10 mbliana fágtha ag an nGaeilge mar theanga phobail sa Ghaeltacht de réir taighde nua
Bealtaine 22, 2015
Is ar éigean go mbeidh an Ghaeilge á labhairt mar theanga phobail aon áit sa Ghaeltacht faoi cheann deich mbliana fiú má chuirtear i bhfeidhm go hiomlán an Straitéis 20 Bliain don Ghaeilge agus Acht na Gaeltachta, dar le húdair an Nuashonrú ar an Staidéar Cuimsiteach Teangeolaíoch 2007.
Maíonn na húdair gurb ionann feidhm a thabhairt don Straitéis agus don Acht agus ‘gan aon cheo a dhéanamh’ mar gurb é an toradh céanna a bheadh ar an dá rud – ‘bás’ na Gaeilge mar theanga phobail faoi cheann deich mbliana.
Áitíonn Conchúr Ó Giollagáin, duine d’údair an taighde, “go bhfeileann” an Straitéis 20 Bliain agus an tAcht Gaeltachta “na daoine a bhfuil spéis acu sa Ghaeilge mar chultúr dara teanga a fhoghlaimítear seachas pobail dúchais atá faoi léigear ag brúnna teangeolaíochta agus sóisialta an aistrithe teanga go Béarla”.
Dar leis an Dr Ó Giollagáin “gur polasaí teanga iar-Ghaeltachta atá ag an Stát ag an bpointe seo” agus scríobh sé cheana go bhfuil polasaí an Stáit don Ghaeilge “clearly moving in the direction of a heritage model”.
Foilsíodh go neamhspleách inné na moltaí nua a bhí le bheith mar chuid den Nuashonrú ar an Staidéar Cuimsiteach Teangeolaíoch 2007 atá le foilsiú go luath ach ar cuireadh moill air de bharr aighnis faoi mholtaí a bheith déanta ann ag na húdair.
Tháinig an Dr Ó Giollagáin ar ‘comhaontú’ le hÚdarás na Gaeltachta, a choimisiúnaigh an taighde, go bhfoilseofaí na moltaí go neamhspleách.
Moltar sa cháipéis a foilsíodh inné go gcuirfeadh Coimisiún Éigeandála nua cur chuige éigeandála mionteanga i bhfeidhm sa Ghaeltacht faoina ndíreofaí “acmhainní straitéiseacha institiúideacha ar shealbhú na Gaeilge i dteaghlaigh agus i scoileanna”.
Deirtear chomh maith gur cheart feidhm a thabhairt do na moltaí a deineadh sa Staidéar Cuimsitheach Teangeolaíoch 2007, cé go n-aithnítear go mbeadh ‘dúshláin mhóra’ i gceist le feidhm a thabhairt do na moltaí céanna.
Moltar, leis, go mbunófaí Coimisiún Stát sa ghearrthréimhse a d’fhiosródh ceisteanna éagsúla faoi fhís an Stáit i leith na Gaeilge mar theanga dhúchais agus faoi dhoicheall an Stáit roimh mholtaí tarrthála teanga áirithe, moltaí an Staidéir Chuimsithigh san áireamh.
Deir údair na moltaí gur cuireadh ‘an fhochaibidil’ i gcló go neamhspleách ar an Údarás “sa chaoi is go mbeadh an deis ag an bpobal moltaí na n-údar a léamh agus go dtuigfeadh an pobal comhthéacs iomlán an taighde”.
Deirtear go léiríonn “an fhianaise atá ag teacht chun solais sa taighde nuashonraithe seo go bhfuil géarchéim na Gaeltachta ag dul in ainseal”.
Bhraith na húdair go raibh “dualgas” orthu dá réir moltaí a dhéanamh “i leith na géarchéime follasaí seo”.
De réir eolais a fuair Tuairisc.ie faoin Acht um Shaoráil Faisnéise, d’aontaigh Coiste Pleanála Teanga an Údaráis ag cruinniú ar an 1 Bealtaine 2014 go raibh sé soiléir ón dréacht-thuarascáil “go raibh géarchéim teanga sa Ghaeltacht”, ach dúradh freisin go raibh nithe ann “a raibh údar dóchais ag baint leo”.
Aontaíodh chomh maith go léiríonn an tuarascáil go raibh “gnéithe áirithe seasmhacha ag baint le treocht na Gaeilge sa Ghaeltacht” sa tréimhse a bhí i gceist.
Dar le húdair na tuarascála “go bhfuil cur chuige i bhfad níos forásaí agus níos uaillmhianaí ag teastáil le dul i ngleic ar bhealach éifeachtach lena bhfuil ag titim amach sa Ghaeltacht faoi láthair ná mar atá á shamhlú le forálacha Gaeltachta na Straitéise 20–Bliain don Ghaeilge 2010–2030 agus Acht na Gaeltachta 2012”.
Scéal ó www.tuairisc.ie
Fógra: Seimineár maidir le hOideachas Gaeltachta ar an 23.05.15
Bealtaine 21, 2015
Tá an t-ionad athraithe don seimineár náisiúnta atá á reáchtáil ag Gaelscoileanna Teo. ar an Satharn 23 Bealtaine 2015 do na Gaeltachtaí ar fad ar na moltaí i leith polasaí don Oideachas Gaeltachta.
Beidh an seimineár ar siúl san Óstán Clayton in áit an Radisson anois.
Tosóidh an seimineár ag 09.30 le clárú agus sólaistí, agus leanfar leis go dtí thart ar 1.30, tráth a chuirfear lón éadrom ar fáil.
Is éard a bheidh i gceist leis an seimineár ná go ndéanfaí iniúchadh agus plé ar na mórcheisteanna agus na himpleachtaí lena mbaineann do scoileanna Gaeltachta, ag an dá leibhéal chun críche cabhrú le scoileanna a gcuid freagraí a fhorbairt mar chuid den phróiseas comhairliúcháin.
Folúntas: Meánscoil San Nioclás, Port Láirge
Bealtaine 21, 2015
Sonraí ar fáil ag: http://educationposts.ie/adverts/second_level/employee/12400/
Folúntas: Gaelscoil Eoghain Uí Thuairisc, Ceatharlach
Bealtaine 20, 2015
Sonraí ar fáil ag: http://educationposts.ie/adverts/primary_level/employee/20016/
Folúntas: Gaelscoil Eoghain Uí Thuairisc, Ceatharlach
Bealtaine 20, 2015
Sonraí ar fáil ag: http://educationposts.ie/adverts/primary_level/employee/19999/
Campaí Samhraidh Ógras le tosú i Mí Iúil 2015
Bealtaine 20, 2015
Campaí Samhraidh Ógras
Iúil 2015
Campaí timpeall na tíre
Déan Teagmháil l’Ógras 01 4751487/blaithin@ogras.
Postaeir Campaí Samhraidh 2015
Gaelcholáiste na Mara, Cill Mhantáin
Bealtaine 20, 2015
Sonraí ar fad ag: http://educationposts.ie/adverts/second_level/employee/12299/
Cuireadh chun do thuairim a chur in iúl i dtaobh Oideachais i Limistéir Ghaeltachta
Bealtaine 20, 2015
Moltaí Polasaí Oideachas Gaeltachta
Mar chuid den Straitéis Fiche bliain don Ghaeilge tá réimse moltaí polasaí forbartha ag an Roinn Oideachais agus Scileanna, a bhfuil sé mar aidhm leo an soláthar oideachais lán-Ghaeilge sa Ghaeltacht a threisiú. Is iad taithí scoileanna Gaeltachta agus mórstaidéir thaighde áirithe atá mar bhonn eolais leis na moltaí. Tá achoimre ar na moltaí polasaí seo le fáil in ‘Moltaí Polasaí don Soláthar Oideachais i Limistéir Ghaeltachta.
Cuirfear fáilte roimh thuairimí na bpáirtithe leasmhara ar fad, lena n-áirítear scoileanna Gaeltachta agus pobail Ghaeltachta, ar mhaithe le bonn eolais a chur faoi pholasaí náisiúnta ar sholáthar oideachais sa Ghaeltacht a fhorbairt.
Tugtar cuireadh duit do thuairim a chur in iúl i dtaobh an fhoilseacháin chomhairliúcháin: ‘Moltaí Polasaí don Soláthar Oideachais i Limistéir Ghaeltachta’.
– See more at: http://www.education.ie/ga/Preas-agus-Imeachta%C3%AD/Imeachta%C3%AD/Molta%C3%AD-Polasa%C3%AD-Oideachas-Gaeltachta/Molta%C3%AD-Polasa%C3%AD-Oideachas-Gaeltachta.html#sthash.DfsuKEqO.dpuf
Aighneachtaí
Tá na sonraí mar a bhaineann leis an bpróiseas comhairliúcháin agus an suirbhé a bheidh le comhlánú le fáil in ‘Cuireadh chun Comhairliúcháin agus Suirbhé: Moltaí Polasaí don SolátharOideachais i Limistéir Ghaeltachta’
Iarrtar ort, le do thoil, an suirbhé a chomhlánú agus a chur ar ais:
ar ríomhphost chuig: moltai_oideachasgaeltachta@education.gov.ie nó
sa phost chuig: Moltaí Polasaí don Oideachas Gaeltachta, Rannóg Pholasaí, Churaclaim agus Mheasúnachta, An Roinn Oideachais agus Scileanna, Sráid Maoilbhríde, Baile Átha Cliath 1
Chomh maith leis sin, tugtar cuireadh dóibh siúd a fhreagraíonn an suirbhé aighneachtaí ar leith a chur isteach ar ríomhphost nó sa phost.
Beidh an próiseas comhairliúchain ar oscailt ó 5 Bealtaine 2015 go 15 Meitheamh 2015.
Ionad Tacaíochta Teaghlaigh do Bhaile Átha Cliath
Bealtaine 19, 2015
Tá sé tábhachtach céim siar a thógáil anois agus arís agus aitheantas a thabhairt ar an méid atá bainte amach againn mar phobal.
Is cúis bróid í do phobal na Gaeilge sa phríomhchathair an fás leanúnach atá tagtha ar líon na n-institiúid lán-Ghaeilge atá ag feidhmiú ar bhonn laethúil.
I mBaile Átha Cliath tá c55 naíonra (seisiúnach – oscailte de ghnáth idir 9-12/1.30), 34 ghaelscoil (2 cheann nua beartaithe), 10 ngaelcholáiste, 25 club óige lán-Ghaeilge, c4000 mac léinn cláraithe le Cumainn Gaelaigh in institiúid tríú leibhéil na cathrach mar aon le Na Gaeil Óga CLG atá ag feidhmiú go hiomlán trí Ghaeilge.
Tá fás pobal labhartha na Gaeilge le sonrú i bhfigiúr an daonáireamh deiridh (2011) le 77,048 ag maíomh go labhraíonn siad as Gaeilge lasmuigh den chóras oideachais anois:
http://census.cso.ie/sapmap2011/Results.aspx?Geog_Type=CTY&Geog_Code=02&CTY=02#T3_310
In ainneoin iarrachtaí an phobal bríomhar seo, tá easnamh ar leith atá ríshoiléir do na hiardhaltaí agus do na múinteoirí sin a roghnaíonn a gcuid leanaí a thógáil le Gaeilge.
Níl aon ionad sa phríomhchathair ag soláthar cúram leanaí lán-Ghaeilge don aoisghrúpa 0-3* bliana.
Chomh maith, níl aon ionad ag soláthar tacaíochtaí do réamhthuismitheoirí atá ag machnamh ar a leanaí a thógáil le Gaeilge nó do thuismitheoirí atá ag tógáil a gcuid leanaí le Gaeilge ar bhonn laethúil.
Tá dea-shamplaí le sonrú i mbailte/ i gcathracha eile, mar shampla, le blianta beaga anuas bunaíodh Ionad Tacaíochta Teaghlaigh san Indreabhán le tacaíocht an Stáit.
Lena chois sin, i mBéal Feirste tá an eagraíocht pobal Ionad Uibh Eachach 25 bliain ar an bhfód ag soláthar réimse tacaíochta do thuismitheoirí (Gaelchúram leanaí lánlae & le déanaí suas go 16 rang Gaeilge sa tseachtain i measc seirbhísí eile) agus faoi láthair sa chathair chéanna, tá naíolann (seirbhís cúram leanaí lánlae) lán-Ghaeilge nua á bunú i mBéal Feirste darbh ainm Teach Mhamó.
Chuirfeadh ionad tacaíochta teaghlaigh seirbhísí tacaíochta ar fáil do theaghlaigh a dteastaíonn uathu a gcuid leanaí a thógáil le Gaeilge nó do theaghlaigh nach labhraíonn an Ghaeilge go hiondúil sa bhaile ach a thuigeann an tábhacht a bhaineann leis an tréimhse is luaithe i saol an linbh i bhforbairt scileanna teangeolaíochta agus a dteastaíonn uathu go mbeadh caighdeán an chainteora dúchais acu ón tús.
Chun freastal ar na riachtanais seo, ba mhaith linn grúpa oibre a bhunú chun Ionad Tacaíochta Teaghlaigh a fhorbairt agus ba mhór linn dá gcuirfeadh an t-ionad beartaithe na seirbhísí seo a leanas ar fáil do theaghlaigh:
- Seirbhís Naíolainne Gaeilge.
- Seirbhís cúram iarscoile.
- Teacht le chéile do thuismitheoirí le páistí óga (m.sh. tuismitheoirí sa bhaile & máithreacha ar shaoire mháithreachais)
- Seirbhís chomhairleach do lánúin nua atá ag smaoineamh ar a leanaí a thógáil le Gaeilge.
- Seirbhís chomhairleach agus tacaíochta teanga do thuismitheoirí atá ag tógáil a bpáistí le Gaeilge nó ar mian leo teanga an teaghlaigh a iompú ó Bhéarla go Gaeilge. D’fhéadfaí amach anseo go gcuimseodh an tseirbhís seo cuairteanna baile ó chomhairleoirí teanga.
- Ranganna Gaeilge do thuismitheoirí.
- Teagmháil le heagraíochtaí eile sa cheantar agus sa réigiún a chuireann seirbhísí ar fáil do theaghlaigh agus do leanaí.
- Teagmháil le grúpaí tuismitheoirí in áiteanna eile, sa Ghaeltacht agus lasmuigh di, atá ag tógáil a bpáistí le Gaeilge nó le mionteanga eile.
- Seirbhísí tacaíochta teaghlaigh eile ar a n-áirítear, mar shampla, seirbhísí ó Tusla, Feidhmeannach na Seirbhíse Sláinte agus cúrsaí do thuismitheoirí.
Oiriúnaithe ó Fnag.ie
Táimid ag iarraidh tacú leis na naíonraí agus na gaelscoileanna reatha atá ag feidhmiú ar ardchaighdeán timpeall na príomhchathrach.
Is togra pobal-bhunaithe comhoibríoch atá i gceist léi seo mar sin fáilteofar roimh do shaineolas, d’fhuinnimh, do chomhairle agus do thacaíocht.
Beidh an chéad chruinniú den togra seo ar siúl in Uimhir 6, Ceannáras Chonradh na Gaeilge, Sráid Fhearchair, BÁC 2 ag a 1i.n. ar an 16 Meitheamh 2015.
Más spéis leat cabhrú linn, tá leathanach ócáide cruthaithe againn ar Facebook (murar féidir leat freastal ar an gcruinniú seo ach spéis leat tacú linn nó bheith ar an eolas faoi dhul chun an togra, b’fhearr teagmháil díreach a dhéanamh linn ag ionadttbac@gmail.com):
https://www.facebook.com/events/1623094857914282/
*Roinnt naíonraí ceadaítear do na leanaí toiseach ar an naíonra roimh an tríú breithlá de ghnáth 2 bhliain 10 mí.
Comhaltacht Michael Jordan san Oideachas (Teagasc na Gaeilge) i gColáiste Phádraig
Bealtaine 18, 2015
Léachtóir ab ea Michael Jordan san Oideachas i gColáiste Phádraig (1952-1982), agus ba mhúinteoir bunscoile é roimhe sin. Bhain na glúinte mic léinn scileanna teagasc, eolas ar an gcuraclam agus fealsúnacht chéimnitheach oideachais amach faoina threoir. Bhí sé ina thacadóir le haghaidh an oideachais pháistelárnaigh i bhfad sula raibh bonn déanta ag an ngluaiseacht sin san oideachas príomhshrutha. Go sonrach, chreid sé go láidir i spreagadh seachas i bpionós, i míniú a thabhairt seachas an cur chuige údarásaí agus i ngné shóisialta agus phearsanta an oideachais murab ionann béim chognaíoch go díreach.
Ionad Barr Feabhais san Oideachas agus sna Daonnachtaí atá beoga agus nuálach is ea Coláiste Phádraig, coláiste de chuid Ollscoil Chathair Bhaile Átha Cliath. Tá sé ar cheann de na hinstitiúidí is mó dá leithéid in Éirinn, agus tá thart ar 2,700 mac léinn cláraithe ar raon cláir fhochéime, iarchéime agus dochtúireachta. Suite go lárnach i Sráidbhaile Dhroim Conrach, ar an gcampas chomh maith tá an tIonad um Míbhuntáiste Oideachasúil, Ionad Oideachais Dhroim Conrach, an tIonad um Oideachas Chearta an Duine agus Saoránachta, an tIonad um Staidéar Litríochta agus Cultúrtha Leanaí agus an Clár Náisiúnta Ionduchtúcháin do Mhúinteoirí. Tá mórchlár tógála úr ar siúl faoi láthair. Tá Coláiste Phádraig bainteach i bpróiseas ionchorpraithe le hOllscoil Chathair Bhaile Átha Cliath a bheidh curtha i gcrích faoin fhómhar 2016.
AN RANNÓG OIDEACHAIS
Tá níos mó ná 50 ball foirne lánaimseartha sa Rannóg, agus mar sin is í ceann de na rannóga acadúla is mó sa tír. Chomh maith le cláir a chur ar fáil ar an leibhéal fochéime agus iarchéime, tá próifíl taighde ghníomhach náisiúnta agus idirnáisiúnta ag an Roinn agus cuireann sí go mór le forbairt agus critíc bheartais san earnáil.
Tairgeann an Roinn dhá clár tosaigh oideachais do mhúinteoirí, an Baitsiléir Oideachais (BEd) (4 bliana) agus an Mháistreacht Ghairmiúil Oideachais (PME) (2 bhliain), le cohóirt bhliantúla 400 agus 100 faoi seach. Tairgeann an Roinn raon cláir fhochéime san oideachais ó leibhéal teastais go leibhéal dochtúireachta. Lena chois sin, beidh Baitsiléir úr san Oideachas Luath-Óige (BECE) a thairiscint aici in 2015.
Tuilleadh sonraí le fáil ag www.spd.dcu.ie/education
Riachtanais
Ba chóir d’iarratasóirí céim onóracha mhaith (Onóracha 2.1 nó níos fearr ná sin agus céim Mháistreachta más féidir) a bheith acu. Ba chóir go mbeadh suim speisialaithe forbartha acu chomh maith i nGaeilge a theagasc mar chéad teanga nó mar dhara teanga, agus/nó i dteagasc trí mheán na
Gaeilge. Ba chóir go mbeadh pleananna taighde forbartha acu as a mbainfidh siad céim sa taighde amach (M.Ed nó Ph.D).
Coinníollacha maidir leis an gComhaltacht
Beidh ar an iarrthóir rathúil clárú ar chéim taighde ag Coláiste Phádraig (M.Ed nó Ph.D) agus déanfaidh ball foirne maoirseacht air nó uirthi. D’fhéadfadh réimse ar bith a bhaineann le teagasc na Gaeilge i gcomhthéacs bunoideachais agus/nó oideachas múinteoirí oiriúnach don taighde seo agus ba chóir d’iarrthóirí réamhphlean taighde a chur isteach lena n-iarratas ar an gComhaltacht.
Ní mór don iarratasóir rathúil na riachtanais incháilitheachta um mic léinn Taighde/Dochtúireacht ag Coláiste Phádraig a chomhlíonadh, agus beidh orthu an próiseas caighdeánach iarratais um mic léinn Taighde a chomhlánú.
Beidh an comhalta ábalta leas a bhaint as raon tacaíochtaí laistigh den choláiste, lena n-áirítear ardobair chúrsa sa chlár Dochtúireachta (ED.D) agus beidh an deis aige nó aici chomh maith idirghníomhaíocht a dhéanamh le mic léinn taighde agus baill foirne. Beidh rochtain iomlán ar shaoráidí na leabharlainne agus ríomhaireachta ar fáil. Tairgeann Comhaltacht Jordan deis don iarrthóir rathúil fosta chun taithí a fháil ar theagasc tríú leibhéal agus déanfaidh an t-iarrthóir rathúil teagasc maoirsithe faoi mheantóireacht oideoirí múinteora a bhfuil taithí acu.
Tuarastal an Chomhaltachta
Is é scoláireacht dar luach idir €20,000 agus €22,000 (Alt 193 díolúine Scoláireachta de réir mar is infheidhme, an tuarastal le híoc gach ráithe i riaráistí) a íocfar leis an iarrthóir rathúil ag brath ar thaithí agus ar cháilíochtaí, ar feadh trí bliana ar a mhéad. Lena chois sin, beidh córas um loghadh táillí le haghaidh obair iarchéime i bhfeidhm. Ní bheidh sé/sí ina fhostaí/fostaí de chuid an choláiste le linn thionacht na chomhlachta.
Iarratas
Chun iarratas a dhéanamh ar Chomhaltacht Michael Jordan, ba chóir d’iarratasóirí réamhphlean taighde (600 focal) a chur isteach, chomh maith le CV, ina dtaispeántar go cuimsitheach á dtaithí teagaisc agus a suimeanna faoi leith sa churaclam faoi:
12 iarnóin, Dé Mairt, an 26 Bealtaine 2015 chuig:
Rannóg na nAcmhainní Daonna, Coláiste Phádraig, Droim Conrach, Baile Átha Cliath 9
D’fhéadfadh sé go gcuirfí iarratasóirí faoi agallamh mar chuid den phróiseas roghnúcháin.
Ní ghlacann Coláiste Phádraig iarratais leictreonacha
Ní mór go n-éireoidh leis an iarrthóir rathúil i bpróiseas grinnfhiosrúcháin na nGardaí d’fhonn an ceapachán don áit a fháil.
Is fostóir comhdheiseanna é Coláiste Phádraig
