Méid an Téacs

Rún éigeandála faoin ngaeloideachas glactha ag Ard-Fheis Chonradh na Gaeilge 2013

Aibreán 9, 2013

Bhailigh Gaeilgeoirí ó cheann ceann na tíre le chéile in Óstán Chúirt na Canála ar an Iúr, Co. an Dúin ag an deireadh seachtaine le mórcheisteanna i saol na Gaeilge a phlé ag Ard-Fheis Chonradh na Gaeilge 2013.

Pléadh réimse leathan de théamaí le linn na gceardlann, na bhfóram agus na cainte ag na Ard Fheis.

‘120 Bliain Ag Fás Agus Céard Atá Os Ár gComhair’ a bhí mar théama ag triúr cainteoirí Niall Comer, Uachtarán Chomhaltas Uladh; Seán Ó Coinn, Leas-Phríomhfheidhmeannach Fhoras na Gaeilge agus Cormac Ó hEaghra, láithreoir aitheanta ar Raidió na Gaeltachta a tharraing aird ar shaincheisteanna ag baint le dúnadh Gaelscéal, éiginnteacht maidir le hOifig an Choimisinéara Teanga, cinntí an Rialtais i leith na Gaeilge agus saincheist maidir le fadhb chumarsáide idir lucht Straitéis 20 bliain don Ghaeilge agus pobal na Gaeilge.

Glacadh d’aon ghuth le dhá rún le linn na hArd-Fheise mar aon le rún éigeandála. Aithníonn an chéad rún a bhí ag Craobh Ghleann an Iolair go bhfuil sé riachtanach an pobal Gaeilge a aithint mar gheallsealbhóirí i gcur i bhfeidhm na Straitéise don Ghaeilge ó thuaidh ón tús agus na fadhbanna atá tar éis teacht chun cinn ó dheas a sheachaint.

Is é an dara rún, a bhí molta ag Donnacha Ó hAodha, ball den Choiste Gnó ná go bhfuil lagú déanta ar An Straitéis 20 Bliain don Ghaeilge 2010-30 ó dheas ó thosaigh an Comhrialtas nua, agus go bhfuil sé riachtanach go dtiocfaidh an pobal Gaeilge le chéile le teacht i dtír ar na fadhbanna atá cruthaithe ag an Rialtas reatha agus le cur chuige ceart a chur ar bun leis an Straitéis ina hiomláine a chur i gcrích.

Anuas air seo, tháinig rún éigeandála chun cinn, molta ag Pádraig Mac Fheargusa, ball den Choiste Gnó a deir: “Ag cur san áireamh tuairimí a foilsíodh sna meáin chumarsáide le déanaí maidir le dearcadh an Aire Oideachais agus Scileanna i dtaobh pholasaí iontrála scoileanna, éilíonn an Ard-Fheis ar an Rialtas gan cur isteach ar pholasaí iontrála na nGaelscoileanna agus na nGaelcholáistí ó thaobh chúlra Gaeilge na dtuismitheoirí / na ndaltaí de.”

Cuirfear na rúin seo faoi bhráid na n-airí cuí sa Roinn Cultúir, Ealaíon agus Fóillíochta chomh maith le Foras na Gaeilge, saineolaí aitheanta pleanála teanga agus heagraíochtaí pobail Gaeilge.

Atoghadh Donnchadh Ó hAodha ó Chraobh Chúil Aodha ina Uachtarán ar Chonradh na Gaeilge don tríú bliain as a chéile mar chuid de na himeachtaí ag an deireadh seachtaine.

Foilsithe ar Gaelport.com

Change in school enrolment policies

Aibreán 8, 2013

A chara, – I wish to express my profound shock, disbelief and outrage at one aspect of the proposed changes to school enrolment policies put forward by Minister for Education Ruairí Quinn (Home News, April 3rd).

This policy has no place in the 21st century; indeed it was outrageous in the 19th century when it was first introduced. I refer to the proposal to force some Irish-speaking children from Irish-speaking families to attend English-speaking schools. This will happen bec a use under the guidelines Irish language schools will not be permitted to give priority to children from Irish speaking families. Irish-speaking families are a threat ened minorit y in t hi s State, all have made a lifelong commitment to the survival of the language by speaking it every day, and their children, especially at secondary level often travel long distances to their nearest Irish language school.

Like many of today’s policies, it discriminates yet again, disproportionately against rural areas because Irish-speaking families such as ourselves who live in rural Ireland find ourselves outside the catchment areas or feeder schools for existing Irish language secondary schools which are few in number Apart from being oppressive, this policy is clearly absurd, and bizarre. As an Irish-speaking family it seems an act of wanton cruelty to provide such schools and then to deny entry to those of u s who mos t passionately want to make use of them. – Is mise, SÉAMUS Ó DRISCEOIL, Oileán Cléire Co Chorcaí.

www.irishtimes.com

€1.6m cost in translation

Aibreán 8, 2013

TAXPAYERS have been hit with a bill of at least €1.6million for translating exam papers, reports, leaflets and other papers into Irish.

State bodies must get all documents of “major public importance” translated ‘as gaeilge’ to comply with the Official Languages Act. But many of the Irish versions are NEVER read. A probe carried out by the Irish Sun found the bill for 63 departments, councils and other government agencies for 2012 comes to at least €1.6million. These costs apply to outside contracts only so do not include the time spent by officials and civil servants in translating documents internally as part of their job. The State Examinations Office, under the control of the Department of Education, had the highest bill of €900,000. This went on translating marking schemes and producing Irish exams.

Minister Ruairi Quinn’s department also splashed out €106,000 on gaeilge versions of leaflets, application forms and press releases. NAMA, the NTMA and the National Pension Reserve Fund paid out €23,462 for putting annual reports into Irish. An Post spent €7,179 for Irish versions of State Savings forms and brochures. Councils were big spenders too, as annual reports and development plans must be translated under the Act. Kerry County Council has 21 Irish officers who do most of its translation. But it still paid out €14,133 for an Irish version of the Dingle Area Local Area Plan. Limerick County Council spent €12,246, with much of this going on the gaeilge translation of the Cappamore Local Area Plan.

Meath had the biggest bill for a council, spending €47,210, with €33,309 to translate the county’s development plan. The Department of Social Protection carried out 372 projects, at a cost of €47,000, on reports, info booklets and its website. And the Department of Health spent €5,436 to translate the National Substance Misuse Strategy Steering Report into Irish. The Department of Children had a bill totalling €51,577. The National Transport Authority racked up spending of €?4,362 — including getting taxi-customer information cards put into Irish. The Central Bank splashed €67,000 for Irish translation. Others obliged to put documents into Irish included Teagasc, the Irish Aviation Authority, the Competition Authority, Crafts Council of Ireland and the National Milk Agency.

www.thesun.ie

Oidhreacht Theach Ard na bhFeá á comóradh

Aibreán 8, 2013

Rinneadh Oidhreacht Ard na bhFeá, tosaíocht chultúrtha de chuid Forbairt Feirste, a sheoladh go hoifigiúil an Chéadaoin seo caite i gColáiste Feirste in iarthar Bhéal Feirste. Tá Teach Ard na bhFeá ar cheann de na tithe is aosta i mBéal Feirste le stair na háite ag dul siar níos mó ná 260 bliain.

Bhí an tAire Stáit Donnchadh Mac Fhionnlaoich chomh maith leis an Aire Carál Ní Chuilín i láthair ag an ócáid. Rinne beirt ealaíontóirí, Mícheál Doherty ó iarthar Bhéal Feirste agus John Stewart ó oirthear Bhéal Feirste, dhá phíosa ealaíne go speisialta don ócáid ar tugadh ‘Súil an Dearcadóra’ air. Bronnadh píosa ealaíne ar an ngrúpa Gaeilge Turas chomh maith le Forbairt Feirste.

Lainseáladh sraith imeachtaí cultúrtha ag an ócáid agus anois an sprioc atá ann ná oidhreacht agus stair Teach na bhFeá a oscailt don phobal. Beidh Forbairt Feirste ag eagrú na n-imeachtaí trasphobail seo go dtí mí Meitheamh 2014.

Físeán ar www.meoneile.ie

Cruinniú maidir leis an mbunscoil nua, Teach na Giúise, 9 Aibreán

Aibreán 5, 2013

Beidh cruinniú ar siúl dóibh siúd a bhfuil fonn orthu a bheith ar an gcoiste bunaithe (coiste na dtuismitheoirí) don Ghaelscoil nua i dTeach na Giúise, ar an Máirt 9ú Aibreán.
Beidh an cruinniú ar siúl i gColáiste de hÍde i dTamhlacht (www.colaistedehide.ie) ag 7pm agus mairfidh sé ar feadh uair a chloig. Má tá sé ar intinn agat freastal ar an gcruinniú seo, le do thoil seol ríomhphost chuig eolas@foras.ie le sin a chur in iúl.

Branar ag léiriú Clann Lir i mBarra an Teampaill

Aibreán 5, 2013

An mhí seo beidh léiriú ag an gcomhlach amharclannaíochta/dráma do dhaoine óga ar an scéal gleoite Clann Lir ar siúl san ionad do pháistí ‘The Ark’ i mBaile Átha Cliath. Seo insint nua ar an seanscéal draíochta – seó é seo le puipéadóireacht, íomhánna fuinniúla agus ceol aoibhinn nuachumtha.

Tá grá athar dá pháistí ag croílár na hathinsinte seo den sean scéal clúiteach CLANN LIR.

Sa léiriú beoga seo, díríonn BRANAR ar an seanscéal mar shíscéal.

Feiceann muid claochlú draíochta, trí dheis chun an gheis a bhriseadh agus go leor eile. Insítear an scéal draíochta seo le puipéadóireacht, íomhánna fuinniúla agus ceol aoibhinn nua- chumtha.

Arna stiúradh: ag Marc Mac Lochlainn.

Ceol le: Micheal Chang agus Freda Nic Giolla Chatháín.

Seó do Scoileanna: 16 – 20 Aibreán 2013

Léiriú don phobal ar an Satharn 20 Aibreán 2013 @ 2i.n & 4i.n

Ionad:
The Ark,
11a Sráid an Iústásaigh
Barra an Teampaill
Baile Átha Cliath 2

Ticéid do scoileanna €6.50/€4.50 lascaine do scoileanna DEIS agus scoileanna lasmuigh de Bhaile Átha Cliath
Costas ar seó/léiriú don Phobal €10/€8

Is ionad do ghasúir é The Ark atá lonnaithe i mBarra an Teampaill i gceartlár an Ardchathair. Cuireann siad réimse leathan d’imeachtaí ar nós drámaíocht, ceoil, amharclainne, scannáin, damhsa agus neart imeachtaí cultúrtha ar siúl do phaistí idir 2 agus 12 bliain d’aois.

Tuileadh eolais: www.ark.ie / T: 01 670 7788

Eolas míchruinn mar bhunús le ráiteas an Aire ar chleachtas rollacháin na scoileanna lán-Ghaeilge

Aibreán 5, 2013

Tá díomá léirithe ag GAELSCOILEANNA TEO. faoi ráiteas an Aire Oideachais agus Scileanna maidir le toradh an athbhreithnithe ar an bpróiseas rollacháin do scoileanna, mar a tuairiscíodh in alt san Irish Independent ar an 4 Aibreán faoin teideal “Irish language schools targeted over restrictive entrance rules”. Chur an ráiteas a tuairiscíodh ann cleachtas sriantach i leith próisis rollacháin scoileanna lán-Ghaeilge ag an mbunleibhéal agus ag an iarbhunleibhéal.

D’fhógair an tAire le déanaí go bhfuil dréacht bhille á ullmhú aige le cur faoi bhráid an Oireachtais go luath chun rialachán a chur faoin gcleachtas rollacháin agus iontrála i scoileanna uile na tíre. De réir ráitis an Aire, beidh mar bhunús ag an ndréacht bhille go mbeidh, i measc eile, córas aonchineálach amháin do gach cineál scoile, beag beann ar shainmheon teanga na scoile. Eascraíonn an dréacht bhille as comhairliúchán a rinne an tAire i 2011 leis na páirtithe oideachais, GAELSCOILEANNA TEO. ina measc.

Dheimhnigh GAELSCOILEANNA TEO. ina aighneacht chuig an Roinn Oideachais agus Scileanna ar an gceist seo gur córas oscailte agus cuimsitheach atá sa chóras gaelscolaíochta ina bhfáiltítear roimh pháistí ó gach cineál cúlra. D’aithin an aighneacht an dúshlán i dtaobh ró-éileamh a bhaineann le roinnt scoileanna, rud a fhágann nach mbíonn an deis ar oideachas lán-Ghaeilge ag gach páiste ar mian leo é. I gcás na scoileanna seo ach go háirithe, aithníodh an riachtanas a bhaineann le cur chuige a chaomhnaíonn sainmheon agus polasaí teanga na scoileanna.

Léiríonn an ráiteas a tuairiscíodh san Irish Independent, áfach, míthuiscintí ó bhonn. Léiríonn an cleachtas sna scoileanna go bhfáiltítear roimh theaghlaigh le gach leibhéal cumais sa Ghaeilge, agus roimh theaghlaigh gan chumas ach a léiríonn spéis agus tiomantas do chur chun cinn na teanga, rud a théann glan i gcoinne ráiteas an Aire.

D’ardaigh Uachtarán GAELSCOILEANNA TEO., Máirín Ní Chéileachair, ceist faoi bhunús taighde an ráitis a tuairiscíodh agus mhol sí “go mbeadh sé níos réadúla breathnú ar bhunús na faidhbe seo, is é sin nach bhfuil an soláthar ag teacht leis an éileamh. Dá ndéanfaí freastal cuí ar an éileamh suntasach atá ann do scoileanna lán-Ghaeilge ní bheadh reachtaíocht de dhíth ar an gceist seo. Baineann an cheist seo leis an 30% de bhunscoileanna agus an 20% d’iarbhunscoileanna lán-Ghaeilge nach bhfuil in ann freastal ar an éileamh. In áit cur leis an soláthar, réiteach fadtéarmach a shásódh mianta uile na dtuismitheoirí arb é a rogha oideachas é ná an gaeloideachas, tá éilíteachas agus cleachtas sriantach á chur i leith na scoileanna.” Luaigh an alt céanna go bhfuil thart ar 100 gaelcholáiste sa tír faoi láthair, rud atá míchruinn. Tá 35 iarbhunscoil lán-Ghaeilge sna 26 contae, 5 sna 6 contae, agus 21 iarbhunscoil ag feidhmiú trí Ghaeilge sa Ghaeltacht.

Leanfaidh GAELSCOILEANNA TEO. leis an gcomhairliúchán go díreach leis an Aire, leis an Roinn agus leis na hionadaithe poiblí ar an gceist seo chun leas na Gaeilge agus na gaelscolaíochta.

Tuilleadh eolais:
Máirín Ní Chéileachair, Uachtarán GAELSCOILEANNA TEO.
0872861655 | mairinnicheileachair@gmail.com
Nóra Ní Loingsigh, Leas-Ardfheidhmeannach GAELSCOILEANNA TEO.
01 8535191 | nora@gaelscoileanna.ie

Seachtain na Gaeilge in the Quay School Westport goes viral

Aibreán 5, 2013

The students of the Quay School in Westport who took part in Mamma Mia as Gaeilge.
The Quay School in Westport was taken totally by surprise last week when a short video recording they made as part of Seachtain na Gaeilge was viewed almost 8,000 times.

As part of Seachtain na Gaeilge a large range of activities was organised to take place in the school over several days. These activities included setting up an Irish speaking restaurant in the school for a day, recording children presenting the “School News” and hosting several traditional music sessions in the school hall. A teoraíocht taisce (treasure hunt) was organised for third and fourth classes and younger children took part in bingo – as Gaeilge.

The whole idea of organising these activities was to present Irish language and culture in a fun way for children to use. The enthusiasm of the children was electric. Congratulations to the children and teachers involved and in particular to Katrina Chambers for her work in co-ordinating the different activities.

For one of these activities, the sixth class pupils worked with their class teacher, Susan Murray, to produce a version of Mamma Mia, as Gaeilge. Numerous practice sessions took place in the school over the course of the week, and on Friday, Mamma Mia was ready.

All of the children in the school were invited to the school hall and sixth class dressed in 1970s style clothing. There was a really wonderful atmosphere in the hall as Mamma Mia was performed and a short recording of the performance was added to the school website.

Over the course of the weekend, a large number of past pupils logged onto the school website and emailed messages of congratulations to the children.

www.advertiser.ie/mayo

Gaelscoil enrolment

Aibreán 5, 2013

It has recently been revealed that the Education Minister Ruairi Quinn intends to review the selection process in schools.

In the near future we will most likely be informed that the planned overhaul is purely intended to end discriminatory selection practices.

However, one has to fear that unfortunately the primary motivation is somewhat less laudable and perhaps more ideological in origin, one which is rooted in the traditional ultra-pluralist socialist agenda of the Labour Party. This is an agenda that appears to believe that multiculturalism is good for multiculturalism’s sake, regardless of whether it has majority support.

The ramifications of this policy for the Irish language community, especially in high-density urban areas, may be quite serious as the vast majority of Gaelscoileanna attempt to enrol students who have at least one Irish-speaking parent.

If the minister prohibits this enrolment technique he will be inadvertently dealing a further blow to the Irish language by making it considerably more difficult for the children of Gaeilgeoir parents to access oideachas lan Gaeilge, thereby reducing the languages prospects by misguidedly restricting its most dedicated advocates.

Paul Ryder
Balgriffin, Dublin 13

www.independent.ie

Imeachtaí Scoile mar chuid d’Fhéile Litríochta BÁC

Aibreán 4, 2013

« Previous PageNext Page »