Próiseas nua maidir le haitheantas meánscoileanna fógartha
Lúnasa 12, 2010
An tseachtain seo caite, d’fhógair an Tánaiste, Mary Coughlan, go mbeidh leasú suntasach ag teacht ar an bpróiseas a bhaineann le hiar-bhunscoileanna nua a aithint.
Tá grúpaí agus eagraíochtaí éagsúla ag fáiltiú roimh fhógra an Tánaiste ach tá cáineadh á dhéanamh ag cuid eile. Tá Gaelscoileanna Teo ina measc siúd atá ag fáiltiú roimh fhógra an Tánaiste.
Faoin gcreatlach nua a bhunófar aontófar na critéir a úsáidfear chun iarratais do bhunú iar-bhunscoileanna a mheas. Mar thoradh ar an bpróiseas seo beidh trédhearcacht ag baint leis an bpróiseas cinnteoireachta ag leibhéal na Roinne Oideachais agus Scileanna maidir le haitheantas a bhronnadh ar scoileanna nua beartaithe.
Ag tagairt do na himpleachtaí a bheadh ann do na hiar-bhunscoileanna Lán-Ghaeilge, dúirt Bláthnaid Ní Ghréacháin, Ard-Fheidhmeannach Gaelscoileanna Teo, “Fáiltímid go mór roimh athchóiriú ar an bpróiseas aitheantais d’iar-bhunscoileanna, agus tá sé an-tráthúil i bhfianaise an athbhreithnithe atá á chur i gcrích ar an bpróiseas a bhaineann le haitheantas bunscoileanna.
Táimid muiníneach go mbeidh an t-athchóiriú beartaithe chun leasa an tsoláthair iar-bhunscolaíochta agus go dtabharfar aitheantas cuí do riachtanais agus don éileamh mór ar sholáthar iar-bhunscolaíochta Lán-Ghaeilge.”
I measc na gcritéar atá réamhaitheanta ag an Tánaiste, áirítear an riachtanas a bhainfidh le cumas aon scoil nua a bhunófar chun freastal ar an éagsúlacht. Freagraíonn na scoileanna Lán-Ghaeilge do sholáthar na héagsúlachta ag leibhéal sainmheon creidimh/teanga agus freastlaíonn siad ar gach cúlra teangeolaíoch, sóisialta agus acadúil na ndaltaí.
Tá an Tánaiste ag moladh go mbunófar Aonad Gaelscolaíochta i scoil Lán-Bhéarla. Ag trácht ar an moladh seo, deir Ní Ghréacháin gur maith an rud é go gcuirfear Gaeloideachas ar fáil do dhaltaí áit nach bhfuil dóthain éilimh ann do scoil neamhspleách. Tugann sí rabhadh, áfach, ag rá,
“Ní mór leanacht leis an idirphlé idir an Roinn agus Gaelscoileanna Teo ar mhaithe le hathbhreithniú agus forbairt chuimsitheach a dhéanamh ar mhúnla an Aonaid mar choincheap agus mar chur chuige.”
Deir sí go bhfuil “a lán dúshlán” ag baint leis an múnla reatha.
Tá sé i gceist go mbunófar Grúpa Comhairliúcháin san Fhómhar a dhéanfaidh moltaí a ullmhú agus a chur faoi bhráid an Tánaiste maidir le haitheantas d’iar-bhunscoileanna.
Táthar ag tuar go mbeidh riachtanas ann áit scoile a bheith ar fáil do 67,000 dalta breise faoi 2024. “Second-Level Patronage Advisory Group” nó An Grúpa Comhairleach Pátrúnachta Dara Leibhéal an t-ainm atá ar an ngrúpa comhairliúcháin seo.
Deir Gaelscoileanna Teo go dtréaslaíonn siad don Tánaiste tabhairt faoin bpróiseas seo agus go bhfuil siad “tiomanta don chomhoibriú leis an Tánaiste agus leis an Roinn ar an gceist ríthábhachtach seo”. Tá an eagraíocht ag súil le ról lárnach a imirt sa dúshlán a bhaineann leis an gcóras is éifeachtaí a chur i bhfeidhm.
“Molaimid go gcinnteoidh an Tánaiste go mbeidh ionadaithe le saineolas ar riachtanais na scoileanna Lán-Ghaeilge ar an nGrúpa Comhairleach,” ar siad.
Deir Ruairí Quinn, urlabhraí oideachais Pháirtí an Lucht Oibre, gur comhartha é bunú an ghrúpa seo de chladhaireacht pholaitiúil Mary Coughlan agus de rud eile a bheith curtha ar an méar fhada.
“Cosúil leo siúd a tháinig roimpi, tá an tAire i ndiaidh cinneadh maidir le Educate Together a aithint mar phátrún dara leibhéal a sheachaint,” ar sé. “Tá na coistí gairmoideachais agus an Eaglais Chaitliceach in aghaidh fhorbairt an oideachais ilchreidmhigh inár meánscoileanna.
Tá an iomarca eagla ar an Aire é seo a cheistiú agus an status quo a athrú.”
Deir an tUasal Quinn freisin nach bhfuil oideachas ilchreidmheach ar fáil do thuismitheoirí faoi láthair, agus go bhfuil sé seo “doghlactha.”
Táthar ag tuar go n-ardóidh an daonra in oirthear na hÉireann níos tapúla ná sa chuid eile den tír, agus deir an tAire Oideachais gur lú seans go mbeidh spás breise i seomraí ranga ann.
“Sna cásanna seo, beidh géarghá le critéir shoiléire agus le trédhearcacht níos fearr maidir le cinntí a dhéanfar faoi phátrúnacht sna scoileanna,” ar sí. “Tá pátrúin éagsúla ag iarraidh scoileanna nua a bhunú. Tá sé tábhachtach go mbeidh critéir shoiléire ann do gach pátrún sula ndéanfaidh siad iarratais.”
Meadhbh Ní Eadhra
Good news for gaelscoil
Lúnasa 12, 2010
Béim curtha ar ról na nEagras i dTuarascáil an Chomhchoiste
Lúnasa 12, 2010
Tá molta ag an gComhchoiste Oireachtais um Gnóthaí Turasóireachta, Cultúir, Spóirt, Pobail, Comhionannais agus Gaeltachta gur cheart ról na n-eagras Gaeilge a aithint sa Straitéis nua don Ghaeilge.Deirtear go mbeidh rathúlacht na Straitéise ag brath ar thacaíocht agus ar chomhordú na n-eagras.
Bhronn Cathaoirleach an choiste, Tomás Ó Ceit TD, an Tuarascáil ar an Aire Pat Carey TD agus tá 39 moladh déanta inti. Baineann cuid do na moltaí a rinneadh sa Tuarascáil chomh maith leis an ról a bheidh ag forais stáit éagsúla agus ag an bpobal i bhforfheidhmiú na Straitéise.
Thug an tAire le fios go mbeidh an Taoiseach mar stiúrthóir ar dhíospóireacht sa Dáil agus sa Seanad sa bhfómhar maidir leis an Straitéis. Dúirt sé go raibh dóchasach go mbeidh tacaíocht traspháirtí ann dó.
Dúirt Pádraig Mac Criostail, Stiúrthóir na Comhdhála “Tréaslaím leis an gComhchoiste Dála as tuarascáil chuimsitheach a fhoilsiú ina bhfuil moltaí láidre, aontaithe ar bhonn trasphairtí, a bheidh chun leas na Gaeilge sa tréimhse 20 bliain romhainn.”
“D’eascair na moltaí as an bpróiseas comhairliúcháin leathan atá curtha i gcrích ag an gComhchoiste, chun tuairimí, mianta agus riachtanais pobail na Gaeilge a mheas. Tá súil ag an gComhdháil go nglacfaidh an Rialtas le moltaí uile an Chomhchoiste agus go bhfoilseofar an leagan deiridh den Straitéis 20 Bliain don Ghaeilge go luath.”
Foinse
04 Lúnasa 2010
Monaghan barracks to become €20 million education campus
Lúnasa 12, 2010
Post nua do Shiobhán
Lúnasa 12, 2010
Tá sé fógartha ag Foras Pátrúnachta na Scoileanna Lán-Ghaeilge go bhfuil Siobhán Seoighe ceaptha mar Fheidhmeannach leis an eagraíocht.
Is eagraíocht í an Foras Pátrúnachta na Scoileanna Lán-Ghaeilge a chuireann córas pátrúnachta ar fáil do scoileanna lánGhaeilge.
Is as Gaeltacht Ráth Chairn i gContae na Mí í Siobhán Seoighe ó dhúchas, agus tá ceangal láidir ag an gclann le Conamara freisin. Tá aithne fhorleathan ar Shiobhán sa taobh seo tíre, ach go háirithe don tréimhse a chaith sí mar bhainisteoir Imeachtaí le Rith 2010. Tá réimsí leathan taithí eile aici freisin, le tréimhse caite aici ag obair leis an gcomhlacht árachais Hibernian Aviva agus mar Bhainisteoir Forbartha Gnó le Gaelchultúr.
Tá bunchéim aici sa Nua-Ghaeilge agus sa Luath-Ghaeilge ó Choláiste na Tríonóide, agus tá Máistreacht aici sa Nua-Ghaeilge ó Ollscoil na hÉireann, Gaillimh. Tá Siobhán ag súil go mór leis an ról nua atá aici leis an bhForas Patrúntachta.
Galway Advertiser – Peadar Mac Fhlannchadha
05 Lúnasa 2010
Gaelscoil Mhic Amhlaigh approved to move to next expansion stage
Lúnasa 12, 2010
All-Irish body ready to control schools
Lúnasa 12, 2010
Béim curtha ar ról na nEagras i dTuarascáil an Chomhchoiste
Lúnasa 12, 2010
Tá molta ag an gComhchoiste Oireachtais um Gnóthaí Turasóireachta, Cultúir, Spóirt, Pobail, Comhionannais agus Gaeltachta gur cheart ról na n-eagras Gaeilge a aithint sa Straitéis nua don Ghaeilge mar beidh rathúlacht na Straitéise ag brath ar thacaíocht agus ar chomhordú na n-eagras.
Moltar freisin gur cheart ról príomhúil chun geilleagar agus bonneagar na Gaeltachta a fhorbairt a fhágáil faoi Údarás na Gaeltachta sa Tuarascáil a d’fhoilsigh an Comhchoiste maidir leis an Straitéis 20 bliain don Ghaeilge 2010-2030.
Bhronn Cathaoirleach an choiste, Tomás Ó Ceit TD, an Tuarascáil ar an Aire Pat Carey TD ag preasocáid a reáchtáladh i dTeach Laighin inniu, 28 Iúil 2010.
Tá 39 moladh a bhaineann leis an gcóras oideachais agus oideachas Gaeltachta, An Ghaeltacht agus normalú na Gaeilge déanta ag gComhchoiste sa Tuarascáil.
Baineann cuid do na moltaí a rinneadh sa Tuarascáil chomh maith leis an ról a bheidh ag forais stáit éagsúla agus ag an bpobal i bhforfheidhmiú na Straitéise.
Chuir an tAire fáilte roimh an Tuarascáil agus thug sé le fios go mbeidh an Taoiseach mar stiúrthóir ar dhíospóireacht sa Dáil agus sa Seanad sa bhfómhar maidir leis an Straitéis. Dúirt sé go raibh dóchasach go mbeidh tacaíocht traspháirtí ann dó.
Má ghlacann an Rialtas le moltaí na Tuarascála, beidh sé de chúram ag Oifig an Choimisinéara Teanga faireachán a dhéanamh ar an Straitéis.
Anuas air sin, moltar gur cheart deighilt a shoiléiriú idir chúraimí Údarás na Gaeltachta/na Gaeilge agus Foras na Gaeilge agus a ndualgais a shonrú sa straitéis.
Dúirt an tAire nach raibh sé den tuairim áfach go mbeadh comhnascadh ann idir an dá eagraíocht mar bheadh deacrachtaí áirithe ag baint le gníomh mar sin ó thaobh ama de.
Ag fáiltiú roimh fhoilsiú na tuarascála, dúirt Pádraig Mac Criostail, Stiúrthóir na Comhdhála “Tréaslaím leis an gComhchoiste Dála as tuarascáil chuimsitheach a fhoilsiú ina bhfuil moltaí láidre, aontaithe ar bhonn trasphairtí, a bheidh chun leas na Gaeilge sa tréimhse 20 bliain romhainn.”
“D’eascair na moltaí as an bpróiseas comhairliúcháin leathan atá curtha i gcrích ag an gComhchoiste, chun tuairimí, mianta agus riachtanais pobail na Gaeilge a mheas. Tá súil ag an gComhdháil go nglacfaidh an Rialtas le moltaí uile an Chomhchoiste agus go bhfoilseofar an leagan deiridh den Straitéis 20 Bliain don Ghaeilge go luath.”
Chuir Julian de Spáinn, Ard-Rúnaí Chonradh na Gaeilge fáilte roimh an Tuarascáil ag an ócáid chomh maith agus ghabh sé buíochas leis an gCoiste as an gcomhairliúcháin poiblí a chur ar siúl mar chuid den phróiseas.
Dúirt sé go raibh sé “ríthábhachtach go nglacann an Rialtas leis na moltaí i dtuarascáil an Chomhchoiste Oireachtais ina n-iomláine, go ndéantar iad uile a chur san áireamh sa dréacht deireanach den Straitéis 20 Bliain don Ghaeilge, agus go gcothaítear aontas tras-pháirtí don Straitéis céanna, ar mhaithe le fiúntas agus le leanúnachas na Straitéise a chinntiú sa ghlúin romhainn.”
Chuir an eagraíocht fáilte roimh líon mór na moltaí go háirithe iad siúd a bhaineann le tábhacht inmharthanacht na Gaeltachta; ról fiontraíochta agus cruthú fostaíochta sa Ghaeltacht a fhágáil faoin Údarás; ról lárnach na n-eagras Gaeilge deonach i gcur i bhfeidhm na Straitéise; curaclam comhtháite Gaeilge agus measúnú na Straitéise a chur faoi chúram Oifig an Choimisinéara Teanga leis an Taoiseach féin ag tuairisciú do Thithe an Oireachtais ar dhul chun cinn na Straitéise.
Tá an Tuarascáil ar fáil le léamh ar shuíomh Gréasáin Oifig Thithe an Oireachtais anseo. Cad é do thuairim? Fág teachtaireacht ar Facebook na Comhdhála nó seol teachtaireacht chuig @gaelport ar Twitter.
©Foilsithe ar Gaelport.com 28 Iúil 2010
Aitheantas Oifigiúil do cheithre scoil i dTuaisceart Éireann
Lúnasa 12, 2010
Fógraíodh le déanaí gur éirigh le ceithre Ghaelscoil i dTuaisceart Éireann aitheantas oifigiúil a fháil ón Roinn Oideachais don chéad bhliain scoile eile.
Cúis mhór áthais a bhí ann do na tuismitheoirí agus eagrais áitiúla a chur tús lena bhfeachtais tamall fada ó shin gaelscoileanna a bhunú i Machaire Fíolta agus i Léim an Mhadaidh i gContae Dhoire agus i gCill Chaoill i gContae an Dúin agus i mBaile Meánach i gContae Aontroma.
Táthar ag súil go mbeidh na scoileanna ag oscailt ar an gcéad lá de Mheán Fómhair i mbliana má éiríonn leis na scoileanna coinníollacha na Roinne a shásamh.
Gan amhras, bhí an dea-scéal á cheiliúradh sa halla rince in Óstán an Europa i mBéal Feirste coicís ó shin, áit a raibh oíche tiomsaithe airgid ann ar son Ghaescoil an tSeanchaí atá mar cheann de na scoileanna a fuair aitheantas an tseachtain seo.
Bronnadh aitheantas ar na scoileanna seo de bharr an éilimh atá ann ar an nGaelscolaíocht sna ceantair scoile seo.
Níl sé as an áireamh go mbunófaí gaelcholáistí nó iar-bhunscoile sna ceantair sin amach anseo ach oiread.
Fuair iarratas na scoileanna tacaíocht ó Chomhairle na Gaelscolaíochta atá den tuairim go mbeidh deiseanna forbartha eile ann sna ceantair seo ag brath ar an éileamh a bheidh ann don Ghaelscolaíocht iar-bhunscoile.
©Gaelport.com 10 Lúnasa 2010
Athrú don Ghaeilge i gcritéir nua
Lúnasa 12, 2010
Tá leasú suntasach ar an gcóras chun aitheantas a bhaint amach do scoileanna nua dara leibhéal fógartha ag an Tánaiste agus Aire Oideachais agus Scileanna, Mary Coughlan TD.
Tá sé beartaithe ag an tAire Grúpa Comhairleach um Pátrúnacht Dara Leibhéal a bhunú, chun machnamh a dhéanamh ar na hiarratais, agus chun comhairle a sholáthar don Tánaiste, tar éis don ghrúpa suirbhé a chur i gcrích faoi thuairimí na dtuismitheoirí agus na critéir nua atá le leagan síos á n-úsáid.
Tá tuartha go mbeidh méadú de 67,000 dalta breise sa chóras oideachas meánscoile faoin mbliain 2024, agus is in oirthear na tíre is mó atá an méadú seo tuartha.
Tá na critéir mhionsonraithe fós le socrú, ach tá tugtha le fios ag an Roinn Oideachais agus Scileanna go ndéanfar soláthar do dhaltaí ar mhiste leo a gcuid oideachas a fháil trí Ghaeilge, trí Aonad Gaeilge a bhunú laistigh den scoil, i gceantair nach bhfuil dóthain daltaí do Ghaelscoil dara leibhéal.
Foinse – Nuacht na hEarnála le Gaelport.com
11 Lúnasa 2010
