FOLÚNTAS: Rúnaí Scoile á Lorg ag Gaelscoil na nDéise
Deireadh Fómhair 9, 2017
Rúnaí Scoile á Lorg ag Gaelscoil na nDéise, Bóthar Charraig Phiarais, Port Láirge
Ba cheart go mbeadh ardchaighdeán Gaeilge ag an té a chuireann isteach ar an bpost seo chomh maith le hardscileanna cumarsáide, idirphearsanta, eagrúcháin agus TFC.
Tá a thuilleadh eolais faoin bpost seo ar www.educationposts.ie
Ba cheart do litir iarratais, Curriculum Vitae agus liosta moltóirí a sheoladh chuig postannagnd@gmail.com roimh an Aoine 20ú Deireadh Fómhair 2017.
Ní ghlacfar le hiarrataisí scríofa as Béarla.
Seachtain Mhata 2017 – Acmhainní Gaeilge
Deireadh Fómhair 9, 2017
Beidh Seachtain Mhata 2017 faoi lánseol ón 14 Deireadh Fómhair-22 Deireadh Fómhair. Tá póstaeir Gaeilge le fáil ag http://www.mathsweek.ie/2017/schools/schools-posters-2017 Bainigí taitneamh as!
Plé faoi Dhúshláin na n-Iarbhunscoileanna Oileánda ag Comhdháil Bord Oideachais & Oiliúna Éireann
Deireadh Fómhair 2, 2017
Pléadh dúshláin na n-iarbhunscoileanna oileánda ag Comhdháil Bord Oideachais & Oiliúna Éireann (BOOÉ) a bhí ar siúl ón 20 go dtí an 21 Meán Fómhair in óstán an estáit Lyrath i gCill Chainnigh. Bhí Richard Bruton, an tAire Oideachais & Scileanna i láthair ag an gComhdháil.
B’é an Comhairleoir Seán Ó Tuairisg, Comhairleoir Contae agus toscaire Bord Oideachais agus Oiliúna na Gaillimhe agus Ros Comáin, a thug an t-aitheasc. Mhínigh sé an dlúthcheangal atá idir an scoil oileánda agus an pobal oileánda – d’oireasa na scoileanna, bheadh na hoileáin i mbaol a mbánaithe. Rinne sé an pointe nach ionann dúshláin scoileanna na n-oileán agus scoileanna beaga cé go bhfuil cuid mhaith de na dúshláin chéanna i gceist agus go gcaifear dul i ngleic leis na dúshláin ar leith a bhaineann leis na hiarbhunscoileanna oileánda.
Is cúig iarbhunscoil oileánda atá sa tír. Tá trí scoil díobh ar Árainn – Coláiste Ghobnait ar Inis Óirr, Coláiste Naomh Eoin ar Inis Meáin agus Coláiste Naomh Éinne ar Inis Mór maraon le Gairmscoil Mhic Diarmada ar Oileán Árainn Mhór agus Coláiste Pobail Cholmcille ar Oileán Thoraí.
Thrácht sé ar an 7 mórdhúshlán atá roimh an cúig iarbhunscoil – is iad sin Leithdháileadh Múinteora; Rochtain ar fhoireann cháilithe atá inniúil sa Ghaeilge; Buiséad Scoile neamhdhóthaineach; Rollú agus Scoláireachtaí, Stádas neamhspleách a bhaint amach do Coláiste Naomh Eoin, Inis Meáin; Stádas DEIS agus Rochtain ar na hOileáin agus mhol sé réiteach do gach aon cheann de na dúshlán le mórchostas de €590,905 chun na dúshláin ar fad a réiteach dá nglacfaí leis na moltaí a dúirt sé. Is beag an infheistíocht í chun todhchaí na n-iarbhunscoileanna agus dá réir todhchaí na n-oileán a chinntiú agus a bhuanú.
Is é an dúshlán a bhaineann leis an leithdháileadh múinteora mar a sheasann sé ná nach n-aithníonn an múnla leithdháileadh múinteora, mar atá, riachtanais agus dúshláin scoileanna na n-oileán, idir an cóimheas idir dhaltaí agus múinteoirí agus leithdháiltí eile. Is é nadúr scoileanna oileánda go mbeadh líon beag daltaí iontu, rud a chiallaíonn go bhfuil foirne teagaisc beaga iontu agus ní féidir curaclam oiriúnach, caighdeánach a chur ar fáil le dáileadh beag múinteoirí, ná go deimhin an tseachtain chaighdeánach de 28 uair do scoláirí a sholáthar chun cloí le rialacha na Roinne Oideachais agus Scileanna.
Anuas air sin, níl aitheantas ‘Scoil Comhoideachasúil in abhantracht scoile singil’ ag scoileanna áirithe oileánda, agus dá bharr níl siad ag fáil an leithroinnt de 0.5 CL (cóibhéis lánaimseartha). Tugtar an t-aitheantas seo ar bhonn geografach ach ní aithnítear an dúshláin taistil atá ag scoil ar oileán. Ainneoin go bhféadfadh scoil eile a bheith ar oileán eile nó ar an mórthír, níl siad sin insroichte, agus dá réir ba cheart an 0.5 CL seo a bheith ag gach ceann de na 5 scoil oileánda.
Laghdóidh an múnla nua maidir le leithroinnt & dáileadh uaireanta Tacaíochta Foghlama líon na múinteoirí sna scoileanna oileánda freisin le himeacht den 0.9 WTE teagaisc thar am ó 2019 ar aghaidh.
Is é an réiteach a moladh ná go méadófaí an leithdháileadh múinteora do scoil oileánda ó 1 CL reatha go 2.5 CL (sin 1.5 i 5 scoil). Bheadh costas €327,090 air sin. Chinnteodh sé curaclam oiriúnach, deiseanna imeachtaí seach-churaclam agus chinnteodh sé sábháilteacht na ndaltaí agus foireann na scoileanna. Iarrtar go gcuimseofaí an cúig scoil oileánda mar ‘Scoileanna comh-oideachasúla in abhantracht scoile singil’ agus go dtabharfaí an leithroinnt de 0.5 CL leis an aitheantas seo don chúig iarbhunscoil oileánda.
Maidir leis an dúshlán a bhaineann le Rochtain ar fhoireann cháilithe atá inniúil sa Ghaeilge, tá sé an-dúshlanach múinteoirí cuí, cáilithe atá inniúil sa Ghaeilge a aimsiú chun teagasc ar na hoileáin. Leis seo, bíonn athraithe go bliantúil i measc foirne scoileanna oileánda. Tá costas sa bhreis ag baint le múineadh ar oileán, idir costas taistil, costas lóistín agus costas maireachtála.
Is é an réiteach a moladh agus dhéanfadh sé inmharthanacht na scoileanna oileánda a chinntiú ná go dtabharfaí ar ais an Liúntas Oileánda de €1,600 do mhúinteoirí. Is é an costas a bheadh ar seo na €16,000 (10 CL X €1,600), don mhéadú sa leithdháiledh múinteora atá ag teastáil. Choinnigh múinteoirí sa chóras roimh 2011 an liúntas seo ar bhonn pearsanta.
Ar an tríú dúshlán, bhí Buiséad Scoile neamhdhóthaineach. Ní aithnítear an costas breise atá ar scoileanna oileánda i leithdháileadh bhuiséid na scoileanna sin. Tá go leor costas sa bhreis ar scoil oileánda ach go háirithe costas taistil, costas laistis, costas breise deisiúcháin agus seirbhísí scoile. Tá costas ollmhór taistil ag baint le daltaí ag freastal ar ghnáthimeachtaí scoile ar an mór-thír ar nós cluichí, taispeántais agus comórtais.
Moladh go méadófaí buiséad don scoil oileánda de €20,000. Is é an costas iomlán a bheadh ar seo ná €100,000 don chúig scoil.
I dtaca leis an dúshlán a bhaineann le Rollú agus Scoláireachtaí, is é nadúr na scoileanna oileánda go bhfuil daonra beag scoláirí iontu. Tá tionchar aige seo ar an gcuraclam, líon na múinteoirí agus dá bhrí sin ar na deiseanna a chuirtear ar fáil do na scoláirí. Faoi láthair, cuireann Roinn na Gaeltachta 30 scoláireacht ar fáil do na hiarbhunscoileanna ar an trí oileáin Árainn.
Moladh go dteastaíonn méadú i líon na scoláireachtaí a chuirtear ar fáil ó 30 go dtí 60 scoláireacht. Is é an costas a bheadh ar seo ná €150,000 don Roinn Cultúir, Oidhreachta & Gaeltachta.
Maidir leis an iarbhunscoil ar Inis Meáin, Coláiste Naomh Eoin, níl stádas neamhspleách ag an scoil. Is aonad í agus déantar Coláiste Naomh Eoin a bhainistiú ó Choláiste Cholmcille, Indreabhán, ar an mórthír. Ní dhéanann sé ciall go mbeadh Coláiste Cholmcille ag bainistiú scoil oileánda agus níl an córas mar atá ag freastal ar riachtanais Cholaiste Naomh Eoin san am i láthair. Ba shocrú é seo a rinneadh nuair a osclaíodh Coláiste Naomh Eoin chun go bhféadfaí oideachas iarbhuncoile a chur ar fáil ar Inis Meáin.
Iarrtar go mbronnfaí stadas neamhspleách ar Choláiste Naomh Eoin, Inis Meáin (ar an mbonn céanna agus atá cheana féin ag Coláiste Ghobnait Inis Oírr) agus go bhfaighfidh an scoil sin an fhreagracht bainistíochta agus acmhainní, ach go háirithe Príomhoide agus Príomhoide Tánaisteach, nach bhfuil ann faoi láthair.
Moltar go dtabharfaí stádas DEIS don 5 iarbhunscoil oileánda ar an mbonn go bhfuil siad scoite amach ón gcósta agus na míbhuntáistí a bhaineann leis seo. Tugann drochaimsir tríd an geimhreadh dúshláin breise do scoláirí agus múinteoirí a bhíonn ina leithéid de scoileanna. Tugann an easpa seirbhísí scoile trí Ghaeilge go ginearálta dúshlán, agus míbhuntáiste ach go háirithe do scoileanna ar oileáin (SNSO nó NEPS; seirbhísí meabhairshláinte; seirbhísí sláinte ginearálta). Is annamh go mbacann institiúid ardoideachais le cuairt a thabhairt ar scoileanna ar oileáin ná iad a a chur san áireamh dá gcuid imeachtaí. Ní fhaigheann scoileanna ar oileáin cuairteanna inscoile ná seirbhísí oideachais ar ghnáthnós iad do scoileanna ar an mórthír.
Is dúshlán mór é Rochtain ar na hOileáin do na scoileanna oileánda. Níl an tseirbhís aeir ná an tseirbhís farantóireachta, mar atá, ag comhlíonadh riachtanais scoileanna na n-oileán. Iarrtar go gcuirfí seirbhísí taistil cuí, oiriúnach ar fáil, i gcomharliúcháin leis BOOGRC, an fostaí is mó ar an trí Oileáin Árann, chun riachtanais na scoileanna a shásamh agus chun go mbeidh cinnteacht don todhchaí. Is é pobal scoileanna leis BOOGRC is mó a bhaineann úsáid as na seirbhísí taistil.
Chuir Gaeloideachas aighneacht a bhí bunaithe ar na héilimh chéanna mar a bhaineann leis na hiarbhunscoileanna oileánda faoi bhráid Buan-Chomhchoiste na Gaeilge, na Gaeltachta agus na nOileán i mí an Mheithimh seo caite. Pléadh cás na mbunscoileanna oileánda san aighneacht chomh maith.
Deir Ó Tuairisg nach bhfuil aon gheallúint ar an gceist seo tugtha fós ag an Aire Bruton.
Is ceist í seo faoi chearta na scoláirí óga, faoi chearta phobail na n-oileán agus má táimid ag iarraidh go mbeidh pobail ar na hoileáin sna blianta amach romhainn, ní mór polasaithe cuí a chur i bhfeidhm chun é sin a chinntiú mar atá á dhéanamh ag ár gcomharsana thar muir, na Sasanaigh, agus ag go leor tíortha eile ar fud an domhain.
Ceardlann ar Mhúineadh na hEolaíochta trí Ghaeilge
Meán Fómhair 28, 2017
Beidh ceardlann ar mhúineadh na heolaíochta (Eolaíocht, Ceimic, Bitheolaíocht agus Fisic) trí mheán na Gaeilge ar siúl ar an Satharn beag seo 30ú Meán Fómhair i Saotharlann Eureka, Coláiste na hOllscoile, Corcaigh
Is féidir clárú don cheardlann trí shuíomh an PDST anseo
Dúcheisteanna Mata
Meán Fómhair 25, 2017
Tugann Dúcheisteanna Mata réimse straitéisí do dhaltaí a chabhróidh leo fadhbanna a réiteach agus iad i ngrúpaí. Bíonn daltaí ag obair ina gcomharghrúpaí de cheathrar chun na fadhbanna iomadúla a chuirtear os a gcomhair sa leabhar a phlé agus féachaint lena réiteach Ar fáil: www.otb.ie
RDS Primary Science Fair
Meán Fómhair 22, 2017
Gach bliain bíonn fáilte roimh iarratais agus tionscadail STEM ag an “RDS Primary Science Fair” agus gach bliain bíonn Gaelscoileanna ina measc.
Spreagann an ‘Fair’ scileanna eolaíochta agus matamaitice sna páistí ar mhodh spraoíúil agus cruthaitheach.
Teastaíonn ón RDS iarracht mór a dhéanamh i 2018 chun fáilte breise a chuir roimh Gaelscoileanna san ionad i Luimneach i Eanair 2018.
Cuirfear Gaelscoileanna i dteannta chéile ar an lá céanna, chomh fada agus is féidir, agus beidh breithimh le Gaeilge ar fáil chun a gcuid tionscadal a mheas.
Más mian le do rang tionscadal STEM a chuir san áireamh, caithfidh múinteoirí a n-iarratas a dhéanamh faoi spriocdháta an 4 Deireadh Fómhair.
Tá gach eolas le fáil ar www.rds.ie/primarysciencefair nó ar an bhfón 01 2407990.
Folúntas do Mhúinteoir Gaeilge laithreach
Meán Fómhair 21, 2017
Clúdach ar saoire maithreachais
22 uair in aghaidh na seachtaine
Seol CV, moltaí agus uimhir clárúchán na Comhairle Mhúinteoireachta go admin@maryfieldcollege.ie
Cuir faoi chúram an Leasphríomhoide é.
Faigh níos mó eolais faoin scoil anseo.
Glandore Road, Droim Chonrach, Baile Átha Cliath 9, Éire
Cláraigh anois le freastal ar an dTionól Forbartha!
Meán Fómhair 20, 2017
Ráta Mochóirí: Tapaigh an Deis! Ráta Speisialta Mochóirí ar fáil anois go 22 Meán Fómhair!
- €60 (Scoileanna le ballraíocht) (Aibreán – Meán Fómhair 2017)
- €85 (Scoileanna gan bhallraíocht/Ionadaithe ó institiúidí agus eagraíochtaí eile)
Gnáth-tháille:
- €75 an duine (Scoileanna le ballraíocht)
- €100 (Scoileanna gan bhallraíocht/Ionadaithe ó institiúidí agus eagraíochtaí eile)
- triúir ón scoil chéanna ag freastal = ceathrú duine saor in aisce
Lascaine do Mhic Léinn:
- Mic léinn lánaimseartha: €50 an duine
Tá lón, sólaistí agus mórbhéile an tionóil san áireamh sna táillí thuas.
Comhrá ’17: 9 – 16 Deireadh Fómhair
Meán Fómhair 15, 2017
Chuir Conradh na Gaeilge tús leis an gcuriarracht Ghaeilge den chéad uair le Comhrá 247 sa bhliain 2013, áit ar baineadh 168 uair a’ chloig cainte gan stad amach i mí Dheireadh Fómhair 2013, agus sháraigh curiarracht Comhrá ’14 é sin le 169 uair a’ chloig cainte. Rinneadh iarracht 170 uair a shroicheadh i 2015, ach níor éiríodh leis go dtí 2016, nuair a d’éirigh le grúpaí pobail ar chúig mhór-roinn na cruinne 170 uair a’chloig cainte as Gaeilge a chur díobh i gcomhar le Conradh na Gaeilge.
Bhí grúpaí ón Eoraip, ón Áis, ó Mheiriceá Thuaidh, ó Mheiriceá Theas, agus ón Astráil ag caint ‘s ag comhrá lena chéile ar-líne mar chuid den churiarracht #Comhrá16 arna eagrú ag an gConradh, áit go raibh an comhrá Gaeilge gan stad á shruthú beo ar www.snag.ie ar feadh na seachtaine.
Bíonn idir ghrúpaí Gaeilge agus Gaeltachta, chumainn Ghaelacha tríú leibhéal, scoileanna, chlubanna CLG, chiorcail chomhrá Is Leor Beirt, stáisiúin raidió, institiúidí oideachais, craobhacha Chonradh na Gaeilge, agus go leor grúpaí pobail eile ar fud na cruinne ag déanamh a gcuid cainte ar son na curiarrachta seo. Úsáidtear Google Hangouts le comhrá leanúnach a cruthú, gur féidir úsáid ar ríomhaire nó fón, agus is iontach an deis í buaileadh le daoine le Gaeilge fud fad an domhain!
Táimid ag súil leis an gcuriarracht a shárú arís eile i mbliana le Comhrá ’17 a bhéas ar siúl ón 9 – 16 Deireadh Fomhair. Cuirimid fáilte roimh gach grúpa, duine aonar nó scoil páirt a ghlacadh. Is féidir clárú don iarracht i mbliana leis an bhfoirm ar anseo.
Brostaigí – líonann an t-amchlár go han-sciopaidh!
Scéim na gCúntóirí Teanga
Meán Fómhair 15, 2017
Fáiltíonn Gaeloideachas roimh fhógra an Aire Stáit Gaeltachta Joe Mc Hugh go bhfuil athbhreithniú le déanamh ar Scéim na gCúntóirí Teanga go gairid agus roimh an deontas atá fógraithe as an scéim a reachtáil don scoilbhliain seo.
Dúirt Uachtarán Feidhmeach Gaeloideachas, Anna Ní Chartúir, ‘Tá díoma agus míshástacht ar scoileanna nach raibh cúntóirí teanga ag obair sna scoileanna ag tús na scoilbhliana nuair is mó atá gá ag gasúir le tacaíocht agus iad díreach tosaithe ar scoil, cuid acu ar bheagán nó gan aon Ghaeilge. Tá iontas ar scoileanna nár tharla sé seo agus an Polasaí Oideachais Gaeltachta fógraithe ón bhFómhar seo caite. Ba é seo ceann de na príomhéilimh a bhí ag scoileanna na Gaeltachta le linn plé ar an bPolasaí Oideachais Gaeltachta. Beidh éilimh breise ar scéim na gCúntóirí Teanga i mbliana mar go bhfuil scoileanna na Gaeltachta gnóthach leis an bPolasaí Oideachais Gaeltachta a chur i bhfeidhm agus tá súil ag Gaeloideachas nach mbeidh aon scoil fágtha ar lár ó thaobh tacaíochta de.”
Tá súil ag Gaeloideachas go gcuirfear an t-abhreithniú i gcrích gan mhoill.
