Méid an Téacs

Treoirlínte pleanála teanga foilsithe

Eanáir 17, 2014

Tá fógartha ag an Aire Stáit Donnchadh Mac Fhionnlaoich, T.D., go bhfuil na treoirlínte pleanála teanga foilsithe inniu ag an Roinn Ealaíon, Oidhreachta agus Gaeltachta.

Tugann na treoirlínte léargas ar an bpróiseas pleanála teanga mar a bhaineann sé le cur i bhfeidhm Acht na Gaeltachta 2012.

Ag fógairt na dtreoirlínte dúirt an tAire Stáit: “Tá na treoirlínte seo dírithe go príomha ar an phobal agus ar na heagraíochtaí a bheidh freagrach as ullmhú agus as feidhmiú na bpleananna teanga faoi Acht na Gaeltachta 2012”.

“Ina theannta sin, beidh na treoirlínte seo ina gcuidiú don earnáil dheonach, don earnáil phoiblí agus don earnáil phríobháideach a mbeidh ról acu tacaíocht a thabhairt, oiread agus is féidir, don phróiseas pleanála teanga”, a dúirt an tAire.

Foilsíodh na chéad fhógraí i dtaca leis na 26 Limistéir Pleanála Teanga i mí na Nollag 2013. Is iad na Limistéir atá i gceist ná:

  • Ciarraí Thiar
  • Cois Fharraige
  • Gaoth Dobhair, Rann a Feirste, Anagaire agus Loch an Iúir

Tá go dtí 14 Márta 2014 ag eagraíochtaí agus grúpaí pobail, atá lonnaithe sna Limistéir éagsúla atá i gceist nó tadhlach leo, chun iarratais a dhéanamh chuig Údarás na Gaeltachta. Bíodh na critéir pleanála teanga san áireamh in aon phlean teanga a ullmhófar amach anseo sna Limistéir Pleanála Teanga. Roghnófar Ceann-eagraíocht Pleanála Teanga le tabhairt faoin bpróiseas sa Limistéar Pleanála Teanga cuí bunaithe ar phróiseas measúnaithe an Údaráis a ghlacfaidh suas le dhá mhí ó dháta dúnta na n-iarratas.

Tabharfar tréimhse suas le 2 bhliain do cheann-eagraíochtaí plean teanga a chur faoi bhráid na Roinne le faomhadh agus is thar thréimhse 7 mbliana a chuirfear na pleananna teanga i bhfeidhm le cúnamh ó Údarás na Gaeltachta. Beidh ceann-eagraíochtaí ionadaíoch don phobal, d’eagraíochtaí pobail, do choistí agus do chumainn dheonacha agus teanga sna Limistéir Pleanála Teanga le cur le húsáid na Gaeilge sna Limistéir sin.

Is féidir gach eolas maidir leis an bPróiseas Pleanála Teanga atá á fheidhmiú ag Údarás na Gaeltachta i gcomhar leis an Roinn Ealaíon, Oidhreachta agus Gaeltachta agus Foras na Gaeilge a fháil anseo.

Foilsithe ar Gaelport.com

Rith 2014 ag druidim linn

Eanáir 17, 2014

Is gearr uainn anois go mbeidh Rith 2014 faoin lán seol.

Ar an 7 Márta 2014, cuirfear tús le Rith 2014, ollrith náisiúnta timpeall na tíre, le bata sealaíochta ag athrú láimhe idir dhaoine agus ghrúpaí reatha gach uile chiliméadar ó chuige Mumhan suas chomh fada le cúige Uladh.

Is féile náisiúnta Gaeilge é Rith 2014 a bheidh ar siúl ó 7-15 Márta 2014 i rith Sheachtain na Gaeilge. Ceithre bliana ó shin ghlac suas le 20,000 duine páirt i Rith 2010 agus dhá bhliain ina dhiaidh sin eagraíodh Rith 2012. Bhí an-rath ar na hócáidí seo agus tá súil ag an lucht eagraithe go go dtiocfaidh an pobal amach chun rith leo arís i mbliana agus go n-éireoidh thar barr le Rith 2014.

Beidh daoine ó cheann ceann na tíre ag glacadh páirt san ollrith a mhairfidh ar feadh 9 lá, ag rith ó mhaidin go hoíche, trí breis is 200 baile agus 14 Contae, idir Chúige Mumhan, Chúige Laighin agus Chúige Uladh. Is féidir le daoine ciliméadar a cheannach agus é sin a rith ó thús go deireadh. Tá os cionn 700 ciliméadar ar díol mar chuid de Rith 2014 agus ta fáilte roimh aon duine nó aon ghrúpa ciliméadar a cheannach ar an gcúrsa.

Cuirfear tús la Rith 2014 i mBaile Bhuirne i gCo. Chorcaí ar an 7 Márta 2014. As sin déanfaidh an rith a bhealach chomh fada le Eochaill, Rinn Ó gCuanach, Ros Mhic Thriúin agus an tInbhear Mór. As Bhaile Átha Cliath rachaidh sé ar aghaidh chuig an Uaimh, Ceanannas, an Cabhán, Cluain Eois i gCo. MhuineacháinMonaghan, Inis Ceithleann i gCo. Fear Manach, an Ómaigh agus an Srath Bán i gCo. Thír Eoghain agus chomh fada le Leifear i dTír Chonaill.

As sin rachaidh an rith ar aghaidh chomh fada le Machaire Rátha i nDoire, Ard Mhacha, Iúr Chinn Trá, Dún Pádraig agus críochnóidh Rith 2014 i gcroílár Bhéal Feirste ar an 15 Márta áit léifear amach an teachtaireacht tacaíochta don Ghaeilge a bhíonn sa bhata ag ceiliúradh mór.

Is ar son na Gaeilge a bhíonn daoine ag rith, i gcontaetha éagsúla agus arís i mbliana tugtar cuireadh don phobal, scoileanna, grúpaí áitiúil agus aon duine ar mhian leo páirt a ghlacadh dul amach agus rith ar son na teanga.

Is féidir le daoine ciliméadar a cheannach nó tuilleadh eolais a fháil maidir le cúrsa Rith 2014 ar: www.rith.ie.

Foilsithe ar Gaelport.com

Ainm nua ar an tSraith Shóisearach leasaithe á fhógairt ag an Aire Quinn

Eanáir 17, 2014

Tá an tAire Oideachais agus Scileanna, Ruairí Quinn T.D., tar éis a fhógairt inniu go mbeidh ainm nua ar an dTeastas Sóisearach leasaithe mar atá Gradam Scoláire na Sraithe Sóisearaí (an Gradam).

Adúirt an tAire Quinn, “Is fada agus is géar a bhí ollchóiriú ar an tSraith Shóisearach ag teastáil. Leis an nGradam nua beidh scoláirí, seachas scrúduithe, ag croílár na sraithe thrí bliana.

Adúirt an tAire Quinn leis, “Bíonn formhór na dtuismitheoirí agus na múinteoirí a chastar ormsa báúil le hollchóiriú ar an tsraith shóisearach – ar mhaithe leis na scoláirí. Admhaím, áfach, go bhfuil ábhair bhuartha dlisteanacha ag an-chuid múinteoirí faoin gcaoi a dtabharfar na hathruithe seo isteach i scoileanna.

“Tionólfar Meitheal Oibre nua do Leasú na Sraithe Sóisearaí don chéad uair riamh Dé hAoine seo chugainn, 17ú Eanáir. Fóram a bheidh sa mheitheal oibre seo ina bhféadfar ábhair bhuartha na gcomhpháirtithe oideachais a éisteacht agus a leigheas, a mhéid is féidir, thar na míonna agus na mblianta romhainn amach. Tá an grúpa comhdhéanta de hionadaithe ó cheardchumainn na múinteoirí, Cumann na Meánmhúinteoirí, Éire agus Aontas Múinteoiri Éireann, comhlachtaí bainistíochta, tuismitheoirí, an Chomhairle Náisiúnta Curaclaim agus Measúnachta agus an Roinn Oideachais agus Scileanna.

“Bíodh is go bhfuil géarghá le leasú ar an tsraith shóisearach, tá an Gradam á thabhairt isteach diaidh ar ndiaidh thar roinnt blianta ó mhí Mheán Fómhair 2014 amach. Táim meáite ar an nGradam nua a thabhairt isteach ar luas a fhágfaidh deis ag scoileanna, scoláirí agus múinteoirí na hathruithe seo a neadú.

“Tá seal ama caillte againn thar na míonna beaga anuas ach táim muiníneach go mbeidh an grúpa seo ina phointe fócais do phlé bríoch, éifeachtach sa chaoi go rachfar i ngleic le hábhair bhuartha dlisteanacha agus go mbeifear in ann dul ar aghaidh leis an bhfeidhmiú,” adúirt an tAire.

“Deis é seo ag na comhpháirtithe go léir dul i gcion ar fhorbairt agus fheidhmiú an leasaithe ar an tsraith shóisearach agus táim tiomanta go hiomlán do thorthaí na caibidlíochta ag an Meitheal Oibre a chur san áireamh,” adúirt an tAire mar fhocal scoir.

Tá curaclam reatha na Sraithe Sóisearaí ar bun le 25 bliain gan aon leasú bunúsach a bheith déanta air. Tá fianaise dhosheachanta ann nach bhfuil sé ag fónamh ar roinnt de na daoine óga mar go bhfuil líon suntasach de lucht na céad bliana ann nach bhfuil ag dul chun cinn sna heochair-réimsí foghlama: an Béarla agus an Mata.

Tá fianaise ann freisin go bhfuil scoláirí ag ‘lascadh as’ sa dara bliain agus is minic nach gcromann siad ariamh eile ar an bhfoghlaim; agus bíonn taithí na tríú bliana
faoi cheannas na n-ullmhúchán do scrúduithe an Teastais Shóisearaigh agus bíonn sí caolaithe acu. Rachfar i ngleic leis na fadhbanna seo leis an nGradam nua agus déanfar deimhin de go dtiocfaidh scoláirí chun bheith ina ndéagóirí eolasacha agus ina saoránaigh a bhfuil ar a gcumas an gealladh atá iontu a fhíorú.

www.education.ie

An spásaire Chris Hadfield ag Gaelscoil Bhun Cranncha

Eanáir 17, 2014

Tuairisc deas ar www.foras.ie

Irish ‘blocked’ in the North

Eanáir 17, 2014

Growth and promotion of the Irish language in Northern Ireland is being blocked by hostile attitudes in Stormont and a lack of support for its use in the courts and in education.

The Council of Europe have warned authorities they may also be in breach of a charter of rights because of delays and attempts to block requests for bilingual street names.

The review of minority languages in the UK said the Government has not been able to justify banning the use of Irish in the courts.

www.irishexaminer.com

Promotion of Irish in North ‘blocked by hostile attitudes’

Eanáir 17, 2014

Growth and promotion of the Irish language in Northern Ireland is being blocked by hostile attitudes in Stormont and a lack of support for its use in the courts and in education, according to the Council of Europe.

The body has warned authorities they may also be in breach of a charter of rights because of delays and attempts to block requests for bilingual street names.

The review of minority languages in the UK said the government had not been able to justify banning the use of Irish in the courts or allowing people to take citizenship tests through the language.

The Council of Europe criticised the Assembly’s “persisting hostile climate”.

Minister for Culture Caral Ni Chuilin, said she would bring in legislation during the current Assembly term.

www.irishtimes.com

Unionists reject Euro report on Irish language

Eanáir 17, 2014

Unionists have defended the Northern Ireland Executive’s policy on the Irish language following criticism from a major EU body.

In a new report, the Council of Europe said that a “persisting hostile climate” exists in the Stormont Assembly and that more should be done to promote the language.

Using information provided by various governments, every three years the council compiles a report on the state of minority languages, including Welsh and Scottish Gaelic.

DUP MEP Diane Dodds has dismissed the report, saying the Irish language is “funded and supported by the Executive in line with its commitments”.

Mrs Dodds said the focus for public expenditure in difficult economic time must be on vital public services.

“The report from the Council of Europe in relation to the Irish language takes a long list of aims, objectives and grievances from Irish language activist groups and places them in list form within the report.

“It is of course unsurprising that such groups will always want to see greater and greater use of Irish. It is worth noting that the Executive does meet its commitments in law, including the St Andrews Agreement.”

Ulster Unionist culture spokesman Michael McGimpsey said: “The Council of Europe cannot make binding laws and seems oblivious to the fact that the 1998 Belfast Agreement was the settlement regarding minority languages in Northern Ireland and we have fulfilled our obligations under it.

“There are a number of human rights issues within European borders which the Council of Europe should be busying itself with. The position of the Irish language in Northern Ireland is not one of them.”

Sinn Fein president Gerry Adams welcomed the report.

He said the Irish language “threatens no one” and added: “There is an onus on the British and Irish governments to support the Irish language and to ensure the introduction of an Irish Language Act.”

www.newsletter.co.uk

Príomhoide Iarbhunscoile

Eanáir 17, 2014

ATH-FHÓGAIRT
Fáilteoidh Bord Bainistíochta Scoil Chuimsitheach Chiaráin, An Cheathrú Rua roimh iarratais ó dhaoine cuícháilithe agus le taithí ar an bpost seo a leanas: PRÍOMHOIDE

Tuarastal: Cáilíochtaí, coinníollacha seirbhíse agus scála tuarastail i gcomhréir leis an Roinn Oideachais agus Scileanna. Liúntas Príomhoide – Catagóir X1.

Is féidir foirmeacha iarratais agus breis sonraíochtaí poist a fháil ó Dhaibhéid Ó Laocha, f/ch. Bhord Oideachais & Oiliúna na Gaillimhe & Ros Comáin ag 091/874535, nó trí ríomhphost chuig enquiries@gretb.ie.

Is é an dáta deiridh d’iarratais a bheith faighte (sa phost nó trí sheachadadh láimhe amháin) 4.00i.n., Dé Céadaoin, 22ú Eanáir, 2014.

Daibhéid Ó Laocha, Rúnaí an Bhoird Bhainistíochta,
f/ch. Bhord Oideachais & Oiliúna na Gaillimhe & Ros Comáin,
An Coiléar Bán, Baile Átha an Rí, Co. na Gaillimhe.

Tabhair faoi deara nach nglacfar le hiarratais i ndiaidh an spriocdháta, go ndícháileofar duine ar bith a dhéanann canbhasáil agus go bhféadfadh gearrliostú a bheith i gceist.

Is fostóir comhionannais deiseanna an Bord Bainistíochta seo.

Foilsithe ar Gaelport.com

Chris Hadfield i nGaelscoil Bhunn Cranncha

Eanáir 16, 2014

Thug an spásaire cáiliúil, Chris Hadfield, cuairt ar Ghaelscoil Bhun Cranncha an tseachtain seo. Éist leis an agallamh a craoladh ar Raidió na Gaeltachta.

Hadfield

Call for Irish language support

Eanáir 16, 2014

Growth and promotion of the Irish language in Northern Ireland is being blocked by hostile attitudes in Stormont and a lack of support for its use in the courts and in education, according to the Council of Europe.

European chiefs have warned authorities they may also be in breach of a charter of rights because of delays and attempts to block requests for bilingual street names. The review of minority languages in the UK said the Government has not been able to justify banning the use of Irish in the courts or allowing people to take citizenship tests through the language. The Council of Europe criticised attitudes to Irish in some official circles and what it said is the Stormont Assembly’s “persisting hostile climate”. Caral Ni Chuilin, Minister for Culture, Arts and Leisure who is responsible for overall promotion of the language, said she would bring in new legislation during the current Assembly term. “There is a large body of support for an Irish Language Act in the North,” she said. “As languages are now a devolved matter full legislation will require the agreement of the Executive and Assembly. I hope that all supporters of the Irish language will work together to convince the Executive, the Assembly and all our people of the merits of supporting an Irish Language Act.”

Ms Ni Chuilin said her Liofa campaign to promote the language also showed the room for cross community support. The report from the Council of Europe also looked at the standing of Welsh, Scottish Gaelic, Cornish, and Ulster Scots which it said has improved even if it ” still remains absent from public life”. The review team hit out at a lack of political consensus in Northern Ireland on the language and the lack of a long-awaited Irish Language Act. In education it found many obstacles hampering an adequate offering of Irish-medium pre-schools and it called for concrete steps to be taken to meet the growth in demand for primary education in Irish. It raised concerns that the Colaiste Feirste secondary school still suffers from lack of free school transport, despite having won a judicial review case against the Department of Education on the issue, and increased efforts are needed to overcome the shortage of teachers for specialist subjects in secondary education.

It called for new measures to allow for simultaneous translation in the Assembly. Overall the panel of experts from the Strasbourg-based Council – Europe’s leading human rights agency – found many difficulties persist in the development of Irish. It said work has been hampered by a lack of information from the authorities and t he UK Government was also criticised for late and incomplete responses to requests for information about the standing of Irish in Northern Ireland. In repsonse to issues on road signs, the Department of Regional Development said: “Early in 2012 the Minister for Regional Development (Danny Kennedy) decided not to pursue the matter and no further work has been undertaken since.”

www.independent.ie

« Previous PageNext Page »