Growing appetite among Protestant, unionist and loyalist people to learn Irish language, says wife of former PUP leader
Eanáir 10, 2014
Demand for language ‘soaring’ in east Belfast.
Linda Irvine, wife of former PUP leader Brian Ervine, pictured in east Belfast as she helps bring the Irish Language to the community
East Belfast is not known as a heartland of the Irish language. But that hasn’t stopped demand for classes in the native teanga (language) soaring. The appetite for Irish has increased to such an extent that the East Belfast Mission (EBM) has given a floor in the Skainos Centre to the Turas (Journey) project.
From one six-week taster class three years ago, EBM is now offering eight Irish language classes per week.
This evening at 6.30pm the new Irish language floor in the Skainos Centre on the Newtownards Road will be officially opened. It comprises of three rooms – a classroom, a library and an office.
The thriving Irish language classes EBM offers are connecting the loyalist community with a language that very few grew up with, learned at home or at school.
Linda Ervine, the wife of former PUP leader Brian Ervine, is the EBM Irish language development officer. She said there is a growing appetite among Protestant, unionist and loyalist people to learn it. “I’m very much a learner. It’s hard but I love it. Irish is such a beautiful language, we are steeped in it in east Belfast. We are surrounded by it,” she said. “All our place names, surnames… the list goes on.”
Linda explained to the Belfast Telegraph where her passion for the Irish language began. “I was part of the EBM’s cross-community women’s group and through an art group I signed up for a taster course at An Droichead (The Bridge) on the Ormeau Road,” she said.
“EBM was soon inundated with requests for Irish language courses. I was approached to facilitate the class. It wasn’t widely publicised, but 20 people signed up. “Since then we have grown, and next week we are starting two new outreach classes in Dundonald High School.”
The PUP’s Sam Evans will be among those sharing their Irish language journey tonight at Skainos from 6.30pm. A mural by Mark Ervine, Linda’s nephew, and son of late PUP leader David, will also be unveiled.
www.belfasttelegraph.co.uk
Loyalists line up to learn cúpla focail at language classes in heart of east Belfast
Eanáir 10, 2014
An Irish language centre has opened its doors, offering a sincere fáilte romhaibh to the people in loyalist east Belfast.
It is on the Newtownards Road. That is Bóthar Nua na hArda.
In response to keen local demand, the Turas (journey) project offers conversation-style language classes to young and old, says development officer Linda Ervine, sister-in-law of the late David Ervine.
A former UVF prisoner, he was a significant voice at the peace talks which led to the Belfast Agreement of 1998 and leader of the loyalist Progressive Unionist Party (PUP).
“People ring me on a weekly, even daily basis,” said Ms Ervine. “All we are doing is opening the door.” A former English teacher at the local Ashfield school for girls, Ms Ervine developed her love of the language which grew alongside her interest in what she calls the “hidden history” of her part of Belfast.
“I tell people Irish is all around us – it’s in our placenames, it’s everywhere,” she said. “There’s a Gaelic language here, in Scotland, in Wales and in Cornwall. It’s not just an Irish thing, it’s British as well.”
Three years ago, an Irish class began on the strongly loyalist Newtownards Road where the fada and fáinne are rarely seen. About 20 people turned up, and now there are eight classes at various levels. Provision has expanded into one of the local schools.
Housed in the Skainos centre, a community facility linked to the East Belfast Mission church, Turas offers classroom facilities, offices and a social space.
Mural
A large indoor mural depicts the twin cranes of Harland and Wolff casting their shadows over a map of the working class streets below. “The mural was painted by David’s son Mark, my nephew. There is no peace line on the map, no politics. There is no agenda.”
That’s a reference to the inclusion of the republican enclave of Short Strand and the main electoral base of local Sinn Féin councillor Niall Ó Donghaille, who attended the opening ceremony along with party colleague, bilingual Belfast Lord Mayor Máirtín Ó Muilleoir.
The opening honours went to Sam Evans, a founder member of the PUP, in the presence of unionists of all varieties and the Alliance Party. Some 120 learners have signed up for the free courses which are supported by Foras na Gaeilge and the Stormont Department of Culture, Arts and Leisure.
www.irishtimes.com
Múnla Nua Maoinithe: Ceanneagraíochtaí le fógairt ar 17 Eanáir 2014
Eanáir 10, 2014
Tá céim a trí den phróiseas roghnúcháin don Mhúnla Nua Maoinithe do na heagrais Ghaeilge atá bunmhaoinithe ag Foras na Gaeilge críochnaithe anois, agus beidh toradh an phróisis le fógairt ar Dé hAoine, 17 Eanáir 2014.
19 n-eagraíocht atá á mbunmhaoiniú faoin struchtúr reatha, ach faoin struchtúr úr a thiocfaidh i bhfeidhm ó mhí Iúil 2014, ní chuirfear maoiniú ar fáil ach do 6 cheanneagraíocht. Tá súil faoin múnla nua go mbeidh seirbhísí níos fearr á gcur ar fáil ar bhonn áitiúil agus go mbeidh caiteachas ar na seirbhísí sin níos éifeachtaí agus níos éifeachtúla dá bharr.
Trí chéim a bhain leis an bpróiseas roghnúchán, faoi chéim a haon, b’éigean d’eagraíochtaí a spéis a léiriú agus foirm chuimsitheach a líonadh a bhain le hobair agus le comhdhéanamh na heagraíochta. Faoi chéim a dó, bhí aighneacht shubstainteach le hullmhú ag na heagrais sin ar glacadh lena léirithe suime agus bhí seo le cur faoi bhráid Fhoras na Gaeilge roimh an 6 Nollaig 2013.
Níor éirigh le gach eagraíocht dul chomh fada leis an mbabhta deiridh. Sa bhabhta seo, cuireadh agallamh struchtúrtha ar Cheannasaí agus Cathaoirleach na n-eagraíochtaí. Tionóladh na hagallaimh seo i mBaile Átha Cliath ar Dé Máirt agus Dé Céadaoin na seachtaine seo, agus beidh toradh an phróisis iomláin á fhógairt ar Dé hAoine na seachtaine seo chugainn.
Do na heagrais nach n-éiríonn leo stádas mar cheanneagraíocht a bhaint amach, tiocfaidh deireadh lena mbunmhaoiniú ó Fhoras na Gaeilge ar an 30 Meitheamh 2014.
I gcás mórchuid na n-eagraíochtaí bunmhaoinithe tá siad geall le bheith spleách ar Fhoras na Gaeilge mar fhoinse maoinithe, agus ba ionann deireadh le maoiniú an Fhorais agus tua an bháis dóibh.
Gaelport.com
Buaiteoirí Siansa Gael Linn 2013 ar stáitse
Eanáir 10, 2014
Ná caill ceolchoirm den scoth !
Bí i Halla na Cathrach, Baile Átha Cliath ar an Satharn, Satharn, 25 Eanáir 2014 ag 1i.n nuair a chuirfidh an grúpa ‘NUADA’ buaiteoirí Siansa Gael Linn 2013 clár iontach ceoil agus amhránaíochta i láthair mar chuid den Temple Bar Trad Fest 2014.
Saor in aisce !
Tá míle failte roimh chách.
Tuilleadh eolais : www.templebartrad.com
Foilsithe ar Gaelport.com
Singing astronaut Chris Hadfield to become Irish tourism ambassador
Eanáir 10, 2014
Astronaut Chris Hadfield – famous for singing David Bowie’s Space Oddity in space – has become an “ambassador” for Irish tourism. The former International Space Station commander put Ireland on the map with the first-ever tweet from space ‘as Gaeilge’ last year.
He arrives in Ireland today for the Laya Healthcare Pendulum Summit and the BT Young Scientist and Technology Exhibition.
Tourism Ireland is hoping that he will help put Ireland on the map again as a top destination for holidays.
The organisation has enlisted his help to showcase some of our top visitor attractions and experiences over the coming five days.
From tomorrow , he and his wife Helene will visit Croke Park and the Guinness Storehouse in Dublin. He will also visit Donegal – where he will learn ‘cúpla focal’ from some local schoolchildren – and the Inishowen Peninsula. In Northern Ireland, he will visit Armagh, Cushendall and the Glens of Antrim, as well as Titanic Belfast.
Tourism Ireland will create three short films of Hadfield’s five-day visit – featuring different themes like Gaelic games, our spectacular scenery and major visitor attractions. These films will then be shared by Tourism Ireland to around two million Facebook fans and Twitter followers worldwide. Chris Hadfield will also tweet to his more than one million followers about his experiences here.
Minister for Transport, Tourism and Sport, Leo Varadkar, said Mr Hadfield’s visit will be great for Irish tourism. “Having seen Ireland from space, it’s great to be able to give Chris Hadfield a closer look at what Ireland has to offer on the ground.”
“His enthusiasm and energy make him a great ambassador for Irish tourism, and should help to persuade many more to come and see Ireland close-up in 2014. I’m really delighted he has agreed to help us out.”
Niall Gibbons, Tourism Ireland’s CEO, said the astronaut has shown “tremendous generosity” towards Ireland. “We are delighted to welcome Chris Hadfield to Ireland. I would like to personally thank him for his tremendous generosity in agreeing to help us promote the island of Ireland around the world.”
“Of course, he already began promoting Ireland last year, with the dramatic photos he tweeted from the International Space Station to his huge Twitter fanbase.”
“Chris is an enormously popular, global figure and I am confident that our films of his visit to Ireland will be seen and shared by millions of potential holidaymakers around the world – inspiring them to come and sample the destination for themselves.”
www.independent.ie
Seiminéar ar Atógáil Phobal na Gaeilge
Eanáir 9, 2014
Beidh seimineár ar bun i gCluain Dolcáin i mí Eanáir ar bhealaí praiticiúla chun an Ghaeilge a chur chun cinn sa phobal. Is é ‘Atógáil Phobal na Gaeilge’ teideal na himeachta, a bheas ar síúl in Áras Chrónáin Dé Sathairn 25 Eanáir. Tá an seimineár dírithe ar cheantracha ina bhfuil an Ghaeilge mar theanga mhionlaigh faoi láthair agus na bealaí is éifeachtaí atá ann chun an athbheochan a spreagadh. Beidh aíonna ó eagraíochtaí pobail ó cheann ceann na tíre ag labhairt faoi ábhair éagsúla i rith an lae, idir cur chun cinn na Gaeilge i measc teaghlach, imeachtaí don aos óg agus do dhaoine fásta, cur chun cinn na Gaeilge i measc an lucht gnó agus bunú Ghaeltachtaí nua. Beidh ceardlanna ar na hábhair seo ar siúl i ndiaidh na gcainteanna chomh maith.
I measc na n-aoichainteoirí a bheas ann ar an lá tá Emma Ní Bhroin ó Ghlór Cheatharlach, Seán Ó Maoilste ó Chairde Teo, Helena Ní Dhea ó Ghael-Taca Chorcaí agus Séamas Mac Seáin ó Ghaeltacht Bhóthair Seoighe i mBéal Feirste. “Tabharfaidh an seiminéar deis do dhaoine ar spéis leo an Ghaeilge an taithí atá acu ó thaobh cur chun cinn na teanga sa phobal a roinnt,” arsa Colm Ó Broin, Cathaoirleach Choiste Ghaeilge Áras Chrónáin. “Beidh muid ag díriú ar an taobh praiticiúil den athbheochan, na rudaí a oibríonn sa phobal.
Tá fáilte roimh gach éinne atá ag iarraidh an Ghaeilge a atógáil mar theanga phobail, idir dhaoine atá i mbun oibre faoi láthair agus daoine atá ag machnamh ar imeachtaí nó ghrúpa pobail nua a eagrú amach anseo. “Creideann muid go mbeidh an-tairbhe ann don athbheochan,” ar seisean.
Beidh an seiminéar ag tosú ag 9.45rn Dé Sathairn 25 Eanáir agus is féidir tuilleadh eolais a fháil ó colmobroin@yahoo.ie nó 086 3927090.
Clár
09.45: Fáilte
10.00: Tógáil páistí le Gaeilge Ionadaí ón gCarn, Carn Tóchair, Doire.
10.30: Imeachtaí don Aos Óg Anita Nic Amhlaigh – Glór na Ríogh, Nás na Ríogh.
11.00: Imeachtaí do Dhaoine fásta Emma Ní Bhroin – Glór Cheatharlach
11.30: An Ghaeilge san Earnáil Ghnó Helena Ní Dhea – Gael Taca Chorcaí
12.00: Comhoibriú le hEagraíochtaí Phobail Seán Ó Maoilste – Cairde Teo, Ard Mhacha
12.30: Lonnaíochtaí Nua Séamas Mac Seáin, Gaeltacht Bhóthar Seoighe, Béal Feirste
13.00: Lón
14.00: Ceardlanna*
15.30: Tuairiscí ó na Ceardlanna
16.30: Óráid Deiridh
*Beidh ceardlanna ar siúl ag na haoichainteoirí ar na hábhair a bhí faoi chaibidil acu chun deis a thabhairt do dhaoine plé níos doimhne a dhéanamh ar na ceisteanna éagsúla.
Foilsithe ar Gaelport.com
Ranganna Gaeilge á reáchtáil ag Conradh na Gaeilge 2014
Eanáir 9, 2014
Tá Conradh na Gaeilge i Baile Átha Cliath ag reáchtáil ranganna Gaeilge do dhaoine fásta.
Cuirfear tús leis na ranganna ar 28 -30 Eanáir 2014
Beidh leibhéal éagsúla ar fáil ó thosaitheóirí go hardrang
Am: 7-0-9i.n (sos tae ag 8i.n)
Fad Téarma: 10 seachtaine (rang sa tseachtain)
Ionad:
Conradh na Gaeilge
6 Sráid Fhearchair
Baile Átha Cliath 2
Táille: €180
Tá ard-thaithí ag múinteoirí Chonradh na Gaeilge ag múineadh agus ag tabhairt chúnaimh d’fhoghlaimeoirí le blianta fada.
Bíonn líon na ndaoine i ngach rang beag i gcónaí le béim mhór ar rannpháirtíocht na ndaltaí agus ar riachtanais an mhic léinn.
Má theastaíonn foirm iarratais nó tuilleadh eolais uait bí i dteagmháil le Conradh na Gaeilge ag 01 4757401 nó seol ríomhphost chuig eolas@cnag.ie
Is féidir clárú ar -líne ag www.cnag.ie chomh maith.
Spriocdháta don gComórtas Amhrán Pan Cheilteach
Eanáir 9, 2014
Tá an spriocdháta le haghaidh iarratais don chomórtas náisiúnta chun Amhrán nua a roghnú le bheith san iomaíocht ar son na hÉireann i gComórtas Idirnáisiúnta Pan Cheilteach 2014 ag druidim linn. Ní foláir na hamhráin a bheith as Gaeilge agus is gá na focail agus an ceol a bheith nuachumtha. Glacfar le hamhráin thraidisiúnta, pop amhráin, amhráin tíre agus amhráin rac-cheilteach ar dhlúthdhioscaí suas go 5.00i.n. ar an 31ú Eanair 2014.
Déanfar gearrliosta de na hiarratais is fearr agus beidh na hamhráin a roghnófar le canadh ag an gcomórtas náisiúnta a reachtáilfear san Ostán Seven Oaks, Ceatharlach ar an Satharn,8ú Márta. Beidh painéal de mholtóirí aitheanta i mbun moltóireachta agus bronnfar €1,000 ar an mbuaiteoir. Déanfaidh IMRO urraíocht ar an gcomórtas náisiúnta i gcomhar le Gael Linn. Beidh an t-amhrán a roghnófar in iomaíocht leis na hamhráin nua-chumtha eile ag Alba, An Bhreatain Bheag, Oileán Mhanainn, An Choirn agus An Bhriotáin um Cháisc i nDoire don trófaí Pan Cheilteach 2014.
Beidh comórtas speisialta i mbliana d’iomaitheoirí faoi 17 mbliana d’aois ar an oíche chéanna. Mar sin cuirfear fáilte roimh amhráin nuachumtha ó amhránaithe aonair agus ó ghrúpaí ceoil óga agus beidh €200 chomh maith le trófaí le buachaint.
Tá rialacha agus foirm iarratais ar an suíomh greasáin www.panceltic.ie faoi Comórtais. Is Glór Cheatharlach atá ag eagrú an chomórtais náisiúnta agus tá gach eolas ar fáil ach glaoch ar oifig Ghlór Cheatharlach ar 085/1340047, 087/2857048, 059 9158105 nó is féidir scríobh chuig emma@glorcheatharlach.ie.
An seoladh do dhlúthdhioscaí agus iarratais roimh 5.00i.n. ar 31ú Eanair ná
An Comórtas Amhrán Pan Cheilteach 2014, Glór Cheatharlach, Sráid an Choláiste, Ceatharlach, Co. Cheatharlach.
Foilsithe ar Gaelport.com
Sonraí á bhfógairt ag an Aire Quinn faoi dheontais chun scéimeanna do leabhair scoile ar cíos a chur ar bun i mbunscoileanna
Eanáir 9, 2014
€15 milliún lena gcur ar fáil thar thrí bliana do bhunscoileanna nach bhfuil scéimeanna do leabhair scoile ar cíos acu faoi láthair
Inniu, nocht an tAire Oideachais agus Scileanna, Ruairí Quinn, TD, pleananna chun a chinntiú go mbíonn scéim do leabhair ar cíos ar siúl ag gach bunscoil sa tír.
Tá na pleananna seo ceaptha chun na costais scoile ar thuismitheoirí a laghdú agus is cuid den chlár oibre mór iad atá ag an Aire Quinn chun dul i ngleic le costais arda a bhaineann le dul ar scoil.
Mar chuid de Bhuiséad 2014, d’fhógair an tAire Quinn go raibh sé tar éis €15 milliún a aimsiú chun tacú le cur ar bun scéimeanna do leabhair ar cíos i mbunscoileanna nach bhfuil á n-oibriú faoi láthair. Táthar chun an t-airgead seo a úsáid mar shíolchaipitil chun deis a thabhairt do bhunscoileanna scéimeanna do leabhair ar cíos dá leithéid a chur ar bun.
Chuir an Roinn Oideachais agus Scileanna ceist ar na bunscoileanna go léir i nDeireadh Fómhair seo caite an raibh scéim do leabhair ar cíos ar bun acu. Thug breis is 80 faoin gcéad díobh le fios go raibh scéim do leabhair ar cíos ar bun acu.
Ag labhairt dó i mBunscoil na Toirbhirte, Warrenmount, Baile Átha Cliath 8 mhol an tAire na scoileanna ar nós Warrenmount, a bhfuil scéimeanna dá leithéid ar bun acu cheana.
“Cúis áthais dom a fheiceáil go bhfuil an oiread sin de na bunscoileanna againn tar éis scéimeanna do leabhair ar cíos a chur ar bun as a stuaim féin. Tá siad cheana féin ag cabhrú le tuismitheoirí costas na leabhar a laghdú,” adúirt sé.
“Seolfar an maoiniú atá aimsithe agam anois go dtí na scoileanna sin nach bhfuil scéimeanna dá leithéid curtha ar bun acu go fóill, i dtreo is go mbíonn deis ag gach tuismitheoir, is cuma cá bhfuil a chlann ag dul ar scoil, na costais a bhaineann leis sin a laghdú.”
Táthar ag tabhairt cuireadh trí litir anois do scoileanna iarratas a chur isteach ar dheontas chun scéimeanna do leabhair ar cíos a chur ar bun, faoi réir ag na critéir atá leagtha amach thíos. Is é 31ú Eanáir an spriocdháta d’iarratais a fháil.
Táthar ag súil go bhfaighidh scoileanna intofa DEIS (Comhionannas Deiseanna a Sheachadadh i Scoileanna) €150 in aghaidh an pháiste thar thrí bliana, agus go bhfaighidh scoileanna nach scoileanna DEIS iad €100 in aghaidh an pháiste.
Cuirfear in iúl do scoileanna faoi dheireadh an Earraigh cén chaoi ar éirigh lena n-iarratais agus táthar ag súil le deontais a chur ar fáil faoi mhí Bhealtaine chun lándóthain ama a thabhairt do scoileanna téacsleabhair a cheannach agus na scéimeanna do leabhair ar cíos a chur ar bun in am don scoilbhliain dar gcionn.
D’fhoilsigh an ROS “Treoirlínte chun Scéimeanna do Théacsleabhair ar Cíos a Fhorbairt i Scoileanna” i mí Eanáir 2013 mar shraith straitéisí do scoileanna. Féadann scoileanna a bhfuil scéimeanna dá leithéid ar bun acu suas le 80 faoin gcéad a choigilt den chostas a bhíonn ar thuismitheoirí as leabhair nua a cheannach.
Dúirt an tAire Quinn mar fhocal scoir, “Tá sé mar aidhm agam a chinntiú go mbíonn scéim do leabhair ar cíos ag gach aon bhunscoil sa tír seo. Dá bhrí sin, táim ag díriú ar scoileanna nach bhfuil scéim ar bith acu ar dtús. Dá gcuirfí gach bunscoil san áireamh mhaolófaí an maoiniú chomh mór sin gur bheag an tionchar a bheadh aige. Dá dtagadh tuilleadh maoinithe chun bheith ar fáil, áfach, ba mhaith liom na deontais a shíneadh amach chuig na scoileanna eile.”
Soláthróidh an Roinn deontas leabhar do na bunscoileanna go léir i gcónaí amach anseo. Féadtar an deontas seo, faoinar soláthraíodh €7 milliún do bhunscoileanna in 2013, a úsáid chun na scéimeanna do leabhair ar cíos atá ann cheana a nuashonrú nó a fhairsingiú.
Is mar seo a leanas na critéir intofachta do mhaoiniú faoin scéim Deontais Síolchaipitil i gcomhair Scéimeanna do Leabhair ar Iasacht/Cíos:
(a) Ní mór do na húdaráis scoile a ghabháil orthu féin scéim do théacsleabhair ar iasacht/cíos a bhunú, a chuimseoidh ceachtar acu cóipeanna crua de leabhair nó leabhair leictreonacha, do na príomhthéacsleabhair a úsáideann na mic léinn de réir an dea-chleachtais atá leaghta amach in Treoirlínte chun Scéimeanna do Théacsleabhair ar Cíos a Fhorbairt i Scoileanna ar feadh íosmhéide de 5 bhliana. Go hiondúil, caithfidh scéim do théacsleabhair ar iasacht/cíos maireadh ar feadh tuairim is cúig bhliana chun airgead slán a dhéanamh.
(b) Ní mór do na húdaráis scoile a dhearbhú nach raibh scéim do théacsleabhair scoile ar iasacht/cíos ar bun acu sa scoilbhliain 2013/14.
(c) Ní mór do na húdaráis scoile toiliú taifid airgeadais agus eile maidir le bunú, cothabháil agus oibriú na scéime do théacsleabhair ar iasacht/cíos a choimeád agus a chur ar fáil don Roinn ar a n-iarraidh. Úsáidfear gach maoiniú a sholáthrófar go heisiatach chun críche scéim do théacsleabhair ar iasacht/cíos a bhunú.
Maoiniú a chuirtear ar fáil faoi láthair do scoileanna i gcomhair leabhar:
Íoctar an deontas leabhar do gach bunscoil aitheanta agus do gach iar-bhunscoil laistigh den Scéim Saoroideachais, agus ráta breisithe á fháil ag scoileanna DEIS. Íoctar i mí an Mheithimh é gach bliain don scoilbhliain dar gcionn. Imfhálaíodh €15 milliún don chlár do 2012 agus 2013 araon.
www.education.ie
Cúnamh don bhéal triail
Eanáir 9, 2014
Tá cúrsa nua curtha le chéile ag Conradh na Gaeilge do mhic léinn atá ag déanamh scrúdú na hArdteistiméireachta agus atá ag iarraidh cur lena gcumas labhartha Gaeilge.
Ar ndóigh tá tábhacht bhreise leis an scrúdú seo anois os rud é go bhfuil 40% de na marcanna iomlán sa scrúdú ag dul don scrúdú béal. Beidh cúrsa Chonradh na Gaeilge ar siúl gach tráthnóna Aoine in Áras na nGael, 45 Sr. Doiminic, ar feadh tréimhse 10 seachtain agus déanfar freastal ar mhic léinn atá ag staidéar don ard leibhéal agus don ghnáth leibhéal. Cuirfear béim faoi leith i gcothú muinín na mic léinn sa teanga agus cuirfear an teanga os a gcomhar mar ghnáth theanga cumarsáide. Bainfear leas as réimse leathan uirlisí múinteoireachta agus cinnteofar freisin go mbeidh na mic léinn ag foghlaim faoi gach gné den teanga.
Is féidir clárú don chúrsa nua anois ar www.arasnangael.ie nó is féidir eolas a fháil ach glaoch a chur ar 091 567824 nó conradh@bradan.iol.ie.
www.advertiser.ie
