Post Ionaid – Múinteoir Acmhainne ,Gaelscoil na Lochanna, Cill Moloma, Baile Coimín, Co. Chill Mhantáin
Aibreán 7, 2014
Múinteoirí le Gaeilge líofa amháin.
Tuairim is 2/3 lá sa seachtain atá i gceist idir seo agus deireadh na scoilbhliana seo. Is é 11 Aibreán 2014 an sprioc d’iarratais. Tá tuilleadh eolais faoin scoil seo ar fáil ar www.gaelscoilnalochanna.com.
Múinteoir Ionaid – Múinteoir matamaitice, fisice agus ceimice, Gael-Choláiste Chill Dara
Aibreán 7, 2014
Is Meánscoil Lán Ghaelach í Gael-Choláiste Chill Dara. Caithfidh go bhfuil an t-iarrthóir in ann na hábhair seo a mhúineadh trí Ghaeilge. Tá tuilleadh eolais faoin bpost seo ar fáil ar http://www.educationposts.ie/
Cinneadh Oifig an Choimsinéara Teanga a nascadh le hOifig an Ombudsman tarraingthe siar
Aibreán 7, 2014
Fanfaidh an Oifig mar “eintiteas iomlán neamhspleách” faoi Bhille na dTeangacha Oifigiúla (Leasú) 2014
Tá fógartha ag an Roinn Ealaíon, Oidhreachta agus Gaeltachta nach mbeidh an Rialtas ag dul ar aghaidh leis an gcónascadh a bhí beartaithe d’Oifig an Choimsinéara Teanga agus Oifig an Ombudsman.
I mí na Samhna 2011 fógraíodh go dtabharfar faoi athbhreithniú ar Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003 agus go mbeadh Oifig an Choimisinéara Teanga á nascadh le hOifig an Ombudsman. D’eascair an t-athbhreithniú as gealltanas a tugadh i gClár an Rialtais 2011-2016 ionas go gcinnteofaí go mbainfear an leas is fearr as caiteachas ar an teanga chun í a fhorbairt agus chun a chinntiú go bhforchuirtear dualgas go cuí de réir éilimh ó shaoránaigh.
Ce gur fáiltíodh roimh an athbhreithniú ar an Acht, cuireadh go láidir i gcoinne an chónasctha mar chuid den phróiseas comhairliúcháin a reáchtáil an Roinn, agus le déanaí, leagadh an-bhéim ar mhíshástacht an phobail ina leith ó tharla éirí as Sheáin Uí Chuirreáin mar Choimisinéir Teanga.
Tá fógartha ag an Roinn Ealaíon, Oidhreachta agus Gaeltachta go bhfuil cead tugtha na Ceannteidil Bhille a cuireadh faoi bhráid an Rialtais le déanaí a fhoilsiú agus an chéad chéim eile a thógáil sa phróiseas maidir le leasú ar Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003.
Is mór an chonspóid a chruthaigh moltaí na Roinne i dtaca leis an athbhreithniú ó chonacthas cóip neamhoifigiúil de dhréacht-chinn an Bhille. Cuireadh i gcoinne neart den 14 dréachtpholasaí os rud é gur mheas eagrais Ghaeilge go ndéanfadh cuid na moltaí Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003 a lagú go mór.
Ce gur léir míshástacht an phobail le hábhar na leasuithe, cuireadh fíorfháilte roimh chinneadh an Rialtais i dtaca leis an gcónascadh. Agus é ag fógairt an chinneadh dúirt an tAire Stáit Donnchadh Mac Fhionnlaoich, T.D., “Tar éis an chónascadh a bhí beartaithe idir Oifig an Choimisinéara Teanga agus Oifig an Ombudsman a bhreithniú tuilleadh, agus ag tógáil san áireamh torthaí an phróisis chomhairliúcháin phoiblí a léirigh tacaíocht láidir d’Oifig an Choimisinéara Teanga a choinneáil mar eintiteas iomlán neamhspleách, tá cinneadh déanta ag an Rialtas gan dul ar aghaidh leis an chónascadh a bhí beartaithe”.
Chuir Comhdháil Náisiúnta na Gaeilge fáilte roimh chinneadh an Rialtais aitheantas a thabhairt do thábhacht neamhspleáchas Oifig an Choimisinéara Teanga, ach léirigh Stiúrthóir na Comhdhála, Kevin De Barra, díomá maidir leis an athbhreithniú ar Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003, agus é ag rá: “Tar éis an stró agus an t-anró a chur an pobal orthu féin chun páirt ghníomhach a ghlacadh sa phróiseas comhairliúcháin, is údar mór díomá nár éisteadh lena moltaí”.
“Sampla amháin den lagú atá á mholadh ar an Acht ná go mbeidh téarma na scéimeanna teanga a ardú ón tréimhse reatha de 3 bliana, go dtí tréimhse níos faide de 7 mbliana. Tá sé áiféiseach go mbeadh téarma na scéimeanna sin níos faide ná an téarma atá ag an gCoimisinéir nuacheaptha”, a dúirt De Barra.
D’fháiltigh an Coimisinéir Teanga úrceaptha, Rónán Ó Domhnaill, roimh chinneadh an lae inniu agus dúirt sé go gcosnaíonn “cinneadh an Rialtais neamhspleáchas Oifig an Choimisinéara Teanga agus tá deireadh anois le haon éiginnteacht faoin stádas a bheidh ag an Oifig amach anseo”.
Ag labhairt leis maidir leis an athbhreithniú dúirt an tUasal Ó Domhnaill, “Tá deis sa Bhille nua cearta teanga do lucht labhartha na Gaeilge sa Ghaeltacht agus taobh amuigh den Ghaeltacht a threisiú. Creidim gurb é an bealach is fearr chun é sin a dhéanamh ná na moltaí atá curtha chun cinn ag Oifig an Choimisinéara Teanga, bunaithe ar a taithí le 10 mbliana anuas, a chur i bhfeidhm”.
Cé gur dea-scéal do phobal na Gaeilge é an cinneadh is déanaí creidtear go bhfuil laigí suntasacha i gceist le hábhar na gCeannteideal. Dúirt Ard-Rúnaí Chonradh na Gaeilge, Julian De Spáinn, “Níl dáta leagtha amach i gCeannteidil Bhille na dTeangacha Oifigiúla (Leasú) 2014, mar shampla, go mbeidh gach seirbhís á gcur ar fáil as Gaeilge do phobal na Gaeltachta gan ceist, gan coinníoll. Níl aon spriocanna sásúla ann maidir le hearcaíocht san earnáil phoiblí. Níl ról monatóireachta tugtha d’Oifig an Choimisinéara Teanga ar chur i bhfeidhm na Straitéise 20 Bliain don Ghaeilge 2010 – 2030”.
Foilsithe ar Gaelport.com
Coimisinéir Teanga to remain independent
Aibreán 7, 2014
The Government has reversed its controversial decision to merge the Office of Coimisinéir Teanga (Language Commissioner) with the Office of the Ombudsman.
Minister of State for the Gaeltacht, Dinny McGinley, said that “following further consideration … and having regard to the results of the public consultation process which indicated strong support for maintaining the Office of An Coimisinéir Teanga as a fully independent entity, the Government has decided not to proceed with the proposed amalgamation”.
The proposed change had been unpopular with language groups who were concerned it would lessen the Language Commissioner’s effectiveness. General Secretary of Conradh na Gaeilge Julian de Spáinn welcomed the decision not to merge the two offices. The focus now should be on strengthening the Official Languages Act to ensure adequate services for the Irish-speaking community, he said Mr McGinley also said that the Government’s decision this week to draft a Bill to amend the Official Languages Act was welcome as the Act was “very important to the Irish language and Gaeltacht communities and it is timely that the appropriate amendments are now made as it has been in place for over ten years”.
The review of the Act had shown that there was “significant demand for Irish-language services which are commensurate with services available in English”.
www.irishtimes.com
Numbers of speakers of Irish
Aibreán 7, 2014
Sir, – Your Irish language columnist Caoimhe Ní Laighin misleadingly states in her article(“Cinniúint na Catalóine”, April 2nd) that there are “77,000 cainteoir ag an nGaeilge”.
This is not correct. The number of Irish speakers who claim to use Irish daily “outside the educational system only” should not be equated with the total number of Irish speakers, as your columnist has done. Many Irish speakers living outside Irish-speaking communities do not easily get opportunities on a daily basis to use Irish but they are still Irish-speakers.
In my opinion a better measure of the number of active Irish-speakers is the number of people who claim in census returns to use the language at least weekly outside education. This figure, according to the 2011 census is 188,000 for the 26 counties.
The 2011 census taken in Northern Ireland showed that there were 64,847 people who claimed to be able to understand, read, write and speak Irish. Unfortunately we don’t have figures for daily and weekly users but I would suggest a figure of approximately 16,000 would not be an exaggeration, giving a figure of a little more than 200,000 for the number of people who use Irish on a regular basis within the island of Ireland.
DONNCHA Ó hÉALLAITHE
Gaeltaighde,
Indreabhán,
Co na Gaillimhe
www.irishtimes.com
Brian Bóroimhe agus Cath Chluain Tarbh
Aibreán 3, 2014
Tá Úrscéal Graifeach i mBéarla – Brian Boru and the Battle of Clontarf– agus i nGaeilge- Brian Bóroimhe agus Cath Chluain Tarbh– foilsithe ag Levins Print Ltd., mar chuid de cheiliúradh míle bliain an chatha sin.
Tá 32 leathanach lán de phictiúir iontacha sa leabhar a thaispeánann stair agus tarlúintí an chatha go soiléir agus go suimiúil. Tuigfidh múinteoirí agus mic léinn an scéal i bhfad níos fearr tar éis an leabhar seo a léamh.
Leabhar Éireannach é seo ar fad, scríofa ag an údar clúiteach Rory McConville, tharraing an maisitheoir Deirdre de Barra na pictiúir, agus d’aistrigh an file Gabriel Rosenstock an scéal go Gaeilge. Thug Foras na Gaeilge tacaíocht don leagan Gaeilge agus táimid buíoch dóibh.
Beidh na leabhair ar fáil do scoileanna ar €4 an ceann, ach caithfear 50 cóip ar a laghad a ordú. Is féidir leis an scoil iad a dhíol ar €5 an chóip.
Cuir glaoch ar 01-890 2055 leis an ordú, nó seol chuig leo@levinsprint.com
Beir gach bua agus beannacht,
Leo Levins
Féile Scoldrámaíochta Bhéal Feirste
Aibreán 3, 2014
Is í Gaelscoil na bhFál curadh Fhéile Scoildrámaíochta Bhéal Feirste. Seo an dara bliain as a chéile don scoil an gaisce a dhéanamh le léiriúchán faoi shaol na cathrach le linn an Dara Cogadh Domhanda.
Ocht nGaelscoil a chuaigh chun ardáin le linn na féile agus bhí idir drámaí cogaíochta, drámaí aistrithe agus ceoldrámaí i measc na léiriúchán.
Roghnaíodh Bunscoil Phobal Feirste, Bunscoil Naomh Pádraig agus Bunscoil an tSléibhe Dhuibh i dteannta Ghaelscoil na bhFál chun ionadaíocht a dhéanamh ag Féile Uladh.
Chaith Meon Eile lá na féile cois ardáin, seo chugaibh buaicphointí na haisteoireachta, an cheoil agus siamsaíochta na féile.
Féach an físeán ar www.meoneile.ie.
Iomainn i nGaeilge
Aibreán 2, 2014
Tá mí Aibreáin linn, agus tá go leor de na scoileanna lán-Ghaeilge ag díriú ar na sacraimintí faoi láthair. Ba mhór linn áis a chur ar www.gaelscoileanna.ie dóibh siúd atá ag ullmhú don Chéad Chomaoineach agus Cóineartú, sé sin go bhfeadfadh scoileanna na hiomainn atá acu a chur ar aghaidh chugainn le go roinnfear iad ar scoileanna eile. Bheadh fáilte ach go háirithe roimh iomainn nua-aimseartha agus nua-chumtha, agus má tá taifead fuaime nó físe agaibh de gur mian libh a roinnt, ba bhreá linn sin a chur ar an suíomh chomh maith. Tabharfar creidiúint d’údair ar aon ábhar a fhoilsítear, agus is féidir ábhar a sheoladh chuig oifig@gaelscoileanna.ie.
Nuachainteoirí – Taighde ar bun
Aibreán 2, 2014
Tá tionscnamh taighde nua ar bun maidir le tuismitheoirí a bhfuil ag tógáil a gcuid páistí le Gaeilge. Tá an taighde dírithe ar na fáthanna a roghnaíonn tuismitheoirí Gaeilge dá bpáistí, na dúshláin atá ann dóibh agus conas ar fhoghlaim siad a gcuid Gaeilge féin. Ba mhór leis an taighdeoir, an Dr. Bernadette O’Rourke, labhairt le tuismitheoirí a bheadh sásta a gcuid eispéiris a roinnt, agus is féidir teagmháil a dhéanamh lei ar bernieorourkenuachaointeoir@gmail.com nó 0044 7799152298.
Tá an Dr. O’Rourke mar chathaoirleach ar COST – Action New Speakers in a Multilingual Europe: Opportunities and Challenges
Reachtaíocht teanga le foilsiú gan mhoill
Aibreán 2, 2014
Foilseofar gan mhoill Cinn an Bhille nua le hAcht na dTeangacha Oifigiúla (2003) a leasú i ndiaidh gur phléigh an Rialtas inné iad.
Ní fios fós an bhfuil aon athrú déanta ar an dréacht de Chinn Bhille na dTeangacha Oifigiúla (2014) ó sceitheadh iad le Conradh na Gaeilge ag tús na míosa seo caite. Dúirt uachtarán Chonradh na Gaeilge, Cóilín Ó Cearbhaill, le Bileog inné go raibh sé ag súil “nach iad na moltaí lochtacha céanna” a d’fhoilseofaí.“Más mar a chéile na leasuithe a sceitheadh linne mí ó shin agus na leasuithe a fhoilseofar, céim mhór ar gcúl don teanga a bheadh ann a chruthódh nach raibh an Rialtas seo ag éisteacht leis an bpobal agus nár thug siad aird ar na moltaí a tháinig ón bpobal mar chuid den athbhreithniú ar Acht na dTeangacha,” a dúirt sé.
Rinne Conradh na Gaeilge cáineadh láidir ar na dréachtmholtaí a sceitheadh. Dúirt Ó Cearbhaill an uair sin gur chúis iontais ba ea é gur thóg sé dhá bhliain ar an Rialtas “dréacht chinn Bhille chomh lag, lochtach, díomách a dhréachtú”. Dúirt Ó Cearbhaill chomh maith gur léir ón gcáipéis sceite nár tógadh mianta phobal na Gaeilge agus na Gaeltachta san áireamh agus an reachtaíocht á dréachtú agus nach raibh i gceist inti ach “cúngú agus cúlú agus níos lú seirbhísí Gaeilge don phobal”. Cháin Conradh na Gaeilge na leasuithe a bhí molta sa cháipéis sceite mar nach raibh aon soláthar inti a chinnteodh go mbeadh gach seirbhís á cur ar fáil as Gaeilge do phobal na Gaeltachta “gan ceist, gan coinníoll” agus mar nach raibh aon spriocanna inchreidte tugtha inti maidir le hearcaíocht daoine le Gaeilge san earnáil phoiblí.
Ba chúis dhíomá don Chonradh go raibh sé i gceist dul ar aghaidh leis an gcónascadh idir Oifig an Choimisinéara Teanga agus Oifig an Ombudsman, rud a chuirfeadh “dea-obair agus neamhspleáchas Oifig an Choimisinéara Teanga i mbaol”. Rinne an freasúra cáineadh chomh maith ar a raibh molta sa cháipéis sceite. Dúirt iar-Aire na Gaeltachta Éamon Ó Cuív (FF) go raibh formhór na moltaí “teicniúil nó diúltach”. Thug an Seanadóir Trevor Ó Clochartaigh (SF) le fios go raibh “an chosúlacht” ar an gcáipéis “gurb é an treo atáthar ag dul ná go bhfuiltear ag dul ag déanamh lagú an-mhór ar Acht na dTeangacha Oifigiúla”.
Idir an dá linn, beidh Conradh na Gaeilge i measc na n-eagraíochtaí a fhreastlóidh inniu ar an chéad chruinniú den Choiste Comhairleach a bhunaigh Aire Stáit na Gaeltachta Dinny McGinley le plé a dhéanamh ar chur i bhfeidhm na Straitéise 20 Bliain don Ghaeilge. Beidh toscaireacht ó Chonamara ag dul go Baile Átha Cliath inniu chun stocaireacht a dhéanamh ar na hionadaithe ó na heagraíochtaí Gaeilge agus Gaeltachta a bheidh ag freastal ar an chéad chruinniú den choiste. Dúirt Donncha Ó hÉallaithe, urlabhraí na toscaireachta, go raibh sé ag iarraidh a chinntiú nach mbeadh “lámha” na n-ionadaithe “ceangailte ag na téarmaí tagartha atá leagtha síos” ag Roinn na Gaeltachta don choiste nua.
Dúirt sé gur chóir go mbuailfeadh na hionadaithe le chéile níos minicí ná uair sa ráithe mar a bhí beartaithe agus gur cheart go mbeadh an coiste nua faoi chathaoirleacht neamhspleách. “Tá sé tábhachtach chomh maith go mbeidh deis ag an gCoiste Comhairleach nithe a chur ar an gclár oibre ar nós na leasuithe a theastaíonn a bheith curtha ar Acht na Gaeltachta agus an gá práinneach atá le Bord Oideachais don Ghaeltacht má tá aon rath le bheith ar an bpleanáil teanga, sa mhéid bheag den Ghaeltacht ina bhfuil an Ghaeilge fós á labhairt,” a dúirt Ó hÉallaithe.
www.irishtimes.com
