‘Lúrapóg Larapóg’ – seó ardáin úr do pháistí
Meitheamh 20, 2013
Is é ‘Lúrapóg Larapóg’ an léiriúchán ardáin is nuaí le teacht as Gaeltacht Dhún na nGall.
Seó le páistí do pháistí atá ann, léirithe ag ceathrar idir 7 agus 11 bliain d’aois arbh as Gaoth Dobhair dóibh ó dhúchas.
Baintear úsáid as trí shaothar Gaeilge dírithe ar pháistí: Ící Pící, Ní Thuigimse Daoine Fásta agus Báidín Fheidhlimidh sa seó, le léiriú d’amhráin nuachumtha, amhráin thraidisiúnta, bréag-dhíospóireachtaí agus aithris dánta. Tá féith an ghrinn le haireachtáil sa seó mar aon le agus saibhris teanga, agus spreagtar an tsamhlaíocht ar bhonn cruthaitheach.
Tá Lúrapóg Larapóg feiliúnach do gach aoisghrúpa agus bíonn idirghníomhaíocht láidir idir na haisteoirí agus an lucht féachana sa tslí go gcuirtear gach duine ag canadh, ag damhsa agus fiú ag dreapadh suas ar an stáitse chun a bheith páirteach sa seó.
Cuireann seanchaí Rann na Féirste, Suzanne Ní Ghallachóir, go mór le léiriú na bpáistí sa tslí go bhfuil teannas, craic agus diabhlaíocht snoite go mion ina cuid scéalta.
In éineacht leis an seó beo, cuireann Lúrapóg Larapóg ceardlanna ar siúl do pháistí, bunaithe ar na hamhráin, na scéalta agus na leabhair a úsáidtear sna seónna, chun caidreamh agus spraoi a chruthú mar aon le gníomhaíochtaí ceoil agus damhsa.
Tá samplaí agus tuilleadh eolais ar na leabhair thuasluaite ar fáil ar www.eabhloid.com.
Is d’fhéilte agus d’ócáidí speisialta eile é Lúrapóg Larapóg, agus is féidir an seó a phlé agus socraithe a dhéanamh trí theagmháil a dhéanamh le Marina ag 087-2350151.
Foilsithe ar Gaelport.com
Juvenes Translatores – 2013
Meitheamh 20, 2013
Ceapadh an comórtas aistriúcháin Juvenes Translatores, a eagraíonn an Coimisiún Eorpach, d’fhonn ilteangachas, foghlaim teangacha agus aistriúchán mar ghairmréim a chur chun cinn. Iarrtar ar iomaitheoirí ann téacs thart ar leathanach a aistriú ó aon cheann de 24 teanga oifigiúil an AE go haon teanga oifigiúil eile. Is féidir le daltaí iarbhunscoile a rugadh i 1996 cur isteach ar an gcomórtas. Tabharfar cuireadh do bhuaiteoir amháin as gach Ballstát cuairt trí lá a thabhairt ar an mBruiséil, mar a bheidh searmanas duaiseanna i gceanncheathrú an Choimisiúin Eorpaigh.
Is féidir le scoileanna ar mian leo cur isteach ar an gcomórtas trí clárú ag http://ec.europa.eu/translatores ón 1 Meán Fómhair – 20 Deireadh Fómhair 2013 agus beidh an comórtas ar an 28 Samhain 2013.
Tá tuilleadh eolais faoin gcomórtas, chomh maith le nascanna le hiarpháipéir aistriúcháin, le fail ag: http://ec.europa.eu/translatores/index_en.htm
Dianchúrsaí Gaeilge le hAcadamh na hOllscolaíochta
Meitheamh 20, 2013
Tá Acadamh na hOllscolaíochta Gaeilge, An Cheathrú Rua, ag reáchtáil dianchúrsaí Gaeilge seachtainiúla agus coicísiúla ón 1 – 12 Iúil 2013.
Is do dhaoine fásta na cúrsaí seo – ceann ar fáil do dhaoine a rinne staidéar ar an nGaeilge ar scoil ach nach bhfuil an teanga á chleachtadh acu le roinnt mhaith anuas; ceann d’foghlaimeoirí a bhfuil dianstaidéar déanta acu ar an nGaeilge le déanaí; agus ceann eile do dhaoine le hachmhainn comhráiteach ach ar mian leo cur lena gcumas gramadaí agus stór focal. De bharr go mbeidh na cúrsaí lonnaithe sa Cheathrú Rua, tabharfar an deis d’fhoghlaimeoirí a gcumas Gaeilge a chleachtadh go neamhfhoirmiúil agus go nádúrtha i gcroílár na Gaeltachta.
Is féidir clárú trí ghlaoch a chur ar 091-595101; nó ríomhphost a sheoladh chuig cursaigaeilge@oegaillimh.ieTá tuilleadh eolais maidir leis na dianchúrsaí ar fáil ar shuíomh idirlín an Acadaimh ar www.oegaillimh.ie/acadamh.
Foilsithe ar Gaelport.com
Dianchúrsa Gaeilge i gCo. Thír Eoghain
Meitheamh 20, 2013
Beidh ‘Gaeltacht Thír Eoghain’ ar siúl arís i mbliana ón 1 – 5 Iúil 2013 i gCabhán an Chaorthainn, i gContae Thír Eoghain.
Is dianchúrsa Gaeilge é seo atá dírithe ar fhoghlaimeoirí de gach uile chaighdeán, le rang bunleibhéil, meánleibhéil agus ardleibhéil. Beidh an cúrsa, atá ar siúl in Institiúid Cheannaireachta na hÉireann i gCabhán an Chaorthainn, ag tosú ar 09:30 agus ag dul ar aghaidh go dtí 15:30 gach lá.
Ar an Déardaoin, 4 Iúil beidh turas cultúrtha go dtí An Bhinn Bhorb ag tosú ar 11:00 ar maidin. Mar chuid den turas beidh caint faoi stair na háite agus cur síos ar an gcath a thit amach i mBinn Bhorb sa bhliain 1598.
Tá costas £60 ar an gcúrsa le sólaistí san áireamh gach lá. Is deis iontach é seo d’fhoghlaimeoirí Gaeilge seachtain a chaitheamh leis an nGaeilge agus an teanga a fhoghlaim ar bhealach taitneamhach.
Más mian leat áit a chur in áirithe nó tuilleadh eolais a fháil faoin gcúrsa is féidir teagmháil a dhéanamh trí ríomhphost a chur chuig gaeilge@cookstown.gov.uk nó glaoch ar 028 877 5780.
Foilsithe ar Gaelport.com
Tá sé déanta ag Coláiste Lurgan arís
Meitheamh 20, 2013
Tá iomrá bainte amach ag foireann Choláiste Lurgan le cúpla bliain anuas ó thaobh ceol nua-aimseartha de, agus tá sé déanta acu arís leis an aistriúchán is nuaí, den amhrán ‘Get Lucky’ le Daft Punk.
D’ardaigh líon na mbraithnaitheoirí go dtí deich míle laistigh de 24 uair a’chloig ó rinneadh uaslódáil ar an bhfíseán ar Youtube agus clúdaíodh an scéal sna meáin, ar leithéidí TheJournal.ie agus Joe.ie ó shin.
‘An t-Ádh ‘Nocht’ an t-ainm atá ar an amhrán ar chainéal Youtube TGLurgan. “Leagan breá d’amhrán ‘Get Lucky’ le Daift Ponc (Daft Punk) á chanadh ag Ian Mac Gabhann agus Megan Ní Dhonncha” atá i gceist. Tá an físeán le feiceáil ar www.gaelport.com.
Tá cáil bainte amach ag Coláiste Lurgan, atá lonnaithe in Indreabhán, Conamara, le cúpla bliain anuas mar choláiste samhraidh nua-aimseartha. Bíonn tionscadail éagsúla ar bun i ngach cúrsa le comhoibriú leanúnach idir an fhoireann agus na scoláirí.
Bhain Coláiste Lurgan clú agus cáil amach anuraidh leis an leagan Gaeilge den amhrán ‘Some Nights’, le FUN, a casadh ar stáisiúin raidió náisúnta timpeall na tíre. As an obair seo uilig, tá an banna ‘Seo Linn’ tar éis teacht ar an bhfód agus tá éileamh mór orthu i saol na Gaeilge go dtí seo.
Is féidir breathnú ar na tionscadail atá curtha i gcrích ag Coláiste Lurgan go dtí seo ar www.youtube.com/tglurgan; agus tá tuilleadh eolais ar an gcoláiste ar fáil ag www.lurgan.biz.
Foilsithe ar Gaelport.com
Bain cáilíocht sa Ghaeilge amach ag tosú i mí Mheán Fómhair
Meitheamh 18, 2013
An bhfuil cáilíocht tríú leibhéal sa Ghaeilge á lorg agat? Más dioplóma, bunchéim nó máistreacht atá de dhíth, tá ollscoileanna ar fud na tíre fós ag glacadh le hiarratais don chéad téarma eile a thosóidh i mí Mheán Fómhair.
Tá éileamh an-mhór ar fhostaithe a bhfuil cáilíocht bainte amach acu sa Ghaeilge i ngach sórt réimse oibre, más sa láithreoireacht teilifíse, sa mhúinteoireacht, nó i gcúrsaí dlí a chuireann tú suim.
Tá Ionad na dTeangacha, Ollscoil na hÉireann, Má Nuad, ag tairiscint an Dioplóma i Múineadh na Gaeilge (Foghlaimeoirí Fásta) arís i mbliana. Cuirtear béim láidir sa Dioplóma ar an gcleachtadh teagaisc sa seomra ranga. Seo cúrsa bliana ar bhonn páirtaimseartha atá oiriúnach do dhaoine atá ag iarraidh cáilíocht a bhaint amach i múineadh na Gaeilge d’fhoghlaimeoirí fásta.
Is i gConamara a bheidh an cúrsa ar siúl i mbliana agus tá sé á thairiscint le tacaíocht ó Údarás na Gaeltachta agus ón Roinn Ealaíon, Oidhreachta agus Gaeltachta. Tá an fhoirm iarratais le fáil ar líne ag http://www.nuim.ie/language/courses/cert-irish.shtml.
Cuirfear tús le cúrsa Dioplóma sa Ghaeilge Fheidhmeach i gColáiste na hOllscoile i mí Mheán Fómhair 2013. Tá an cúrsa seo dírithe ar an bpobal i gcoitinne agus beidh sé oiriúnach go speisialta do dhaoine sa tseirbhís phoiblí agus do dhaoine atá ag iarraidh barr feabhais a chur ar a gcuid Gaeilge. Glacann An Roinn Oideachais agus Eolaíochta leis an Dioplóma sa Ghaeilge Fheidhmeach mar cháilíocht Ghaeilge don Chúrsa Iarchéime don Bhunmhúinteoireacht. Tá tuileadh eolais faoin gcúrsa ar fáil ón mbróisiúr.
Más foghlaimeoir lánfhásta thú ar mhian leat BA a bhaint amach sa Ghaeilge, tá Ollscoil na hÉireann, Gaillimh ag cur cúrsa eisceachtúil ar fáil – BA sa Ghaeilge Fheidhmeach. Sásaíonn an cháilíocht seo bunchritéir na Comhairle Múinteoireachta i leith mhúineadh na Gaeilge mar ábhar ardteiste. Cuimseoidh siollabas an chláir: ceartúsáid na teanga, cúrsaí litríochta, béaloideas agus stair chultúrtha agus gnéithe den aistriúchán agus den iriseoireacht. Tuilleadh eolais: www.oegaillimh.ie/acadamh nó www.oegaillimh.ie/gaeilge.
Más mian leat díriú ar oideolaíocht agus ar theoiric an tumoideachais agus an dátheangachais tá clár M.Oid. san Oideachas Lán-Ghaeilge ar fáil ó Choláiste Mhuire Gan Smál, Luimneach. Tá sé mar aidhm ag an gcúrsa barr feabhais i gcáilíocht an teagaisc agus na foghlama san oideachas lán-Ghaeilge agus san oideachas Gaeltachta a chur chun cinn. Tá gach eolas ar fáil anseo http://www.gaelport.com/cursai/MOid-san-Oideachas-Lan-Ghaeilge/ nó seol ríomhphost chuig tj.oceallaigh@mic.ul.ie.
Reáchtálfaidh Europus faoi urraíocht na Roinne Ealaíon, Oidhreachta agus Gaeltachta, dianchúrsa oiliúna lánaimseartha ar aistriúchán cáipéisí dlí agus cáipéisí stáit eile ar an gCeathrú Rua i mí Lúnasa agus Meán Fómhair 2013.
Glacfar le céimithe a mbeidh caighdeán ard acu i nGaeilge agus i mBéarla agus le daoine a bhfuil cáilíochtaí sa dlí acu. Ní bheidh aon táille ar an gcúrsa ach ní ghlacfar ach le líon teoranta daoine. Déan teagmháil le aine@europus.ie le haghaidh tuilleadh eolais.
Déan cinnte súil a chaitheamh ar www.gaelport.com/cursai ina bhfuil liosta iomlán na gcúrsaí le Gaeilge in 2013 ar fáil.
Tuairimí an phobail maidir le léitheoireacht Ghaeilge á lorg ag Foras na Gaeilge
Meitheamh 18, 2013
Beidh Foras na Gaeilge ag tabhairt faoi straitéis nua léitheoireachta a chur i bhfeidhm sa bhliain 2014 le cinntiú go mbeidh “an t-infreastruchtúr cuí ann” do gach aoisghrúpa léitheoireachta Gaeilge amach anseo.
Tá tús curtha le próiseas comhairliúcháin phoiblí maidir le léitheoireacht leabhar i nGaeilge ag eascairt as moltaí a tháinig chun cinn ag Comhdháil faoin Léitheoireacht a d’eagraigh Clár na Leabhar Gaeilge i mBaile Átha Cliath anuraidh.
Le linn na Comhdhála sin tugadh aghaidh ar staid reatha earnáil na leabhar Gaeilge in Éirinn agus thar lear agus ar na bealaí is éifeachtaí chun an léitheoireacht a chothú i measc aoisghrúpaí éagsúla. Tháinig neart moltaí fiúntacha chun cinn agus rinneadh taifead orthusan agus ar na cainteanna i bhfoirm cáipéise comhairliúcháin. Tá an cháipéis ar fáil le híoslódáil anseo.
Tá Foras na Gaeilge anois ag lorg tuairimí an phobail maidir leis an athbhreithniú seo. Is féidir an cháipéis chomhairliúcháin a íoslódáil ó www.gaeilge.ie agus tuairimí a nochtadh ina leith.
“Baineann na ceisteanna seo le léitheoirí, foilsitheoirí, scríbhneoirí, tuismitheoirí, múinteoirí, leabharlannaithe, lucht díolta leabhar agus léirmheastóirí, agus le heagraíochtaí ealaíon agus litríochta. D’fháilteoimis roimh a dtuairimí siúd ar fad faoi na beartais atá á moladh sa cháipéis chomhairliúcháin.” a dúirt Seán Ó Coinn, Leas-Phríomhfheidhmeannach Fhoras na Gaeilge.
Glacfar le haighneachtaí agus le haiseolas ón bpobal (ar ríomhphost nó sa phost) go dtí an Aoine, 28 Meitheamh 2013.
Tuilleadh eolais: leabhar@forasnagaeilge.ie /046-9430419
Old criticism of Gaelic
Meitheamh 18, 2013
Litreacha chuig an eagarthóir:
The only evidence that Gerard O’Regan’s weird attack on Irish speakers (June 15) was written in 2013 and not 1973 is his reference to Facebook.
He’s right to note that the Irish education system has often presented an artificial Irish. But there’s a bright side: the Department of Education has greatly improved the teaching of Irish, to such an extent that Mr O’Regan’s friend ‘Andrea’, who has just done her Leaving Certificate, is now capable of holding basic conversations in Irish.
Mr O’Regan says that Andrea will have no use for her Irish. I’m going to be in Dublin this summer, and my two small Irish-speaking children need a babysitter. Andrea sounds like a fantastic candidate. Perhaps Mr O’Regan could put her in touch with me?
Brian O Broin,
Ph.D. Department of English,
William Paterson University,
New Jersey,
USA
It always amazes me when Irish language cynics have a cut off Gaelscoileanna as part of a whingefest about the pointlessness of preserving our native language. I can never tell if it’s jealousy, lack of patriotism, plain lack of research or a mixture of all three.
‘Lazy Journalism’ might be accountable for Gerard O’Regan’s outlandish assertion that Gaelscoil parents “radiate a sense of cultural superiority, which can be off-putting to say the least for somebody not of their tribe”.
As a principal of a Gaelscoil, I think I can speak with some authority. Parents choose Gaelscoileanna not only for their excellent standard but also because they want their children to read, write and speak fluently in two languages. Many parents want to foster in their children a love of Irish language and culture. This is not a quest for cultural superiority but rather a thirst for cultural identity.
Dominic O Braonain,
Gaelscoil Phortlaoise.
www.independent.ie
Cruinniú eolais i Naíonra Cheatharlach
Meitheamh 18, 2013
Reachtáilfear cruinniú eolais i Naíonra Cheatharlach anocht, Dé Máirt an 18ú Meitheamh ag 8.00i.n. agus beidh fáilte roimh chách.
Tá an Naíonra lonnaithe ins an Ionad Snámha, Gráigchuilinn agus cuirtear oideachas réamhscolaíochta trí mheán na Gaeilge ar fáil ann. Soláthraíonn Naíonra Cheatharlach an bhliain réamhscoile saor in aisce faoin Scéim um Chúram agus Oideachas Luath-Óige. De réir na scéime áirithe seo cuirtear bliain réamhoideachais ar fáil saor do gach páiste sar a fhreastalaíonn sé/sí ar an mbunscoil.
Feidhmíonn Naíonra Cheatharlach i gcomhar le Glór Cheatharlach agus faoi stiúir an eagrais Forbairt Naíonraí Teoranta a thacaíonn le seirbhísí , cúram agus oideachas a chur chun cinn do pháistí ó aois an chliabháin ar aghaidh.
Is cruinniú oscailte a bheidh i gceist sa Naíonra anocht chun eolas a roinnt le tuismitheoirí faoi mhodh an tsúgartha trí Ghaeilge do pháistí óga. Beidh roinnt aoíchainteoirí ann ina measc Laura Rawdon, Oifigeach Forbartha le Forbairt Naíonraí Teo. Cuirfear fáilte roimh chách.
www.carlow-nationalist.ie
‘My first kiss was with a Gaelgóir from Dublin’
Meitheamh 17, 2013
Ex-students recount tales of the Gaeltacht, prompting memories of strict cinnirí and first crushes.
School’s out – but across the country, thousands of teens are now packing their bags for Irish college instead. Around 25,000 parents here are preparing to wave ‘slán’ to their offspring as they head off into the Gaeltacht to brush up on their cúpla focal before the new term.
But from scoring at the céilí to dodging the bean an tí, strangely, our native language is the last thing soem of these former Gaelgóirí remember…
Eibhlín Ní Chonghaile, Raidió na Gaeltachta:
“I’m from Casla in Connemara, where there are numerous Irish colleges. Every summer, for 9 weeks, hundreds of young people would descend on the area from all over the country.
“As kids, we loved it, especially when we were allowed go to the céilí at night. My Mum kept 26 students in our house.
“She had a very strict language policy; if you were caught speaking English, you were dead!
“She always kept girls, which I think she hoped would keep us away from the boys!
“But my first kiss was still a Gaelgóir from Dublin!”
‘We sang the national anthem morning, noon and night’
Aoibheann McCaul, Fair City:
“I went to [Irish language summer school] Coláiste Lurgan in Galway about 10 years ago. The one thing I remember is singing the national anthem morning, noon and night, and learning how to stand to attention (and ease).
“As typical teenage girls, we also wrote a song about one of the male cinnires to the tune of Madonna’s ‘Like a Virgin’, which went something like: ‘Féach ar Fheildlim! Wooo! Daithúil ó bun go barr!’, accompanied by a dance routine. The poor guy was only a year or two older than us, and was completely mortified!”
‘It’s hard not to grow to love the language yourself’
Aisling Quinn, Model:
“I went to [Irish language secondary school] Gael-Choláiste Chill Dara, and every summer I would go to Inis Oírr, one of the Aran Islands, with a few friends.
“Growing up, I was immersed in the language. Even now, I speak Irish to anyone who’ll listen, and work part-time as Irish language affairs manager at my dad’s company. Going to the Gaeltacht is an excellent way to learn Irish.
“When you’re surrounded by people who are passionate about the language, it’s hard not to grow to love it yourself.”
‘It was quite a nationalistic experience’
Sinead Desmond, Ireland AM:
“My father was adamant that I would speak fluent Irish and packed me off to the Gaeltacht every summer. I will be forever grateful that he did. I went to a very strict Irish college, where just one word of ‘Béarla’ would get you sent home.
“In hindsight, it was quite a nationalistic experience, which instilled in me a great sense of pride in being Irish.
“Each morning, we would raise the Irish flag and sing the national anthem.
“While in the afternoon, there was sport, drama and poetry, all through Irish.
“But my lasting memory is being hosed down by a particularly tough bean an tí after she found me kissing a boy on my last day at the Gaeltacht!”
‘I wish I’d made more of an effort’
Donal Skehan, Kitchen Hero:
“I was probably about 12 when I was sent to the Gaeltacht on Achill Island. The idea was that I would come home fluent in Irish. Unfortunately, it didn’t quite work out that way.
“One Irish word I will never forget though is: ‘ Tusa!’ During breaks, the cinnire would stand in the middle of the yard and yell ‘ Tusa!’ — as in ‘ You!’ — at anyone caught speaking English, which invariably was me. About halfway through my stay, I got a serious talking to about speaking English. Now I wish I had made more of an effort.
I’d love to have a bit more Irish.”
www.independent.ie
