Deis do mhúinteoirí/príomhoidí taighde a chur i láthair
Deireadh Fómhair 13, 2010
Tá an Coiste Seasta Thuaidh/Theas ar Ghaeloideachas, a bhfuil GAELSCOILEANNA TEO. mar bhall de, ag eagrú Seimineár Lae ar thaighde chun deis a thabhairt do dhaoine a gcuid taighde a chur i láthair lucht an tSeimineáir. Is é an sprioc a bhaineann leis an seimineár ná deis a chur ar fáil do lucht déanta taighde ar an ngaeloideachas in institiúid oideachais, scoileanna agus eile eolas a fháil ar thaighde ar fud an oileáin agus níos faide i gcéin, saineolas a mhalartú ar a chéile agus aiseolas a fháil ar thaighde atá idir lámha agus atá beartaithe.
Is iad sonraí an tseimineáir ná:
Dáta: – Luan, 6 Nollaig 2010
Ionad: – Teach Ósta The Clarion, ag Aerfort Átha Cliath
Ag brath ar líon na ndaoine a léiríonn spéise, beidh seisiúin ghairide idir 15 agus 20 nóiméad ann le cur i láthair a dhéanamh agus cúpla nóiméad do cheisteanna agus aiseolas.
Bheadh fáilte roimh aon duine a mbeadh spéis acu sa tairiscint aischothú a thabhairt dúinn roimh Aoine an 23 Deireadh Fómhair. Déanfar iarracht freastal ar gach iarratas ó na scoileanna, de réir buiséide agus beidh toradh an scagtha ar fáil go gairid ina dhiaidh sin.
I bhfianaise gur Luan a bheadh i gceist, déanfaidh an coiste gach iarracht costas ionadaíochta na ndaoine a roghnófar a chlúdach.
Bunaíodh An Coiste Seasta Thuaidh/Theas ar Ghaeloideachas i mBealtaine 2009 de bharr caidrimh ghníomhaigh idir eagraíochtaí gaelscolaíochta thuaidh agus theas. Tá an coiste tar éis teacht i gceann a chéile trí huaire agus tá ionadaithe ó raon leathan d’eagraíochtaí gaelscolaíochta agus gaeloideachais thuaidh agus theas araon air. Is é fócas an Choiste torthaí dearfacha a bhaint amach do dhaoine óga, do thuismitheoirí agus do pháirtithe leasmhara Gaelscolaíochta trí bheith ag comhroinnt eolais agus ag sainaithint achair chomhroinnte agus chomhoibrithe thrasteorann.
Seo thíos na comhlachtaí a bhfuil ionadaithe acu ar an Choiste Seasta:
- Comhairle na Gaelscolaíochta
- Iontaobhas na Gaelscolaíochta
- Gaelscoileanna
- COGG
- Foras na Gaeilge
- Altram
- An Foras Pátrúnachta
- Forbairt Naíonraí Teoranta
- RO
- ROS – lena dhearbhú
- Comhdháil Náisiúnta na Gaeilge
- Comhar na Múinteoirí Gaeilge
- Eagraíocht na Scoileanna Gaeltachta
- Comhar na Naíonraí Gaeltachta
‘Croílár straitéise’
Deireadh Fómhair 13, 2010
PÓL Ó MUIRÍ Eagarthóir Gaeilge
IS É “An Gaeloideachas – croílár na straitéise 20 bliain don Ghaeilge” a bheidh mar mhana ag comhdháil bhliantúil oideachais Ghaelscoileanna Teo, eagraíocht chomhordaitheach na scoileanna lán-Ghaeilge.
Agus í ag ullmhú le clár oifigiúil na comhdhála a sheoladh inniu, dúirt príomhfheidhmeannach an eagrais, Bláthnaid Ní Ghréacháin, go raibh “tábhacht bhunúsach” leis an ghaeloideachas i bhforbairt na teanga.
Bhí ról lárnach ag lucht oideachais agus Gaelscoileanna san fhorbairt sin. Ghlacfadh múinteoirí ó ghaelscoileanna sa Tuaisceart páirt sna himeachtaí mar chuid de thogra nua comhoibrithe idir an dá dhlínse agus bhí clár cuimsitheach imeachtaí agus ceardlann ann.
Bhí sí sásta go mbeadh Aire na Gaeltachta, Pat Carey, i láthair don chomhdháil a bheadh ar siúl Dé hAoine 19ú agus Dé Sathairn 20ú Samhain ar an Tulach Mór, Co Uibh Fhailí.
Dúshlán scoile
Deireadh Fómhair 13, 2010
PÓL Ó MUIRÍ, Eagarthóir Gaeilge
TABHARFAIDH AN saineolaí ar chúrsaí mionteanga, an Dochtúir Daniel Bourgeois, Nua-Bhrunsuic, Ceanada, léacht amárach ar “Stiúradh na Scoileanna Lán-Ghaeilge: Dúshláin agus Riachtanais” ag 8pm in Óstán na Páirce, an Spidéal, Co na Gaillimhe.
Déanfaidh príomhfheidhmeannach Údarás na Gaeltachta, Pádraig Ó hAoláin, caint ar an oíche fosta.
Is é riachtanais agus bainistiú an oideachais do mhionlaigh teanga a bheas mar phriomhábhar ag Bourgeois agus é den tuairim gurb é an t-oideachas an tseirbhís is tábhachtaí “is féidir le stát a chur ar fáil do theaghlaigh agus do phobail mhionlaigh atá ag iarraidh a dteanga a chaomhnú. Bíonn inmharthanacht agus seasmhacht teangacha mionlaigh ag brath ar bhoird oideachais a fhreastalaíonn ar a gcuid riachtanas”.
Mhol urlabhraí an bhrúghrúpa, Guth na Gaeltachta, Éamonn Mac Niallais, ábhar na cainte do gach aon duine a raibh spéis aige/aici in oideachas na Gaeilge. Bhí bord oideachais do “scoileanna Gaeilge ag teastáil le treoir agus polasaí a thabhairt” d’fhorbairt na teanga. Bhí scoileanna Gaeltachta ann a bhí i muinín “Jolly Phonics córas fuaimníochta aibítir Bhéarla in áit córais don aibítir Ghaeilge”.
Dá mbíodh bord reachtúil ag lucht na Gaeltachta agus na Gaeilge, bheadh deis ann cinnithe a ghlacadh ó thaobh polasaithe de, an dea-chleachtas is fearr a léiriú agus taighde a chur sa siúl ar na riachtanais do mhionteanga, a dúirt sé.
Múinteoirí de dhíth – Gaelscoil an Chaistil
Deireadh Fómhair 12, 2010
Múinteoir de dhíth ó thús Samhain 2010 go Meitheamh 2011 agus múinteoir de dhíth ó thús Eanáir go Meitheamh 2011 le bheith ag obair mar chuid d’fhoireann bhríomhaire i nGaelscoil atá ag fás agus ag forbairt rith an ama.
Riachtanach:
Cumas maith i nGaeilge labhartha agus scríofa
Dúthrachtach maidir le luachanna na Gaeilge agus an dátheangachais a úsáid mar bhuntaiste forbartha agus foghlamtha
Inmhianaithe:
Taithí ar theicneolaíocht, ar spórt agus/nó ar dhráma
***
Cúntóir Naíscoile de dhíth ó Eanáir 2011
Inmhianaithe:
NVQ 2 nó 3 nó a mhacasamhail
Cumas labhartha Gaeilge
Taithí a bheith ag obair le paistí óga ar bhonn proifisiúnta
Chun foirm iarratais a fháil gabh i dteagmháil linn ag:
Gaelscoil an Chaistil
5 Bóthar na hÁithe
Baile an Chaistil
Co Aontroma
BT54 6QQ
nó ar ríomhphost ag gaelscoilanchaistil@gmail.com
Dáta druidim le haghaidh foirmeacha comhlánaithe fríd phost nó ríomhphost:
Aoine 22 Deireadh Fómhair 2010
Beidh agallaimh ar siúl sa tseachtain dár tús 25 Deireadh Fómhair 2010.
Fighting for a way of life
Deireadh Fómhair 12, 2010
Circular labour mobility and language skills
Deireadh Fómhair 11, 2010
Homework may be the bane of children’s lives but school principals are also questioning its value
Deireadh Fómhair 11, 2010
Buntáiste Breise na Gaeilge faoi chaibidil i mBéal Feirste
Deireadh Fómhair 11, 2010
Ar Déardaoin na seachtaine seo caite, reáchtáil Comhdháil Náisiúnta na Gaeilge, seimineár Buntáiste Breise na Gaeilge i mBéal Feirste i gcomhar le Comhar na Múinteoirí Gaeilge. Is i gColáiste Feirste in iarthar Bhéal Feirste a bhí an seimineár ar siúl, agus bhí scoileanna ó gach cearn de Thuaisceart Éireann i láthair don seimineár eolais, agus don Aonach Oibre a bhí eagraithe ag Forbairt Feirste.
Labhair an t-iriseoir agus an craoltóir, Tomaí Ó Conghaile faoi na deiseanna éagsúla a fuair sé le linn a shaol ó Gaeilge a bheith ar a thoil aige. Phléigh Ursula Uí Dhonnaile na buntáistí acadúla agus gairmiúla breise a thug an Ghaeilge di ina saol agus í anois ina Oifigeach Gaeilge le Comhairle na Coirre Críochaí agus le Comhairle Dhún Geanainn. Luaigh Ursula freisin gur thug an Ghaeilge buntáiste pearsanta di, ó tharla nach mbeadh sí pósta lena grá geal murach an Ghaeilge!
Bhí peileadóir Thir Eoghain, Conall Ó Máirtín i láthair freisin, a labhair ar a phost mar mhúinteoir meánscoile dara leibhéal i gColáiste Chaitríona Ard Mhacha. Is é Teicneolaíocht an Eolais an t-ábhar is mó a bhíonn á múineadh ag Conall, agus is trí Ghaeilge a bhíonn sé ag teagasc.
Rinneadh plé freisin le linn an tseimineáir ar na deiseanna oideachais agus cúrsaí tríú leibhéal atá ar fáil trí mheán na Gaeilge.
Beidh an chéad seimineár eile de chuid Bhuntáiste Breise na Gaeilge á eagrú ag Comhdháil Náisiúnta na Gaeilge amárach i Leitir Ceanainn, agus reáchtálfar an seimineár spreagúil, spleodrach seo i mBaile Átha Cliath ar an 4 Samhain agus ar an Tulach Mhór ar an 18 Samhain. Chun do scoil a chlárú do na hócáidí seo, déan teagmháil le Brígíd, ag 01 679 4780.
Coláiste Ghobnait – Cuairt Scoile
Deireadh Fómhair 11, 2010
Chaith scoláirí ó Choláiste Pobail, Rath Cairn seachtain linn anseo i gColáiste Ghobnait, Inis Oirr i mí Mhean Fomhair. D’eagraíomar imeachtaí i rith na seachtaine do na scoláirí. Bhíodh ranganna againn i rith na maidine. Bhí siúlóidí againn tráthnóna Dé Máirt 21ú Mean Fomhair. Bhí cluichí taobh istigh againn an oíche sin agus ghlac scoláirí ón dá scoil pairt iontu.
Thug na scoláirí cuairt ar Ionad an Mhothair i gCo. an Chláir De Céadaoin. Chuaigh siad ar thuras farraige ag bun Aillte a Mhothair, áit a raibh radharcanna íontacha acu ar Ailtreacha an Mhothair. Bhain na scoláirí ón dá scoil an-taitneamh as an lá seo. Tá ionad íontach do thurasóirí ag ailtreacha an Mhothair anois agus bhí cabhair ó threoraí acu chun aon eolas a bhí ag teastáil uathu a chur ar fáil dóibh.
Bhí na scoláirí ag féachaint ar scannán in Aras Eanna, Ionad Ealaíne Inis Oírr oíche Dé Céadaoin. Déardaoin bhí ranganna, siúlóidí agus cluichí acu. Oíche Déardaoin bhí Tráth na gCeist ag na scoláirí go léir i gColáiste Ghobnait.
Thug muintir Rath Cairn aghaidh ar Rath Cairn arís maidin Dé hAoine.
Tá ceangal againn le Coláiste Pobail Rath Cairn le timpeall 8 mbliana . Tugaimid cuairt orthu bliain amháin agus tugann siad cuairt orainn an bhliain dar gcionn. Bainimid tairbhe agus taitneamh as na turais. Tá an dá cheantar an-éagsúil. Is deis íontach atá ann dár scoláirí cuairt a thabhairt ar cheantar i lár na tíre. Tá an tírdhreach an difriúil agus tá alán imeachtaí is féidir linn a dheanamh. Beimid ag tabhairt cuairt orthu an bhliain seo chugainn.
Tabhair Aird!
Deireadh Fómhair 8, 2010
Todhchaí na Gaeilge á plé i mBÁC – ach ní raibh an tAire i láthair
Bhí os cionn 65 polaiteoir i láthair ag lá eolais a reáchtáil Guth na Gaeltachta agus Conradh na Gaeilge in Óstán Buswells i mBaile Átha Cliath Dé Céadaoin, chomh maith le neart daoine eile ó gach cearn den tír.
Aidhm an lae eolais ná brú a chur ar pholaiteoirí glacadh leis na moltaí ar fad a mhol an Comhchoiste Oireachtais don Straitéis 20 bliain, agus iad a chur ar an eolas faoi na moltaí agus céard go díreach a bhí i gceist.
Freisin, bhí se i gceist aird a tharraingt ar na ciorruithe ollmhóra atá beartaithe ag an rialtas do Roinn na Gaeltachta, i mbliana agus gach bliain as seo amach.
I measc na bpolaiteoirí bhí Enda Kenny, Caoimhín Ó Caoláin, Piaras Ó Dochartaigh, Michael D Higgins, Trevor Sargent, Frank Feighan agus go leor eile.
Bhí go leor grúpaí pobail ó na Gaeltachtaí i láthair freisin, cosúil leis na comharchumainn agus cumainn trádála, agus ar ndóigh bhí lucht an oideachais ann, cosúil le Muireann Ní Mhóráin as COGG, Seán Ó hAdhmaill as Forbairt Naíonraí Teoranta agus Aodhán Ó Dea, Oifigeach Gaeilge Aontas na Mac Léinn in Éirinn, atá ag plé le hoideachas dara leibhéal agus tríú leibhéal ar fud na tíre i mbliana.
Ní hamháin sin ach bhí mic léinn agus daoine óga ann i rith an lae ar fad agus meascán iontach de dhaoine ó gach aoisghrúpa ag iarraidh a bheith ann.
“Caithfidh na hacmhainní a bheith ag an Roinn Gnóthaí Pobail, Comhionannais agus Gaeltachta chun an Straitéis a chur i bhfeidhm,” a deir Ard-Rúnaí Chonradh na Gaeilge, Julian de Spáinn.
“Faoi láthair, tá an Roinn Airgeadais ag iarraidh buiséad Roinn na Gaeltachta a laghdú ó €105 milliún mar atá sé faoi láthair go dtí €30 milliún faoi 2016. Is cinnte má tharlaíonn sé sin nach mbeidh Roinn ná Údarás ann mar nach mbeidh a ndóthain airgid acu chun aon rud a dhéanamh.
Táimid ag iarraidh cur ina aghaidh sin agus táimid ag iarraidh go mbeidh na polaiteoirí sásta dul ar ais go dtí an Dáil agus é sin a throid.”
Ó thaobh na bpolaiteoirí de, deir an tUasal de Spáinn go ndearna Conradh na Gaeilge agus Guth na Gaeltachta an-chuid stocaireachta orthu i rith na bliana, agus go raibh tuiscint i bhfad níos fearr ag formhór acu anois ar chás na Gaeilge agus ar an bhfeachtas atá ar bun faoi láthair.
“Ceapaim go dtuigeann na polaiteoirí céard atá á rá againn agus go bhfuil siad taobh thiar den Ghaeilge agus den Ghaeltacht. Bhí iontas ar go leor acu nuair a mhínigh muid dóibh faoi na ciorruithe ollmhóra atá beartaithe do Roinn na Gaeltachta. Táimid muiníneach go rachaidh siad ar ais go dtí an Dáil anois chun an cheist a phlé,” ar sé.
“Ní hé nach bhfuil an rialtas taobh thiar den Ghaeilge. Tá, is iad atá ag cur na straitéise le chéile, ach tá an chuma air nach bhfuil siad ag labhairt leis an Roinn Airgeadais. Caithfidh an dá roinn teacht le chéile.”
Ní raibh an tAire Gaeltachta Pat Carey i láthair ar an lá mar gheall ar chruinnithe réamhshocraithe, ach deir de Spáinn go mbíonn cumarsáid rialta eatarthu agus go mbíonn siad ag bualadh le chéile go rialta.
“Níl imní orainn, ar bhealach áirithe, maidir le cé a bheidh sa chéad rialtas eile,” a deir de Spáinn. “Tá tacaíocht traspháirtí ann do na moltaí ar fad, agus d’fhéadfá a rá go bhfuil siad go léir tar éis ceannach isteach sa rud. As seo amach, beimid ag leanacht ar aghaidh le stocaireacht ar pholaiteoirí áirithe. Chomh maith leis sin, beimid ag coinneáil brú ar na comhchoistí Dála éagsúla, mar shampla táimid ag iarraidh aitheantas Gaelscolaíochta a phlé leis an gcomhchoiste oideachais.”
Bhí Cathaoirleach Choiste Bunaithe Ghaelscoil Rath Tó i láthair agus í ag labhairt leis na polaiteoirí, agus ag iarraidh tuiscint a thabhairt dóibh ar chás na scoile. Deis iontach a bhí ann don phobal i gcoitinne bualadh le polaiteoirí a raibh ceisteanna acu dóibh nó a raibh siad ag iarraidh nithe áirithe a phlé leo.
Deir Aengus Ó Snodaigh as Sinn Féin gur “feachtas iontach” atá ar bun.
“Tá sé go maith go bhfuil Guth na Gaeltachta agus Conradh na Gaeilge agus grúpaí eile tar éis tarraingt le chéile agus a chur ina luí ar pholaiteoirí cé chomh práinneach is atá sé bogadh anois ó thaobh na Gaeilge de. Tá Straitéis ann agus an príomhrud anois ná go mbeadh gníomh ann. Ní fiú caint faoi,” ar sé.
“An rud eile ó thaobh mo pháirtí féin de ná nár cheart go mbeadh aon chiorruithe ar sheirbhísí poiblí sa Ghaeltacht nó aon áit sa tír. Táimid tar éis cíoradh a dhéanamh ar gach rud a thagann ón Roinn Airgeadais go dtí seo agus is féidir teacht ar an airgead sin gan ciorruithe a dhéanamh.”
Deir sé go bhforbródh Sinn Féin pacáiste stimulus a bheadh ag cruthú postanna sa tír, ach go háirithe i gceantair Ghaeltachta.
“Ansin tá tú ag infheistiú sa cheantar sin agus tiocfaidh an t-airgead ar ais ó thaobh an córas cánach mar bheadh daoine ag obair, ní bheadh siad ar an gcóras dól, agus bheadh beocht nua i gceantair Ghaeltachta. Ansin is féidir an chuid eile den straitéis a thógáil ar an mbeocht nua sin sna ceantair Ghaeltachta. Aontaím leis na moltaí go léir,” ar sé.
Creideann sé gur cheart go mbeadh Aire Gaeilge ann in áit Aire Gaeltachta, agus faoi sin ba cheart go mbeadh dualgaisí don Ghaeltacht air siúd.
“Sin a bhí ann nuair a bunaíodh an stát. Ar an mbealach sin, bheadh sé i gceannas ar pholasaí iomlán i dtaobh na Gaeilge de, ní díreach sa Ghaeltacht,” ar sé.
Bhí an lá eolais ar siúl ó 8 ar maidin go 6 sa tráthnóna agus bhí daoine isteach agus amach ón óstán i rith an lae ar fad.
Gaelscéal – Meadhbh Ní Eadhra
08 Deireadh Fómhair 2010
