Minister Quinn outlines his Action Plan in response to the report of the Advisory Group to the Forum on Patronage and Pluralism in the Primary Sector
Meitheamh 20, 2012
Spraoicheist Gael Linn i gCeatharlach
Meitheamh 20, 2012
Reachtáileadh ócáid an-speisialta trí Ghaeilge i gCeatharlach le déanaí do dhaltaí ins na hardranganna i mbunscoileanna an cheantair.
Spraoicheist na hÉigse a bhí ann, eagraithe ag Gael Linn i gcomhar le Glór Cheatharlach, agus d’éirigh go hiontach leis an ócáid. Ghlach trí fhoireann is daichead páirt sa Spraoicheist agus dob é sin an slua ba mhó riamh don ócáid bhliantúil. Bhí halla spóirt na Gaelscoile lán go béal don ócáid.Thángadar ag siúl, i gcarranna agus i mbusanna ó thrí scoil déag. Bhíodar ann ó Ghleann Uisean, Gaelscoil Eoghain Uí Thuairisc, Scoil an Easboig Uí Fhoghlú, Beann na gCaorach, Tigh an Raoireann, Scoil Chailíní an Teaghlaigh Naofa, Scoil Naomh Bríd Mhuinebheag, Gaelscoil Átha Í, Scoil Naomh Fiacc agud Díseart Diarmada, Scoil na Gráinsí, Scoil Bhuachaillí an Teaghlaigh Naofa agus Scoil Mhuire gan Smál.
Bhí éagsúlacht an-mhaith de cheisteanna le freagairt bunaithe ar spórt agus ceol, scannáin agus cláracha teilifíse, leabhair agus eolas ginearálta. Niamh de Búrca thar cheann Gael Linn a bhí ag cur na gceisteanna agus bhí muintir Ghlór Cheatharlach i mbun marcála. Bhain cuid de na foirne scóranna an-ard amach. Bhí foirne ó Scoil Bhríd Mhuinebheag agus Tigh an Raoireann ar chomhscór don cheathrú háit agus bhain trí fhoireann ó Ghaelscoil Cheatharlach na céad áiteanna amach. Bronnadh duaiseanna agus plaiceanna Gael Linn ar na foirne buachach.
Chun clabhsúr a chur leis an ócáid chuir na daltaí ó Ghaelscoil Átha Í, Scoil Chailíní an Teaghlaigh Naofa, Gleann Uisean , Scoil Mhuire gan Smál agus Gaelscoil Cheatharlach taispeántas ceoil, damhsa ags amhránaíochta i láthair. Ghabh Niamh de Búrca buíochas leis na daltaí, leis na múinteoirí agus le bainistíocht na Gaelscoile as a dtacaíocht do Spraoicheist Gael Linn atá anois mar cheann de phríomh imeachtaí na mbunscoileanna ar chlár Fhéile na hÉigse i gCeatharlach.
http://www.carlow-nationalist.ie/
CARLOW NATIONALIST
Nóta tábhachtach: Comhdháil na Ceannasaíochta ar ceal
Meitheamh 19, 2012
Is oth le GAELSCOILEANNA TEO. a chur in iúl duit go raibh orainn an chomhdháil a bhí beartaithe do mhí Lúnasa ar fhorbairt na ceannasaíochta a chur ar ceal i bhfianaise a laghad rannpháirtithe a bhí cláraithe. Ón aiseolas a fuair muid, tá an-fhiúntas leis an gclár féin ach ní fheileann an tseachtain sin (22-23 Lúnasa) agus daoine ar saoire an tsamhraidh go fóill. Faraor, ní raibh aon tsolúbthacht ann i dtaobh na ndátaí mar go raibh sé le bheith mar chuid de scoil samhraidh an RTU ó thuaidh.
Ba mhaith linn áfach triail a bhaint as é a rith arís, b’fhéidir sa bhfómhair, agus d’fháilteoimis go mór roimh aon mholtaí uait maidir le:-
- Tréimhsí/téarmaí feiliúnacha i ndialann an Phríomhoide/Leas-Phríomhoidí?
- Laethanta: an bhfeilfeadh lá iomlán Aoine agus Satharn éigin?
- Suíomh: an mbeadh BÁC nó suíomh eile lár tíre feiliúnach le haghaidh oiliúna uile-oileánda ó thaobh rochtana de?
Gabhaimid buíochas leo siúd a chláraigh don oiliúint agus tá súil agam go bhfeilfeadh cibé socrú nua a dhéanfar amach anseo duit.
Eolas maidir le clár na comhdhála anseo.
Seirbhísí i mBéarla amháin
Meitheamh 19, 2012
Is foinse eolais iontach é an suíomh idirlíon www.studentfinance.ie dóibh siúd a mbeidh ag tabhairt aghaidh ar chúrsaí ard-oideachais.
Cuirtear síos ar gach cineál cúnaimh atá ar fáil do mhic léinn ó thaobh táillí agus deontas de agus luaitear na coinníollacha agus na sonraí ar fad a bhaineann le córas na ndeontas. Is seirbhís iontach fhiúntach í a dhíríonn ar ábhar casta, coimpléascach. Ach, níl fiúntas ar bith ag baint leis an méid seo más Gaeilgeoir tú a dhéanann gach gnó pearsanta trí Ghaeilge go laethúil. Cé go bhfuil nasc ar an suíomh leis an leagan Gaeilge a roghnú, ní dhéanann sé sin ach ceannteidil agus fáiltiú an tsuímh a aistriú go Gaeilge. Agus nuair a brúitear ar na ceannteidil Gaeilge, níl ar fáil ach eolas Béarla.
Nuair a rinneadh teagmháil leis an eagraíocht www.studentfinance.ie, maidir leis an easpa Gaeilge sa tseirbhís, dúradh gurb í príomhaidhm an tionscadail ná an suíomh a bheith beo agus ar fáil dóibh siúd atá de dhíth.
Is tionscadal é seo de chuid an Údarás um Ard-Oideachais, comhlacht poiblí a thagann faoi scáth Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003. Arís, is suíomh fiúntach don phobal é www.hea.ie ach ní fhreastalaíonn an tseirbhís seo ar mhuintir Ghaeilge na tíre ach an oiread. Níl ar fáil ach ceannteidil Ghaeilge a bhfuil nasctha le heolas Béarla nó an ráiteas Is oth linn a rá nach bhfuil an leagan Gaeilge le fáil fós.
Tá dualgas ar an Údarás um Ard-Oideachais suíomh gréasáin dátheangach a chur ar fáil de réir a scéim teanga a bhfuil i bhfeidhm ó 2008. Ach ní léir go bhfuil dualgas reachtúil orthu aon fo-shuíomh de chuid an Údaráis a chur ar fáil go dátheangach. Ní mór a rá ach go gcuireann seo lucht labhartha na Gaeilge faoi mhíbhuntáiste agus iad ag lorg eolais maidir leis an Údarás um Ard-Oideachais nó le hábhar a bhaineann le tacaíocht airgeadais do bhreisoideachas agus d’ardoideachas.
Tá go leor béime ar na suíomhanna áirithe seo faoi láthair agus níos mó daoine ná am ar bith roimhe seo ag lorg comhairle maidir leis an gcúnamh airgeadais atá ar fáil dóibh agus iad ag freastal ar an gcoláiste. Ag tús na míosa seo, mhol an tAire Oideachais Ruairí Quinn T.D. do dhaltaí scoile a raibh i gceist acu iarratas dheontais a fháil, an próiseas a thosú chomh luath agus is féidir.
Seoladh an tionscadal Tacaíocht Chomhchoiteann do Mhic Léinn in Éirinn le déanaí, seirbhís idirghníomhacha de chuid an Údaráis um Ard-Oideachais. Is córas iarratais ar líne é do dheontais mhic léinn agus is suíomh é a fhreastalaíonn go cothrom ar chainteoirí chéad teanga na tíre seo. Tá gach gné agus gach foirm iarratais ar an suíomh ar fáil trí Ghaeilge ach is deacair teacht ar an suíomh gan dul tríd www.studentfinance.ie nó www.citizensinformation.ie. Anuas air sin, moltar do gach cuairteoir ar shuíomh an SUSI, suíomh atá á moladh go láidir ag an Roinn Oideachais lena n-áirítear Aire na Roinne, www.grantsonline.ie, gach eolas a fháil ó www.studentfinance.ie, suíomh nach bhfuil fáil ar bith ar an nGaeilge.
Cé go bhfuil dualgas ar an Údarás um Ard Oideachais seirbhís idirghníomhach a chur ar fáil trí Ghaeilge, rud atá déanta acu leis an tionscadal Tacaíocht Chomhchoiteann do Mhic Léinn in Éirinn, ba léir nach raibh tús áite tugtha d’eolas a bhaineann le tacaíocht airgeadais do bhreisoideachas agus d’ardoideachas do chainteoirí Gaeilge.
Arís, cuirtear Gaeilgeoirí na tíre faoi mhíbhuntáiste le seirbhísí úra nach bhfreastalaíonn ar an bpobal san iomlán. Déantar neamhaird ar chéad teanga na tíre nuair nach cuirtear ar fáil ach leathsheirbhís.
Foilsithe ar Gaelport.com
School’s farewell events open to all
Meitheamh 19, 2012
Chess players make all the right moves
Meitheamh 18, 2012
Comórtas Fichille Cúige Laighean
Meitheamh 18, 2012
Déardaoin, Bealtaine 24ú, ní dóigh liom gur féidir lá níos galánta a phiocadh don Chomórtas Fichille Cúige Laighean. Bhí an-bhród ar Scoil Aonghusa go raibh an ócáid speisialta seo ag tarlú i nDroichead Átha, ionad na scoile. Tháinig ana chuid gaelscoileanna ó gach cúinne de Chúige Laighean chun an Buanthrofaí Fichille (deartha ag an dearthóir cáiliúil Shane Holland (www.shanehollanddesign.com) a bhuachaint. Tháinig scoil amháin, Gaelscoil Inis Córthaidh, an turas fada ó Loch Gorman. Bhí Gaelscoil Cill Chainnigh le teacht ach ag an nóiméad deireanach fuair siad amach go raibh cigire ag teacht. Is mór an trua sin, mar chuala mé go bhfuil an scoil sin sár-mhaith ag an bhficheall. Is cinnte go raibh cóir na héan le cloisteáil ag cúpla scoil nuair a mhúscail said an mhaidin sin agus an turas fada go Droichead Átha don chomórtas rompu.Bhí fáilte álainn ag Scoil Aonghusa do na scoileanna le balúin agus póstaeir ar an ngeata le hainmneacha gach scoil a bheadh ag glacadh páirte. Is dóigh go raibh na daltaí agus na múinteoirí gnóthach ag déanamh ealaín an la roimh ré. D’oscail Múinteoir Mairead, priomhóide Scoil Aonghusa, an comórtas, ag caint faoin éad a bhí uirthi toisc go raibh sútha talún úr ag cúpla daltaí ó Loch Gorman. Ar a 10.30rn, bhuail an clog agus thosaigh an 56 dalta ag úsáid ionsaí, beartaíocht agus straitéis sna gcluichí. Ní raibh fuaim ar bith sa halla a bhí gléasta go hálainn le maisiúcháin déanta ag daltaí Rang 6 i Scoil Aonghusa le cabhair ón Múinteoir Gearóidín. Bhí an t-ádh linn go raibh an Rúnaí Joan, ag obair go ciúin ag ullmhú tea agus brioscaí agus a leithéid do na daoine fásta a bhí ag tabhairt tacaíochta do na hintinní géara seo. Go háirithe ní raibh éinne binn barúil. Gach dalta ag tabhairt aire dá chéile. Do dhaltaí a bhí críochnithe go luath, bhí píosaí móra fichille taobh amuigh sa chlós. Bhí tóraíocht taisce sa leabharlann dóibh freisin.Go cinnte bhí deora mar pháirt den chogadh paiseanta seo. Gach dalta bródúil ag imirt ar son na scoile sa chluiche spóirt intinne seo. Tháinig an t-aoi onóra WCM Dr. Gearóidín Uí Laighleis, seaimpín fichille in Éirinn i measc na ficheallaithe sa babhta deireanach nuair a bhí teannas ard sa halla.Tar éis an babhta deireanach labhair Gearóidín go galánta leis na daltaí agus spreag sí iad chun leanúint leis an spóirt álainn seo. Labhair sí faoin gcaighdeán ard a bhí le feiceáil i measc na ficheallaithe óga agus í ag siúl timpeall an halla sa babhta deireanach.Ar a 1 a chlog bhí an t-ard-réiteoir Brennan Corrigan ag obair le fuinneamh mar thaoiseach fichille chun na pointí a chomhaireamh do gach scoil, an fear bocht ag cur allais ag an bpointe seo; na páistí ó gach scoil cruinnithe thart air agus iad ar bís. Na drumaí ag bualadh anois ag fanacht ar na fógraí cé a bhuaigh an Buanthrofaí Fichille Cúige Laighean. Bhuel, Scoil Naoimh Pio ó Chontae na Mí a chuaigh suas don chéad áit sa ghrúpa Fola. Bhí cogadh mór don ghrúpa Banba a bhí ag troid don bhuanthrofaí. Bhuaigh Scoil Bhríde anuraidh agus bhí a fhios ag gach dalta sa seomra go raibh réalta ar an bhfoireann acu, Clare. Bhí caill ar Clare as Scoil Bhríde toisc gur bhuaigh sí ar mháistir fichille i bpúicín fichille i dTeach an Ardmhéara i Mí na Samhna seo caite. Ach ba seo bliain Scoil Aonghusa, Droichead Átha, Co. Lú, Curadh Fichille Cúige Laighean 2012. Comhghairdeas mór le Scoil Aonghusa.
Duaiseanna eile a bhí roinnte amach ar an lá:
Rí Fichille: Eoghan Ó Ceallathóir (Scoil Naoimh Pio)
Tagairt speisialta: Feargal Ó Morgha (Scoil Aonghusa)
Banríon Fichille: Gobnait Nic an Tuile (Scoil Naoimh Pio)
Tagairt speisialta: Niamh Ní Leathlobhair (Gaelscoil Bharra)
Tagairt speisialta: Aoife Nic an Rothaich (Scoil Lorcáin)
Tagairt speisialta: Niamh Ní Bhuachalla (Scoil Lorcáin)
Grúpa Banba (Buanthrofaí Fichille):
1ú áít: Scoil Aonghusa, Co. Lú
2ú háit: Scoil Bhríde, Baile Átha Cliath3ú háit: Scoil Naoimh Pio 1, Co. Mí
Grúpa Fola:
1ú áít: Scoil Naoimh Pio 2, Co. Mí
2ú háit: Gaelscoil Colmcille, Baile Átha Cliath
3ú háit: Gaelscoil an Bhradán Feasa, Co. Mí (ní raibh ach pointe amháin idir Gaelscoil an Bhradán Feasa agus Gaelscoil Inis Córthaidh, Loch Gorman)
Buíochas mór do Naoise Ní Chathláin, Rang 5, Scoil Aonghusa agus an réiteoir Brendan Corrigan a bhí ag obair go CRUA le Úna O Boyle i rith an lae ag cinntiú go raibh rudaí ag rith i gceart ar an lá. Caithfidh gach uile dalta a ghlac páirt sa chomórtas seo a bheith bródúil. Is iad na hintinní fichille seo na hintinní don todhchaí. Leis an straitéis, beartaíocht agus grá uilechumhachtach is cinnte go bhfuil ár dtír i lámha sábháilte. Fíor-bhuíochas do Ghaelscoileanna Teo a thug tacaíocht airgid dúinn don ócáid iontach seo.Seo iad na scoileanna a glac páirt: Fíor-bhuíochas do na múinteoirí agus tuismitheoirí ó na scoileanna uilig.
- Scoil Lorcáin (BÁC)
- Scoil Naoimh Pio (Co. Mí)
- Gaelscoil Inis Córthaidh (Co. Loch Gorman)
- Gaelscoil Thulach na nÓg (Co. Mí)
- Gaelscoil Bhaile Brigín (BÁC)
- Gaelscoil Bharra (BÁC)
- Gaelscoil Cholmcille (BÁC)
- Scoil Aonghusa (Co. Lú) (buaiteoirí 2010 & 2012)
- Scoil Bhríde (BÁC) (buaiteoirí 2011)
- Gaelscoil an Bhradáin Feasa (Co. Mí)
Tuilleadh eolas ar “Fiúntas Fichille san Oideachas” ar www.imbolc.com (inspioráid na bliana 2012) ina bhfuil WCM Úna O Boyle ag caint.
I mBéarla anseo san Drogheda Independent le Alison Comyn.
Cruinniú eolais agus réamhchlárú don ghaelscoil nua i dTamhlacht, 27 Meitheamh
Meitheamh 15, 2012
Cruinniú eolais agus réamhchlárú don ghaelscoil nua sa Chéim, 26 Meitheamh
Meitheamh 15, 2012
Dialann na hArdteiste – An cúlscéal de réir dalta mheánscoile
Meitheamh 14, 2012
Sa phíosa seo déanann dalta meánscoile Cathal Ó Céilleachair as Corcaigh cur síos ar an mbealach a ndeachaigh sé i ngleic le scrúdú Gaeilge na hArdteiste i mbliana.
Bhí mé lán sásta leis an scrúdú Gaeilge i mbliana, shíl mé nach raibh sé ró-dhúshlánach.
Tháinig deacracht nó dhó chun cinn dar ndóigh. Táim ag ceapadh gur éirigh go maith liom sa chluastuiscint i bPáipéar 1 ach amháin i gcás na logainmneacha – níor aithin mé cuid de na háiteanna a luadh. Rud beag é seo is dócha ach bheadh sé go deas dá mbeadh gach rud ar eolas agam!
Bhí an scéal céanna i gceist leis an gcuid eile den pháipéar. Roghnaigh mé aiste a scríobh faoin teideal “Éire: Tír oscailte fháilteach í”. Tá neart ar féidir scríobh ar an ábhar sin agus bhraith mé go raibh mé breá ullmhaithe ina thaobh. Bhí rogha eile ann maidir le coiriúlacht in Éirinn ach níor thaitin sé sin liom, agus sheachain mé mar sin é.
Níor baineadh geit ar bith asam agus mé ag tabhairt faoi Pháipéar 2, buíochas le Dia. Bhí mé lán sásta leis an dá léamhthuiscint, d’fhreagair mé na ceisteanna ceart go leor agus ansin bhí orm ainmfhocal agus briathar saor a aimsiú sa téacs rud nár bhraith mé a raibh dúshlánach.
Bhí áthas orm a fheiceáil go raibh an scéal a bhí ullmhaithe agam, “Hurlamaboc” ar an bpáipéar. Bhí mé tar éis ceist a fhreagairt ar an scéal sin sa réamhscrúdú a bhí agam, agus mar sin bhí tuairim agam maidir leis an gcineál freagra a bhí de dhíth orm. Is dócha gur buntáiste a bhí ansin. D’fhreagair mé ceist eile ar an saol nua aimseartha agus bhí sí sin éasca go leor.
Ina dhiaidh sin, thug mé faoin gceist ar “An tEarrach Thíar”. Ceapaim gur thug mé freagra breá air sin. Lean ceist eile í maidir le fuaimeanna agus leis na híomhánna a úsáideann an file chomh maith le ceist ar shaol an fhile féin.
Ar deireadh d’fhreagair mé an cheist ar an dráma “An Triail”. Thaitin an cheist shuimiúil seo liom a bhain le mná agus le fimíneacht sa drama. Dar liom tugadh deis do dhaoine sa cheist seo a gcumas cruthaitheach a léiriú. Bhí mé críochnaithe le litríocht na hArdteiste ansin agus níorbh fhada go raibh mé críochnaithe le Gaeilge na hArdteiste!
Ar an iomlán bhí mé féin agus mo chairde lán sásta le hábhair na scrúduithe i mbliana. N’fheadar an raibh baint aige sin lenár gcumas Gaeilge toisc muid a bheith ag freastal ar Ghaelscoil. Bhí na páipéir sách cothrom agus mar a dúirt mé, níor baineadh geit ar bith asam. Is dócha go raibh buntáiste agam sa chéad áit de bharr go n-úsáidim an Ghaeilge ar bhonn laethúil agus go bhfuil cleachtadh agam ar uirlisí na teanga.
Foilsithe ar Gaelport.com
