North West Réalt Uladh competition
Eanáir 19, 2012
Rith 2012 ag teacht go Gaillimh
Eanáir 19, 2012
Is in Inis Mór, Árann, a chuirfear críoch le Rith 2012, ar lá le Pádraig na bliana seo, tráth a bhainfear amach ceann scríbe ollrith 1,000km a chuirfear tús leis sa Bhun Beag, Gaoth Dobhair, ar Déardaoin 8 Márta.
Is féile náisiúnta é Rith 2012 a bheidh ar siúl ón 8-17 Márta mar cheann de phríomhimeachtaí Sheachtain na Gaeilge. Tá cúrsa 1000km leagtha amach chun ollrith sealaíochta a dhéanamh, ag rith ó mhaidin go hoíche thar 10 lá leis na mílte duine ag glacadh páirte ann thar 200 baile.
Beidh baitín sealaíochta speisialta, le teachtaireacht fholaithe istigh ann, á iompar ag Rith 2012 ó thús go deireadh. Ag críoch an rith, léifear amach an teachtaireacht tacaíochta seo don Ghaeilge in Inis Mór.
Beidh páirt lárnach ag Contae na Gaillimhe freisin sa Rith mar ag 8.45r.n. ar an 16 Márta fágfaidh reathaithe Rith 2012 Baile Locha Riach agus iad ag dul tríd Bhaile Átha an Rí, Órán Mór, cathair na Gaillimhe agus ceantar Chois Fharraige agus iad ar a mbealach chuig an Cheathrú Rua.
Is féidir le haon duine rith ar aon chuid den chúrsa. Ní gá do dhuine aonair clárú, ach tá rogha ann do chiliméadar féin a cheannach, agus leis an rogha seo rithfidh tú le do ghrúpa cairde chun tosaigh le duine agaibh ag iompar an bhaitín. Má tá grúpa nó scoil ag iarraidh páirt a ghlacadh sa Rith, seilbh a ghlacadh ar an mbaitín agus rith chun tosaigh, is féidir leo é seo a dhéanamh ach ciliméadar a cheannach.
Is slí nua é Rith 2012 chun teanga agus cultúr na Gaeilge a cheiliúradh go feiceálach i bpobail ar fud na hÉireann agus airgead á bhailiú d’fhorbairt na Gaeilge ag an am céanna.
Tá gach eolas ar fáil ag www.rith.ie nó is féidir teagmháil a dhéanamh le Conradh na Gaeilge, 45 Sr. Doiminic, Gaillimh ag 091 567824 nó conradh@bradan.iol.ie.
Galway Advertiser
Traditional ways of teaching still prevail, says study
Eanáir 19, 2012
Irish Language groups criticise new funding model based on tenders
Eanáir 19, 2012
Torthaí dearfacha don córas gaelscolaíochta léirithe i dtuairisc nua an ESRI
Eanáir 19, 2012
Tá tuairisc nua an ESRI, a foilsíodh inné, ar fáil anseo: The Primary Classroom: Insights from the Growing Up in Ireland Study
Tá rudaí fíor-shuimiúla agus dearfacha luaite i dtaobh na ngaelscoileanna, ar a n-áirítear (é ar fáil as Béarla amháin faraor):
Ón Achoimre Feidhmeach
Ich 9: ..girls, those attending fee-paying schools, those attending gaelscoileanna and those in non-disadvantaged schools are more likely to experience active learning in their classroom than boys, those in English-medium schools and those in disadvantaged (DEIS) schools.
I dtaobh leithdháileadh ama ar ábhair an churaclaim agus tréithe scoileanna, luaitear:
Lch 21: Differences are also evident in terms of the language medium of the school. Not surprisingly, English-medium schools allocate more time to English and less time to Irish than Irish-medium schools, both Gaeltacht schools and gaelscoileanna. However, other differences are evident, with gaelscoileanna devoting more time to Drama, Music and PE than either English-medium or Gaeltacht schools (Figure 2.4). The pattern appears to reflect a broader orientation to the promotion of Irish language and culture in gaelscoileanna rather than language medium per se.
Na tosca a théann i bhfeidhm ar leithdháileadh ama:
Lch 23 Even controlling for gender mix and DEIS status, students attending gaelscoileanna spend more time on PE, Drama and Music than other students.
Grúpálacha churaclaim
Lch. 28: Gaelscoileanna are more likely than Gaeltacht or English-medium schools to provide a broad curriculum.
Modheolaíochtaí agus méid na ranganna:
Lch. 36: Children attending gaelscoileanna are more likely to be in classes of greater than 30 pupils, while girls attending single sex schools are less likely to be in large classes.
Ich 39: Children in gaelscoileanna are more likely to benefit from pair- and group-work than children in other school settings, as are children attending fee-paying schools. While in both the fee-paying sector and Irish-medium schools teachers place less emphasis on providing differentiated activities, they place a greater emphasis on hands-on activities, using play to facilitate learning and encouraging pupils to find things out for themselves. In contrast, they appear to rely less frequently on more traditional approaches like copying notes from the board.
Lch. 43: Teaching methods are found to vary by school characteristics. In keeping with the descriptive analyses presented above, teachers in girls’ schools are more likely to use more active approaches than those in boys’ or coeducational schools. In addition, teachers in gaelscoileanna are more likely to use active methods than those in English-medium or Gaeltacht schools.
Lch. 45: More active teaching approaches like pair-work, group-work and hands-on activities are all more prevalent among recently qualified teachers and decline in prominence with length of teaching experience. This is a significant finding and may signify an important shift in teacher training methodologies over time. There is also evidence to suggest that teachers take different approaches in different school and classroom contexts – with more active methods adopted in single-sex girls’ schools, fee-paying schools and gaelscoileanna, and more teacher-centred approaches in rural DEIS and urban band 1 DEIS schools.
Rannpháirtíocht na bPáistí i suíomhanna scoile éagsúla:
Lch. 49: Children attending gaelscoileanna are also less likely to report that they never like school, although again small numbers point to the need for caution in the interpretation of these results.
Meon na bPáistí
Lch. 57: Not surprisingly, children in Irish-medium schools are more positive about Irish than those in English-medium schools (see Figure 4.9), with the most positive attitudes evident among children attending gaelscoileanna. Interestingly, children attending Irish-medium schools, both gaelscoileanna and Gaeltacht schools, also have more positive attitude to Reading than those in English-medium schools. No variation is evident in attitudes to Mathematics by language medium of the school.
Lch. 59: Not surprisingly, children attending gaelscoileanna have more positive attitudes to Irish than those in English-medium schools. Interestingly, however, no significant differences are found between Gaeltacht and English-medium schools in attitudes to Irish. Finally, attitudes to the three subjects do not vary between DEIS and non-disadvantaged schools.
Lch. 61: As might be expected attitudes towards Irish are more positive among children attending gaelscoileanna, although no significant differences are found between Gaeltacht and English-medium schools in attitudes towards Irish.
Ón gconclúid:
Lch. 62: Thus, children attending gaelscoileanna are more likely to experience a broad curriculum and spend more time not only on Irish but also on Music, Art and PE.
Lch. 62: It is of policy concern too that some groups of children, namely, girls, those attending fee-paying schools, those attending gaelscoileanna and those in non-disadvantaged schools, have greater access to the kinds of active methods which may engage them in learning. Couched differently, boys and children from disadvantaged backgrounds, groups with lower levels of achievement later on in the school system, are less likely to experience active and engaging settings for learning. The reasons for such differences are unclear from the data available here, but may reflect group-work and pair-work being seen as ‘easier’ to manage with more engaged groups of students.
Ceolchoirm saor in aisce! Laurel Hill Coláiste FCJ
Eanáir 18, 2012
Satharn 28ú Eanáir i City Hall ar 13.00 a chlog
Ceolchoirm saor in aisce le buaiteoirí SIANSA – an grúpa Éile ó Laurel Hill Colaiste FCJ, Meanscoil Lán Ghaelach i Luimneach!
Ceol agus amhránaíocht den scoth!
Bígí linn!
‘Cúis bhuartha’
Eanáir 18, 2012
AGUS próiseas nua comhairliúcháin fógartha ag Foras na Gaeilge faoin tSamhail Nua Mhaoinithe, d’fhógair na 19 eagras bunmhaoinithe inné gurbh ábhar imní acu go raibh an foras le deireadh a chur lena maoiniú.
Athrú ó bhonn ar chúrsaí maoinithe teanga a bheadh i gceist leis an chóras nua maoinithe. In áit eagras a mhaoiniú le hobair a dhéanamh in earnáil ar leith, is mian leis an fhoras conradh a bhronnadh ar iomaitheoirí le scéimeanna a reáchtáil ar feadh tréimhsí socraithe.
Thug na heagrais dheonacha le fios go gcuirfeadh cur chuige nua seo “ar bhonn córas scéimeanna iomaíocha dochar tromchúiseach, do-leasaithe don Ghaeilge … Murab ionann agus an saol tráchtála mar a gcuirtear seirbhísí ar conradh, ní oirfeadh cur chuige ar bhonn tairiscintí chun freastal ar riachtanais an phobail ó thaobh na Gaeilge de”.
Dúirt siad go ndeachaigh moltaí an fhorais “i gcoinne choincheap na pleanála teanga agus an riachtanas go mbeadh leanúnachas i soláthar seirbhísí. An acmhainn is mó atá ag na heagraíochtaí ná an fhoireann atá ag obair dóibh. Faoi réir mholadh an fhorais, áfach, bheadh ar gach eagraíocht scaoileadh leis na fostaithe acu a bhfuil a bpostanna á maoiniú ag an fhoras”.
D’aithin na heagrais an gá leis an luach airgid ab fhearr a fháil ach ní fhacthas dóibh go ndéanfaí sin faoin tsamhail nua.
IRISH TIMES
Cúrsaí Gaeilge agus Gaeltachta le plé sa Seanad Dé Céadaoin
Eanáir 17, 2012
Reáchtálfar díospóireacht sa Seanad ar chúrsaí Gaeilge agus Gaeltachta tráthnóna amárach, Dé Céadaoin 18 Eanáir ag 2 i.n.
Ba é an Seanadóir Trevor Ó Clochartaigh a mhol an díospóireacht agus is deis iontach é seo chun ardán náisiúnta a thabhairt do na mórcheisteanna atá ag déanamh imní do phobal na Gaeilge dar leis.
Ag labhairt dó ag Tóstal na Gaeilge ag an deireadh seachtaine nocht sé an tuairim go raibh ionadaithe i dTeach Laighean aineolach go leor ar na ceisteanna atá ag déanamh tinnis do phobal na Gaeltachta. Dúirt sé áfach go dtugann díospóireachtaí mar sin deis do Sheanadóirí páirt a ghlacadh sa phlé.
Ar na hábhair is mó a bheidh idir chamáin ag na Seanadóirí beidh an t-athbhreithniú ar Acht na dTeangacha Oifigiúla, An Straitéis 20 Bliain don Ghaeilge, Todhchaí Údarás na Gaeltachta, Cónascadh Oifig an Choimisinéara Teanga le hOifig an Ombudsman, Maoiniú na n-eagras Gaeilge agus Gaeltachta agus ciorruithe i scoileanna tuaithe agus Gaeltachta.
Beidh imeachtaí an lae le feiceáil ar http://www.seanad.tv.
GAELPORT
Gaelscoil Moshíológ ag troid na ciorraithe sa cóimheas daltaí le múinteoirí
Eanáir 17, 2012
Tá feachtas eagraithe ag Gaelscoil Moshíológ le cur i gcoinne na ciorraithe sa cóimheas daltaí le múinteoirí. Chaill an scoil múinteoir le déanaí de dheasca na ciorraithe agus tá siad buartha go n-imreoidh na ciorraithe tuilleadh droch-thionchar ar an scoil. Éilíonn siad ach go háirithe go mbeadh ciorruithe bunaithe ar líon na ndaltaí reatha sna scoileanna, seachas ar uimhreacha na bliana roimhe. Tá breis agus 460 síniú bailithe acu ar achainí atá le seoladh chuig an Aire, agus tá litreacha scríofa ag tuismitheoirí chuig na comhairleoirí agus Teachtaí Dála áitiúla agus chuig an Uachtarán, Michael D. Higgins. Ba mhór leo tacaíocht a fháil ó scoileanna eile agus ó mórphobal na Gaeilge agus na gaelscolaíochta, agus is féidir tuilleadh eolais maidir leis an bhfeachtas a fháil ar Facebook nó trí teagmháil a dhéanamh leis an scoil.
Ráiteas ó phobal na scoile:
Sa bhliain 2011, athraíodh an cóimheas dalta-múinteoir i nGaelscoileanna, chun iad a chur ar chomhchéim le scoileanna eile. Mothaímid, áfach, go dteastaíonn níos mó tacaíochta oideachasúla ó pháistí a fhreastalaíonn ar Ghaelscoileanna, toisc go bhfuil siad sáite i dteanga nach í a máthairtheanga í.
Tá sé fíorthábhachtach dúinn nach mbeadh drochthionchar ag na ciorraithe ar oideachas ár leanaí. Agus muid dá dtumadh i dteanga agus cultúr na hÉireann, ba mhian linn go mbeadh na deiseanna céanna acu agus a mbeadh dá bhfreastalóidís ar scoil lárshrutha.
Is mór againn an deis a chur ar fáil dár bpáistí oideachas a fháil trína dteanga náisiúnta; tá súil againn go gcuirfidh siad féin an deis chéanna ar fáil don ghlúin aníos. Táimid ag iarraidh ort do chuid tacaíochta a thabhairt dúinn, agus úsáid a bhaint as do thionchar, chun béim a chur ar thábhacht ár gcultúr agus ár dteanga, chomh maith le tosaíocht a thabhairt don oideachas mar bhealach chun cinn dár leanaí.
Le do thoil, cinntigh nach gcosnóidh deisiú na heacnamaíochta ár sochaí agus ár gcultúr orainn.
Comhráiteas na nEagras Bunmhaoinithe
Eanáir 17, 2012
Crann taca d’fhorbairt na Gaeilge mar theanga phobail é infreastruchtúr na n-eagraíochtaí Gaeilge. Tá na heagraíochtaí fréamhaithe sa phobal agus ballraíocht leathan acu a shaothraíonn ar bhonn deonach. Oibríonn foireann na n-eagraíochtaí go dícheallach agus tá taithí na mblianta acu ina gcuid sainréimsí oibre. A bhuíochas de shaothar na n-eagraíochtaí, tá fáil ag muintir na hÉireann le fada an lá ar an iliomad seirbhísí Gaeilge.
Iarradh ar Fhoras na Gaeilge athbhreithniú a dhéanamh ar an earnáil agus moltaí athchóirithe a mholadh. In ionad dul i gcomhairle leis an earnáil d’fhonn staid reatha na hoibre a fhiosrú agus teacht ar mhodhanna nua oibre, tá beartaithe ag an bhForas deireadh a chur le bunmhaoiniú an 19 eagras atá faoina scáth. Ní bheadh na heagraíochtaí in ann feidhmiú gan bhunmhaoiniú. Chun obair na Gaeilge a dhéanamh feasta is mian le Foras na Gaeilge tairiscintí a lorg ar líon teoranta scéimeanna nach mairfeadh ach ar feadh trí bliana.
Is cúis mhór bhuartha don 19 eagras bunmhaoinithe go bhfuil sé i gceist ag an bhForas deireadh a chur leis an maoiniú acu. Creidimid go ndéanfadh cur chuige ar bhonn córas scéimeanna iomaíocha dochar tromchúiseach, do-leasaithe don Ghaeilge sna blianta amach romhainn. Ar na pointí i gcoinne mholadh an Fhorais áirímid:
- Is eagraíochtaí pobail iad na heagraíochtaí bunmhaoinithe. Glacann cuid mhór daoine páirt iontu agus bíonn go leor eile ag brath orthu chun tacaíocht a thabhairt dóibh maidir le hionad na Gaeilge a threisiú ina saol. Murab ionann agus an saol tráchtála mar a gcuirtear seirbhísí ar conradh, ní oirfeadh cur chuige ar bhonn tairiscintí chun freastal ar riachtanais an phobail ó thaobh na Gaeilge de.
- Téann moladh an Fhorais glan i gcoinne choincheap na pleanála teanga agus an riachtanas go mbeadh leanúnachas i soláthar seirbhísí.
- An acmhainn is mó atá ag na heagraíochtaí ná an fhoireann atá ag obair dóibh. Faoi réir mholadh an Fhorais, áfach, bheadh ar gach eagraíocht scaoileadh leis na fostaithe acu a bhfuil a bpostanna á maoiniú ag an bhForas. Thar oíche, chaillfí saibhreas na mblianta de dhúthracht agus de thaithí. Ní fhéadfadh riamh go mbeadh an saineolas ná an taithí céanna ag oibrithe ar conradh. Ina theannta sin, dhéanfaí scrios ar an nGaeilge mar rogha gairme do dhaoine amach anseo.
Aithnímid an gá atá le forbairt agus cuíchóiriú ar mhaithe leis na torthaí is fearr a bhaint amach, ar an luach airgid is fearr. Ní fheictear dúinn go mbeidh luach ar airgead á sholáthair trí na scéimeanna nua. Táimid lán sásta obair i bpáirt leis an bhForas chun teacht ar mhúnlaí nua oibre a rachadh chun tairbhe na Gaeilge ar fud na hÉireann.
Dá réir sin, molaimid d’Fhoras na Gaeilge meicníocht idirbheartaíochta a aontú linn le teacht ar chóras nua maoinithe a thacóidh agus a spreagfaidh an Ghaeilge sa phobal ar bhonn pleanáilte agus aontaithe.
