Hundreds gather at Dáil for protest against small school cuts
Feabhra 3, 2012
Agóid na scoileanna Gaeltachta
Feabhra 3, 2012
Ar lá fhéile Bríde, ardóidh múinteoirí, tuismitheoirí agus muintir na Gaeltachta a seolta agus ní stopfaidh siad go seasfaidh siad os comhair na Dála i gceartlár Bhaile Átha Cliath.
Táthar ag súil go dtabharfaidh suas le 300 duine ó na ceantair Ghaeltachta go léir cuairt ar an ardchathair tráthnóna inniu don léirsiú ag 6 i.n.
Tá Eagraíocht na Scoileanna Gaeltachta ag comhordú an fheachtais Gaeltachta in aghaidh fógra an rialtais go n-ardófar an cóimheas idir múinteoirí agus daltaí i scoileanna beaga le níos lú ná ceathrar múinteoirí fostaithe ann.
Beidh impleachtaí tromchúiseacha ann do phobail bheaga tuaithe agus don Ghaeltacht ach go háirithe dar le Treasa Ní Mhainín, Príomhfheidhmeannach Eagraíocht na Scoileanna Gaeltachta (ESG). Ó fógraíodh an cinneadh sa cháinaisnéis chuir ESG feachtas láidir ar bun i ngach ceantar Gaeltachta agus tionóladh cruinnithe poiblí sna Gaeltachtaí ar fad.
Ach deir Treasa Ní Mhainín go bhféadfadh go mbeadh an scéal níos tromchúisí i gceantair Ghaeltachta mar gheall go mbeidh deireadh leis na socruithe speisialta don chóimheas idir múinteoirí agus daltaí i scoileanna beaga Gaeltachta.
Ó bhí 2003 ann, bhí lion níos lú daltaí de dhíth ar scoileanna Gaeltachta chun múinteoirí Gaeltachta a choinneáil.
Tá an léirsiú á reáchtáil inniu le tacaíocht ó Chraobh an Iarthair de Chumann Múinteoirí Éireann. Tá siad aontaithe ar an gceist gur ‘pionós dúbailte’ a bheidh ann ar an ábhar nach bhfuil i dtromlach na scoileanna Gaeltacht ach idir beirt agus ceathrar mhúinteoir, dar le Ard Rúnaí an Chumainn, Sheila Nunan.
Ag labhairt dó sa Dáil inné, dúirt an tAire Stáit do Ghnóthaí Gaeltachta Dinny McGinley nach raibh sé ‘dall nó bodhar’ ar thionchar na gciorruithe ar scoileanna Gaeltachta mar tá an oiread sin ina cheantar féin dar leis. Beidh le feiceáil an mbeidh a chomhghleacaithe bodhraithe ag an nglór a bheidh ann mórthimpeall ar Shráid Chill Dara anocht.
GAELPORT
Deireadh le Díospóireachtaí Ghael-Linn?
Feabhra 3, 2012
Tá sé ráite ag Antoine Ó Coileáin, Príomhfheidhmeannach Gael Linn, go bhfuil Foras na Gaeilge ag beartú deireadh a chur le maoiniú do chomórtais Díospóireachta Ghael Linn.
Agus é ag labhairt ag bronnadh na nduaiseanna do chomórtais na bliana seo d’iarr sé ar Fhoras na Gaeilge athmhachnamh a dhéanamh ar an moladh seo agus dúirt sé gur “cuid lárnach den oideachas in Éirinn iad díospóireachtaí Gael Linn le breis is caoga bliain anuas”.
Mar thoradh ar chomórtais na bliana seo tá Fionnuala de Bhailís, Clíona Ní Bhriain agus Síofra Ní Shé, foireann Scoil Chuimsitheach Chiaráin, An Cheathrú Rua, ag ceiliúradh a mbua i gCraobh na hÉireann i Roinn na Sóisear de Chomórtas Díospóireacht Uí Chadhain, comórtas do Ghaelcholáistí agus do scoileanna Gaeltachta dara-leibhéal.
Is í Máirín Ní Dhomhnaill an múinteoir a chuidigh agus a chabhraigh leis an bhfoireann ar a mbóthar chun na Craoibhe agus bhí sí an-bhródúil as na scoláirí. Éacht eile é seo don Scoil Chuimsitheach, mar gur thug foireann shinsearach na scoile an chraobh leo trí bliana as a chéile – 2009, 2010 agus 2011.
Bronnadh buanchorn Gael Linn agus duais €1,000 ar an bhfoireann bhuacach agus tugadh cuireadh dóibh freisin páirt a ghlacadh i Rí Chéile, féile dhíospóireachta bliantúil a reáchtálann Gael Linn do chainteoirí óga Gaeilge/Gaidhlig, i gcomhar le Comunn na Gaidhlig, Alba.
GALWAY ADVERTISER
Post Lán-Aimseartha Fógraithe ag an NCCA
Feabhra 2, 2012
Ta post lán-aimseartha d’Oifigeach Oideachais Gaeilge fógraithe ag an NCCA. Níor líonadh an post seo ó bhí an comórtas oscailte ann sa bhFómhar. Tá an bunchóip den fhoirm iarratais agus leabhrán eolais ar fáil ó na naisc thíos.
Má tá suim agat sa phost, is féidir an fhoirm a líonadh agus a sheoladh ar ríomhphost chuig Morgan Lockhart (morgan.lockhart@ncca.ie) roimh 5 i.n Dé hAoine, 24ú Feabhra.
Beidh na hagallaimh ar siúl ag tús mí Márta.
Is féidir fiosrúcháin a chur chuig Áine Armstrong Farrell ag 067-8680166 / aine.armstrongfarrell@ncca.ie.
ICT sa Bhunscoil
Feabhra 1, 2012
Is é is aidhm don gcúrsa seo, de chuid an NCTE, ná scileanna an mhúinteora a fhorbairt chun a chur ar a chumas/ar a cumas úsáid éifeachtach a bhaint as ICT (TFC) i seomra ranga Gaelscoileanna nó scoileanna Gaeltachta. Is féidir na scileanna a fhoghlaimítear agus an t-ábhar a chlúdaítear sa chúrsa seo a úsáid ar chláir bhána idirghníomhacha, leis.
Fad ama? 7.5 huaire
Modúl 1 An Ríomhaire agus an Ghaeilge
- Gaeilge a chur ar an ríomhaire agus ar bhogearraí áirithe
- Áiseanna ar an ríomhaire a aithint agus a úsáid sa rang
- Áiseanna ar an idirlíon a aithint agus a úsáid sa rang
Modúl 2 Ag Cruthú Áiseanna le TFC
- Grianghraif a chur ar an ríomhaire
- Scéal/áis a chruthú
- Fuaim a chur ar an ríomhaire (ceol, guth)
Modúl 3 Forbairt TFC le Vicí
- Tuiscint a fháil ar céard is vicí ann
- Tuiscint a fháil ar an gcaoi a n-úsáidtear vicí sa rang
- Vicí a chruthú
Tuilleadh eolais: www.ncte.ie/courses
Réamhriachtanais
Méid áirithe taithí ar tascanna bunúsacha ICT a dhéanamh (comhaid a oscailt, a chur in eagar, a shábháil, a dhúnadh) agus ba mhaith an rud é dá mbeadh ar chumas an fhoghlaimeora brabhsálaí idirlín a úsáid.
Agóid lasmuigh den Dáil, 6pm, 1 Feabhra
Feabhra 1, 2012
Beidh agóid a dhéanamh ag scoileanna Gaeltachta agus scoileanna tuaithe taobh amuigh don Dáil ar an 1 Feabhra ag a 6in i gcoinne na gciorruithe atá fógartha sa Bhuiséad. Ba mhór le hEagraíocht na Scoileanna Gaeltachta dá bhféadfadh aon duine a mbeidh uair a chloig le spáráil acu teacht chomh fada le Sráid Chill Dara chun tacú leis an bhfeachtas, agus tá tuilleadh eolais acu ar Facebook.
Glór Uachtar Tíre ag neartú na Gaeilge i nDeisceart an Dúin
Feabhra 1, 2012
Tá go leor dul chun cinn déanta ag an Ghaeilge in Ultaibh le glúin anuas ach ní minic a luaitear Caisleán Uidhlín / Caisleán an Mhuilinn ar na háiteanna is mó chun cinn sa ghluaiseacht sin.
Tá cuma ar an scéal go bhfuil sé sin ag athrú anois áfach le go leor dul chun cinn déanta ar an bhaile seo agus sa cheantar máguaird le blianta beaga anuas.
“Creidim go raibh suim i gcónaí i gcursaí Gaeilge sa cheantar seo,” a deir Emer O’Hagan, an t-Oifigeach Forbartha Gaeilge atá fostaithe ag an ghrúpa Gaeilge áitiúil, Glór Uachtar Tíre.
“Mar shampla ba é Feis an Dúin ceann de na chéad fheiseanna socraithe in Éirinn agus bhí traidisiún ag cuid mór scoileanna sa cheantar béim a chur ar an Ghaeilge mar ábhar scoile le trí nó ceithre ghlúin anuas ar a laghad,” a deir sí.
“Is dóigh go raibh cuid mhór den ghnáthshaol iontach príobháideach i rith na dtrioblóidí agus bhí sé sin fíor go speisialta i gcás na Gaeilge de, nuair a rinneadh dlúthbhaint idir Gaeilge agus cúrsaí polaitiúla in intinn fhormhór na ndaoine. Dá bharr sin ní raibh sé de nós ag daoine Gaeilge a labhairt ná í a chéiliúradh go hoscailte go dtí le déanaí nuair atá gluaiseacht ar bun chun Gaeilge a scaoileadh de réir a chéile ón cheangailt pholaitiúil sin.
Tá an chuma ar an scéal go bhfuil rath tagtha ar íomhá na Gaeilge go ginearálta fud fad na tíre agus sílim go ndeachaigh sin i bhfeidhm i gceantar an Dúin Theas chomh maith.”
Ach go fóill féin, an bhfuil Contae an Dúin i bhfad siar ar cheantracha eile sa Tuaisceart?
“Níl aon amhras ann ná go bhfuil an-dul chun cinn déanta i mBéal Feirste ó thaobh Gaeilge de; níl comparáid ar bith le Bóthar Seoighe, Raidió Fáilte ná Cultúrlann McAdam ó Fiaich againn sa Dún Theas.”
“Is dóigh go bhfuil an mhais chriticiúil ar fáil sna cathracha nach bhfuil againn faoin tuath. Ach tá buntáistí ar fáil sna bailte beaga anseo, agus go bhfios domh, i gCaisleán an Mhuilinn go speisialta, atá riachtanach má tá pobal Gaeilge le tógail; tá dlúthchaidreamh i gcomhluadar an phobail, tá dinimic idirphearsanta iontach dearfach ar fáil sa phobal agus taithí agus traidisiúin sa phobal chun imeachtaí cultúrtha móra, suimiúla a eagrú. Agus sin ráite, níl muid i bhfad ar chúl shaothar Bhéal Feirste ach oiread!”
Luann Emer an dea-thionchar a bhí ag ‘G-Day’, a bhí mar chuid den chlár teilifíse ‘G-Team’ a bheas á chraoladh go luath ar TG4, ar chúrsaí Gaeilge ar an bhaile.
“B’iontach an deis é sin,” a deir sí. “Lá den scoth a bhí ann don bhaile ar fad, bhí gach uile dhuine páirteach ann.”
Tá grúpa Gaeilge ag feidhmiú ar an bhaile agus sa cheantar máguaird, Glór Uachtar Tíre a bunaíodh in 1993.
Bronnadh deontas £140,000 ar Ghlór Uachtar Tíre anuraidh faoin Scéim Phobail Gaeilge 2011-2013 atá socraithe ag Foras na Gaeilge. Faoi láthair tá 170 ball ag Glór Uachtar Tíre agus tá 11 duine ar choiste an ghrúpa.
Cad atá ar bun ag Glór Uachtar Tíre?
“Tá cuid mhór imeachtaí ar bun againn faoi láthair. Tá seacht rang eagraithe ag Glór Uachtar Tíre gach seachtain ar gach leibhéal; ó bhunranganna fá choinne tuismitheoirí na bpáistí ata ag freastal ar Bhunscoil Bheanna Boirche agus Naíscoil Uachtar Tíre, rang GCSE agus suas go dtí Ardrang.”
“Tá ranganna amhránaíochta agus cóir bunaithe againn agus tá scoil drámaíochta againn fá choinne páistí agus déagóirí .”
“Tugann muid cuidiú grúpa ‘Tuismitheoirí agus Tachrán’ le chéile gach maidin Dé hAoine.”
“Bíonn grúpa beag spraoi fá choinne páistí óga ar siúl gach maidin Sathairn le haghaidh na bpáistí ó Naíscoil Uachtar Tíre nach dtéann ar aghaidh go dtí Bunscoil Bheanna Boirche ar fháthanna éagsúla d’ainneoin go mbíonn fonn ar a gcuid tuismitheorí go mbeadh deis acu a gcuid Gaeilge a choimeád agus a fheabhsú.”
Tá súil ag Glór Uachtar Tíre ‘Scoil Samhraidh Litríochta’, dírithe ar thraidisiúin Gaeilge an Dúin, a thoiseacht i mí an Mheithimh i mbliana agus é a reáchtáil ar bhonn bliantúil ina dhiaidh sin.
Cé mhéad Gaeilgeoir laethúil agus teaghlach Gaelach atá agaibh sa cheantar?
“Níl mé róchinnte faoi sin. Tá suirbhé uainn chun sin a mheas i gceart. Tá aithne agam ar cheithre lánúin atá ag tógail a gcuid páistí trí mheán na Gaeilge. Tá gach seans go bhfuil tuilleadh ann. Ó thaobh Gaeilgeoirí laethúla de, déarfainn go bhfuil na céadta daoine a bhfuil Gaeilge ar a dtoil acu thart anseo.”
“Tá 36 páiste ag freastal ar Naíscoil Uachtar Tíre (idir dhá sheisiún) agus 75 páiste ag freastal ar Bhunscoil Bheanna Boirche.”
Cuireadh tús le hIonad Gaeilge sa mheánscoil ar an bhaile, Scoil Naomh Mhaolmhaodhóg, i mbliana. Déantar deich n-ábhar fríd an Ghaeilge, sin 75% de na hábhair, agus tá cúigear ag freastal air go dtí seo.
Tá suíomh idirlín snasta nua ag Glór Uachtar Tíre –http://www.gloruachtartire.com/
GAELSCÉAL
‘Deireadh’ le caint
Feabhra 1, 2012
TÁ BAOL ann nach fada eile a mhairfidh comórtais dhíospóireachta d’iarbhunscoileanna na tíre atá á reáchtáil ag Gael Linn ó 1959 i leith, a scríobhann Máiréad Ní Chinnéide.
Dúirt príomhfheidhmeannach Ghael Linn, Antoine Ó Coileáin, go raibh “Foras na Gaeilge ag beartú deireadh a chur le maoiniú don chomórtas ardghradaim seo. Iarraim ar an bhforas athmhachnamh a dhéanamh ar an moladh. Ní mór an comórtas náisiúnta seo a chosaint ar mhaithe le bonn láidir a chur faoin straitéis 20 bliain don Ghaeilge san aoisghrúpa tábhachtach seo”.
Bhí Ó Coileáin ag déanamh comhghairdis leis na duaiseoirí agus ag gabháil buíochais leis na múinteoirí ag deireadh chraobhchomórtas Uí Chadhain sa Téatar Poiblí i gColáiste na Tríonóide, Dé Céadaoin seo caite.
Níl aon chatagóir sa tsamhail nua mhaoinithe atá á beartú ag Foras na Gaeilge le haghaidh iarratas chun comórtas díospóireachta ar bhonn náisiúnta a reáchtáil.
Tá Gael Linn ag súil go ndéanfar athrú air sin san athbhreithniú atá ar siúl faoi láthair.
Caoga iarbhunscoil a bhí páirteach i gComórtas Uí Chadhain i mbliana agus léirigh baill an cheithre fhoireann a bhí sa chraobhchomórtas sinsir ardchumas cainte, eolas ar chúrsaí reatha agus cur amach nach beag ar chúrsaí ólacháin agus an rún “is maith é go bhfuil deireadh ag teacht le cultúr an tí tábhairne” ina ábhar díospóireachta acu.
Is beag nár ardaigh béiceach a lucht leanúna an díon de halla mór maorga an choláiste, a bhí lán go doras, nuair a fógraíodh gurbh í foireann Choláiste Rís, Dún Dealgan – Sionainn Glenholmes, Emer Ní Fhionnachtaigh agus Caoimhe Ní Shuibhne – a bhuaigh.
Díol suime go raibh a múinteoir, Seán Ó Coigligh, páirteach sa chraobhchomórtas san ionad céanna i 1966.
Foireann ó Scoil Chuimsitheach Chiaráin, An Cheathrú Rua, a bhuaigh an chraobh sa chomórtas sóisir.
Labhair Fionnuala de Bhailís, Clíona Ní Bhriain agus Síofra Ní Shé in aghaidh an rúin “cuireann na hollmheáin chumarsáide an iomarca béime ar chúrsaí spóirt”.
IRISH TIMES
Comórtas BEO!
Eanáir 31, 2012
€5,000 do an gig BEO is fearr sa tir. Goitse, bigí linn!
Thosaigh BEO mar scéim idirbhliana sa bhliain 2009. Bunaíodh BEO le comhoibriú ó dhaltaí Idirbhliana Choláiste Ailigh, Coláiste Naomh Adhamhnáin, Clochar Loreto agus Coláiste an Eargail. Tá na scoileanna seo suite i Leitir Ceanainn i gCo. Dhún na nGall.
Tá sé mar aidhm ag BEO suim sa cheol a spreagadh i measc an aos óg trí spreagadh a thabhairt dóibh sraith de cheolchoirmeacha a eagrú ina gceantar áitiúil. Tá na daltaí i gceannas ar gach páirt den eagrúchán – na bannaí ceoil a chuir sa áireamh, an cur chun cinn dena hócáidí, ag déanamh taifead ar na ceolchoirmeacha srl. Spreagann seo suim i gceol beo, agus ag an am chéanna cuidíonn sé le daltaí forbairt a dhéanamh ar a gcuid scileanna eagrúcháin agus cumarsáide.
Tá na sonraí maidir le Comórtas BEO le fáil ar www.beoireland.com.
Déanfar Comórtas BEO a sheoladh go hoifigiúil sa Regional Cultural Centre ar Déardaoin an 19 Eanáir ag 2.00 pm.
Beidh na daoine seo a leanas ag labhairt ar an lá:
- Seosamh Mac Ceallabhuí BEO
- Dessie Larkin Comhairle Contae Dhun na nGall
- Mary Ann Kane Coiste Gairmoideachas Dun na nGall
- Hugh Harkin Donegal Live
- Seoladh oifigúil le Nollaig mac Giolla Bhride Comhairle Contae Dhun na nGall
Bigí linn!
Scoil Santain – Feachtas i gcoinne ciorruithe oideachais ag bailiú nirt
Eanáir 27, 2012
Grianghraf ón Irish Times
Tá sár-obair ar bun ag pobal Scoil Santain i dTamhlacht le tamaill anuas agus iad i mbun tréan-stocaireachta in aghaidh na ciorruithe oideachais a chosnóidh go daor ar an scoil agus ar scoileanna eile ar fud na tíre. Tá gach eolas maidir leis an bhfeachtas ar fáil ag na naisc thíos:
http://www.scoilsantain.com/scoil-santain-sa-nuacht.html agus http://scoilsantainpag.wordpress.com/.
Ráiteas ón ngrúpa:
The Scoil Santain Parents (SOS) (Save our Schools) Action Group was set up as a result of Minister Ruairí Quinn’s decision to make cuts to the DEIS Schools in Ireland. If DEIS cuts were implemented, this would have an adverse effect on the positive teaching of our children, and undo all the good work achieved under the DEIS status of our school. This would put immense pressure on the teachers resulting in bigger class sizes, and a heavy financial burden on parents/guardians to make up the short fall in funding to compensate for loss of services to our school.
Although there are signs that our campaign has softened Minister Ruairí Quinn’s stance on these cuts, we need to ensure this is the case. Until we are guaranteed DEIS Status, our campaign must continue. Remember this is our right under our Constitution, not a concession that can be taken away.
Mise le meas,
Gearóid O Conaráin
(Scoil Santain Parents Action Group)
