Gaelscoil de hÍde ag bogadh
Meitheamh 6, 2013
Cuirfear tús an samhradh seo le tógáil foirgneamh nua do Ghaelscoil de hÍde in Órán Mór agus tá sé beartaithe go mbeidh an scoil tógtha faoi mhí Mheán Fómhair 2014.
Faoi láthair tá an scoil lonnaithe i prefabs ar imeall an bhaile i suíomh nach bhfuil feiliúnach don líon mór páistí atá ag freastal ar an scoil.
Bunaíodh Gaelscoil de hÍde sa bhliain 1994 agus tá fás as éadan ar an líon páistí atá cláraithe sa scoil le dornán maith blianta anuas agus bhí sé thar a bheith deacair spás a chur ar fáil ar an suíomh atá acu faoi láthair. Is foirgneamh sé sheomra ranga déag atá le tógáil mar chuid den scoil nua, rud a chuirfidh go mór le hoideachas bunscoile trí Ghaeilge sa cheantar.
Ag teacht sna sála ar cheadú foirgneamh nua do Ghaelscoil Mhic Amhlaigh léiríonn sé arís an t-éileamh atá ar an ngaelscolaíocht. Ach léiríonn sé freisin an streachailt agus an obair a bhíonn ar phobail na scoileanna seo a dhéanamh chun cóiríocht cheart a bhaint amach.
www.advertiser.ie/galway
Campaí Samhraidh do pháistí
Meitheamh 6, 2013
Tá roinnt spásanna fágtha ar Champaí Samhraidh Chonradh na Gaeilge i gContae na Gaillimhe.
Tá na campaí ar siúl le linn mhí Iúil agus Lúnasa agus tá formhór na gcampaí dírithe ar pháistí idir 8 mbliana agus 14 bliana d’aois, ach tá roinnt ceantair freisin atá ag díriú ar pháistí idir 5-7 mbliana d’aois.
Reáchtálfar imeachtaí éagsúla trí mheán na Gaeilge idir ceol, drámaíocht, spórt, agus ealaín mar aon le ranganna Gaeilge.
Le linn na gcampaí samhraidh seo bíonn na páistí in ann sult agus spraoi a bhaint as foghlaim agus labhairt na Gaeilge.
Is féidir tuilleadh eolais agus foirm iarratais a fháil ó Chonradh na Gaeilge, 45 Sráid Dominic, Gaillimh ag 091-567824, conradh@bradan.iol.ie
www.advertiser.ie/galway
Scléip ar Raidió na Gaeltachta, Satharn 8 Meitheamh @ 11r.n.
Meitheamh 5, 2013
Cuirfear tús ar an 8 Meitheamh le sraith nua dírithe ar an gcomórtas tallainne ‘Scléip’ a reáchtálann Gaelscoileanna gach bliain. Clár faisnéise i gcúig pháirt is ea Scléip, a thabharfaidh léargas dúinn ar an díograis, na néaróga, an tallann, agus na buaiteoirí i gcomórtas 2013. Cloisfimid faoin ullmhúchán uilig a théann isteach sa chomórtas, casfaidh muid leis na hiomaitheoirí agus lena gcuid múinteoirí, leis na stiúrthóirí agus na moltóirí, agus beidh deis againn ar shleachta den chleachtadh, agus míreanna ar an stáitse sna babhtaí agus sa chraobh.
Seo é an seachtú bliain a bhfuil Scléip á reáchtáil, agus is cinnte go bhfuil ardchaighdeán tallainne le feiceáil ann. Ghlac thart ar 500 dalta ó 21 scoil páirt ann anuraidh, agus iad san iomaíocht i rannóga mar ceol agus amhránaíocht nua-aimseartha, rince cruthaíoch, drámaíocht agus mím, agus ar ndóigh an rannóg a thaitníonn le gach duine – and rannóg ilchineálach! Ar an 8 Iúil, cloisfimid réamhbhabhta 1 ó Amharclann an Axis i mBaile Átha Cliath. Fiachna Ó Braonáin an láithreoir. Léiríodh an tsraith seo le maoiniú ón gciste Fuaim agus Fís de chuid Údarás Craolacháin na hÉireann.
Rinne Raven Productions 5 chlár do Raidió na Gaeltachta as na babhtaí agus craobh Scléip 2013 agus craolfar iad ar na dátaí thíos:
- Babhta 1 ón Axis, Baile Munna, Baile Átha Cliath: 8ú Meitheamh 2013 @ 11.00 r.n
- Babhta 2 ón Firkin Crane, Corcaigh: 15ú Meitheamh 2013 @ 11.00 r.n
- Babhta 3 ón Riverbank, Droichead Nua, Cill Dara: 22ú Meitheamh 2013 @ 11.00 r.n
- Babhta 4 ó Chultúrlann Uí Chanáin, Doire: 29ú Meitheamh 2013 @ 11.00 r.n
- Craobh Ceannais: 6ú Iúil 2013 @ 11.00 r.n
Lá Spraoí i nGaelscoil na Giúise
Meitheamh 5, 2013
Ar an Satharn 8 Meitheamh, reáchtálfaidh Gaelscoil na Giúise lá spraoi do na páistí a bheidh ag freastal ar an scoil amach anseo. Beidh an ócáid ar siúl idir 11am agus 1pm ag an Ionad Pobail i dTeach na Giúise. Tuilleadh eolais: 01 6294110 nó eolas@foras.ie.
Bunchúrsa Garchabhrach i nGaeilge i mBaile Locha Riach
Meitheamh 5, 2013
Tá bunchúrsa garchabhrach ar siúl Dé Sathairn, an 8ú agus 29ú Meitheamh, in ionad Ghaeilge Locha Riach, i mBaile Locha Riach. Níl spás ach do dheichniúr ar an chúrsa agus costas iomlán €50 ar gach rannpháirtí, le híoc roimh ré.
Is cúrsa 2 lá é an bunchúrsa garchabhrach atá dírithe orthu siúd nach ga dóibh cáilíocht dhlíthiúil a bheith acu. Tá an cúrsa seo feiliúnach dóibh siúd atá i mbun obair dheonach, cumainn óige is spóirt. Clúdaíonn sé mórán an ábhair chéanna leis an gcúrsa Garchabhair Oibre ach ag leibhéal níos bunúsaí. Beidh nótaí ar fáil do gach duine.
Teistithe: Slán Sábháilte (bailí ar feadh 2 bhliain)
Fad an chúrsa: 16 uair an chloig.
Ábhar an chúrsa:
- Measúnú ar an Othar
- CPR & Oiliúint Dífhibrileora
- Tráma
- Bristeach
- Cuir Fola
- Dó
- Leigheas
- Cairdiach
- Taom inchinne
- Titimeas, Diaibéiteas agus Plúchadh
Teastais CPR ó Fhoras Croí na hÉireann agus teastais Bunchursa Garchabhrach ó Slán Sábháilte.
Cuir isteach air ar 091 870718 nó seol ríomhphost chuig oifig@lochariach.com
Cé a scríobhfaidh na plécháipéisí?
Meitheamh 5, 2013
Cé a thógfadh cinneadh crua nuair a d’fhéadfaí plécháipéis a lorg faoi na moltaí sa tuarascáil ón gcoiste ardleibhéil a bunaíodh chun staidéar a dhéanamh ar na féidearthachtaí a bhain le straitéis trasrannach a fhorbairt bunaithe ar aighneachtaí a fuarthas ó na geallsealbhóirí agus na páirtithe leasmhara eile le linn an phróisis chomhairliúcháin chuimsithigh ar cuireadh tús leis mar chuid den athbhreithniú uileghabhálach a fógraíodh mar gur aithin na húdaráis chuí an phráinn a bhain le dréachtpholasaí nua a cheapadh?
Sea, ní tearc na seifteanna atá ann sa pholaitíocht dóibh siúd atá ag iarraidh cinneadh a chur ar an méar fhada.
Ag labhairt dó ag comhdháil a d’eagraigh an Chomhairle Um Oideachas Gaeltachta agus Gaelscolaíochta i mBaile Átha Cliath le déanaí, dúirt ardrúnaí na Roinne Oideachais, Seán Ó Foghlú, go raibh cinneadh déanta ag an Roinn Oideachais “athbhreithniú a dhéanamh ar an soláthar oideachais trí Ghaeilge i scoileanna Gaeltachta le cúlraí teanga difriúla”.
Ba é cuspóir an athbhreithnithe seo “ná roghanna éagsúla a aithint maidir le hoideachas trí Ghaeilge a sholáthar a bheidh ag teacht le riachtanais na bpobal Gaeltachta agus le riachtanais phleanála na gceantar Gaeltachta de réir Acht na Gaeltachta 2012”. Bhunófaí próiseas comhairliúcháin leis na “páirtithe leasmhara” agus bheadh an t-athbhreithniú déanta faoi lár 2014.
Ach nuair a cuireadh ceist ar Ó Foghlú an mbeadh polasaí oideachais ar leith don Ghaeltacht againn i ndiaidh an athbhreithnithe, ní fhéadfadh sé a rá cé acu a bheadh nó nach mbeadh.
Faraor, ní bheidh aon ghá le polasaí oideachais ar leith don Ghaeltacht sara i bhfad. Más fíor don taighde níl ach idir 10-15 bliain fágtha ag an nGaeilge mar theanga phobail agus theaghlaigh fiú sna ceantair is láidre Ghaeltachta.
Mar sin féin, níor cheart neamhaird a thabhairt ar fhógra Uí Fhoghlú. Fógra suntasach a bhí ann mar in ainneoin go bhfuil lánleabharlann ann de thuarascálacha stáit faoi cheist na Gaeilge, is ar éigean gur tugadh aird riamh ar cheist an oideachais sa Ghaeltacht.
Mar a dúirt an Dr Peadar Ó Flatharta i dtuairisc a scríobh sé do COGG i 2007, ba bheag “an tábhacht a leagadh ar chóras oideachais Gaeltachta ó bhunú an Stáit i leith, tráth ar bith a raibh plé ar siúl ná moltaí á ndéanamh maidir le todhchaí na Gaeilge go náisiúnta, ná maidir le háit na Gaeilge sa chóras oideachais”.
Dúirt ardrúnaí na Roinne Oideachais ag an gcomhdháil i mBaile Átha Cliath go dtógfadh an t-athbhreithniú san áireamh an taighde náisiúnta agus idirnáisiúnta faoin ábhar seo, “taighde COGG san áireamh”. B’fhiú go mór tosú le tuairisc Uí Fhlatharta inar moladh go mbunófaí Bord Oideachais Gaeltachta ar a leagfaí cúram iomlán an oideachais Ghaeltachta agus go gcuirfí cúram an oideachais Ghaeltachta agus lán-Ghaeilge ar Aire Stáit de chuid na Roinne Oideachais.
Is léir nach raibh fonn riamh, áfach, ar an Roinn Oideachais caitheamh le pobal na Gaeltachta mar mhionlach a raibh riachtanais agus cearta oideachais ar leith acu. Léiriú ar an dearcadh sin is ea an scrúdú ardteiste atá le déanamh ag cainteoirí dúchais na Gaeltachta, an scrúdú céanna a dhéanann daltaí ardteiste eile nach bhfuil díolúine ón nGaeilge acu. Masla is ea an scrúdú seo don chainteoir dúchais agus do chainteoirí líofa eile mar nach bhfuil aon dúshlán ag baint leis.
Dúirt Ó Foghlú go raibh “dualgas” ar an earnáil oideachais “a chinntiú go mbeidh dóthain daoine ann le cumas sa Ghaeilge chun freastal ar riachtanais Ghaeilge i réimsí oibre éagsúla mar shampla sa dlí, sna meáin, san aistriúchán agus, dar ndóigh, san oideachas”.
Má táthar dáiríre faoin “dualgas” sin, tabharfaidh an t-athbhreithniú aghaidh ar cheist seo an churaclaim don ardteist.
Ochtó bliain ó shin, i 1933, scríobhadh meamram sa Roinn Oideachais a mhol don Ghaeltacht “a number of higher primary schools or senior schools which will not tend to direct the pupils towards black coat occupations but will rather train them for the life to which ordinarily the most of them will be called”.
Ochtó bliain ina dhiaidh sin agus níl oiliúint cheart ina dteanga féin á cur ar dhaltaí na Gaeltachta do phostanna áirithe. Cad as a thiocfaidh na múinteoirí, na dlíodóirí, na léachtóirí, na hiriseoirí agus na státseirbhísigh le cumas ard sa Ghaeilge?
Cé a scríobhfaidh na plécháipéisí?
www.irishtimes.com
Ag tacú leis an nGaeilge
Meitheamh 5, 2013
CHUAIGH na daltaí Ciara Céitinn agus Aoife Nic Aonghusa (ar chlé) as Coláiste Leoin Naofa i gCeatharlach chun cainte ar an stáisiún raidió Kclr96fm le déanaí chun tuairisc a thabhairt ar an imeacht, Ceiliúradh Cainte, a reáchtáladh ina scoil féin.
Is imeacht é a bhí eagraithe mar pháirt de Bhliain na Gaeilge. Ba é aidhm an tionscnaimh ná na daltaí agus pobal na scoile a spreagadh chun labhairt as Gaeilge amháin do lá iomlán sa bhaile, ar scoil, le cairde, ag siopadóireacht, srl.
www.foinse.ie
Ainmneacha roghnaithe do na scoileanna nua ag oscailt i 2013!
Meitheamh 5, 2013
Ba mhór le GAELSCOILEANNA TEO. fáilte mhór a chur roimh Gaelscoil na Giúise (Teach na Giúise, Baile Átha Cliath 24), Gaelscoil Shliabh Rua (An Chéim, Baile Átha Cliath 18) agus Gaelscoil Mhic Aodha (Baile Chill Dara), 3 bhunscoil nua lán-Ghaeilge a bheidh ag oscailt i Meán Fómhair 2013. Bhí an-sceitimíní ann le déanaí nuair a bhí príomhoidí agus tuismitheoirí na scoileanna nua ag roghnú ainmneacha dóibh; déanann ‘Gaelscoil na Giúise’ tagairt do na crainn as ar ainmníodh an ceantar ina mbeidh an scoil suite, is sean-ainm ar Bhinn Trí Charraig atá i ‘Sliabh Rua’ agus toisc go mbeidh Gaelscoil Mhic Aodha lonnaithe amach anseo i nDún Mhic Aodha, bheartaigh pobal na scoile aitheantas a thabhairt do stair na beairice.
Guímis gach rath ar na scoileanna nua seo agus iad ag ullmhú i dtreo oscailt i Meán Fómhair. An Foras Pátrúnachta a bheidh mar phátrún orthu agus is scoileanna comhoideachais, ilchreidmheacha a bheidh iontu. Is féidir glaoch a chur ar Clare ag 01 8535193 nó ríomhphost a chur chuig clare@gaelscoileanna.ie le heolas ginearálta a fháil maidir le scoileanna nua, agus teagmháil díreach a dhéanamh le An Foras Pátrúnachta más mian leat do pháiste a chlárú (01 6294110). Tá áiteanna ar fáil do Mheán Fómhair 2013!
An bhfuil sé deacair cinneadh faoi do thodhchaí a dhéanamh ag an aois seo?
Meitheamh 5, 2013
Tá na scrúduithe A Leibhéal faoi lán seoil anois agus cuirtear tús inniu leis an Ardteistiméireacht chomh maith.
Laethanta fada crua a bheas iontu seo a dhéanfas tástáil ar mhic léinn sinsireacha na tíre agus a chuirfeas tús leis an tslí bheatha a bheas acu amach anseo… más é an ceann atá ar intinn acu ag an am seo.
Labhair Meon Eile le mic léinn Choláiste Cholmcille in Indreabhán i gConamara chun fáil amach: An bhfuil sé deacair cinneadh faoi do thodhchaí a dhéanamh ag an aois seo?
Féach an físeán ar www.meoneile.ie
Doiléire cruthaithe maidir le maoiniú na n-eagras Gaeilge sa ghearrthéarma
Meitheamh 4, 2013
Ag cruinniú den Chomhairle Aireachta Thuaidh Theas (CATT) i mí Márta na bliana seo, d’aontaigh na hAirí síneadh a chur leis na socruithe reatha don naoi n-eagraíocht déag a fhaigheann bunmhaoiniú ó Fhoras na Gaeilge go dtí 31 Nollaig 2013.
Agus é ag labhairt os comhair na Dála ar Déardaoin seo caite, rinne an tAire Stáit Gaeltachta, Dinny McGinley T.D., an cinneadh sin a athdheimhniú.
Cé gur bhain faoiseamh áirithe leis an síneadh seo a fógraíodh i mí Márta, chuir eagraíochtaí na hearnála deonaí in iúl gur réiteach fadtéarmach ar an scéal atá uathu. Ní fada a mhair an faoiseamh, ó chuir Foras na Gaeilge in iúl d’eagrais go luath tar éis chruinniú na CATT go mbeadh próiseas iarratais nua ag baint leis an tréimhse sé mhí seo agus gur ciorrú de 5/6% a bhí mar fhigiúir treorach ag an bhForas chuige seo. Is ciorrú é sin a bheadh le déanamh ar an ollfhigiúr bunmhaoinithe, agus ní gá go gcuirfí an leibhéal céanna de chiorrú i bhfeidhm ar gach eagraíocht trasna an bhoird.
Chuir Foras na Gaeilge sraith tosaíochtaí le chéile de réir théamaí ar leith, agus cuireadh in iúl do na heagrais go mbeadh maoiniú á sholáthar as seo amach bunaithe ar na tosaíochtaí úra seo amháin. Tá curtha in iúl do na heagrais bhunmhaoinithe go bhféadfaí go mbeadh eagrais ar leith thíos leis, agus eagrais ar leith thuas leis bunaithe ar an mbreithiúnas a dhéantar ar na hiarratais mhaoinithe i gcomhthéacs na dtosaíochtaí nua.
Tiocfaidh Bord Fhoras na Gaeilge le chéile ar an 28 Meitheamh 2013, chun iarratais na n-eagras a bhreith don tréimhse 01 Iúil 2013 – Nollaig 2013.
Fágann seo go gcinnfear ar an Aoine, 28 Meitheamh 2013 cén mhaoiniú a cheadófar do na heagrais bhunmhaoinithe don tréimhse dár tús an Luan dár gcionn.
Agus é ag tabhairt freagra scríofa do cheist Dála Déardaoin seo caite, 30 Bealtaine 2013, dúirt an tAire Gaeltachta, Dinny McGinley T.D., “Tá múnlaí éagsúla maoinithe á mbreithniú ag Foras na Gaeilge i gcomhar leis na heagraíochtaí bunmhaoinithe, le páirtithe leasmhara eile agus leis an phobal i gcoitinne trí na próisis chomhairliúcháin phoiblí a reáchtáladh sa dá dhlínse. Ní miste a nótáil gur aontaigh an Chomhairle Aireachta síneadh a chur leis na socruithe reatha bunmhaoinithe i rith an ama seo. San am i láthair, tá cinneadh tógtha ag an Chomhairle Aireachta go leanfaidh na socruithe reatha bunmhaoinithe go dtí an 31 Nollaig 2013”.
Ag labhairt ar an ábhar seo, dúirt Kevin De Barra, Stiúrthóir ar Chomhdháil Náisiúnta na Gaeilge, an scátheagraíocht ar earnáil dheonach na Gaeilge, go bhfuil an scéal seo “an-doiléir do na heagrais Ghaeilge ó tharla go bhfuil port éagsúil le cloisteáil ón Aire Gaeltachta is atá le cloisteáil ó Fhoras na Gaeilge”.
Deir De Barra go bhfuil súil ag na heagrais Ghaeilge go mbeidh cúrsaí níos soiléire sna seachtainí beaga romhainn, ach gur “trua gur fágadh go dtí an nóiméad deiridh arís é, go bhfuil na heagrais i bhfolús eolais in athuair, agus go mbeimid ag feidhmiú ar an Aoine, 28 Meitheamh, gan eolas dá laghad ar an leibhéal maoinithe a bheidh ar fáil don tréimhse nua a thosóidh ar an Luan dár gcionn”.
Foilsithe ar Gaelport.com
