Watch out Béarla, it’s the Stepaside Gaeltacht
Samhain 13, 2013
The number of children learning through Irish has trebled in two decades.
The demand for places at Irish language schools continues to surge, but Gaelscoil- eanna hope Education Minister Ruairi Quinn will shelve plans to change their admission policies. The number of students taught through the language outside the Gaeltacht has trebled since 1990 and is set to top over 50,000 in the next five years. In 1990, there were just 15,000 children in Irish language schools. Now there are over 45,000 children who learn as Gaeilge, according to figures supplied to the Irish Independent.The language is booming in the suburbs of Dublin and in commuter counties such as Kildare, according to the school patron body An Foras Pátrúnachta.
Areas such as South Dublin, Lucan and Leixlip are now hotbeds of the language, at least in the classroom. A second Gaelscoil has just opened in the Stepaside area of South Dublin to cope with soaring demand among a new generation of Gaeilgoirs. There is also a third school in nearby Ballinteer. Conchúr O Raghallaigh, principal of tiny Gaelscoil Shliabh Rua in Stepaside, says: “Many parents grew up with a negative attitude towards the language because of the way it was taught. However, they now feel a sense of regret and really want their children to learn it. “Irish is a lot more popular because the teaching methods have improved.” A new Gaelscoil in Lucan has had 223 applications for just 56 places in 2014. Since 1990 the number of Irish medium schools has grown from 79 to 217. Patron bodies for Irish language schools now hope to take over some primary schools if they are vacated by the Catholic Church. Caoimhín Ó hEaghra, general secretary of An Foras Pátrúnachta, says: “We would hope to open a Gaelscoil in Birr (Co Offaly) if one of the schools is left vacant, as the local Catholic diocese reconfigures its schools.”
One point of controversy for Gaelscoileanna is their admission policies. Under the current arrangements they give preference to families where the children are brought up through the language, and they may select pupils by interview. This is said to discriminate against immigrant families. However, as he announced plans to revamp admissions policies earlier this year, Mr Quinn complained about restrictions. ‘We now have a large Gaelscoileanna movement across the country. We are building up a network of Gaelcholaiste to enable parents who want to continue their [children’s] education right through the second-level stream. “I would be concerned with restrictive practices for entrance into those schools just as I would be for entrances into other schools,” he says. Recent draft legislation on school admissions stopped short of blocking all-Irish schools from giving preference to children from Irish-speaking households.
However, under the draft bill they would be barred from carrying out interviews with families to check on their Irish language ability. Gaelscoileanna would also not be allowed give preference to those who attended Irish language pre-schooling. Mr Ó hEaghra denies the schools discriminate against immigrant families. “If you walk into our classrooms you will see that they reflect the diversity of our population. There are students from all kinds of background.” Mr Ó hEaghra says the schools were established to promote Irish and had a responsibility to support families raising their children through the language. “Irish-speaking families are a crucial resource for the schools, because they act as a kind of scaffolding for others hoping to learn the language.” Scoil Shliabh Rua opened with just eight pupils in a pre-fab at Palmerstown Rugby near the village of Stepaside in September. A new school is set to be built on a site at nearby Ballyogan and when it is at full capacity it will have 432 pupils.
Mr Ó Raghallaigh says: “People no longer have the fear of the language that they once had. Years ago it was all about learning poetry and grammar. “Now you have cartoons and game shows on TG4 and Des Bishop has done wonders for the language.” One of the problems for Irish is that it has so far failed to make a breakthrough beyond the classroom and the TV studio. Students may learn through the medium of Irish but when they go home they still speak English. “It is very important that parents are also speaking Irish,” said Mr Ó Raghallaigh. “That is why some Gaelscoileanna are organising Irish classes for parents.” One of the problems facing parents who send their children to Irish-speaking primary school is that there are fewer options at second-level. “We now have a lot of parents who want a second-level Gaelcholaiste, but there is none in their area,” says Mr Ó hEaghra.
www.irishindependent.ie
Seimineár Lae Ardteist 2014
Samhain 12, 2013
Tá sé ar intinn ag ábhar na Nua-Ghaeilge i Scoil na Gaeilge, an Léinn Cheiltigh, Bhéaloideas Éireann agus na Teangeolaíochta, Seimineár Lae do dhaltaí Ardteistiméireachta a reachtáil ar an Aoine, 06 Nollaig 2013.
Is éard a bheidh sa Seimineár sraith de chainteanna ar litríocht na Nua-Ghaeilge a dhíreoidh ar chúrsa onóracha na hArdteistiméireachta 2013/14 agus pléifear míreanna áirithe den chúrsa sin lena linn.
Tá foirmeacha iarratais ar fáil ó eimhear.nidhuinn@ucd.ie nó adriannaughton@ucd.ie. Caithfear na foirmeacha iarratais seo a chur sa phost roimh 22 Samhain 2013. Ós rud é go bhfuil teorainn chinnte le líon na mac léinn ar féidir linn freastal orthu tabharfar tús áite do na hiarratais is túisce a thagann isteach.
Má tá aon cheisteanna agat, is féidir teagmháil a dhéanamh linn ag eimhear.nidhuinn@ucd.ie nó ag adriannaughton@ucd.ie.
Sa tslí is gur féidir costais an lae a ghlanadh, ní mór dúinn €10.00 an duine a ghearradh mar tháille.
Ní cheadófar d’aon ghrúpa mac léin bheith i láthair ag an Seimineár gan múinteoir amháin ar a laghad a bheith ina dteannta i gcaitheamh an ama.
Clár
9.00 – 9.10a.m. Fáilte agus cur i láthair an ábhair/ Oscailt An tOllamh Máire Ní Annracháin Ceann na Nua-Ghaeilge
9.10 – 9.40a.m. An Triail (Dráma – Máiréad Ní Ghráda) An Dr. Máirtín Coilféir
9.40 – 10.10 a.m. Colscaradh (Pádraig Mac Suibhne) agus Fill Arís (Seán Ó Riordáin) An Dr. Caoimhín Mac Giolla Léith
10.10 – 10.40a.m. An Spailpín Fánach (ní fios) An Dr. Noel Ó Murchadha
10.40 – 11.10a.m. Caifé agus Tae
11.10 – 11.40a.m. Cáca Milis (Brian Lynch) Aoife Uí Fhaoláin MA H.Dip
11.40- 12.10p.m. ‘Conas aiste mhaith a scríobh’ cruinneas teanga agus scileanna scríbhneoireachta An Dr. Regina Uí Chollatáin
12.10 p.m. Cuairt ar an Teanglann (saotharlann do labhairt na Gaeilge B205 – B207) Eimhear Ní Dhuinn MA. H.Dip (Stiúrthóir an tSeimineáir)
Foilsithe ar Gaelport.com
Daidí na Nollag le Gaeilge ar fáil
Samhain 12, 2013
Féach thíos nóta ó Billy – Daidí na Nollag le Gaeilge!
An bhfuil sibh ag lorg ‘ionadaí’ Daidí na Nollag (a bhfuil Gaeilge aige) chun cuairt a thabhairt ar scoil i mbliana? Tá taithí maith agam san ‘ról’ sin ar son chumainn na náitritheoirí i dTír an Iúir i rith na blianta. Anuraidh, rinne mé Daidí na Nollag i nGaelscoil Cholmcille, An Chúlóg, BAC 9 agus, thíos, tá moladh an phríomhoide le léamh.
Táille = saor in aisce do ghaelscoileanna (is iar-mhúinteoir mé atá éirithe as anois agus bainim a lán taithneamh as ról mar seo. Mar sin déanann costas beag an gnó – i gcomhair taistil, &re)
Má tá suim agat, tig leat glaoch orm ar uimhir 087 26 46 484 (nó scríobh ar ais chugam ag billydunne47@gmail.com), le dátaí éagsúla ab fhearr leat. Déanfaidh mé mo dhicheall cabhrú leat in a dhiaidh.
Nollaig shona!
Billy Fitzpatrick
Fón: +353 -1-490 1795 & 087 2646 484
billydunne47@gmail.com
31 Páirc Ghoirt na Fuinseoige,
Tír an Iúir, BAC 6W
Teistiméireacht:
Bhí Billy Fitzpatrick mar Dhaidí na Nollag linn an Nollaig seo caite i 2012. Bhí sé thar barr ar fad leis na páistí. Tá Gaeilge iontach aige agus tá a chúlra mar Mhúinteoir scoile feiceálach ins an mbealach gur labhair sé agus a réitigh leis na páistí. Rinne sé amhrán leis na ranganna difriúla agus bhain chuile dhuine an-taitneamh as. Mholfainn go hard é dá mbeadh Daidí na Nollag uait.
Is féidir glaoch orm ag (01) 8940440 má tá ceist ar bíth.
Le meas agus buíochas,
Sandra Ní Gharbháin, Príomhoide, Gaelscoil Cholmcille
Gearrliosta roghnaithe don Mhúnla Nua Maoinithe
Samhain 12, 2013
Scríobh Foras na Gaeilge aréir chucu siúd a léirigh spéis feidhmiú mar cheanneagraíocht faoin múnla nua maoinithe chun iad a chur ar an eolas ar éirigh leo an gearrliosta a bhaint amach don chéad chuid eile den phróiseas.
Cé gur iarradh ar Fhoras na Gaeilge ráiteas a chur ar fáil maidir leis an bpróiseas a bhaineann leis an múnla nua maoinithe, agus an scéal seo á fhoilsiú ní raibh aon ráiteas faighte ó Fhoras na Gaeilge. Tá an próiseas chun stádas ceanneagraíochta a bhaint amach roinnte ina dhá chuid.
Bhain céim a haon le foirm a líonadh chun cur in iúl go raibh spéis ag d’eagraíocht feidhmiú mar cheanneagraíocht i gceann amháin de na réimsí luaite, agus go raibh d’eagraíocht sásta chun tabhairt faoi sin ar bhonn uile-oileáin. Dóibh siúd a fuair cuireadh aréir chun páirt a ghlacadh i gcéim a den phróiseas, beidh orthu aighneacht shubstainteach a ullmhú le cur faoi bhráid Fhoras na Gaeilge agus beidh ar Cheannasaí agus Cathaoirleach na heagraíochta tabhairt faoi agallamh.
Tionólfaidh Foras na Gaeilge cruinniú do Cheannasaithe agus do Chathaoirligh na n-eagraíochtaí ar éirigh leo sa chéim Léirithe, ar an Aoine bheag seo, 15 Samhain. Déanfar plé ar chéim na hAighneachta ag an gcruinniú seo agus tabharfar soiléiriú ar aon cheist ábhartha a bheas ag eagraíochtaí.
Naoi n-eagraíocht déag (19) atá á mbunmhaoiniú ag Foras na Gaeilge faoi láthair, samhlaítear go mbeidh trí cinn acu sin, Raidió na Life, Raidió Fáilte agus An tÁisaonad le maoiniú ó chistí/scéimeanna éagsúla de chuid an Fhorais, agus tá an sé eagraíocht déag (16) eile le laghdú síos go dtí sé cheanneagraíocht.
Tá an múnla nua seo cáinte roimhe seo agus é ráite go gcuirfidh an múnla nua seo deireadh le roinnt mhaith den infreastruchtúr reatha teanga idir seo agus Meitheamh na bliana seo chugainn. San idirlinn, beidh iomaíocht ghéar á cothú idir na heagrais reatha chun an stádas mar cheanneagraíocht a bhaint amach chun todhchaí na heagraíochta a chinntiú.
Táthar ag tuar gur ag tús mhí Eanáir 2014 a fhógrófar na sé cheanneagraíocht nua, agus a chuirfear in iúl cé hiad na heagraíochtaí eile nach mbeidh á maoiniú ó mhí Iúil 2014.
Foilsithe ar Gaelport.com
Múinteoir Matamaitice
Samhain 11, 2013
Múinteoir de dhíth ar Choláiste Naomh Eoin, Inis Meáin, Oileáin Árann (Gnó, Matamaitic, LCVP)
Saoire mháithreachais le tosú láithreach.
Is féidir teagmháil a dhéanamh mar a leanas:
An Roinn Pearsanra, 091-874528/0
Bord Oideachais & Oiliúna na Gaillimhe & Ros Comáin,
An Coiléar Bán,
Baile Átha an Rí
Co. na Gaillimhe
Foilsithe ar Gaelport.com
Príomhoide Iar-bhunscoile
Samhain 11, 2013
Fáilteoidh Bord Bainistíochta Scoil Chuimsitheach Chiaráin, An Cheathrú Rua roimh iarratais ó dhaoine cuícháilithe agus le taithí ar an bpost seo a leanas, a mbeidh feidhm leis ón 23ú Eanáir, 2014:
PRÍOMHOIDE
Tuarastal:
Cáilíochtaí, coinníollacha seirbhíse agus scála tuarastail i gcomhréir leis an Roinn Oideachais agus Scileanna.
Liúntas Príomhoide – Catagóir XI.
Is féidir foirmeacha iarratais agus breis sonraíochtaí poist a fháil ِó Dhaibhéid Ó Laocha, f/ch. Bhord Oideachais & Oiliúna na Gaillimhe & Ros Comáin ag 091/874535, nó trí ríomhphost chuig: enquiries@gretb.ie
Is é an dáta deiridh d’iarratais a bheith faighte (sa phost nó trí sheachadadh láimhe amháin) 4.00i.n., Dé Luain, 25ú Samhain, 2013.
Daibhéid Ó Laocha,
Rúnaí an Bhoird Bhainistíochta,
f/ch. Bhord Oideachais & Oiliúna na Gaillimhe & Ros Comáin,
An Coiléar Bán,
Baile Átha an Rí,
Co. na Gaillimhe.
Tabhair faoi deara nach nglacfar le hiarratais i ndiaidh an spriocdháta, go ndícháileofar duine ar bith a dhéanann canbhasáil agus go bhféadfadh gearrliostú a bheith i gceist.
Is fostóir comhionannais deiseanna an Bord Bainistíochta seo.
Foilsithe ar Gaelport.com 11 Samhain 2013
Dianchúrsa Gaeilge in Ráth Chairn ón Luan 25 Samhain- Aoine 29 Samhain 2013
Samhain 11, 2013
Coláiste Eoin Uí Ghramhnaigh
Ráth Chairn
(046) 9432381
Is í aidhm an chúrsa seo ná cabhrú leis na foghlaimeoirí feabhas a chur ar a gcuid Gaeilge idir labhartha is scríofa. Aithnítear go bhfuil sé deacair do fhoghlaimeoirí cruinneas gramadaí agus struchtúir a chur ag obair dóibh féin agus déanfar gach iarracht trí mhodhanna múinte spreagúla cabhrú leo é seo a dhéanamh.
Is iad na pointí gramadaí a chlúdófar sa chúrsa ná:
• An t-ainmfhocal le béim faoi leith ar an Tuiseal Ginideach
• An Chopail ‘is’
• Aimsirí na mBriathra
• Na huimhreacha sa Ghaeilge
• Réamhfhocail
Chomh maith le buneolas faoi na pointí thuas beidh siad fite fuaite i gcomhráití ar mhúnla nádúrtha a chuirfear ar fáil don rang. Cabhróidh na comhráití seo leis na rannpháirtithe
a. feabhas a chur ar a gcuid foghraíochta
b. deis cainte a fháil le baill eile sa rang
c. greim a fháil ar struchtúr agus ord na teanga
Chomh maith leis na comhráití iomlána beidh ar na foghlaimeoirí codanna de chomhráití a líonadh isteach iad féin ionas go mbeidh deis acu abairtí cruinne a chumadh agus úsáid a bhaint as Gaeilge líofa, nádúrtha.
Beidh amchlár docht i gceist agus seo mar a bheidh leagan amach an lae:
9.30-11.00 Rang
11.00-11.15 Sos
11.15-12.30 Rang
12.30-1.30 Lón
1.30-2.30 Rang
2.30-2.40 Sos
2.40-3.30 Rang
Dar ndóigh toisc go bhfuil an cúrsa seo á reachtáil sa Ghaeltacht beifear ag súil go mbeidh Gaeilge á labhairt ag na rannpháirtithe le linn na ranganna agus ag am sosa/lóin.
Mar eolas duit tá siopa agus caifé i Ráth Chairn agus dá bharr ní gá an ceantar a fhágáil ag am lóin.
Tuilleadh eolas: 046-9432381/9432068
rathcairn@eircom.net
Bí ag díriú ar do thodhchaí ag Lá Oscailte ITBÁC
Samhain 11, 2013
Beidh Lá Oscailte Institiúid Teicneolaíochta Bhaile Átha Cliath (ITBÁC) ar siúl Dé hAoine 6 agus Dé Sathairn 7 Nollaig in ITBÁC Shráid Aungier ón 9r.n – 3i.n.
Tá suíomh Gréasáin do Lá Oscailte ITBAC 2013 beo anois ag www.dit.ie/openday.
Bheireann an Lá Oscailte deis do mhic léinn Institiúid Teicneolaíochta Bhaile Átha Cliath a fheiceáil; gach eolas a fháil mar gheall ar sheirbhísí agus áiseanna na hInstitiúide chomh maith le heolas a fháil faoi na clubanna agus na cumainn atá ag feidhmiú in ITBÁC. Beidh deis ag mic léinn casadh le baill foirne agus mic léinn reatha na hInstitiúide chomh maith agus freastal ar chainteanna agus ar imeachtaí i rith an lae.
Tá na himeachtaí go léir saor in aisce agus beidh go leor spraoi againn le Duck Norris, sonóg Aontais na Mac Léinn, ITBÁC agus beidh foireann Spin 103.8 ag craoladh beo ó Shráid Aungier.
Don chéad uair, beidh seisiún eolais do thuismitheoirí agus do chaomhnóirí i measc na himeachtaí a bheas ar siúl le linn Lá Oscailte ITBÁC 2013.
Ar an Sathairn 7 Nollaig beidh an Lá Oscailte Ceoil ar siúl chomh maith ón 2-4.30i.n agus beidh ceol clasaiceach agus ceol traidisiúnta á léiriú ag mic léinn agus baill foirne ó na cláir cheoil éagsúla atá ar siúl san Institiúid. Beidh mic léinn ábalta cuairt a thabhairt ar phríomhimeachtaí an lae i Sráid Aungier agus ansin freastal ar an Lá Oscailte Ceoil a bheas ar siúl síos an bóthar in ionad ITBÁC ar Rae Chatham, gar do Shráid Grafton.
Tá Lá Oscailte ITBÁC ar an imeacht is mó agus is gníomhaí a bhíonn ar siúl san Institiúid i rith na bliana agus bí cinnte cuairt a thabhairt orainn ar an 6 ná 7 Nollaig in ITBÁC, Sráid Aungier, Baile Átha Cliath 2.
Tá tuilleadh eolais le fáil ag www.dit.ie/openday ná sin téigh i dteagmháil le hOifig Gnóthaí Poiblí ITBÁC ag 01-4027130 / lisa.jewell@dit.ie.
Ceardlanna Cruinnis sa Ghaeilge le FNT
Samhain 11, 2013
Foirm Iarratais Scoilbhliain 2013-14
Gaelscoil / Naíscoil Éanna Open Day
Samhain 11, 2013
You are cordially invited to attend the Open Day for Gaelscoil / Naíscoil Éanna on Saturday 30th November 2013 between the hours of 12 – 2pm.
Parents, children, family members and friends are more than welcome to come along, meet the staff and view the nursery and the school buildings to gain an insight into the educational provision for nursery and primary school age children at the only Irish medium facility in Newtownabbey.
We hope to see you there! Bígí Linn!
Contact Gaelscoil Éanna – Fón: (028) 90830088
Naíscoil and Gaelscoil Éanna are housed within the grounds of Naomh Éanna CLG on the Hightown Road in Glengormley. Both schools nestle amid the panoramic surroundings of north Antrim – aptly described as ‘urban amenities in a rural setting.’ This unique and natural setting, for an educational facility, is a feature greatly favoured by the pupils and parents alike.
