’a bhí ann. Comhghairdeas leis an fhoilseachán nua: tá súil agam go dtiocfaidh fás agus forbairt air.

Ba chóir Goitse a chur ar bonn trachtála agus dáiliúchán a shocrú. Is léir go bhfuil na féidearthachtaí ann. De réir cosúlachta tá suim ag daoine i nGaeltachtaí eile ina leithéid. Ach nach gcuireann sé iontas ort go bhfuil grúpa áitiúil ábalta nuachtán tarraingteach beomhar a chur amach agus nach bhfuil Foras na Gaeilge in ann tacú le páipéar seachtainiúil clóite? Cad chuige a bhfuilimid ag fanacht, cad chuige a bhfuilimid ag fanacht….?

www.derryjournal.com

Irish language plans

Nollaig 20, 2013

OFFICIAL plans to preserve and protect the Irish language have gotten under way.

Minister of State for the Gaeltacht Dinny McGinley has asked for groups in three Gaeltacht areas to submit language plans.

Gaeltacht areas in south Kerry (Ciarrai Thiar), Connemara (Cois Fharraige) and Donegal (Gaoth Dobhair) were notified to submit their proposals for the scheme. Local organisations in the selected areas have until January 16 to apply to be selected to submit language plans. A further 23 areas will be selected over the coming two years.

www.independent.ie

Foilsithe ar Gaelport.com 20 Nollaig 2013
Irish Independent

Comórtas na Nollag Lár Sráide

Nollaig 20, 2013

Tá lear mór duaiseanna againn i mbliana, urraithe ag Cló Iar-Chonnachta Teo., Gael Linn, TG4, Raidió na Gaeltachta, Móinín agus Conradh na Gaeilge do léitheoirí Lár Sráide le haghaidh chomórtas na Nollag. Tá idir dearbháin, leabhair, dlúthdhioscaí agus go leor eile le buachan. Is iad seo a leanas na ceisteanna.

1. Ainmnigh an dornálaí Éireannach a bhuaigh bonn airgead ag craobh chomórtas an domhain i mbliana?

2. Ainmnigh an TD as Gaillimh Thiar a d’éirigh as páirtí parlaiminte Fhine Gael de bharr easaontas faoin mbille ar ghinmhilleadh

3. Cén t-ainm atá ar an té a chuireann an clár teilifíse Rugbaí Beo i láthair ar TG4?

4. Cá raibh Oireachtas na Gaeilge ar siúl mí na Samhna seo caite?

5. Ainmnigh an bhialann i gcathair na Gaillimhe a bhfuil réalta Michelin bainte amach aige don dara bhliain as a chéile?

6. Cá raibh Fleá Cheoil na hÉireann ar siúl i mí Lúnasa seo caite?

7. Céard é an t-ainm nua atá ar Amharclann an Druid i gcathair na Gaillimhe?

8. Ainmnigh an file Éireannach, buaiteoir an Duais Nobel sa bhliain 1995, a cailleadh i mí Lúnasa na bliana seo?

9. Ainmnigh bainisteoir nua fhoireann sacair Chathair na Gaillimhe?

10. Cén t-ainm atá ar bhanna ceoil Bruce Springstein, a bhí le feiceáil i Luimneach, Corcaigh, Béal Feirste agus Cill Channaigh i mbliana?

Tá go dtí Dé hAoine 3 Eanáir agaibh chun na ceisteanna a fhreagairt, agus is féidir iad a chur chuig Lár Sráide, Conradh na Gaeilge, 45 Sr. Doiminic, nó chuigconradh@bradan.iol.ie.

www.advertiser.ie/galway

Foilsithe ar Gaelport.com 19 Nollaig 2013

Galway Advertiser, Lár Sráide – Peadar Mac Fhlannchadha

Elliott accuses council of ‘disingenuous’ job ad to hire Irish language officer

Nollaig 20, 2013

UUP MLA Tom Elliott, has questioned if Fermanagh District Council are attempting to hire an Irish language officer ‘by a disingenuous method’.

The MLA was responding to a recent job advertisement opened by the council for an ‘Assistant Good Relations Officer (with responsibility for linguistics, ethnic minorities and cultural expression)’.

The job role indicates that a 3rd level qualification with a major component in Irish Language is ‘essential’ criteria, as is ‘proficient and fluent in Irish, both written and oral’.

Mr Elliott said: “I assumed this was for the linguistic officer that has been talked about. Why would there be a required essential criteria of such high level of Irish qualifications and knowledge and not for any other language? The job description actually talks about having responsibility for ethnic minorities, but no ethnic minority language requirement?”

He added that it ‘sounds like Fermanagh District Council is attempting to employ an Irish Language officer by a disingenuous method. The name of the post does not reflect the essential criteria requirement’.

Mr Elliott claimed it was another attempt to make unionists feel unwelcome in the county, and added that he had written to the council chief executive to ask about this and will also be asking the Equality Commission for a view on this.

However, a council spokesman replied: “The council has recently reviewed its Linguistic Diversity Policy, this work was taken forward by a cross party working group and resulted in the development of an implementation strategy. One of the actions agreed was employment of a linguistic diversity officer.

“Through the council’s Good Relations Programme the council identified an opportunity to extend its existing good relations work through the employment of an assistant good relations officer with specific emphasis on linguistics, ethnic minorities and cultural expression. This post will support the delivery of actions within the Linguistic Diversity Implementation Strategy.

“On balance it is necessary that the assistant good relations officer is proficient and fluent in Irish to support the council’s Linguistic Diversity Policy and the job description has been agreed with OFMDFM.

“This new post will assist with both the delivery of the council’s Good Relations Programme and the delivery of the council’s Linguistic Diversity policy.”

www.fermanaghherald.com

Foilsithe ar Gaelport.com 19 Nollaig 2013

Fermanagh Herald

« Previous PageNext Page »