Peter Pan sa Taibhdhearc
Samhain 27, 2012
Faighigí réidh le heitilt go Never Never Land san athchóiriú ceolmhar de chuid Taibhdhearc na Gaillimhe d’úrscéal clasaiceach JM Barrie, Peter Pan. Tá an scéal draíochtúil seo, faoi bhuachaill beag nár theastaigh uaidh dul in aois, ag cur geasa ar lucht féachana leis na cianta. Tugann an scéal álainn muid ar aistear lán de dhraíocht agus de cheol go domhain i bhfad inár samhlaíocht.
Scéal faoi mhisneach, cairdeas, dílseacht, maitheas, olc agus, ar ndóigh – gan dul in aois riamh – níl dabht ar bith faoi ach gur seó é seo don teaghlach uile séasúr na Nollag seo.
Beidh Seó Nollag na bPáistí á léiriú sa Taibhdhearc an tseachtain seo chugainn, an 4 go dtí an 8 Nollaig. Is í Treasa Ní Thiarnáin atá mar stiúrthóir agus ba í Treasa a bhí ina stiúrthóir ar Peter Pan an uair dheireanach a léiríodh Peter Pan sa Taibhdhearc, in 1987
Tá ceol nua-chumtha scríofa go speisialta ag Morgan Cooke don léiriú seo. Tá taithí na mblianta ag Morgan bheith ag obair leis na páistí sna geamaireachtaí sa Taibhdhearc agus bíonn sé ag obair go rialta leis an gcuideachta drámaíochta do pháistí, Branar agus Moonfish. Is í Kate Upton atá i mbun cóiréagrafaíochta ar an dráma Peter Pan.
Is iad páistí na Gaillimhe a bheidh sna príomhpháirteanna sa dráma: Emily Ní Bhrosnacháin mar Tink, Gillian Ní Dubháin mar Peter, Ciara Ní Mhaoldomhnaigh mar Wendy, Ruairí Mac Seoinín mar Mr. Darling agus Yasmin Rather mar Mrs. Darling.
Beidh seó oíche ag tosú gach oíche ón Máirt go dtí an Aoine, ag 7.30pm, agus beidh seó ar an Satharn, an 8 Nollaig ag 3.00pm. Ní chosnaíonn na ticéid ach €10/€5 agus tá siad ar fáil ón Taibhdhearc, an tSráid Láir, Gaillimh. Cuir glao ar 091-562024 nó téigh chuig www.antaibhdhearc.com.
Gach eolas ón Taibhdhearc:
091-562024
eolas@antaibhdhearc.com
Turning of sod for Coláiste Ailigh
Samhain 27, 2012
A new building for an all-Irish second level school which caters for 350 pupils in the heart of Letterkenny is due to be completed by 2014 under the Public Private Partnership (PPP) model.
The turning of the sod ceremony for the new Coláiste Ailigh building took place at Knocknamona/Carnamuggagh, Letterkenny on Friday, last. Construction on the new school building will begin immediately on the 8.8 acre site.
Coláiste Ailigh was established in 2000. The school falls under the remit of County Donegal VEC and is currently located in temporary rented accommodation at High Road, Letterkenny.
The chairperson of the VEC, Martin Farren said that Coláiste Ailigh has gone from strength to strength in Letterkenny and that he envisaged the college to be a centre of excellence for Irish language education in Letterkenny.
www.donegaldemocrat.ie
TV advert ideas sought by ‘Foinse’
Samhain 27, 2012
STUDENTS are being encouraged to get their creative juices flowing and come up with ideas for a television advert to promote Bliain na Gaeilge, a yearlong festival in 2013 to celebrate the Irish language.
The competition, being run by TG4 and Irish language newspaper ‘Foinse’, which is published with the Irish Independent on Wednesdays, is open to students at both second and third-level. The deadline for entries is Friday.
www.independent.ie
Labhraíonn Seán Ó Foghlú, Ard-Rúnaí na Roinne Oideachais agus Scileanna ag Comhdháil Bhliantúil Ghaelscoileanna agus Eagraíocht na Scoileanna Gaeltachta
Samhain 27, 2012
Athruithe móra fógartha in oideachas na Gaeilge agus oideachas trí mheán na Gaeilge
Áirítear athruithe i gcuraclam na Gaeilge i scoileanna a fheidhmíonn trí mheán na Gaeilge agus i scoileanna príomhshrutha, trialacha béil Gaeilge éigeantacha sa tsraith shóisearach, leathnú ar scolaíocht trí mheán na Gaeilge, agus feabhsuithe sa Ghaeilge in oideachas múinteoirí i measc na mórfhorbairtí a d’fhógair Seán Ó Foghlú, Ard-Rúnaí na Roinne Oideachais agus Scileanna inniu.
In óráid fhad-réimseach chuig comh-chomhdháil bhliantúil Ghaelscoileanna agus Eagraíocht na Scoileanna Gaeltachta i nGaillimh, dúirt an tUasal Ó Foghlú go raibh an Roinn Oideachais agus Scileanna tiomanta go hiomlán d’fheidhmiú na ngníomhartha uaillmhianacha sa Straitéis 20 Bliain don Ghaeilge.
Tá tosaíocht tugtha ag an Roinn do phríomhréimsí gníomhaíochta, lena n-áirítear bearta chun soláthar na scolaíochta trí mheán na Gaeilge a mhéadú agus curaclaim níos fearr don Ghaeilge a sholáthar i scoileanna a i scoileanna a fheidhmíonn trí mheán na Gaeilge agus i scoileanna príomhshrutha.
Dúirt an tUasal Ó Foghlú, “Déanfaidh an Roinn Oideachais agus Scileanna dícheall, thar saol na Straitéise, oideachas trí mheán na Gaeilge a chur ar fáil do scoláirí gur mian lena dtuismitheoirí leas a bhaint as.”
Luaigh sé an próiseas reatha chun bunscoileanna a dhídhílsiú i limistéir ina bhfuil daonra reatha mar dheis trína bhféadfaí tuilleadh scoileanna a oibriú mar ghaelscoileanna, dá mbeadh éileamh ann ó na tuismitheoirí.
Ag leibhéal na hiar-bhunscoile, dúirt se, “Leanfaimid de limistéir a aithint ina bhfuil gá le gaelcholáiste nua faoi réir thairseach an éilimh (is é sin, 400 dalta) atá níos lú go mór ná an tairseach do scoileanna a fheidhmíonn trí mheán an Bhéarla (is é sin, 800). Tá a fhios againn freisin go gcaithfear fiosrú a dhéanamh maidir le cumas an roghanna eile ar nós na n-aonad Gaeilge agus na sruthanna Gaeilge.”
Luaigh an tUas Ó Foghlú freisin go raibh athrú suntasach ar siúl in oideachas tosaigh múinteoirí. Tá na hathruithe ann le teagasc na Gaeilge i gcoláistí a neartú agus lena chinntiú go bhfeabhsófar caighdeáin na múinteoirí sa Ghaeilge agus a gcumas leis an teanga a mhúineadh.
Dúirt an tArd-Rúnaí gur aithin straitéis Litearthachta agus Uimhearthachta na Roinne go bhfuil gá leis an gcuraclam a leasú ag leibhéal na bunscoile agus na hiar-bhunscoile agus go bhfuil an obair seo idir lámha ag an gComhairle Náisiúnta Curaclaim agus Measúnachta.
“Measaimid go mbeidh an scrúdú teanga béil ina chuid éigeantach den siollabas nua agus na riachtanais measúnaithe don Ghaeilge faoi réir fheidhmiú an Chreata don tSraith Shóisearach a sheol an tAire Quinn an mhí seo caite,” a dúirt sé.
Ag teacht leis seo sa tsraith shóisearach, bheadh gearrchúrsa breise roghnach ag ardchaighdeán sa Ghaeilge ar fáil le húsáid ag scoláirí i scoileanna a fheidhmíonn trí mheán na Gaeilge agus i scoileanna Gaeltachta; bhí sé seo á éileamh le fada ag lucht an oideachais trí mheán na Gaeilge.
“Ligfeadh gearrchúrsa dá leithéid do scoláirí i scoileanna a fheidhmíonn trí mheán na Gaeilge staidéar a dhéanamh agus creidiúint a fháil as cumas sa teanga ag ardleibhéal suntasach,” a dúirt sé.
D’fhógair an tUasal Ó Foghlú freisin go raibh cinneadh glactha ag an Roinn an Chomhairle um Oideachas Gaeltachta agus Gaelscolaíochta (COGG) a chomhtháthú faoi choimirce na Comhairle Náisiúnta Curaclaim agus Measúnachta (CNCM).
“Ceadóidh na socruithe nua le COGG a cuid acmhainní a dhíriú ar a príomhfheidhmeanna chun acmhainní teagaisc a sholáthar mar thacaíocht ar theagasc na Gaeilge i gcomhair le hobair CNCM ar leasú an churaclaim. Beidh na feidhmeanna ginearálta riaracháin, atá mar ualach suntasach ar fhoireann bheag, á gcur ar fáil anois ag CNCM,” a dúirt sé.
Faoin socrú nua seo, coinneoidh COGG aitheantas dá cuid féin faoi choimirce CNCM. Láidreoidh an beart seo a cumas le tacú le hoideachas trí mheán na Gaeilge agus le teagasc na Gaeilge i gcoitinne.
€661,071 curtha i dtreo chur chun cinn na Gaeilge i mí na Samhna 2012
Samhain 21, 2012
D’fhógair an Roinn Ealaíon Oidhreachta agus Gaeilge i gcaitheamh na míosa seo go rachadh deontais éagsúla de luach €661,071 san iomlán i dtreo comhlachtaí, grúpaí agus clubanna lonnaithe sa Ghaeltacht agus lasmuigh den Ghaeltacht.
Rachaidh an maoiniú i dtreo tionscadail reatha sna Gaeltachtaí i gCo. Chiarraí, Co. na Gaillimhe, Co. Dhún na nGall agus Co. Phort Láirge.
Chuaigh an líon is mó deontas chuig eagraíochtaí agus Coláistí Samhraidh ag plé leis an óige le luach €61,634 ag dul do 11 coláiste Gaeilge ar fud na tíre. Chuaigh €18,787 den luach sin go Coláiste Chiaráin, An Cheathrú Rua.
Cheadaigh an tAire Stáit Donnchadh Mac Fhionnlaoich €5,000 mar chabhair chun an Scéim Oiliúna Rugbaí a fhorbairt i gCorca Dhuibhne don scoilbhliain 2012/13 agus €6,965 do Ghasóga Ghaoth Dobhair chun trealamh campála a cheannach.
Ar na mórdheontais a ceadaíodh an mhí seo, bronnadh €74,738 ar Acadamh na hOllscolaíochta Gaeilge ar mhaithe le cartlann úr d’ábhar RTÉ Raidió na Gaeltachta a craoladh ó bunaíodh an stáisiún in 1971 in Áras Shorcha Uí Ghuairim i Roisín na Mainiach, Carna, Co. na Gaillimhe. Táthar ag súil go gcuimseoidh an chartlann ábhar a bhfuil luach náisiúnta agus idirnáisiúnta ag baint léi.
Chomh maith leis sin, bronnadh €470,000 don tionscadal taighde www.abair.ie a seoladh ag Oireachtas na Samhna 2012 i Leitir Ceanainn. Déanann an físeán thíos cur síos ar an togra leanúnach seo: Gaelport.com
Ó thaobh na n-ealaíona Gaeilge de, cheadaigh an tAire Stáit €4,475 do Scoil Cheoil Shliabh Liag chun cur ar chumas an choiste áitiúil an costas a bhain le ranganna ceoil a chuireadh ar fáil do pháistí an cheantair a chlúdach. Chomh maith leis sin, ceadaíodh deontas €8,000 don “Chrann Óg”, na Doirí Beaga, chun tuilleadh forbartha a dhéanamh ar na healaíona i gceantar Ghaoth Dobhair agus €750 do Choiste Banna Sóisearach an Mhachaire le dul i dtreo uirlisí ceoil úra a cheannach.
I measc na ndeontas eile ceadaíodh €9,471 do Choiste Ionad Pobail Charraig Uí Bhaoill chun cur ar a gcumas iomaire féir a cheannach agus chuaigh deontas de luach €6,082 chuig Phobalscoil Chorca Dhuibhne le dul i dtreo gléas fótachóipeála nua agus dhá theilgeoir a cheannach.
Foilsithe ar Gaelport
Comhaltaí nua bhord UnaG
Samhain 21, 2012
Tá Anna Ní Ghallchóir, Stiúrthóir Ionad na dTeangacha ar Ollscoil na hÉireann, Má Nuad, ceaptha ina cathaoirleach ar bhord nua Údarás na Gaeltachta, a scríobhann Seán Tadhg Ó Gairbhí.
D’fhógair Aire Stáit na Gaeltachta, Dinny McGinley, inné go raibh Ní Ghallachóir agus seisear eile ceaptha ar an mbord. Léiriú is ea ceapachán Ní Ghallachóir ar an ról nua atá ag Údarás na Gaeltachta maidir leis an bpleanáil teanga. Beirt iarchomhaltaí ar bhord an údaráis a cheap an tAire Stáit – Fiachra Ó Céilleachair ó Phort Láirge agus Micheál Ó Scanaill ó Chorcaigh.
Cheap sé chomh maith Seán Ó Cuireán ón bhFál Carrach, dlíodóir agus bainisteoir ar ionad saorálaí Dhún na nGall; Eunan Mac Cuinneagáin, Bainisteoir Réigiúnach ar WESTBIC i gCill Charthaigh; Dairíona Nic an Iomaire, príomhoide ar Ghaelscoil Mhic Amhlaigh i gCnoc na Cathrach, Gaillimh agus Pádraig Ó hAinifín fear gnó ón nDaingean, Co Chiarraí.
Tá ceathrar eile ainmnithe ar an mbord nua cheana ag na comhairlí contae Gaeltachta. Ní dhaingneofar ainmniúchán Chomhairle Contae Dhún na nGall go dtí go gcríochnófar próiseas fiosrúcháin.
www.irishtimes.com
Gaeilge chun tosaigh i bhforógra na nÓg
Samhain 21, 2012
Tháinig dha mholadh ar son na Gaeilge go láidir ag seimineár ‘An Óige agus an t-Éireannachas’ ag am deireadh seachtaine inár pléadh fís na tíre.
Roghnaigh na hionadaithe óga 15 mholadh le dul isteach sa fhorógra dar teideal “Glac seilbh ar athrú” agus cuireadh iad faoi bhráid an Uachtaráin Micheál D. Ó hUigínn agus Aire na bpáistí, Frances Fitzgerald.
“Is iontach an rud é gur tháinig an Ghaeilge chun cinn go mór i measc na n-óg. Is teachtaireacht láidir í do pholaiteoirí na tíre,” arsa Paula Melvin, a bhí mar bhean an tí ar an ócáid.
Is ábhar suntais é gur bhain an moladh leis an nGaeilge an méid is mó vótaí amach ar son athraithe i dteagasc na Gaeilge.
Moladh go nglacfaí cur chuige athnuaite i dtaca le múineadh na Gaeilge ar leibhéal na hArdteistiméireachta; ábhar (éigeantacht) a dhíríonn ar labhairt na teanga an chéad chuid agus ábhar (roghnach) a dhíríonn ar litríocht na Gaeilge an dara cuid, a mbeidh Gaelscoileanna mar bhonn leo. Dhírigh an tríú moladh is mó a fuair vótaí leis an bhforbairt ar dheiseanna sóisialta a bhaineann leis an nGaeilge.
“Tá muid ag iarraidh go rachaidh ceannairí na tíre seo i gcomhar linne chun ár bhfís don tír a bhaint amach agus táimid ag coimeád súil ghéar amach do fhreagra an rialtais ar an dearbhú seo,” arsa Paula.
I measc na molta i dtaobh reachtaíochta a bhaineann le ginmhilleadh agus an ‘X-case’, sochaí ilchineálach a chur chun cinn, agus comhionannas i dtaca le pósadh agus le huchtú.
Toradh is ea an forógra seo ar shraith ceardlanna agus seimineár a eagraíodh ó thús mhí na Bealtaine seo caite, tiomanta ag an Uachtarán Micheál D. Ó hUigínn, ag a raibh 800 ionadaí óg i láthair as achan cearn den tír.
www.gaelsceal.ie
Gairmeacha le Gaeilge i Machaire Rátha
Samhain 21, 2012
Bhailigh cúpla céad páiste meánscoile ó scoileanna an tuaiscirt i mbaile Mhachaire Rátha ar na mallaibh faoi choinne lá eolais faoi na gairmeacha atá ar fáil in éarnáil na Gaeilge.
Roinn ochtar aoichainteoir ó na meáin cumarsáide, an saol léinn agus forbairt pobail a scéal faoina n-aistear i saol oibre na Gaeilge.
Thug Meon Eile cuairt orthu ar an lá, labhair muid leis an óige faoina mianta don todhchaí agu labhair muid leis an dream níos sine faoina rogha oibre féin…
Féach ar an físeán ar www.meoneile.ie
Au Pair le Gaeilge
Samhain 20, 2012
Tá Au Pair le togha na Gaeilge á lorg ag teaghlach atá ina chónaí i dtuaisceart na Gearmáine.
Tá cailín beag ocht mí d’aois acu agus tá madra acu freisin. Is Éireannach é an t-athair agus is Gearmánach í an mháthair.
Beidh deis iontach ag an té a cheapfar Gearmáinis a fhoghlaim nó feabhas a chur ar a chuid Gearmáinise.
Is i Mí Feabhra a bheidh an Au Pair ag teastáil. Beidh na hagallaimh ar siúl aimsir na Nollag.
Tá gach eolas ar fáil ach glaoch ar an uimhir seo a leanas in Éirinn 0860739865
Young people of Ireland declare daring strategy to improve state of the nation
Samhain 20, 2012
Legislation for the X case, a referendum on abortion, and a new approach to teaching Irish are among a list of proposals contained in a declaration unveiled by young people at a presidency seminar on Saturday.
President Michael D Higgins and 100 people aged 17 to 26 convened in Áras an Uachtaráin to consider the drafting of the “Take Charge of Change” declaration, the culmination of a six-month nationwide engagement with more than 700 young people.
The process, initiated by Mr Higgins in May, also resulted in the publication of a report titled Being Young in Ireland 2012. The report formed the basis of Saturday’s declaration and reveals concerns about employment, the future of the economy, political reform, citizen participation and education for a full life.
In particular it highlights a desire among young people to see greater equality and a wider acceptance of diversity in Irish society. It recommends diversity training in schools and calls for the drafting of a Constitution which “represents all members of our society regardless of race, religion, gender or sexual orientation”.
Vision
The declaration was delivered before Mr Higgins, Minister for Children Frances Fitzgerald and representatives of various State agencies.
It states: “Our vision for Ireland is [of] a secular, inclusive, multilingual, confident State with excellent and universally accessible education, health and social support systems; an Ireland of which we can be proud on the global stage; a place where people, arts, culture, heritage, sport and the Irish language are nurtured and developed.”
It outlines a vision of community co-operation, active citizenship and a “place where human rights are valued; where there is an acceptance and celebration of all citizens and where all people have equality of access, equality of opportunity in society and in the State”.
Afterwards the President said “any president of any country in the world would be enormously proud of the presentation”. He praised the focus on social justice, education, and the promotion of diversity.
“If anyone is in any doubt now about the myth that’s going around that young people are disengaged, disaffected and cynical, well there is your answer,” he added.
He expressed his wish that the proposals got a real, rapid and positive response at every level of politics and within institutions of State. “It must not be a lost conversation, a lost consultation,” he said.
The wide-ranging declaration called on legislators to extend equal marriage and adoption rights to lesbian, gay, bisexual and transgender people. It also urged the Government to increase its engagement with the diaspora by extending voting rights to emigrants.
The young people called for reform of the Leaving Certificate, saying the points system and emphasis on rote learning failed to prepare students for “active citizenship”.
Inspiring
Ms Fitzgerald said the submissions were inspiring. “Having your voice heard and bringing about change are not easily achieved,” she added.
She praised the participants for making a positive start in attempting to bring about change and promised to “work with the Government and the President to make sure full attention is given to your findings”.
She said she would study the views with a particular interest in drawing on them for the young people’s strategy, currently being drafted, and would pass on relevant proposals to the appropriate authorities.
Yesterday youth organisation spunout.iecalled on the Government to take action on the proposals or “risk alienating young people further from the democratic process”.
Declaration main proposals
Adopt a dual approach to teaching Irish at Leaving Certificate level: the first (compulsory) subject focused on speaking, the second (optional) subject focused on literature, driven by foundation of Gaelscoileanna.
Legislate for the X case.
Develop social opportunities for the Irish language.
Make marriage equality and adoption rights a reality.
Legislate for absentee voting for citizens outside of their constituencies and abroad.
Begin a campaign by young people to promote active citizenship.
Provide CAO points recognition for volunteering and community involvement.
Sustain and increase funding to the youth sector.
Reform Leaving Certificate (hands-on class participation) and opportunities for lifelong learning.
Empower local government so our national representatives do not engage in parochial politics.
Provide dedicated classes in primary and post primary schools to educating young people on diversity, tolerance and acceptance.
Provide more funding for special education needs and broaden IT curriculum at second level.
Pursue a secular Irish State.
Reform curriculum at second level to include greater emphasis on political education.
Create a graduate employment scheme based on relevant skills (not Job Bridge).
http://www.irishtimes.com/
