Residents fear loss of green area over school
Meán Fómhair 28, 2012
Níos mó béime ar scíthléitheoireacht- Comhdháil léitheoireachta
Meán Fómhair 25, 2012
D’oscail Aire Stáit na Gaeltachta, Donnchadh Mac Fhionnlaoich, TD, Comhdháil faoin Léitheoireacht go hoifigiúil Dé hAoine seo caite, 21 Meán Fómhair 2012, in Ionad Comhdhála Marino i mBaile Átha Cliath.
Is iad Foras na Gaeilge, an comhlacht Thuaidh/Theas atá freagrach as an nGaeilge a chur chun cinn a d’eagraigh an chomhdháil. D’fhreastail idir léitheoirí, scríbhneoirí, fhoilsitheoirí, mhúinteoirí, iriseoirí, léirmheastóirí, agus ionadaithe ó choláistí oiliúna agus ó institiúidí tríú leibhéal ar fud na tíre ar an gcomhdháil.
Ag caint dó ag an oscailt, labhair an tAire faoin sult a bhain sé féin as leabhair a linne, cinn chlann Mhic Grianna agus Chathail Uí Shándair, mar shampla, a léamh agus a athléamh nuair a bhí sé óg. Mhol sé gur cheart an córas cuí a chur i bhfeidhm lena chinntiú go mbeidh deis ag léitheoirí an lae inniu, idir óg agus aosta, taitneamh a bhaint as an rogha leabhar den scoth, ríomhleabhair san áireamh, atá á bhfoilsiú ag foilsitheoirí na Gaeilge.
San osradharc ar earnáil na leabhar a thug Seán Ó Coinn, Leas-Phríomhfheidhmeannach Fhoras na Gaeilge, agus sna cainteanna ó na foilsitheoirí éagsúla a bhí páirteach sa chomhdháil, léiríodh go bhfuil meánfhigiúirí díolacháin na bhfoilsitheoirí Gaeilge ag teacht le meándíolachán leabhair na bhfoilsitheoirí Béarla in Éirinn, rud a léiríonn go bhfuil neart léitheoirí Gaeilge ann agus go bhfuil siad sásta leis an rogha leabhar atá ar fáil.
Ach mar sin féin, tá neart oibre le déanamh le níos mó béime a chur ar an scíthléitheoireacht nó ar an léitheoireacht mar chaitheamh aimsire taitneamhach seachas an léitheoireacht acadúil nó scoilbhunaithe. Tugadh le fios go bhfuil gá le cur chuige comhtháite i leith na meán i gcoitinne, agus i leith na poiblíochta agus na margaíochta, go háirithe, chun go mbeidh pobal mór na Gaeilge agus pobal na tíre trí chéile ar an eolas faoi na leabhair den scoth atá ar fáil i nGaeilge.
Thug Rachel Van Riel, bunaitheoir agus Stiúrthóir Opening the Book, eochairchaint an-spreagúil uaithi. Labhair sí faoi choincheap fhorbairt an léitheora, agus ar na samplaí ar dhírigh sí orthu bhí feachtais léitheoireachta a d’eagraigh Opening the Book i dtíortha dhátheangacha amhail an Bhreatain Bheag agus an Iorua. Bhí Opening the Book ar thús cadhnaíochta san athrú meoin a tharla i leabharlanna na Breataine agus i dtíortha eile maidir le cothú na léitheoireachta, nó forbairt an léitheora, mar a thugtar air. Tá leabharlannaithe i ngach contae in Éirinn tar éis cúrsa oiliúna a dhéanamh faoi scáth Opening the Book.
Thug duine d’eagraithe na comhdhála, Aedín Ní Bhroin, Stiúrthóir Chlár na Leabhar Gaeilge, an rannóg d’Fhoras na Gaeilge a bhíonn ag plé le foilsitheoireacht, scríbhneoireacht agus léitheoireacht na Gaeilge, le fios go raibh sí an-sásta le himeachtaí na comhdhála.
“Bhí cainteoirí den scoth ann agus rinneadh plé oscailte ar na fadhbanna atá san earnáil. Ach, thar aon rud eile, léiríodh go bhfuil ardchaighdeán sna leabhair atá á bhfoilsiú agus gur trua nach bhfaigheann siad níos mó poiblíochta.
Tá súil agam go gcabhróidh an chomhdháil linn níos mó daoine, idir óg agus aosta, a mhealladh i dtreo an tsaibhris litríochta atá le fáil i nGaeilge.”
Cuirfear moltaí a rinneadh ag an chomhdháil san áireamh nuair a bheidh straitéis don léitheoireacht á forbairt ag Foras na Gaeilge sna míonna amach romhainn.
Foilsithe ar Gaelport.com
Snámh 2012
Meán Fómhair 24, 2012
Is beag duine atá ábalta a rá gur shnámhadar timpeall ar Éireann. Go dtí anois.
Is eagraíocht é TACA a chuireann tacaíocht ar fáil don Ghaelscolaíocht ó thuaidh agus déanann AITHEANTAS amhlaidh ó dheas. Tá an dá eagras ag obair as láimh a chéile le tamall leis an Snámh mór a reachtáil agus an dúshlán seo a fhíorú do rannpháirithe an tsnámha.
Shnámh an grúpa 5 nóiméad amach ó gach contae sa tír a bhfuil cósta aige. Bhí 17 contae san iomlán i gceist; Cill Mhantáin, Loch Garman, Port Láirge, Corcaigh, Ciarraí, An Clár, Gaillimh, Maigh Eo, Sligeach, Liatroim, Dún na nGall, Doire, Aontroim, An Dún, An Lú, An Mhí agus faoi dheireadh Baile Átha Cliath, agus níor thóg sé ach dhá lá.
Bailíodh roinnt airgid agus tá an lucht eagraithe an-sásta leis an spórt agus spraoi a bhain leis agus leis an toradh iontach deireannach.
Bhí Pat Ó Cianáin mar bhall de TACA agus bhí Marcas Mac Ruairí agus Lorcán Mac Gabhann mar bhall de AITHEANTAS.
Bhí Sarah de Búrca ó Meon Eile ansin chun triail a bhaint as an Snámh í féin.
Físeán anseo: meoneile.ie
Only one in 25 primary pupils takes foreign language
Meán Fómhair 24, 2012
Rogha Gaelscolaíochta le tairiscint do thuismitheoirí
Meán Fómhair 20, 2012
Tabharfar deis do thuismitheoirí in 44 ceantar ar leith oideachas bunleibhéil lánGhaeilge a roghnú dá bpáistí sna míonna amach romhainn.
Tá suirbhéanna beartaithe ag an Roinn Oideachais sna ceantair sin agus cuirfear tús leis an bpróiseas an mhí seo chugainn.
Beidh roinnt ceisteanna ar na suirbhéanna, ina measc, an bhfuil gaelscolaíocht ó na tuismitheoirí dá bpáistí. Cuirfear ceist eile faoin sainmheoin chreidimh atá uathu agus ceann eile faoin rogha eagraíocht pátrúnachta is fearr leo.
Bhain formhór na díospóireachta poiblí faoina bpróiseas leis an bhféidearthacht go bhféadfaí díshealbhú a dhéanamh ar scoileanna Caitliceacha, seachas ar an gceist teanga.
Déanfar suirbhéanna i gcúig cheantar an mhí seo chugainn, an tInbhear Mór i gCill Mhantáin, Baile Átha Troim i gContae na Mí, an Trá Mhór i bPort Láirge agus dhá cheantar i Maigh Eo agus Baile Átha Cliath nach bhfuil ainmnithe go fóill. Déanfar suirbhéanna sna ceantair eile i mí na Samhna. Cuirfear torthaí na suirbhéanna chuig an Eaglais Chaitliceach ansin.
Ina dhiaidh sin, déanfaidh an Roinn agus na pátrúin plé an bhfuil gá an teanga teagaisc nó sainmheoin chreideamh na scoileanna sna ceantair a athrú. Beidh Educate Together ag lorg pátrúnachta in 39 ceantar, óir tá scoileanna acu sna cúig cheantar eile cheana féin. In ainneoin go bhfuil bunscoileanna lánGhaeilge in 33 ceantar faoi láthair, beidh an Foras Pátrúnachta ag iarraidh a bheith ina bpátrún ar scoileanna san 44 ceantar ar fad. Deir an eagraíocht go mbeidh dhá rogha ann sa chás go léirítear éileamh ollmhór don ghaelscolaíocht san 33 ceantar – d’fhéadfaí síneadh a chur leis na gaelscoileanna atá ann cheana féin nó d’fhéadfaí gaelscoil nua a oscailt. Dúirt Educate Together go bhfuil siad lánsásta a bheith ina bpátrún ar Ghaelscoil ilchreidmheach sa chás go léirítear tacaíocht don rogha sin i measc an phobail.
Idir an dá linn, ta imní léirithe ag an gComhairle um Oideachas Gaeltachta agus Gaelscolaíochta agus ag Cumann na Meánmhúinteoirí, Éire, faoin scrúdú béil Gaeilge don Teastas Sóisearach. Tá méadú mór tagtha ar líon na ndaltaí atá ag déanamh na scrúdaithe, ó 512 in 2008 go dtí 4,276 in 2011 agus 7,388 i mbliana. Murab ionann agus an scrúdú béil don Ardteist, ní chuireann an Roinn Oideachais marcóirí ar fáil don scrúdú sin – fágtar an cúram sin faoi na múinteoirí iad féin.
De réir COGG agus an CMÉ, níl an córas reatha ‘caighdeánaithe’ mar atá an scrúdú béil éigeantach don Ardteist toisc go ndéanann múinteoirí an mharcáil.
www.gaelsceal.ie
Maoiniú de €750,000 do Chúntóirí Teanga
Meán Fómhair 19, 2012
D’fhógair Aire Stáit na Roinne Ealaíon Oidhreachta agus Gaeltachta, Donnchadh Mac Fhionnlaoich T.D. an tseachtain seo caite breis agus €750,000 mar mhaoiniú do chúntóirí teanga sa Ghaeltacht.
Is mar chuid den Chlár Tacaíochta Teaghlaigh a cuireadh an maoiniú seo ar fáil do Mhuintearas i gConamara agus d’Oidhreacht Chorca Dhuibhne i gCiarraí chun Scéim na gCúntóirí Teanga a reáchtáil sa Ghaeltacht sa scoilbhliain 2012/13.
Agus é ag fógairt an deontais dúirt an tAire Stáit “Is cinnte go n-eascróidh tairbhe as an deontas méadaithe atá curtha ar fáil do pháistí na Gaeltachta agus dá dtuismitheoirí atá tiomanta do chur chun cinn na Gaeilge ina dteaghlaigh”.
Ranganna beo Gaeilge ar líne
Cuirfidh Gaelchultúr tús le ranganna Gaeilge an mhí seo, ach ní sa seomra ranga a bheidh an teagascóir ach ar scáileán agus na ranganna ar fáil ar fud an domhain.
Dar le Gaelchultúr go bhfuil méadú mór ag teacht ar líon na ndaoine atá ag foghlaim na teanga, le breis agus 4,000 duine ag déanamh staidéir uirthi sa tríú leibhéal i gCeanada agus i Meiriceá.
Cuirfear tús leis na ranganna ar líne ar 24 Meán Fómhair 2012, agus tá gach eolas ar fáil ag www.gaelchultur.com.
Dátaí áisiúla do mhúinteoirí
Ar an gCéadaoin 17 Deireadh Fómhair agus ar an Déardaoin 18 Deireadh Fómhair beidh seimineáir Buntáiste Breise na Gaeilge, á reáchtáil ag Comhdháil Náisiúnta na Gaeilge i nDúrlas Éile agus i mBaile Loch Garman agus i lár mhí na Samhna beidh seimineár i Nás na Ríogh.
Le linn na seimineár pléifear na buntáistí breise a thugann an Ghaeilge duit agus tú ag dul i mbun do ghairme beatha. Is ar dhaltaí iar-bhunscoile sna ranganna sinsearacha a bheidh na hócáidí seo ag freastal.
Tá dátaí uile na camhchuairte le fáil ar www.gaelport.com/bbnag
Gaeilgeoirí ag súil le #Gtuít
An tseachtain seo chugainn, baileoidh twitterati na Gaeilge lena chéile don chéad tweetup as Gaeilge, an #Gtuít sa Culture Box, 12 Sráid Essex Thoir i mBarra an Teampaill, Baile Átha Cliath, Déardaoin 27 Meán Fómhair ón 6.00-7.15.
I measc na n-ábhar a bheidh faoi chaibidil ag an ócáid neamhfhoirmiúil seo beidh na treochtaí agus na forbairtí is úire ar an idirlíon agus sna meáin dhigiteacha.
Is faoi stiúir phríomhshuíomh eolais na Gaeilge, Gaelport.com atá an ócáid. Deir Niamh Ní Shúilleabháin, Eagarthóir Gaelport.com, go bhfuil i gceist “deis a thabhairt do Ghaeilgeoirí agus do dhaoine a bhfuil suim acu i gcúrsaí teicneolaíochta, gréasánú a dhéanamh lena chéile agus aithne phearsanta a chur ar na daoine a bhíonn ag tuíteáil as Gaeilge agus a bhíonn ag glacadh páirte sna líonraí sóisialta eile trí mheán na Gaeilge”.
Fáilte roimh chách!
www.foinse.ie
Bí ag léamh
Meán Fómhair 19, 2012
CRUINNEOIDH foilsitheoirí, feidhmeannaigh, léachtóirí agus scríbhneoirí le chéile Dé hAoine agus Dé Sathairn in Ionad Comhdhála Marino, Baile Átha Cliath, le ceist na léitheoireachta a phlé.
Labhróidh na rannpháirtithe ar an dóigh le daoine óga a spreagadh le leabhair a léamh agus an léitheoireacht a chothú i measc an phobail trí imeachtaí éagsúla
Eolas: comhdhail2012@gmail.com
‘You could have…’
LEANANN na hiarrachtaí ar aghaidh na páistí a thógáil le Gaeilge. An duine is óige agam, 7, sa chistin agus í ar lorg briosca: “How many am I allowed, daddy?” “Ceann amháin.” “What does that mean? One?” “Sin é.” “You could have just said a haon.”
PÓL Ó MUIRÍ, Eagarthóir Gaeilge, Irish Times
Surveys on primary school patronage to begin
Meán Fómhair 18, 2012
Young teachers take the pain
Meán Fómhair 18, 2012
Parents get vote to take schools out of control of the Church
Meán Fómhair 18, 2012
